Alþýðublaðið - 20.04.1927, Blaðsíða 2

2
alþ.ýðublaðið
i ALÞÝBUBLAÐIÐ
; kemur út á hverjum virkum degi.
: Afgreiðsia í Alpýðuhúsinu við
; Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd.
: til kl. 7 síðd.
; Skrifstofa á sama stað opin kl.
: 91/*—lO’/a árd. og kl. 8—9 síðd.
1« Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294
(skrifstofan).
Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,50 á
mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15
j hver rrun. eindá'Sia.
< Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan
< (í sama húsi, sömu símar).
<
Mpliagl.
Neðri deild.
Spítalabrennivmið.
1 gær fór fram 3. umr. í n. d.
um frv. um breytingu á lögum
um einkasölu á áfengi, og var
það samþ. eiris og það varð við
2. umr. og endursent e. d. Kemur
nú til kasta efri deildar og þó
einkum flutningsmanns frv. að
láta ekki snúa því að fuílu í þá
villu, sem nú hefir gert verið.
Jónas Kristjánsson er í fram-
kvæmdarnefnd stórstúkunnar og
honum var í háust einna helzt
teflt fram sem bindindismanni.
Síðar hefir ýmsum þótt á skorta,
að þingmenska hans hafi borið
þess vitni, að hann sé slíkur bind-
indisfrömuður, sem samherjar
hans héldu fram í þann tirna. Nú
gefst honum tækifæri til að sýna
í verkinu hug sinn til bindindis-
málsins. Frv. hans sjálfs, sem ella
gat orðið ti! gagns, hefir verið
gert að nýrri áfengissmugu. Varla
er að efa, að hann geti, ef hann
vill ákveðið, haft einhver áhrif
um að fá Lagfæringu á sínu eigin
frv. í þeirri deild, sem flokkur
hans hefir meiri hluta vaid í. Og
loks er honum heimilt samkvæmt
þingsköpum, ef á þarf að halda,
að taka frv, aftur. Það, sem var
aðalatriðið í frv., eins og það
kom frá bans hendi, getur hann
að sjálfsögðu flutt aftur á næsta
þingi. — Bindindismenn munu
fylgjast vei msð í þessu máli og
gefa sérstakan gaum að því, hvað
Jónas Kristjánsson leggur nú til
þess, hvort sem þeir eru honum
sammála eða andvígir í öðrum
eínum.
Sala prestsseturs o. fí.
Það varð úr, að k jördagsfærslu-
málinu og fjárkláðamálinu var
báðum frestað þangað til. í dag,
en nú er kjördagsfærslufrv. fyrst
á dagskránni. Landamerkjafrv.
var afgreitt til e. d. og frv. um
rannsókn banameina og kenslu í
meina- og líffæra-fræði og frv.
um sandgyæðslu var vísað til 3.
umr. Var sandgræðsiufrv. samþ.
í aðaldráttum.
Þá kom sala prestssetursjarðar-
innar Hests í Ögurþingum tii 2.
umr. Var meiri hluti allsh.nd.
samþykkur sölunni, en vildi. fella
burtu ákvæði um, að andvirðinu
skyldi siðar varið til að kaupa
annað býli eða hús fyrir prests-
setur þar. Skyldi og upphæð sölu-
verðsins feld úr frv. Hafði Jörund-
ur framsögu af hendi þeirra sölu-
manna. Hins vegar lagði Héðinn
Valdimarsson til, að frv. væri felt,
þar sem þegar sé alt of langt
gengið um sölu kirkjujarða og
þjóðjarða og fleiri jarðir megi alls
ekki selja, hvort sem þær eru
stórar eða smáar og hvar sem
þær liggja á landinu, nema ef
vera skyldi til sveitar- eða bæjar-
félaga, þegar sérstaklega stendur
á. — Svo bregðast krosstré sem
önnur tré, sagði Héðinn. Áður
fyrri hafi Jörundur manna mest
talað um, að ríkið ætti að eiga
jarðirnar, en hefði nú framsögu
fyrir þjöðjarðarsölu. Viðkvæðið
væri að þessu sinni það sama og
alt af hefði verið, þegar verið var
að selja þjóðjarðir, að óhætt væri
að selja þessa jörð, sem þá var
til umræðu. Sitt álit sé, að engin
jörð, hvar sem er á landinu, sé
betur fallin til að vera eign. ein-
staks manns heldur en rikisins.
Ef ábúandinn á Hesti gæti ekki
'ráðist í að bæta jörðina eða girða
af eigin ramleik, þá væri heppi-
legra, að ríkið lánaði honum fé
til þess með vægum kjörum, held-
ur en að selja jörðina. Jörundrir
kvaðst enn vera andvígur þjöð-
jarðasölu alment, en fylgdi samt
fram sölu þessarar þjóðjarðar.
Var frv. samþ. með breytingum
þeim, er meiri hluti nefndarinnar
bar fram og vísað ti! 3. umr.
með 17 atkv. gegn. 4. — Hver
getur sagt um það með vissu nú,
nema Hestsjörðin verði jafnvel
einhverju sinni í framtíðinni hag-
nýtt tii margfaldra noía á víð það,
sem sölumenn telja nú líklegt?
ESaaI dellrö.
Frásögn af „eldhússdegi“ þar
bíður næsta blaðs.
Með Jénl Perlákssypl
á wélfeágÉ.
---- (Nl.)
Jón Þorláksson lagði ekkert til
þessara mála, og ógnaði mér,
hvað maðurinn gat verið stiltur.
Valt báturinn eins og kefli, eftir
að skipið var íarið, og höfðum
við Jón nóg með að halda okkur.
Það tók óðum að hvessa á sunn-
an, og sá ég, að ekki var um gott
að gera. Piltarnir komu ekki stýr-
inu fyrir með nokkru móti, og
hafði ég orð á því við Jón, að
okkur dygði ekki að hrekjast á
stýrislausum báti. Við yrðum að
leggja vilja okkar saman og
koma einhverju skipulagi á þetta.
Ekki man ég það raunar fyrir víst,
hvort ég hagaði orðuin mínum
svona, en þegar ég drap á þetta
við Jón Þorláksson, tók hann það
skýrt .og greinilega fram, að —
því miður væri hann enginn sjó-
maður.
Ég þóttist nú geta sett mig í
hans spor, en ég hefi alt af verið
svo
kraftur um mig streyma frá mikil-
mennum, þá sjaldan, að ég hefi
átt því láni að fagna að verða á
vegi þeirra, þó ég reyni ekkert til
þess í þessum línum að fara út í
sálfræðilegar athuganir. Ég stóð
þarna við hliðina á Jóni, og varð
lítið úr viðtali mínu við hann.
Mér kom maðurinn gæfulega fyrir
sjónir og gekk að því sem vísu,
að honum myndi vera skapaður
lengri aldur en svo, að nú ætti
yfir að ljúka með okkur þarna
á bátskriílinu. Fékk ég nýja orku
við þetta hugboð og beið nú ekki
boðanna lengur. Ég brá mér úr
kápunni og kastaðist aftur á til
piltanna, er voru að hnoðast við
að koma stýrinu fyrir. Þeir fögn-
uðu komu minni og tóku því feg-
inshendi, að ég veitti þeim hjálp
til þessa, en mér þótti aðkoman
dálítið skrítileg þarna aftur á.
Annar pilturinn átti að heita að
vera nokkurn veginn með fullu
ráði, þegar ég kom, en hinn lá
á maganum og gerði lítið ánnað
en að tefja fyrir okkur, og tel
ég það stökustu heppni, hvað okk-
ur gekk þó vel að koma stýrinu
fyrir bátinn. Það mátti ekki held-
ur seinna vera, því að nú bálféll
sjór inni á firðinum, en mér
heyrðist hlakkið í vélinni eitthvað
svo dærnalaust ólundarlegt, og
hafði ég orð á því við þá félaga.
Þó greip ég nú um stjórnvölinn.
Ekki höfðu þeir hugmynd um
það, að þeir hefðu verið í vanda
staddir, og fór ég að leiða þeim
þetta fyrir sjónir. - Þeir tóku því
öllu ve! dg kváðu vélina vera í
bezta lagi; nú væri um að gera
að vera kátur og. fá sér hress-
ingu. Dró annar náunginn upp
fulla flösku og bauð mér að súpa
á. Ég varð nærri því feginn að fá
mér hressingu, eins og nú stóð á,
en þá brá mér heldur í brún, er
ég beygði kollinn inn í vélahúsið.
Þetta var þá argasta — brenzlu-
spritt! Ég sagði þeim eins og
var, að ég drykki það ekki.
Ég fór nú heldur að lesa yfir
þeim félögum fyrir það, að þeir
skyldu haga sér svona og láta
Ihafa sig í það að fara á kjölfestu-
lausum bát. — Ég spurði þá og
eftir því, hvort þeir vissu, hvaða
mann þeir væru að sækja, og þrg-
ar ég skýrði það fyrir þeim, að
Jón Þorláksson væri háskóla-
genginn verkíræðingur, . spurðu
þeir, hVrirt hann myndi þá ekki
eiga að smíða bíyggjur fyrir
„Norsara". Það hélt ég nú ekki.
Ég gat bráðlega ekki annað en
brosað að því að sjá piltagreyin
og heyra skrafið til þeirra þarna
í vélarhúsinu, því að eftir nokkr-
ar mínútur var vélin steinhætt að
ganga og anhar náunginn lagstur
endilangur á pallinn hjá vélinni
og steinsoínaður.
Ég spurði þann, sem vakandi
var, hvort við ættum ekki að slá
seglbleðlinum í sundur. — Tók
Ég lét piltinn athuga vélina,
Hann kvað hana heila að öllu
leyti. Það væri að eins biluð
„pakkning“. En það tók þó lang-
an tíma að koma því í lag.
Ég fór að hugleiða þetta ferða-
lag. Ég gat ekki haft neitt fal
af Jóni Þorlákssyni. Ég sá að
eins á hann hálfan upp úr lúku-
gatinu annað veifið. Fundum okk-
ar hafði ekki fyrr borið saman en
nú —■ á þénnan einkennilega hátt,
en ég hafði heyrt mannsins mjög
getið, vissi um lærdóm hans, og
maðurinn var mér kunnur af
mörgum ritgerðum í blöðunum.
Undir þessum kringumstæðum
verður maður ekki eins var við
stéttaskiftingu eins og í laridi, þar
sem „höfðingsmenni“ ráða ríkj-
um í hæfilegri fjarlægð frá per-
sónulegri viðkynningu „minni
háttar manna“. En „sætt er sam-
eiginlegt skipbrot,“ segir máltæk-
jð. Ég var í góðu skapi, þar sem
ekki voru nema nokkrir faðmar
á milli okkar Jóns, og reyndi
ég að senda honum hugskeyti við
hverja hreyfingu, sem ég hafði á
stýrinu, því að satt að segja var
mér mikið í mun að verja bátinn
og bleyta ekki Jón. Innan um
þetta flæktust að mér aðrar hugs-
anir, sem svifu í loftinu í kring
um mig, — partar úr nöfnum,
uppneínum, aukanöfnum og þess
hátíar döti; „Jón sements“, „Jón
klemens", „Jón dements”, en ég
beygði þessu á burt jafnóðum og
það sótti að mér. Ég var svo
heppinn að hafa leiði vestur á
móts við Héðinsfjörð. Þá sló i
logn og slampanda, og urðum. við
nú að íella seglið, en þá gat vélin
loksins farið að hlakka aftur. Pilt-
urinn bað mig um fram alt að
stýra ekki nærri landi. Ég lof-
aði öllu góðu, en efndi ekkert
áf þeim loforðum, heldur hélt svo
nærri landi, sem ég þorði, og sá
ég þá, að þessi félagi minn var
líka að velta út af sofandi.
Mér kom það vel, að ég var
þessari leið þaulkunnugur. tJtlit-
ið var ekki tryggilegt, og bjóst.
ég við vestanroki á hverri stundu,
og þegar fyrsta hviðan kom, vor-
um við staddir austanhalt við
„steinana“ á Sígluneshellunni. Ég
vakti þá félagaip og sagði þeim
eins og var, aðy mi væri skollið
á rok. Þeir risu báðir upp og voru
nú hinir duglegustu það, sem eftir
var. Ég held, að þeim hafi ekki
meira en svo litist á það, þegar'
þeir sáu, að farið var að taka
sköfur undir „strákunum“.
Ég varð feginn að fara frá stýr-
inu. Þar var ég búinn að norpa
þann eilífðartíma, að mér fanst,
og orðinn votur af ágjöf. Hlakk-
aði ég 'sannarlega til þess að
komast fram á til Jóns Þorláks-
sonar. En vonir mínar brugðust
þar. Samtalið varð slitrótt á milli
okkar og 'ekkert á því að byggja
hvorki til né frá. Sá ég og merki
þess, að maðurinn væri ekki frísk-
ur. Ég sagði honum þó, að við
myndum nú, sem komið væri,
ég svo steínu á Siglunes og hafði
allgóðan gang á bátnum með
gerður, að mér hefir fundist • seglbieðlinum.