Alþýðublaðið - 02.05.1927, Blaðsíða 2

2
ALÞ. YtíUBLAÚÍÐ
| jllþýbdblabIB j
4 kemur út á hverjum virkum degi. >
j Mgreiðsla í Atpýðuhúsinu við f
| Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd. |
j til kl. 7 siðd. [
j Skrifstofa á sama stað opin kl. ►
Ig'/a—lOVg árd. og kl. 8—9 síðd. {
Simar: 988 (afgreiðsian) og 1294 ►
(skrifstofan). t
Verðlag: Áskriítarverð kr. 1,50 á ►
mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 t
hver mm. eindálka. ►
E'rentsmiðja: Alpýðuprentsmiðian t
(í sarna húsi, sömu símar). t
; ©agiir alpýðu
I gær.
Kröfugangan.
Hún hófst kl. liðlega 2 frá Bár-
unni. Var þar kominn saman mik-
ill mannfjöldi. Var fyrst haldið
vestur í hæ. Gengu fremst full-
trúar alþýðu i stjórnum Alþýðu-
sambandsins og félaganna undir
hinum rauða fána flokksins og
fánum félaganna., en Lúðrasveit
Reykjavíkur lék fyrir göngulög
(jafnaðarmanna og fleiri. í fylk-
ingunni voru að venju borin
mörg spjöld með áletruðum
ýmsum kröfum alþýðunnar, og
haía þær verið birtar í blaðinu
„1. maí“, er gefið var út af til-
efni dagsins, og hafði forgöngu-
nnefnd hátíðahaldanna ákveðið
>ær áletranir. Nokkur spjöld önn-
ur vora og borin í göngunni, en
ekki að- tílhlutun forgöngunefnd-
arinnar. Gangan hélt upp Tún-
götu og síðan gegn um vesturbæ-
inn, austur Vesturgötu, um Að-
alstræti, Austurstræii, upp Hverf-
isgötu, um nokkrar götur austur-
bæjarins og síðan niður Láuga-
veg, Bankastræti og Austurstræíi
og numið staðar á Austuxvelli.
Tia!ið er, að í göngunni hafi tekið
þátt ekki færri en um tólf hundr-
uð nianna, og hefir hún aldrei ver-
ið fjöímennari en að þessu sinni.
Á Austurvelli fluttu ræður Héð-
inn Valdimarsson, Stefán Jóhann
Steíánsson, Ölafur Friðriksson,
Hallgrímur Jónsson og Jón Bald-
vinsson, og voru þær hver ann-
ari snjaTaíi. Tók hinn mildi
mannvjöldi undir orð þeirra með ,
árnaðarópum alþýðusamtökunum
tii hei la og dyn 'andi lófaklappi,
en lúðrasvei in lék á milli jafn-
aðarmannasöngva.
Samkoman í Bárunnl.
Kl. 8 um kvöldið kom alþýða
saman í Bárubúð sér til skemt-
unar og eí'ingar samtakastaríinu.
Þar flutti Haraldur Guðmundsson
snjal a og fróð’ega ræðu um
nauðsyn alþýðusamtakanna, og
var henni víðvarpað. Kvennakór
Reykjavíkui’ undir stjóm Hall-
grims Þorsteinvsonar söng ýmis
lög og hreif áheyrendur. Óskar
Guðnaron 'as upp smásögu í hin-
um ný'a bókmeníastíl, og er þar
lýst æ iieri mannsbarns — nafn
sögunnar —, er íæðist í neyð,
elst upp i yörbyrgð, lilir í alþýðu-
hreylingunni og deyr vegna jafn-
aðarstefnunnar. Var sagan frum-
samin á esperantó, og hafði þýtt
hana Þórbergur Þórðarson. Rein-
hold Richter söng nokkrar gam
anvísur og uppskar mikil fagn-
aðarlæti áheyrenda. Að síðustu
skemti alþýða sér við danz fram
á nótt, og fór skemtun þessi að
ö'Mu hið prýðilegasta fram.
Me3H deild.
Maguús Toríason sagði þar á
laugardaginn urn fjárkláðamálið,
að það virtíst vera vel fallið
tii að kveikja upp í mönnum.
Kvað hann það, þótt á annán hátt
sé, eiga þar um sammerkt við
blað eitt hér í bænum, sem kailað
sé ,ágætt eldsneyíi". Tr. Þ. benti
á orsök þess, að frv. um útrým-
ingarböðun var félt. Kvað hann
váldið hafa kjósendahr'æðslu
þingmanna, þar eð þetta væri síð-
asta þing fyiir kosningar, og væri
séð í stundarútgjöld til þess að
losna við þenna mikla óþrifa- og
vansæmdar-gest, kláðann. 'Þegar
svo hinir tóku að mótmæla og
röðin var komin að Jörundi, greip
Tryggvi fram í fyrir honum og
sagði: „Sannleikanum verður hver
sárreiðastur". Þessu frh. 3. umr.
um sauðfjárbaðanafrumv., sem
aðrir ne’ndu kláðafrilunina, Iauk
svo, að því ';ar vísað til stjórnar-
innar að tíll. Árna, þar eð það
væri ekki þess vert að sámþýkkja
það, og þannig afgreitt me'ð 15
atkv. gegn 12, og er það úr sög-
unni á þessu þingi. Ýmsar brtill.
höfðu komið fram, og var í
tveimur þeirra gert ráð fyrir út-
rýmingarböðun, þó eigi fyrr en
'í árslok 1930 (rá Tr. Þ.) og í
árslok 1931 (frá Pétri Þórð.), en
það kallaði M. T. óþarft, að
setja á þessu þingi slík ákvæði
fyrir framtíðina.
Frv. um friðun hreindýra var
endursent e. d„ eins og það var
samþykt við 2. umr. í n. d. —
Endurreisn Mos;e 1 prestakails var
talsvert rædd, og olli því bríill.
frá P. Ott. um að leggá það und-
ir Reynivdli, nema Viðey .aidrkja
hverii til Rcykjavíkurprestakalls.
Þetía var 3. umr. Var frh. henn-
hennar frestað að ósk M. Gúðm.,
sem var andstæður tillögu Pét-
urs. — Loks fór fram síðari hlutí
2. umr. um landnámssjóðsfrumv.
H. Stef., en atkvgr. var frestað,
þvi að bragðdau um ræðum haíði
tekist allvel að „þurka innan
þingsalimi“. He:ir landbn. m ð
Haildór í sta ni brætt nýtt frv.
upp úr liinu upprunalega og br-
till. fiá Jóni Ól., sem draga það
jtneir í c.instaklnga ignaiáttina en
það áður var. Þótti Jóni þjóð-
jarða alan hafa kornið miklu góðu
til leiöar, og má þar af marka
stelnu hans að nokkru. Má það
þó á engan hátt gleymast í ný-
býlamáinu, að vel þarf að ■*
tryggja býlinn gegn braski. Til-
lag ríkissjóðs er ráðgert 200 þús.
kr. á ári, enda sé lánum til end-
urbygginga húsa á sveitabæjum
bætt við starfssvið hans. Hvorki
H. Stef. né Tr. Þ. gerðu ráð fyrir,
að frv. verði afgreítt á þessu
þingi, en fari að sjálfsögðu til
milliþinganefndarinnar í landbún-
aðarmálum til frekari undirbún-
ings.
Efrí deild.
Frv. um berklavarnir var vís-
að tii 2. umr., en rökstudd dag-
skrá frá allshn. var feld. Frv.
um afnám grískudósentsins fór til
3. umr. Genngisviðaukafrv. fór til
2. umr. og sama gerðu landsreikn-
ingar 1925, én frv. til fjárauka-
laga 1925 og frv. um mat á heyi
fóru til 3. umr.
I. erní I Ðannörka.
Stórkostleg mótmæll gegn á-
rásum stjórnarmnar á alpýðu.
(Einkaskeyti til Alþýðublaðsins.)
Khöfn, 2. inaí.
Kröfugangan í gær lét í Ijós
stórkostleg mótmæli gegn árásum
stjörnarinnar á réttindi alþýðustétt-
arinnar.
Khöfn, FB., 30. april.
Vatnsfióðin i Bandarikjunum.
Frá Lundúnum er símað: 250
þús. manna eruheimilislausirvegna
flóðsins í Missisippidalnum, og
meðal peirra geisar sultur og drep-
sóttir. Flóðgarðarnir norðan við
New Orleans hafa verið sprengdir
eftir blóðuga bardaga og vatninu
veitt yfir Poydra-svæðið, en vafa-
samt er talið, að hægt verði að
bjarga New Orleans. Coolidge for-
seti hefir gefið Herbert Hoover
verzlunarráðherra alræðisvald í
héruðum þeim, sem ilóðið herjar.
Leynisamningur eina ferðina
enn.
Frá Berlín er símað: Blððin í
Belgrad skýra frá því, að Cham-
berlain og Mussolini hafi i fyrra
haust undirskrifað leynisamning
viðvíkjandi Balkanskaga-, Miðjarð- |
arhafs- og Asíu-málum, og af þeim
orsökum sé meinleysi Englands
gagnvart Ítalíu viðvíkjandi alb-
önsku deilunni.
Kússar taka þátt i ráðstefnunni
í Genf.
Frá Moskwa er símað: Rússar
hafa ákveðið að taka þ. it i fjár-
hagsráðstefnunni í Genf.
Khöfn, FB.r 1. maí.
Forsætisráðherra brez:kaíhalds-
ins pykist vilja íáta jafnt yfir
báðar stéttir ganga.
Frá Lundúnuin er sjmcrð: Bald-
win forsætisráðherra leggur til, að
verkbönn jafnt og verkföll verði
lýst ólögleg.
Vatnavextirnir í Ameríku.
Frá New-York-borg er símað:
Vatnavextirnir í Bandaríkjunum
fara sífelt vaxandi. Feiknaflóð er
í fijótinu Arkansas. í gær urðu
sextíu þúsundir manna heímilis-
lausar vegna flóðanna. Missisippi-
fljótið og mörg fljót pau, er í það
falla, flæða yfir alls um níu þús-
und fermilur enskar, og eru tugir
bæja á því svæði. Sums staðar
sést að eins á húsþökin. Þrjú
hundruð og tuttugu ménn hafa
farist í flóðunum. (Fljótið Arkan-
sas fellur í Missisippi. Það sprett-
ur upp í Klettafjöllum og rennur
gegn um ríkin Colorado, Kansas,
Oklahama og Arkansas. Það er
3200 kílömetrar á lengd.)
Norðmenn samþykkja nauðung-
argerðardóm i vinnudeilum.
Frá Osló er símað: Þingið hefir
sampykt nauðungargerðardóm í
vinnudeilum.
KosningasiBur alDíöunnar
á Slglnfirðl.
i
Akureyri, FB., 30. apríl.
Kosning á einum bæjarfulltrúa
á Siglufirði fór fram í gær í stað
Jóns heitins Guðmundssonar verzl-
unarstjóra. Listi verkamanna hlaut
199 atkvæði og kom að Gunnlaugi
Sigurðssyni verkstjóra. Borgarstjór-
inn fékk 145 atkvæði.
Sambandsþing
Verklýðssambands Norðurlands
Akureyri, FB., 30. apríl.
Annað sambandsþing Verkalýðs-
sambands Norðurlands hófst hér í
gær, og sækja þaðfulltrúar sjö fé-
laga.
iBmleiaá tíðÍB&di.
ísatirði, FB., 30. apríl.
Verkakaupið á ísafirði.
Kaup verkamanna umsamið í
dagvinnu 1 kr. hjá karlmönnum,
62 aurar hjá kvenfólki, vinna við
afgreiðsiu skipa kr. 1,10. — VL
Afli.
•Hávarður ísfirðingur« kom f
morgun með 70 tn.
Útsvör
á ísafirði alls kr. 144,000. Hæsti
gjaldandi Nathan & Olsen 10,000
kr.
Sýslumaðurinn í Gullbringu- og
Kjósar-sýslu hefir nú fyrir nokkru
engið skjöl málsins aftur frá mála-