Helgarpósturinn - 26.03.1987, Blaðsíða 18

'
Þeir gætu þurft að leita lengi eftir ummerkjum
um þá bræður, Karíus og Baktus, tannlæknar
framtíðarinnar.
GÍFURLEGAR FRAMFARIR í
TANNVERND GRUNN-
SKÓLABARNA í REYKJAVÍK
KARÍUS OG BAKTUS VERÐA HÚSNÆÐISLAUSIR
Fyrir um þad bil tueimur árum var byrjad
ad lakka tennur grunnskólanema í Reykja-
vík med flúorlakki á hálfs árs fresti. Par að
auki eru börn í mörgum skólum borgar-
innar látin nota flúorskol reglulega. Árangur
þessara aðgerða er þegar farinn að koma í
Ijós. Ef einnig nœðist til ungra barna og
16—20 ára unglinga og þetta fyrirkomulag
kæmist á um allt land, gœti orðið bylting í
tannheilsu komandi kynslóða.
Menn hafa lengi vitað, að flúor hefur
styrkjandi áhrif á glerung tanna okkar. Flúor
er í mörgum tannkremstegundum og
eriendis er þessu efni víða bætt í drykkjar-
vatnið. Skömmu fyrir Vestmannaeyjagosið
hafði flúor raunar verið bætt í drykkjarvatn
í Eyjum, en náttúruöflin skárust í leikinn
áður en hægt var að draga lærdóm af þeirri
tilraun. Fyrir nokkrum árum var farið að
pensla tennur íslenskra skólabarna með
flúorupplausn. Síðar kom á markaðinn flúor-
hlaup, sem tók við af upplausninni, en það
nýjasta af þessum toga er flúorlakk.
Stefán Finnbogason gegnir stöðu yfirskóla-
tannlæknis hjá Reykjavíkurborg. Hann tjáði
HP að skólatannlæknar í höfuðborginni
hefðu farið að lakka tennur grunnskóla-
nema reglulega fyrir 2—3 árum. Væri þetta
framkvæmt á u.þ.b. sex mánaða fresti og
þar að auki væru börn undir 12 ára aldri
látin skola munninn úr flúorupplausn einu
sinni eða tvisvar í viku, a.m.k. í mörgum
skólum. Sagði Stefán þessa meðferð strax
hafa skilað árangri sem lýsti sér í færri
skemmdum tönnum grunnskólanema í
höfuðborginni.
Sigrún Tryggvadóttir, skólatannlæknir við
Melaskóla í Reykjavík, sagði að yfirleitt væri
lakkað yfir tennur barnanna við lok tann-
læknameðferðar. Örfáar undantekningar
væru frá þessari reglu, í þeim tilvikum
þegar foreldrar eru þessu mótfallnir. Sem
kunnugt er, eru ekki allir jafnhrifnir af
flúornum og blöndun þess í drykkjarvatn
hefur valdið miklum deilum erlendis, þrátt
fyrir óumdeildan árangur í tannvernd.
Sagði Sigrún, að í Melaskólanum færi
munnskol nú fram hálfsmánaðarlega.
Nemendur geta líka fengið flúortöflur, ef for-
eldrar þeirra kjósa það. Flúorlökkunin hefur
verið með þessum hætti í Melaskólanum í
um það bil tvö ár og sagði skólatannlæknir-
inn að þar mætti strax sjá árangur í mun
færri tannskemmdum barnanna.
Tannlæknir nokkur á höfuðborgarsvæðinu,
sem haft var samband við, tjáði okkur að I
nauðsynlegt væri að styrkja glerung tann- t
anna frá því að þær kæmu í ljós og fram að
tvítugu. Eftir það hefði flúormeðferð lítinn
tilgang, þar sem glerungurinn hefði þá náð
endanlegum styrkleika. Taldi tannlæknirinn
það afar nauðsynlegt að foreldrar kæmu
með börn sín á 6 mánaða fresti í flúor-
lökkun fram að skólaskyldu. Unglingar á
aldrinum 16—20 ára ættu að gera hið sama
og þá myndi verða hrein og klár bylting í
tannheilsu þjóðarinnar.
Umræddur tannlæknir lagði þó áherslu á
að fólk treysti ekki á lakkið eins og ein-
hverja allsherjarlausn og hætti að bursta
tennurnar reglulega. Gamli, góði tannburst-
inn er síður en svo úreltur — hvað þá tann-
þráður og tannstönglar, sem eiga miklu hlut-
verki að gegna í tannhirðunni.
í Kópavogi og Hafnarfirði eru ekki sér-
stakir skólatannlæknar, heldur er það alfarið
mál foreldra að sjá um tannvernd barna
sinna. Greiðslur til tanniæknanna fást þó að
sjálfsögðu endurgreiddar í viðkomandi
sjúkrasamiögum. Það er hins vegar ekkert
eftirlit með því hvort farið er með börnin til
tannlæknis eður ei og þar af leiðandi engin
trygging fyrir því að tennur þeirra séu flúor-
lakkaðar reglulega.
Á Akureyri fengum við þær upplýsingar
hjá tannlækni einum í bænum, að grunn-
skólanemum væri deilt niður á tannlækna-
stofurnar á staðnum. Það færi því mikið
eftir viðhorfum hvers tannlæknis um sig,
hvort tennur barnanna væru lakkaðar
tvisvar á ári eða ekki. í dreifbýlum sveitum
eru auðvitað ekki heldur tannlæknar við
hvern skóla og eflaust misjafnt hvernig
staðið er að tannvernd nemendanna.
leftir Jónínu Leósdóttur mynd Jim Smartl
18 HELGARPÓSTURINN