Helgarpósturinn - 04.10.1984, Blaðsíða 29

hangikjöti. Þá gerði frú Herdís
greindarlega uppgötvun:
Augnsvipurinn breytist eftir því
hvað étið er. Trjálauf heimskar en
hangikjöt vitkar. Og svo er ekki
sama hver étur.
Það mundi hún. Það var mikill
munur á séra Böðvari og umrenn-
ingnum Pétri er þeir söddu sig.
Samt voru þeir báðir hugsunar-
lausir við að háma í sig. Ekki bar á
öðru. Hana-nú.
En gíraffinn var ekki það hugs-
unariaus að honum væri ókunnugt
að ýmislegt er hæðbannað í þessu
landi, eins og það að hafa lús, eftir
að hinn heilagi Lúsahirðirinn mikli
dáleiddi með ádeilu óværð úr
höfði landsmanna, líkt og hinn sæli
Fransis heillaði fuglana, og leiddi
lýsnar fyrir björg. Gíraffinn sór sig í
ætt við dýrin, hann gaf skít í allt og
hugsaði:
Mér er hundsama þótt refsing
liggi við að éta laufin af Kvakatrján-
um við Laugaveginn; ég ét þau
samt. Og þó grunar mig að gíraffar
séu líka bannaðir hér eins og
hundarnir.
Já, það er mikið og réttlátt
gíraffabann héma, sagði frú Herdís
og las í huga dýrsins samkvæmt
lestrarkunnáttu sem gætir hjá
hjarðþjóðum. í kirkjuveldum
kunna trúaðir fuglamál. O það er
nú svo í sálinni.
Grunur hins hávsuma dýrs
reyndist réttur. Svo fór frú Herdís
eldd með neitt fleipur fremur en
fyrri daginn. Gíraffahald er strang-
lega bannað. Það stafar af því að
kúkurinn úr gíröffum er keimlíkur
döðlum. Kraikkar gætu villst á hon-
um og döðlunni með sínu dísæta
aldinkjöti og étið hann. Svo er kúk-
urinn líka með steini. Þannig að
þessi kúkur villir á sér heimildir.
Þetta vissu heilbrigðisyfirvöldin.
Hjá þeim "starfa tveir sérfræðingar
við það að þefa uppi gíraffakúk og
koma í veg fyrir hann. Frú Herdís
hafði enga hugmynd um cilla fræð-
ingana. Hún var frá tímum herra
doktoranna, séranna og herra
læknir, að faktorunum ógleymd-
um. (í þessum svifum fer til dæmis
fram hjá henni að nú fer blaðburð-
arfræðingur fram hjá henni.) Hún
var samt komin með hneykslunar-
svip, og þá tók gíraffinn þannig til
máfs og mælti:
Kæru nöfnur og kæra föður-
láusa barn, sem komst án snerting-
ar við karlmann úr móðurkviði,
varið ykkur á kúknum úr mér. Samt
kynni hann að fela óskasteininn.
Nú-nú, sagði frú Herdís. Erum
við þá aftur komin til hans frá
óskalöndunum í vestri og austri.
Kannsk’ann sé þá að finna í kúkn-
um?
En krakkinn sem var af enn
óuppvaxinni kynslóð vildi endi-
lega fá allt sem bannað er. Hann
var fyrsta bamið í heiminum sem
vildi það. Svo frægðarorðið blasti
við honum, að minnsta kosti á
þessu sviði. Þannig að krakkinn
vildi fá kúkinn strax og vita hvaðan
ósköpin koma. Hann hefur þá verið
vísindalega þenkjcindi í þokkabót
og viljað kynnast uppruna og eðli
hlutanna. Þangað sækir eðlið sem
óskasteinninn er.
Frú Herdís fussaði. Á hennar tíð
kom andskotinn með kúkinn,
kölski blés með fúlum munni úr
rassi fátæklinganna. Sjálf var hún
saurlaus og mat allt séð frá þeim
saurlífisskorti sem ríkir hjá álfum,
einkum álfkonum, sem þó geta
orðið ófrískar af mannavöldum. En
þeir kcirlmenn verða að vera svo
harðir að þeir geti gengið í grjót.
Og flestir eru of linir til þess í lim-
unum sínum. Uss og það held ég
nú.
Gírciffinn hló hátt og skokkaði
spottakom frá krakkanum og frú
Herdísi og nöfnu hennar á tuttug-
ustu öldiryii. Hann hristi snjóinn af
Kvakatrjánum og laufið bráðnaði í
munni hans eins og ljómandi aug-
lýsing. Síðan mælti hann með lauf
á tungunni:
Langar ykkur að sjá undur al-
heimsins og endalok hins fagra og
góða.
Vitaskuld, svaraði krakkinn og
reyndi að vanda málfar sitt, miklu
fremur en hegðun.
Enda hafði þessi krakki haft fyrir
sið að hlaupa á eftir mömmu sinni
og jafnvel konum úr Kvennahreyf-
ingunni sem komu sem gestir.
Krcifa hans var að sjá hvað kæmi úr
þeimþegar fariðerá klósettið.En
allar læstu vandlega að sér, meðan
krakkinn hamaðist á hurðinni.
Konumar komu uppþembdar út af
því. Hamagangur krakkans á hurð-
inni hleypti innyflunum í hnút og
hafði fram úr hófi herðandi áhrif.
Mamma hans kallaði þá langdreg-
ið, ef hún læsti sig inni:
Soo-na, leyfðu henni mömmu að
létta á sér andartak.
Aðeins einu sinni hafði krakkinn
fengið að halda um hcinn á manni
og þá kom mamma hans æðandi
og sagði:
Er ekki nóg að þú nauðgaðir
mér, og ætlarðu nú líka að gera son
minn að homma?
Krakkinn sagði frú Herdísi frá
undrinu og hún fussaði og sagði:
Þetta er allt í lagi hjá dýrum en
ósiðir hjá fólki. Ég hélt að mennt-
unin hefði unnið bug á þessu?
Nokkrir gammar flugu nú yfir
hinn mikla Laugaveg og gíraffinn
sperrti eyrun. Fallegi skrokkurinn
titraði ósjálfrátt jægar hýenur
komu út úr barnafataverslun. Þær
voru þannig á svip að auðsætt var
að ætlunin væri að tæla böm til sín
með ókeypis bleyjubuxum.
Hópur af skríðandi ungbömum
kom á fjórum fótum niður gang-
stéttina, með snuðið lafandi úr
munninum, óð snjóinn og rétti
fram feitar hendur. Hýenumar rifu
þau þá í sig með stórum tönnum í
öllum regnbogans litum.
Það er svo miklu ánægjulegra að
éta ungböm með marglitum tönn-
um en hvítum, sögðu þær kisuleg-
ar.
Blóðið lak niður hinn fjölfarna
Laugaveg, og sléttuúlfamir gægð-
ust upp úr jólabókaflóðinu í bóka-
búðunum og sáu hýenumar og
fóru að kíma yfir hvað þær vom
lágfættar að aftan, með skottið
milli fótanna, hræddcir en gráðug-
ar.
Sjálfir vom sléttuúlfamir háfætt-
ir að ciftan svo þeir hlypu hraðar.
Frú Herdís skellti sér á lær yfir
dýralífinu á Laugaveginum, en
gíraffinn spurði hvert væri komið
sögunni, þegar úlfamir og hýen-
umar höfðu hlaupið burt.
Við vorum að velta kúknum fyrir
okkur og hvaðan hann bærist inn í
líf mannsins, svaraði krakkinn og
frú Herdís hugsaði að honum væri
nær að velta guðsorðinu fyrir sér
og hvort heimasætan Margrét væri
orðin þunguð eftir séra Pál og allt
væri óljóst með arf hjónanna í Kví,
því bræðumir börðust um hann.
Frúin sagði þess Vegna með sjálfri
sér að ekki veitti af nýrri Selmu-
Lagerlöf-fæðingu á Norðurlöndum
og nýjum skandinavískum boð-
skaparcmda og heimatrúboði. Hún
var ekki sammála því að fræðsla
um gildi reiðhjóla, stundun
heimaræktunar á lauk eða félags-
leg meðvitund gæti leyst andann af
hólmi. Hún saknaði hans, þegar
hvert mannsbam ræddi ekki um
annað en siðferðislegt vandamál
séra Páls, sem hugsaði ekkert um
fátæklingana en talaði nógu þrum-
andi í kirkjunni, milli þess sem
hann þreif til kvenna í erfisdrykkj-
um og varð síðan andskotanum að
bráð, froðufellandi á hesti sínum.
Frú Herdís sagði nöfnu sinni að
það þýddi ekkert fyrir hana að
bjóða sér boðskap Kaldhæðna
hnefans, fræðslu í meðferð tánna,
um sameignaranda á sviði tölv-
unnar og frjálshyggju.
Hitt viðurkenni ég, og hef það
frá Sigrid Undset, að eftir að víking-
arnir fóru úr víkingahamnum
ganga þeir sem berserkir í trú-
boðsham um heiminn, sagði frú
Herdís við Selmu Lagerlöf í hugan-
um, og Selma kvað sama andann
ríkja enn. Gíraffinn varð þá hugsi
um stund, en tók síðan til máls,
fullur af sannleiksást á svörtu og
hvftu.
Dýrin vita hvaðan kúkurinn
kemur. Reynið ekki að halda kúkn-
um leyndum fyrir baminu. Og nú
skal ég sýna þér sannleikann.
Að svo mæltu sneri gíraffinn aft-
urendanum í krakkann og frú Her-
dísi og nöfnu hennar í nútí'ma-
mynd. Þá bað frú Herdís guð að
hjálpa sér en Selma Lagerlöf lokaði
augunum og mikil miskunn skein
úr svipnum.
Guð hlýtur að hafa bænheyrt frú
Herdísi. I sömu svifum var dregið
fyrir búðargluggann og móðirin
sagði við krakkann að hún kæmist
ekki inn. Krakkinn ætlaði þá að
tryllast.
Gíraffinn verður þá búinn að
kúka, sagði hann.
Móðir hans sussaði og hvíslaði:
Nei, þeir eru svo siðuð dýr. Hann
bíður fram yfir jól.
Frú Herdís lofaði guð fyrir að
hún þyrfti ekki að vera lengur í nú-
tí'masögu. Nú gat hún horfið hljóð-
lega aftur inn í bókina sína um hið
fagra dalalíf, með sinn fagra boð-
skap um að allt væri í stakasta lagi
þótt dætur presta yrðu ófrískar eft-
ir unnustann sinn sem hvarf til
langs og erfiðs náms í Kaupmanna-
höfn. Hann kæmi ciftur á hesti og
fengi gott brauð og undan honum
kæmi ættstofn sem æti alltaf með
jöfnum hraða gegnum aldimar,
hvorki of mikið né of lítið, og nú
undir ströngu eftirliti næringar-
efnafræðinga.
Vesalings frúin mundi ekki al-
mennilega í hvaða bók hún var, úr
hvaða huga hún væri ættuð. En
henni líkaði best lífið eins og það
var. Hún fann stöku sinnum fyrir
einhverjum upphöfnum anda í
brjóstinu, síðan ruglaðist hann í
höfðinu, hún fékk kveisu, missti
matarlyst og áttaði sig á lífi sínu
tvisvar á öld. Hún var sönn alþýðu-
manneskja, sein að skilja, með
langlundargeð; en með sinn upp-
hafna anda í brjósti bar hún fram
magála og súrsaða hrútspunga
fyrir séra Pál og alla hina bráð-
gáfuðu Hólsætt, þegar heimasæt-
an kom heim um helgar og öll ætt-
in fór ríðandi um hóla og haga og
leit inn og ofan í tunnumar og boll-
ana. Já, hún hafði átt marga sælu-
stund þegar höfðingjamir riðu í
hlað og átu hana út á gaddinn. Þá
hjarnaði hún bara við,á þeim tíma
þegar öldin var önnur en engu að
síður söm og jöfn við sig. Sei-sei.
Einu sinni fremur en aldrei
komst frú Herdís að þessari niður-
stöðu, ef niðurstöðu má kalla,
meðan hún húkti í plastpoka konu
sem leiddi krcikka sem vildi eignast
gíraffa sem stóð í glugga sem vissi
út að athyglinni.
Nafna frú Herdísar var að skila
henni eftir útlán í bókasafnið, þar
sem þessi saga fær eflaust að dúsa
í einu eintaki sem enginn fær að
láni og verður að kúra á grind með
Nýútkomnar bœkur, sem dugar
samt ekki til. Hún fer aldrei úr
grindinni heldur verður elliær þar,
auðvitað sáröfundsjúk yfir hvað
mörg eintök af Dalalífi streyma
fram hjá henni ofan í plastpoka og
heilapokann á húsmæðmm.
Og hún á það skilið. O-sei-sei-já-
og hana-nú og kuku.
ÞETTA HENTI
Á
FÖSTUDAGINN
VAR