Helgarpósturinn - 11.12.1986, Page 7

ISTÓLAR HAFNA
Lögmannsstofa Sigurmars K. Albertssonar aö Klapparstig 27. Þangað er megniö af þeim afnotagjöldum sem Rfkisútvarpiö
sér ekki um, sent til innheimtu.
ur ekki staðið í skilum. Ef hann
greiðir síðan ekki þann víxil getur
innheimta hans farið gegnum mörg
þrep áður en kemur að lögtaki og
uppboði. Tekjur lögmanna af slíkum
velkingi í dómskerfinu geta verið
umtalsverðar, eins og oft hefur ver-
ið bent á í HP.
Það skal ekki fullyrt að þeir lög-
menn sem hafa innheimt afnota-
gjöldin fyrir Ríkisútvarpið hafi beitt
þeirri aðferð að láta skuldara sam-
þykkja víxla fyrir skuld sinni. Ef svo
væri þá er réttur skuldarans ger-
samlega fyrir borð borinn. Réttur
hans til ódýrra innheimtuaðgerða
hverfur, jafnframt sem hann flækist
í dýrum aðgerðum sem þó á end-
anum lenda á sömu niðurstöðunni
— ef hann ekki greiðir verða eignir
hans teknar lögtaki og settar á upp-
boð. Víxilþátturinn hefur enga þýð-
ingu aðra en skapa lögfræðingnum
tekjur.
10% INNHEIMTUÁLAG
EN ENGIR
INNHEIMTUMENN
Hér að ofan var minnst á að 10%
álag leggst á afnotagjöldin eftir ein-
daga. Þetta var sett í reglugerð Rík-
isútvarpsins á sínum tíma til þess að
hægt væri að greiða innheimtu-
mönnum stofnunarinnar hin hefð-
bundnu 10% sem innheimtumenn
fá af skuldum. En vegna breyttra
innheimtuaðferða hefur þessum
innheimtumönnum verið sagt upp
og einungis fáir slíkir starfa hjá
stofnuninni í dag. En eftir sem áður
stendur þetta 10% álag og
rennur sjálfsagt til rekstrar inn-
heimtudeildarinnar. Þessi upphæð
er um 14 milljónir króna ef miðað er
við ársafnotagjald árið 1986. Þrátt
fyrir þessi 10% reiknar stofnunin
sér vexti af þeim afnotagjöldum
sem lenda í vanskilum. Eini kostn-
aðurinn sem Ríkisútvarpið ber af
þeim sem greiða ekki afnotagjöldin
í tíma er bréf er það sendir um 7 þús-
und manns árlega þar sem hótað er
að senda afnotagjöldin til inn-
heimtu hjá lögfræðingi ef ekki er
greitt innan tiltekins tíma.
En hvaða hag hefur Ríkisútvarpð
að því að senda vangoldin afnota-
gjöld til innheimtu hjá lögmönnum?
Svo virðist sem með því verði skil
á afnotagjöldunum seinvirkari. Eins
og sagt var hér að ofan safnar inn-
heimtudeildin vanskilunum saman
og sendir til lögmanna einu sinni á
ári. Það eru vanskil sem eru orðin
6—18 mánaða gömul. Því má ætla
að skil á þessum 8% af afnotagjöld-
unum geti dregist allt að tveimur ár-
um.
Samkvæmt lögum og reglugerð
um Ríkisútvarpið getur stofnunin
hins vegar beitt lögveðsrétti sínum
og með því móti ætti megnið af van-
skilaskuldunum að innheimtast á
um tveggja mánaða tímabili.
Ríkisútvarpið hefur því útistand-
andi umtalsverðar upphæðir hverju
sinni með því að fara leið inn-
heimtulögfræðinganna. Upphæðir
sem ættu að innheimtast mun hrað-
ar ef farið væri eftir lögum og reglu-
gerð.
GERT ÚT Á
FÁKUNNÁTTU
Almenningi er í fæstum tilfellum
kunnug um hvað felst í lögveðs-
eða lögtaksrétti og því síður að af-
notagjöldunum fylgir þessi réttur.
Þeir sem fá sent innheimtubréf í um-
boði Ríkisútvarpsins og með stimpli
héraðsdómslögmanns hafa því
varla aðstæður til þess að vefengja
réttmæti innihalds þess.
Lögmönnum og innheimtustjóra
Ríkisútvarpsins ætti hinsvegar að
vera ljóst að fógetaréttur og upp-
boðsdómur hafna málskostnaði og
innheimtulaunum af skuldum sem
fylgir lögveðs- og lögtaksréttur. Það
er ekkert sem bendir til þess að hér
sé um löglega kröfu að ræða en hins
vegar eru miklar líkur til þess að
þessar álögur séu ólöglegar.
Það er því spurning hvort hér sé
ekki um misbeitingu að ræða; það
er að almenningi sé gert að greiða
þessi innheimtulaun vegna fákunn-
áttu sinnar.
Þeir sem í gegnum árin hafa
greitt þessi innheimtulaun ættu að
hafa rétt til þess að krefjast endur-
heimtp á þeim ef þau reynast ólög-
leg. A það hefur ekki reynt, en
margt bendir til þess að slík krafa sé
fyllilega lögmæt.
Ef svo er getur Ríkisútvarpið þurft
að greiða almenningi í landinu tugi,
ef ekki hundruð, milljóna króna
vegna ólöglegrar álagningar.
Nú fer að líða að því að Ríkisút-
varpið sendi sinn árlega pakka til
lögmannanna sex. Þeir sem fá sent
frá þeim innheimtubréf ættu því að
hugsa sig um tvisvar áður en þeir
greiða fyrir þau innheimtulaun.
Sjálfsagt er nóg fyrir þetta fólk að
greiða afnotagjaldið, álagið og
áfallna vexti hjá innheimtudeild
Ríkisútvarpsins. Þar sem vafi leikur
á lögmæti innheimtulaunanna er
varla ástæða til að greiða þau.
eftir Gunnar Smóra Egilsson
myndir Jim Smart
THEÓDÓR GEORGSSON, INNHEIMTUSTJÓRI RÍKIS-
ÚTVARPSINS;
„TEORÍTÍSKT Á AÐ SENDA
KRÖFURNAR TIL BORGAR-
FÓGETA##
Theódór Georgsson er inn-
heimtustjóri Ríkisútvarpsins.
Hann sagöi í samtali vid HP aö
stofnunin hefdi sent vangoldin af-
notagjöld til innheimtulögmanna
undanfarin 6—7 ár. Hann var
spurdur hvort þad vœri í raun ekki
óþarfi.
„Sannleikurinn er sá að teorít-
ískt á að senda þessar kröfur beint
til fógetaembættanna. En það
þýðir ekkert að senda kröfur í þús-
undavís til borgarfógetans í
Reykjavík. Þetta liggur þar bara
óafgreitt. Þeir hafa ekki mannskap
og þeir hafa fyrst og fremst áhuga
á því að afgreiða skattana. Við höf-
um heldur ekki mannskap á inn-
heimtudeildinni. Við þyrftum 3—4
lögmenn og heilt innheimtubatt-
erí. Það hefur ekki komið til.“
Nú er þetta mun dýrari inn-
heimtuaðgerð fyrir þá sem fyrir
henni verða.
„Hún er það, að einhverju leyti.
Ef það dregst von úr viti að fyrstu
viðvörunum frá lögmönnunum sé
sinnt þá bætist á þetta ferðakostn-
aður og ýmiskonar annar kostn-
aður. En sannleikurinn er sá að
innheimtan hefur stórbatnað við
þetta. Það var mikið af útistand-
andi skuldum hér áður fyrr. Það
þýddi ekkert að senda bréf því fólk
sinnti þessu ekki."
Hvað með þennan mikla mun á
innheimtukostnaði, 110 kr. ef farin
er lögveðsleiðin, 472,10 sam-
kvæmt lögtaksleiðinni og síðan
2.651,50 vegna innheimtubréfs
lögfræðinga?
„Ég verð nú að vísa þér á Sigur-
mar K. Albertsson með þessi
kostnaðarhugtök. Hann sér alveg
um þetta fyrir okkur hér á
Reykjavíkursvæðinu."
Fellur innheimtukostnaður lög-
mannanna síðan niður ef til lög-
taks kemur?
„Nei, nei. Þá eru þeir búnir að
vinna það í málinu. Þetta er sama
og með lögfræðinga sem inn-
heimta fyrir sveitarfélögin. Ég veit,
ekki til annars en að þeir séu búnir
að vinna það mikið í málinu,
senda fólkinu bréf og annað. Ann-
ars er langbest að þú spyrjir hann
Sigurmar um þetta."
Hvað eru það margir lögfræð-
ingar sem fá innheimtur hjá
ykkur?
„Þeir eru 5 eða 6. Það er skipt
eftir svæðum; einn yfir Vest-
mannaeyjum, einn á Suðurnesj-
um, einn á Akureyri o.s.frv."
SIGURMAR K. ALBERTSSON, HERAÐSDOMS-
LÖGMAÐUR:
SÉR EINN UM INNHEIMTU Á
REY KJAVÍKU RSVÆÐINU
Sigurmar K. Albertsson, hdl., er
sá sem sér um innheimtu afnota-
gjalda fyrir Ríkisútvarpid í Reykja-
vtk. í samtali vid HP upplýsti
hann, að hann vœri eini lögfrœö-
ingurinn á Reykjavíkursvœöinu,
sem sœi um innheimtu fyrir stofn-
unina. Sagöist hann hafa séö um
þetta verk fyrir Ríkisútvarpiö í sex
undanfarin ár.
Aðspurður um þóknun fyrir
þessi innheimtustörf sagði Sigur-
mar, að hann teldi þær upplýsing-
ar ekki vera blaða- eða fjölmiðla-
mál. Hann var þá spurður um það,
hvort það tíðkaðist, að skuldurum
væri veittur gjaldfrestur gegn
samþykkt víxla.
„Það er allur gangur á því, en
það þekkist. Það á ekki bara við
um þessar skuldir. Það á við um
allar skuldir, og ef þið eruð að
spekúlera í þannig skuldum þá
ættuð þið að líta á það líka, að
mönnum er veittur gjaldfrestur
gegn því að leggja fram tékka,
dagsetta fram í tímann. Á það ber
*
einnig að líta, að sumir vilja þetta.
Þeir vilja spara sér sporin."
HELGARPÓSTURINN 7