Alþýðublaðið - 27.04.1927, Qupperneq 3

ALÍ>?ÐLTBLAÐIÐ
r>
Reykld Marsmann’s vtndla.
Supremo,
Maravilla,
E1 Arte,
Scott,
Epoca,
King,
Cobden,
Miranda,
Alt ern letta gamlir og góðlr knnnmgjar.
Suður-Kína, ef Chiang-Kaí-shck
tekst að útrýma áhrifum sameign-
Krsinna í landinu.
„Kína“-frétt frá Frakklandi.
Frá París er símað: Sarraut inn-
anríki-málaráðherra helír 6agt þaö
í ræ&u, að frakkneska stjömin
hafi ákveðið, að bæla niður hinn
vaxandi undirróður sameignar-
sinna á Frakklandí.
Landskjálftar í Chile.
Frá Stokkhóinii er símað:
Fregnir hafa borist þangað frá
Valparaiso um, að eldgos mikil
séu í Laimafjaliinu. Hundruð
manna hafa farist og hraun-
straumur lagt marga bæi í eyði.
[Valparaiso-fylkið í Chile er 4597
ferkílómetrar á stærð, íbúatalan
er 320 388 (1920), en í höfuðborg
fjdkisins með sama heiti voru
.162 422 íb. 1920.]
Khöfn, FB., 26. april.
Kinamáíin.
Frá Lundúnum er símað: Eftir
löllum atvikum að dæma er alt
áð komast á enn meiri ringul-
íreið en veiið befir í Suður-Kína,
Stjómin í Hankau, sem sameign-
prsinnar mynduðu fyrir nokkrum
Idögum, beíir nú afsett Fing Yuh-
piaug sem yfirmartn hersins og
tiandfekið fulltrúa hans.
Bandalag með Serbum
og Tyrkjum.
Frá Berlín er símað: Sá orðróm-
(ur leikur á, að stjómL-nar í iug(b-
Þlavíu og Tyrk’andi semji um
Ivarnarbandalag gegn ítalíu.
Meifi rógur um Rússa.
' Frá París er simað: Margir
iheimta, að rússneska sendisveit-
fin í París verði send heim vegna
þess, að pað hafir nýlega komist
hpp, að sameignarsinnar í Par-
ís njósni um hermál Frakklands
fyrir Rússa.
Skrítla rai* {Bincgiiiii.
Jónas Kristjánsson sagði nýlega
i þingræðu, að hann vildi útiloka
þingmenn úr tveim nefndum með
lagaboði, til þess að einn af and-
stæðingum sínum kæmi þar ekki
til greina. íhaldið sá, að þetta var
hættulegt. B. Kr. stendur upp og
segir, að Jónasi hafi ekki verið
alvara með þetta. „Getur þing-
maðurinn ekki sjálfur étið ofan
í sig?“ spyr einn í deildinni. J.
Kr. tautaði þá hálíháft fy.ír munni
sér: „Þess þarf ekki. Þess þarf
ekki.“
Bókafregn.
Dr. Björn Þórdarson: Refsivíst
á íslandi 1761—1925. Rvik 1926.
Það er margt ágætavel um
þessa fræðibók, og það ekki hvað
sízt, að ritið er bráðskemtilegt
aflestrar, en þó bráðfróðlegt þrátt
fyrir alþýðlega framsetningu. I
raun réttri er titill bókarinnar það
jeina í ritinu, sem ekki er beint
aðlaðandi.
Riíið er auðvitað réttarsögulegs
éfnis, en engin h,lið lagasetningar-
innar gripur eins mikið inn í dag-
legt líf manna og hegningará-
kvæðin, og lýsing á framkvæmd
þeirra verðúr því ekki að eins
réttarsöguleg, heldur einnig og
jafnvel mikiu frekar menningar-
söguleg Iýsing. Bókin bregður í
raun réttri ljósi yfir afarmargt, yf-
ir hugsunarhátt yfirvalda og al-
mennings um þessi efni, yfir
hugsunarhátt fanganna sjálfra,
viðurgerninginn við þá, hvernig
þeir taka hegningunum og hvaða
áhrif þær hafa á þá, svo og hver
hugsun hegningarvaldsins hafi
legið á bak við.
í riíinu er margt eftirtektarvert,
og er ekki hægt að telja það alt,
en einna starsýnast verður manni
á það, hvað settum reglum og
ákvæðum er fylgt slæl ga fram.
Með miklum bægslagangi eru á-
kvæði sett, skrifað fram og aftur
i allar áttir, rökrætt og þvælt,
en þegar til framkvæmda kem-
ur, þá eru yfirvöldin að örfáum
framtakssömum mcnnum undan-
teknum alveg hirðu.'aus um alla
frammistöðu. Það er og eftírtak-
anlegt, hvað lítil fyrirhyggja var
höfð um það af hendi yfirvald-
anna að hafa atföng til fanga-
hússins, eftir að það var komið
til, svo að ekki yrði þar hung-
ur og harðrétti. Margt er skringi-
íegt í ritinu, eins og til dæmis
það, að sökudölgar vildu hér á
Smekkmenn reykja
Hirschsprungs
Tilbhliim ábrarður.
Þessar tegundir eru komnar: Superfosfat Kali, Noregssaltpétur,
Chilesaltpétur, Norskur KalkköfnunarefnissaJtpétur »Odda«, Blandaður
amerískur áburður á tún og garða. — Þýzki kalksaltpéturinn kemur
næstu daga og verður þá afgreiddur frá skipsldið. Hann verður áreiðan-
lega lang ódýrasti köfnunarefnisáburðurinn á þessu ári og óefað sá bezti,
Mfólkrapfélag Meykjawí&rar.
landi heldur taka hýðingu en að
sitja í fangelsi.
Það er ef til vill ekki minsta
prýði ritsins, hve mikilli samúð
andar frá höf. til þeirra vesalinga,
sem hafa ratað í ólánið, — natín
umhyggja fyrir velferð þeirra í
bráð og lengd og næmur skiln-
ingur á þvi, að alt, sem fram við
þá kemur, á ekki við og kemur
þeim að engum notum. Þetta
kemur hvað bezt fram í lítilli
setningu um hegningarhúsið, sem
nú er notað: „En mestí ókostur
klefanna er sá, að þar nýtur ekki
sólar • nema að litlu leytí að
morgni í Iangdeginu." Þessi setn-
ing lýsir öllu hugarþeli höf.
Höf. hefir bersýnilega fengið
hinar mestu mætur á mannvinin-
um John Howard og lýsir æfi
hans og starfi á bls. 175—181. Er
sá kafli að efni og formi svo, að
hann er lagaður til að verða tek-
inn upp í lestrarbók handa ung-
lingum og lendir þar vafalaust
fyrr eða síðar; svo er hann hugð-
næmur.
íslenzk sagnfræði er ekkí langt
á veg komin; undirstöðuna vant-
ar með öllu svo víða. Það er hún,
sem þarf að híaða, og það verður
að eins gert með því að fræði-
menn gefi sig að einstökum at-
riðum og gangi frá þeim í litgerð-
um (monographíum). Fyrst, þcgar
þvi er lokið, er hægt að rita
heiidaryfirlit, en þangað tíl eru
þau helbert kák, sem, þegar fram
í sækir, úreldist. Þetta er ekki
öllum fræðimönnum íslenzkum
ljóst; sumpart veldur ef til vill
framgirni, þvi það er óneitanlega
glæsilegra verk á að sjá, upp
hlaðin heildarhöllin, þótt hrófa-
tildur sé, heldur en grunngröftur
og homsteinshleðslur, en hvort
notadrýgra sé, getur bver maður
sagt sér sjálfur. Þetta hefir höf.
skiliö, enda er fræð starf emí hans
öll á þann veg gcrð. Yíirlæti daust
jhefir hann gengið í grunnvinnur.a,
rig það er verkið, sem alt hvílir á;
Það er feiknavinna, sem í ritinu
Iiggur. Trúir því enginn nema sá,
sem veit af reynslu, hvert órastarf
liggur á bak við slíkt verk. Til-
vitnanirnar neðanmáls sýna það
ekki einar; þær eru það eití, sem
höf. hefir notast að, en alt það,
sem heíir þurft að rannsaka til að.
gá af sér eía, og ekki hefir kom-
ið að neinu haldi, — það þekkir
enginn nema sá, sem verkið vann.
Og þótt smávillur, ’ sem oítast
engu máli skifta, slæðist'inn í
jainmikið verk og þetta, er það
engin furða; það keraur fyrir í
öllum ritum, eftír hvern, sem er,
og þótt minni séu að vöxtum. Sá
smávilluslæðingur, sem í þessu
ri'l er, raskar gildi þess í engu.
Rit dr. Björns heFði verlð til
sóma hverjum háskóla, sem það
heiði tekið, og hafi hann þökk
fyrir verkið.
Sumarkomunóttira sá toll-
þjónn, sem var á verði, mann
koma upp úr „Lyru“, sem lá við
hafnarbakkann. Hafði sá meðferð-
is 30 lítra brúsa. Þóttí verðln-
uin það grumamplegt og tók af
honum brúsann, og reyndist
hann vera spíritusbrú i. Ætlaði
liann einnig að handsama mann-
inn, en sá settí þegar fætur undir