Helgarpósturinn - 26.03.1987, Blaðsíða 8

ALBERTSMÁLIÐ/ÁTÖKIN Í SJÁLFSTÆÐISFLOKKNUM
Fylgiskjölin vegna afslátt-
argreidslnanna til Alberts
eru til — Handskrifadar
breytingar á fylgiskjölun-
um um helmingshækkun
— Menn sem vildu afslátt
„MISTAKASKÝRINGIN"
STENST ALLS EKKI
urdu ad bidja um hann
Á skrifstofum ríkissaksóknara
hefur verið unnið af kappi við undir-
búning ákæru í Hafskipsmálinu og
hefur Helgarpósturinn heimildir
fyrir því, að svo kunni að fara, að
Albert Guðmundsson verði dreginn
til ábyrgðar í málinu og ákærður.
Við upphaf rannsóknar Hafskips-
málsins var svokallaður Alberts-
þáttur málsins skilinn frá sjálfu mál-
inu, m.a. vegna óskar frá Albert
sjálfum, sem þá lá undir ámæli um
meint brot.
Sérstök rannsókn var gerð á atrið-
um er vörðuðu Albert sjálfan, eins
og t.d. greiðslur til hans frá Hafskipi
í formi afsláttargreiðslna eða
greiðslu á ferðakostnaði.
Saksóknari var ekki ánægður
með rannsókn RLR á þætti Alberts
og endursendi hana með ósk um
ítarlega rannsókn.
Niðurstöður hennar voru svo
sameinaðar sjálfu Hafskipsmálinu,
því þar ættu þær heima ásamt öll-
um öðrum niðurstöðum rannsókn-
arinnar á málefnum Hafskips.
Aðalskýring Alberts Guðmunds-
sonar á „mistökum" sínum vegna
vantalinna tekna, sem hann fékk í
viðskiptum sínum við Hafskip,
stenzt ekki. Annars vegar kveðst
hann ekki hafa haft afskipti af
rekstri fyrirtækis síns í 13—14 ár og
hins vegar segir hann og Ingi Björn
Albertsson sonur hans, að ekki hafi
borizt fylgiskjöi með þeim tveimur
greiðslum, sem hafa verið til um-
ræðu upp á síðkastið, þ.e. 117 þús-
Hjá ríkissaksóknara hefur reynst
seinlegra að vinna málið en ætlað
var og er meginástæðan mannfæð
hjá embættinu. Nú þora menn ekki
lengur að nefna með neinni ná-
kvæmni hvenær megi reikna með
Hallvarður Einvarðsson, rfkissaksóknari
— Ákaeran mun ná til fleiri manna en
hingað til hefur veirð gert ráð fyrir.
und krónurnar út af leynireikningi
Páls Braga Kristjónssonar númer
10903 í Utvegsbankanum og hins
vegar 130 þúsund krónur út af aðal-
reikningi Hafskips númer 1180.
Varðandi afskiptaleysi Alberts
Guðmundssonar af heildverzlun
sinni er rétt að benda á tvennt. í
forsetakosningunum 1980 lýsti
hann yfir því, að nú væri hann hætt-
ur öllum afskiptum af fyrirtæki sínu,
í öðru lagi kom það fram í fréttum
ákæru í málinu, nema hvað að
hennar sé að vænta með vorinu.
Mjög vafasamt er talið, að ákæra
verði gefin út í málinu fyrir kosning-
arnar 25. apríl og ætti það að vera
nokkur léttir fyrir sjálfstæðismenn
vegna tengsla valdamikilla forystu-
manna flokksins við Hafskip.
Þetta verður þyngra á met-
unum vegna þeirrar staðreyndar að
eitt af viðfangsefnum saksóknara
hefur verið að vega og meta hverja
skuli ákæra. Þannig hefur það verið
til sérstakrar athugunar hjá sak-
sóknara hvort draga eigi staka
stjórnarmenn Hafskips til ábyrgðar
eða alla stjórn Hafskips á hverjum
tíma á því tímabiii, sem rannsóknin
nær yfir.
Verulegar líkur eru taldar til þess,
að stjórnarmenn muni ekki sleppa
við ákæru og þeir þannig gerðir
samábyrgir fyrir þeim meintu refsi-
verðu atriðum, sem sönnuð þykja í
málinu.
Ef þetta verður niðurstaðan munu
nöfn um 20 þekktra athafnamanna
— og sjálfstæðismanna — prýða
ákæruskjalið að undanskildum
þeim sakborningum í málinu, sem
hnepptir voru í gæsluvarðhald.
eftir að hann varð ráðherra, að
skatturinn hefði ekkert með það að
taka skatta af þingfararkaupi hans
vegna þess að fyrirtækið gæfi alltaf
upp sína skatta. Hér er á ferðinni
mótsögn. Að auki hefur komið
fram, að Albert einn hefur prókúru
fyrir heildverzlunina en ekki lngi
Björn. Er hægt að varpa ábyrgðinni
yfir á herðarnar á prókúrulausum
forstjóra fyrirtækis?
Samkvæmt heimildum Helgar-
póstsins eru til fylgiskjöl fyrir báð-
um greiðslunum til Alberts í fórum
rannsóknaraðilja Hafskipsmálsins
og bústjóra gjaldþrotabús fyrirtæk-
isins. Þar að auki eru þessi fylgiskjöl
með því formi, að á þeim er texti,
þar sem segir „Yður hefur hér með
verið veittur þessi afsláttur..." o.s.frv.
og eru þessi eyðublöð hönnuð með
það í huga, að þau passi í svokölluð
rúðuumslög. Staðlaða formið gerði
ráð fyrir 5% afslætti, en í tilviki Al-
berts voru handfærðar breytingar
til tvöföldunar upp í 10% afslátt.
Menn hafa velt þvi fyrir sér að
greiðslan, sem kom út af jaðarreikn-
ingi Páls Braga hafi ekki verið færð
vegna sérstöðu reikningsins og þar
með kunni það að vera rétt, að ekk-
ert fylgiskjal sé til vegna 117 þúsund
krónanna.
Þetta er rangt. Fylgiskjalið er til
og er eitt af þeim plöggum, sem
skattrannsóknarstjóri hefur undir
höndum.
Hafi Albert kært sig um að fá
fylgiskjöl með þessum greiðslum
(hafi hann á annað borð ekki fengið
þau eða týnt þeim), þá hefði honum
verið í lófa lagið að fá þau. Að auki
mun Hafskip hafa sent til viðskipta-
vina sinna, sem fengu afslátt „til-
kynningu um viðskiptaafslátt." Til-
kynningin vegna 117 þúsund krón-
anna var dagsett 31.12. 1983.
Vegna 130 þúsund greiðslunnar
út af aðalreikningnum segir sig
sjálft, að með henni hefur fylgt skýr-
ing, þ.e. fylgiskjal, vegna „opinbers"
bókhalds fyrirtækisins. Þessi fylgi-
skjöl voru að auki i tvíriti enda er
fylgiskjalið í aðalbókhaldi Hafskips.
Þessu til viðbótar er þess að geta,
að við rannsóknina kom fram í yfir-
heyrslum yfir starfsmönnum, að af-
slættir voru aldrei greiddir óumbeð-
ið. Menn urðu að sækja hann.
Hafi viðkomandi hringt og beðið
um afsláttinn sinn liggur í augum
uppi, að starfsmaður Hafskips hefði
ekki stungið tékka í umslag skýr-
ingalaust og sent á einstakling úti í
bæ!
Niðurstaðan er einfaldlega sú, að
„fylgiskjalaskýring" þeirra feðga
Alberts og Inga Bjarnar gengur ekki
upp.
Þá er að líta á skattskil Alberts
Guðmundssonar, heildverzlunar,
annars vegar, og skattskil Alberts
Guðmundssonar sjálfs hins vegar.
Rannsókn skattrannsóknastjóra
beindist að rekstri heildverzlunar-
innar og þar með var verið að rann-
saka afslætti, sem voru ætlaðir
heildverzluninni. Þessir afslættir
komu ekki fram þar og ekki heldur
á skattframtali einstaklingsins Al-
berts Guðmundssonar.
Albert hefur haldið því fram, að
hann telji fram undir hatti heild-
verzlunarinnar, en samkvæmt
skattalögum stenzt það ekki. Að
vísu getur heildverzlunin sem slík
ekki verið sjálfstæður skattaðili, þar
sem hér er um einkafirma að ræða.
Hitt er svo annað mál, að það sem
kemur fram á einstaklingsframtali
Alberts getur ekki verið annað er
niðurstöðutalan úr reikningi firm-
ans sem slíks. Firmað er hins vegar
gert bókhaldslega upp sér á parti.
Síðan kemur fram hrein eign sam-
kvæmt meðfylgjandi efnahags-
reikningi firmans og síðan reiknað
endurgjald sjálfstætt starfandi at-
vinnurekanda. Að öðru leyti lítur
framtal Alberts út eins og venjulegt
skattframtal. Þar eiga að koma fram
tekjur og þvíumlíkt og annað hvort
á hann að færa laun, sem hann fær
frá fyrirtækinu eða reiknað endur-
gjald í viðeigandi reit.
Þannig er það út í hött, að tala um,
að skattskil Alberts sjálfs og svo fyr-
irtækisins séu ekki aðskilin, því fyr-
irtækið er bókhaldsskylt en hann
ekki persónulega.
í ljósi þessa er það af og frá, að sú
skýring standist, að um sé að ræða
rekstrarlegan misgáning í bókhald-
inu hjá syninum, sem sér um rekst-
urinn. Það sem á skortir í skýring-
arnar á mistökunum er a) að Albert
hafi átti nokkurn rétt á þessum
greiðslum b) að reikningur er ekki
einn og hinn sami og svo c) að sam-
kvæmt þessu tekur hann sér tekjur,
sem hljóta að vera skattskyldar.
Mistökin eru þríþætt, ef mistök
eru:
í fyrsta lagi fara greiðslurnar inn á
eigin reikning Alberts, en ekki
reikning heildverzlunarinnar.
í öðru lagi tók hann við peningun-
um sem greiðslu sjálfum sér til
handa, en segir síðan að rekstur
heildverzlunarinnar hafi ekki kom-
ið sér við í 13—14 ár. Þá er jafnframt
ósamræmi í yfirlýsingu Alberts um
það, að hann hafi oft þegið laun eða
þóknun frá fyrirtækinu, fyrirtæki,
sem hefur verið honum óviðkom-
andi í öll þessi ár. Og þá vaknar sú
spurning hvort hann telji fram í sínu
skattframtali laun frá fyrirtækinu,
sem svarar til þess fjár?
í þriðja lagi er svo rekstur fyrir-
tækis bókhaldsskyldur, en Albert
sjálfur ekki, og þar með er ekki
nema eðlilegt, að gerður sé greinar-
munur á bankareikningum, þ.e.
persónulegum bankareikningi og
bankareikningi rekstrarins.
H.H.
Kjartan Gunnarsson, framkvæmdastjóri Sjálfstæöisflokksins — Hann birtist skyndi-
lega ( Alþingishúsinu. Bar hann Þorsteini boð um að efna til hins umdeilda blaða-
mannafundar eftir að greinin ( Helgarpóstinum birtist?
Þorsteinn Pálsson og Albert Guðmundsson ganga af þingflokksfundi sl. þriðjudag.
ALBERT OG STJÓRN
HAFSKIPS ÁKÆRÐ?
Sérrannsóknin á Albert hefur verib sameinuð Hafskips-
málinu í meðförum ríkissaksóknara
8fc HEJiGABPÓSTDRlNN?.