Helgarpósturinn - 15.11.1984, Blaðsíða 12

HP
HELGARPÓSTURINN
Rítstjóri:
Ingólfur Margeirsson
Ritstjórnarfulltrúi:
Hallgrímur Thorsteinsson
Blaðamenn: Jóhanna
Sveinsdóttir, Ómar Friðriks-
son og Sigmundur Ernir
Rúnarsson.
Útlit: Björgvin Ólafsson
Ljósmyndir: Jim Smart
Handrit og prófarkir:
Magnea Matthíasdóttir
Útgefandi: Goðgá h/f
Framkvæmdastjóri:
Guðmundur H. Jóhannesson
Auglýsingar:
Steen Johansson
Markaðsmál, sölustjórn og
dreifing: Hákon Hákonarson
og Sigþór Hákonarson
Innheimta:
'Garðar Jensson.
Afgreiðsla: Ásdís Bragadóttir
Lausasöluverð kr. 35
Ritstjórn og auglýsingar eru
að Ármúla 36, Reykjavík, sími
8-15-11. Afgreiðsla og skrif-
stofa eru að Ármúla 36.
Sími 8-15-11
Setning og umbrot:
Leturval s/f
Prentun: Blaðaprent h/f
Gróði og
þjónusta
Fjármagnstilfærslur. Þetta orð
kemur æ oftar fyrir í umræðu um
íslenskt efnahagslíf og oft á tíðum
með miklum þunga og fyrirlitn-
ingu, einkanlega úr munni stjórnar-
andstöðuþingmanna. Tíðni þessa
orðs í stjórnmálaumræðunni er
ekki alveg að tilhæfulausu. Ljóst er
að miklar tilfærslur hafa orðið á fjár-
magni milli atvinnuveganna á und-
anförnum mánuðum. Straumurinn
hefur svo til verið í eina átt: Til milli-
liðanna.
Ofsagróði er líka vinsælt orð
þessa dagana og kemur til af þess- 1
um straumhvörfum í peninga-
stjórninni. Á meðan hinn almenni
launamaður hefur mátt taka á sig
hverja kjaraskerðinguna á fætur
annarri og er nú hótað gengisfell-
ingu og verðbólgufári á þær bætur
sem hann fékk fram í nýafstöðnum
samningum, maka þjónustugrein-
arnar og allskonar verslun krókinn.
Andstæðurnar eru að skerpast í ís-
lensku efnahagslífi. Bilið er að
breikka milli almúgans og nýríkrar
millistéttar.
Helgarpósturinn sýnir fram á það
í dag hvert fjármagnið streymir,
hvar gróðann er að finna og hvernig
á að bera sig eftir honum. Mönnum
er hreinlega bent á hraðvirkustu
leiðirnar til tekjuöflunar. Þær liggja
í átt til fjölskyldufyrirtækja í um-
boðsverslun, búðarrekstri og
sjálfstæðri starfsemi sem dafnar á
þeim molum sem falla af borðum
stóru fyrirtækjanna og atvinnuveg-
anna (landinu. Allt eru þetta milli-
liðir og þangað benda reyndir við-
skiptamenn fólki að sækja gróðann
ef það þori og hafi dug. Og þá má
spyrja: Hvaða heilvita launamaður
þorir ekki að taka þá áhættu sem
felst í stofnun smáfirma? Hann hef-
ur engu að tapa, svo lág eru laun
hans í raun.
Það má búast við miklum
straumi fólks inn i þjónustugrein-
arnar á allra næstu árum. Þar er ein-
faldlega vænlegustu bitana af
þjóðarkökunni að finna og gott ef
ekki þá bragðbestu. Þetta má vera
stjórnvöldum mikið umhugsunar-
efni. Með óbreyttri atvinnustefnu
verður fótunum endanlega kippt
undan þeim atvinnurekstri sem
hingað til hefur verið nefndur í
tímamótaávörpunum: Undirstöðuat-
vinnuvegunum. Ef fram heldur sem •
horfir eiga milliliðirnir eftir að sliga
þessa grunnþætti 1 íslenskri efna-
hagsafkomu.
Meira að segja milliliðirnir sjálfir,
heildsalar og nýríkir ráðgjafar I
einkageiranum, eru farnir að óttast
þessa þróun, eins og skýrt kemur
fram í grein Helgarpóstsins I dag.
Einn þeirra bendir einfaldlega á að
það sé of einfalt að ana út I eigin
smárekstur á sviði þjónustu í dag
og gróðinn á því sviði sé svo aug-
Ijós, að enginn dugandi maður
hugsi sig tvisvar um hvar hann eigi
að leggja fram vinnuafl sitt. Þjóðfé-
lagið sé allt að verða ein þjónustu-
grein. Ef sú hefur verið stefna
stjórnvalda, þá ér hægt að tala um
árangur af starfi þeirra.
isráðherra er einstök uppákoma í ís-
lenskri pólitík, en hún er lýsandi fyr-
ir andrúmsloftið í ríkisstjórninni
þessa dagana. Teljandi ágreiningur
virðist ekki vera uppi milli stjórnar-
flokkanna um væntanlegar efna-
hagsráðstafanir, heldur ríkir eins
konar firring á stjórnarheimilinu
gagnvart þeim hefðbundnu lausn-
um sem menn standa frammi fyrir.
Sjálfstæðismenn hafa troðið mar-
vaðann og ekki getað sameinast um
úrræði né leið út úr sjálfheldunni.
Frestunin á stefnuræðunni skrifast
að mestu leyti á reikning þeirra.
Þorsteinn Pálsson, formaður
Sjálfstæðisflokksins, hefur að miklu
leyti borið hitann og þungann af
átökunum við Framsóknarflokkinn
í hverri ríkisstjórnarkrísunni á fæt-
ur annarri, en ekki dreift byrðunum
á ráðherrana fyrr en nú. Og þá er
eins og flokkurinn sé framkvæmda-
lamaður í ríkisstjórn. Albert Guö-
mundsson, fjármálaráðherra,
heidur samt sólói sínu áfram. Yfir-
lýsing hans um að 600 milljón króna
tekjuskattslækkuninni yrði haldið
til streitu og að engir nýir neysiu-
skattar kæmu á móti var ótímabær
einleikur; viðræður stjórnarflokk-
anna voru ekki komnar svo iangt að
hann gæti slegið neinu slíku föstu,
þó yfirlýsing hans hafi yijað mörg-
um sjálfstæðismanninum. . .
/Í^^^ikið hefur verið þrýst
Þorstein Pálsson formann Sjálf-
stæðisflokksins að taka sæti í ríkis-
stjórn Steingríms Hermannssonar.
Það eru ákveðin öfl innan Sjálfstæð-
isflokksins sem hafa reynt hvað
mest að koma Þorsteini inn í stjórn-
ina og mun Fridrik Sophusson
vera þar einna fremstur í flokki. Það
er til marks um kapp Friðriks að
þegar hann hélt hina frægu ræðu
sína á Seltjarnarnesi um að koma
formanninum á stall, hafði Þor-
steinn ekki hugmynd um að Friðrik
ætlaði að tala um þetta mál. Það
frétti hann fyrst síðar. Öll þessi um-
ræða um aðild Þorsteins að ríkis-
stjórninni hefur haft mjög neikvæð
áhrif á stöðu Þorsteins innan flokks-
ins og setur hann í óheppilegt ijós
sem linan formann. Þess vegna er
það heldur engin tiiviljun að Stein-
grímur tönnlast sí og æ á því að
„heppilegt væri að fá Þorstein Páls-
son í ríkisstjórn". Nú eru hins vegar
sterk öfl innan Sjálfstæðisflokksins
með sjálfstæðismenn í Reykjavík í
broddi fylkingar sem berjast gegn
því að Þorsteinn setjist í ráðherra-
stól. Hafa þeir aðilar átt óformlegar
viðræður sín á milli og við formann-
inn og bendir allt til þess að Þor-
steinn dragi sig í hlé um stundarsak-
ir, efnt verði til nýrra kosninga að
vori og þá fái Þorsteinn sinn ráð-
herrastól í nýrri ríkisstjórn. ..
||
■ H inar fjölbreyttustu útvarps-
stöðvar skutu upp kollinum um
land allt í nýafstöðnu verkfalli. Það
hefur vakið nokkra umræðu á Ak-
ureyri að Hermann Sveinbjörns-
son, ritstjóri Dags og fréttaritari
sjónvarpsins, startaði ólöglegri út-
varpsstöð í verkfallinu. Þykir mörg-
um að starfsmaður Ríkisútvarpsins
sé ekki beint heppilegur sem aðal-
hvatamaður að hinni skammlífu út-
varpsstöð Dags. Önnur ólögleg út-
varpsstöð sendi í einn dag áður en
henni var lokað. Sú stöð var rekin af
Sigga Helga kántrísöngvara (Kú-
rekar norðursins) og Pálma
„Bimbó“ Guðmundssyni plötu-
útgefanda. Þessir félagar tveir
höfðu fyrir nokkrum mánuðum
komið að máii við Jónas Jónas-
son, útvarpsstjóra RÚVAK, og beð-
ið um fastan þátt fyrir ungt fólk. Út-
varpsstjórinn mun hafa tekið vel í
málaleitan þeirra en farið fram á að
þeir gerðu fyrst einn reynsluþátt
sem hann fengi að hlýða á. Gerðu
félagarnir það og leyfðu Jónasi að
heyra. Eftir að hafa hlýtt gaumgæfi-
lega á afrakstur þeirra Bimbó og
Sigga Helga, sagði útvarpsstjóri
RÚVAK að þessi þáttur væri um
margt athyglisverður en að annar
félaganna væri blæstur í máli en
hinn taiaði svo hratt að ógjörningur
væri að skilja hann. Ráðiagði hann
þeim að leita aðstoðar hjá talkenn-
ara, og mun hafa nefnt sjálfan sig
sem dæmi um mann sem þurfti tai-
kennslu við í æsku, en leita síðan til
sín að náminu loknu. Fóru þeir vinir
snúðugir á brott af fundi útvarps-
stjóra og næst þegar heyrðist til
þeirra var það á ólöglegum öldum
ljósvakans. Sú sending stóð hins
vegar aðeins í einn dag, eins og fyrr
segir, því Ársæll Magnússon,
umdæmisstjóri Pósts og síma, lét
loka stöðinni samdægurs og stöðv-
aði ennfremur sendingar Dags á
byrjunarstigi...
B
^^^lessuð bokin atti að vera
komin fyrir löngu. En fyrst skall á
verkfall prentara og bókagerðar-
manna sem seinkaði útkomu henn-
ar mikið. Að verkfalli loknu héldu
útgefendur að bókin myndi halda
innreið sína á markaðinn með
pomp og prakt fljótlega eftir að
prentarar voru teknir til að nýju.
Vinnslan hefur þó gengið óeðlilega
seint í prentsmiðjum og hafa innan
við 30 bækur komið út nú og koma
líklega ekki á markaðinn fyrr en
upp úr næstu mánaðamótum. Þá
flæða 350 bækur á markaðinn, svo
óhætt verður að tala um jólabóka-
flóð í ár...
u
H ýtt líf sf. undir formerkjum
þeirra Jóns Hermannssonar og
Þráins Bertelssonar reyndi fyrir
nokkru að kaupa Nýja Bíó á Akur-
eyri eins og komið hefur fram í frétt-
um. Húsið var hins vegar ekki falt
þótt það þjóni ekki öðrum tilgangi
eins og stendur en að hýsa rottur.
Þeir félagar í Nýju lífi hafa hins veg-
ar ekki gefist upp: Nú hafa þeir
keypt væna lóð á Akureyri, nánar
tiltekið fyrir neðan Smiðjuna og
hyggjast byggja þar kvikmyndahús.
Á Akureyri er aðeins starfrækt eitt
kvikmyndahús, Borgarbíó, og mun
reksturinn hafa verið þar í máttlaus-
ara lagi. En nú á sem sagt að hleypa
nýju lífi í bíórekstur á Akureyri...
S-...-..................
lega slöpp að mati flestra. Og enn
slappari er andstaöan í borgar-
stjórn. Forystumenn stjórnarand-
stöðuflokkanna eru lúnir menn og
þreyttir eins og Kristján Bene-
diktsson, Sigurjón Pétursson,
Adda Bára og Sigurður E. Guð-
mundsson. En slappir forystusauð-
ir eru ekki eina skýringin á lömuð-
um málflutningi borgarstjórnarand-
stöðunnar. Ein meginástæðan mun
vera seta Kvennalistans í borgar-
stjórn. Fulltrúar Kvennalistans hafa
nefnilega ruglað talsmenn hinna
hefðbundnu flokka gjörsamlega í
ríminu með nýstárlegum málaflutn-
ingi svo þeir vita ekki lengur sitt
rjúkandi ráð. Málglaðar konur eins
og Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
og Guðrún Jónsdóttir koma
nefnilega iðulega á óvart með því
að ræða ítarlega um ólíklegustu mál
og fara ofan í saumana á þáttum
borgarlífsins sem aðrir pólitíkusar
gera ekki. Fulltrúar Alþýðubanda-
lagsins sem hafa gjarnan litið á sig
sem forystumenn andstöðunnar í
borgarstjórn vita ekkert lengur í
sinn haus, og hafa gjörsamlega
misst andlitið. Sömu sögu er að
segja af fulltrúum Alþýðuflokksins
og Framsóknarflokksins. Hin hefð-
bundna flokkapólitík hristist öll og
skelfur í sölum borgarstjórnar. Er
talið langt í land að fulltrúar and-
stöðu borgarstjórnarmeirihlutans
nái sér á strik. . .
þetta mál hafi beinlínis verið tekið'
upp og notað gegn sér í vetrarkosn-
ingunum 1979 til að bola honum út
af þingi, en hann var þá efsti maður
á lista sjálfstæðismanna í Norður-
landskjördæmi eystra. Segir Sólnes
þetta vera skipulagða aðför Hall-
dórs Blöndals gegn sér en Halldór
var þá yfirskoðunarmaður Ríkis-
reiknings og tók síðan sæti Sólness
á þingi. Heldur Jón því fram að
þetta plott gegn sér hafi verið gert
með stuðningi Geirs Hallgríms-
sonar en sjálfur segist Sólnes hafa
verið eindreginn stuðningsmaður
Gunnars Thoroddsen og ef hann
hefði tekið sæti á þingi eftir kosn-
ingarnar 1979, hefði Gunnar gert
hann að ráðherra í stjórn sinni...
||
I H araldur Hamar gefur út
tímaritin Storð og Iceland Review.
Storð mun nú vera prentað í 10 þús-
und eintökum en hins vegar mjög
dýrt í framleiðslu enda rit hið veg-
legasta. Haraldur Hamar hefur nú
brugðið á nýstárlegt ráð til að auka
eintakafjölda tímaritsins. Samning-
ar hafa tekist milli útgefandans og
VISA um prentun 20 þúsund ein-
taka aukalega af næsta tölublaði
Storðar sem út kemur í desember.
Verður blaðið þá sent öllum aðal-
korthöfum VISA með nýárskveðju
fyrirtækisins. ..
Í^^^^eðal bóka á jólavertíð-
inni verður ævisaga Jóns Sólness,
fyrrverandi alþingismanns og
bankastjóra á Akureyri, sem Hall-
dór Halldórsson skráir. Margir
bíða þessarar bókar spenntir því
Sólnes mun vera mjög berorður um
refilstigu stjórnmálalífsins. Meðal
annars fjallar Sólnes um símamálið
svonefnda en hann varsakaður um
að hafa þegið tvöfalda greiðslu fyrir
notkun á opinberum síma. Heldur
Jón Sólnes því fram í bókinni að
||
H H inn mikli óperusöngvari
okkar íslendinga, Kristján Jó-
hannsson er nú búinn að slá end-
anlega í gegn í Bandaríkjunum að
sögn kunnugra. Um daginn birtu
helstu stórblöð New York mikil við-
töl við hinn íslenska söngvara með
flennistórum myndum og fyrirsögn-
um að loknum velheppnuðum
hljómleikum hans í heimsborginni.
Kristján hlaut mjög góða dóma fyrir
frammistöðu sína og vitnaði einn
gagnrýnendanna til nýlegs viðtals
við meistara Pavarotti og sagði:
„Hér á eftir getur Pavarotti ekki
lengur sagt „The Icelandic singer,
what’s his name again. ..?“
A
Jlflestir bílstjórar hjá Stein-
dóri hafa nú fengið aftur aksturs-
leyfin eftir stríðið við yfirvöldin.
Hins vegar brá svo við um daginn
að leigubílstjórar hjá Bæjarleiðum
kærðu tvo vinnufélaga sína fyrir yf-
irmanni bifreiðastöðvarinnar. í ljós
hafði nefnilega komið að Bæjar-
leiðabílstjórarnir tveir keyrðu einn-
ig hjá Steindóri...
l sfilm hefur enn ekki ráðið fram-
kvæmdastjóra þótt undarlegt megi
virðast þegar jafn stórt fyrirtæki á í
hlut. Við höfum hins vegar frétt að
fyrirtækið hugðist gera skrifstofu-
stjóra sinn Hjörleif Kvaran að
framkvæmdastjóra en eftir nokkra
umhugsun sagði hann nei takk.
Mun það hafa verið töluvert bak-
slag...
LAUSN Á SPILAÞRAUT
Þannig voru öll spilin:
S 7
H 7-2
T K-D-4-3
L K-D-G-6-4-2
S Á-D-10-9-5-2
H 6-5-4
T Á-G-10
L Á
S K-G-8-6-4
H Á-G-10-8
T 6-5-2
L 9
S 3
H K-D-9-3
T 9-8-7
L 10-8-7-5-3
Okkur vantar fjögur myndaspil.
Sé eitthvert þeirra á hagstæðum
stað hverfa áhyggjurnar. Þess ut-
an gæti tígulnían verið einspil eða
tvíspil. I öllu falli er tryggt að loka-
spilið er afar hagstætt.
Þú spilar hjartaásnum og síðan
tíunni. Suður tekur slaginn og læt-
ur tígul. Tían látin og norður fær
slaginn.
Spili norður einhverju öðru spili
en hjarta, er spilið unnið. En láti
hann lítið hjarta, þá svínum við.
Og haldi svínan ekki, þá verður
áttan fríspil.
Eiginlegá er sárast að mega ekki
taka þessar ljómandi freistandi
svínur.
12 HELGARPÓSTURINN