Alþýðublaðið - 09.01.1939, Síða 1

ALÞTÐDBUSQ)
RITSTJÓRI; F. R. VALDEMARSSON
XX. ÁRGANGUR
MÁNUDAG 9. JANÚAR 1939
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
6. TÖLUBLAÐ
Uagstæðasti verzlnarjðfniðir síðan
1932, fyrsta ðrllnnflntoiigshaftama.
1,11 111.. T ....
Verzlnnarlðfnuðarinn varð á sfðastliðnu
ðri bagstæður um 8,6 milijðnlr krðna.
Líkindi til að greiðslujðfnuður við út- *
íðnd hafi náðst, segir fjármálaráðherra.
VERZLUNARJÖFNUÐURINN varð, samkvæmt bráða-
birgðayfirliti hagstofunnar, hagstæður á síðastliðnu
ári um 8,6 milljónir króna og er það bezta útkoma af búskap
lándsins síðan 1932, en þá varð verzlunarjöfnuðurinn hag-
stæður um 10 milljónir króna.
Þá-.má og gera ráð fyrir því, að greiðslujöfnuður við út-
löhd hafi náðst.
Á slðast liönu ári var útfliutt
fyrir rúmlega 57,7 imilljónir kr.
teii Snnfliutt fyrir 49,1 millj. Geta
þó þessar tölur brcyzt tun eitt-
Iwað' litils, háttair. ÁriÓ 1937 nam
ínniliutinin|fuTiinin 51,6 rnillj. króna
ög útflutningurimn 58,8 millj. Er
þvi íninflutning'urinin á s .1. ári
úrö 2,5 röSllj. kr. mröini en þá og
útfliutningurinn 1,1 milljón króna
ti&ni.
I dezembiermáwuiðl var salt-
fískúr fluttur út fyrir 22 millj.
króna, ísf&sfcur 540 þús. kr., freð-
fiskur 360 þús; Jkr., síld 840 þús.
fer., sildarolía 640 þús. kx., síldar-
röjöl 300 þús. kr. og lýsi 240
þús. kr,
Dimnæli fjármála-
ráðherra.
■; Alþýðiublaðiö snéri Bér í rnbrg-
Ú» tíl fjármálaráðherra og spturöi
háwn, hvort hann vildi segja
nokkuð í sambandi -við þetta
Uppgjör.
Hann sagðd mieðál annars:
,;F>essi útkoma er að mimt á-
l'íti.. mjög sæmileg og sú bezta
síðan 1932, ©n þaíð var fyrsta
iáriÓ, sem innflUitningshöftin voru
i gildi, En þá vair um áraimótin
mítóð of vörubirgðum! 'tíl í Ignd-
Ifílu og litlair fmmkvæmdir, og
ihhflutningur til þess að gera lit-
411.'
— En grieiöslujöfnuðurinn?
„Það hiefir verið gert ráð fyrir
jÁi, að það þyrfti hagstaeðan
‘v'erzliunarjöfnuð um 10—11 millj-
ónif króna til þesis að hægt væri
Doktorspróf.
Riitgerð séra Eirifcs Albertsson-
ar á Hesti lum Magniús Eiríkisison
var á síðiast liðniu hausti dæmd
áf Gúðfræðideild háskólan-s mafc-
teg til vannar fyrir doktorsniafn-
?bót í Gluðtfræði. Vöimin fer fram
fimtudaginn 19. þ. im. í lestrarsail
siMdentagarðsinis og hefsrt kl. 1 Va*
Ads*oðiarlæk:iiissiiai!a
við heLlsUivemdamtöð Lifcniasr' í
Reykjavífc verðiur sett á istofn frá
15. ífebrúair n. k. Byrjumairliaun
500 kr. á máinUði, hæfckandi upp
í 600 kr. Aukastöif ekki heimiiluð.
Læknar, sérfróöjx lum beririaiveifci,
er kiunna að vilja sæfcja um þessa
s-íððu, isend'i umisófcnir isínar til
berfclayfirlæknis fyrir 31. janú-
að borga sanxaingsbundnar
síkuldir ofckár erlendis niður um
4,5 milijónir króna. Nú hefir
verzlunairjöfnuðurinn orðið hag-
stæður um 8,6 miilljónir á áriniu,
en þesis1 ber að gætai, að á áriniu
hefir verið flutt inn erlient lánsfé
að lupphæð um 3 milljónir króna,
og þegar þvi er bætt við, má
gera ráð fyrir áð áætlunrö geti
staði'sti Anmans vil ég taika það
fraini, aið enin iiggja efcki fyrir
hjá mér nákvæmir útreilfcningair á
þessú, <svo að um þetta er ékfc-
ert hægt að fullyrða með vissu.
Þess má geta til saimanburðar,
að á timabiliinu 1925—1931, eða
í þfflu 6—7 ár vair verzlunarjöfn-
Uðurinn hagstæður é óri að með-
altali um 2,4 milljónir króna. Þá
voru engin innfluitaingshðft, en
afli meiri en nú og rýrnra um
sölu afúrða, a «m. k. Saltfiskjar-
rös» Geta mienn gert sér af þessu
í hugaflund, hvermig ástandið
myndi vera, ef engim takmðnkun
væfi á ininflutaingi vara til laind's-
ins.
ísleifur Högnason.
OliDhringarnir
okra á útvegs-
ntönnnm.
Isleifur Hðgnason ekki
alseg vlss nm hvort kann
sé ð linn flokks síns.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
Vestmannaeyjiun í mogrun.
Wi’ IKILL áhugi er hér
^ ■■■ meðal útvegsmanna og
sjómanna í útvegsmálum og
(Frh. á 4. síðu.)
IsMssala togaranna 1938
nam 4,145 milljónnm kr.
--- » —
Er það svipuð upphæð og fékst
fyrir útfluttan ísfisk í fyrra.
———-—-♦-------
'VTFIRLIT er nú komið um ísfisksölu togaranna til Eng-
* lands og Þýzkalands á síðastliðnu ári. Samtals hafa
togaramir selt fyrir 4,145 milljónir íslenzkra króna.
Á Englandsmarkaði var selt fyrir 2,345 millj. króna í
88 veiðiferðum og á Þýzkalandsmarkaði fyrir 1,8 milljónir
króna í 55 veiðiferðum.
i Pemberton
om af veiðuim í gær og fór
ðis tíl Eniglanidis. Karlisefni
í
Til samanburðar má geta
þess, að árið 1937 var selt á
Englandsmarkaði fyrir 2,377
millj. króna í 105 veiðiferðum
og á Þýzkalandsmarkaði fyrir
1.7 millj. króna í 41 veiðiferð.
Má því segja að útkoman sé
mjög svipuð á ísfiskveiðunum
og hún var árið 1937, nema
hvað veiðiferðirnar fyrir Eng-
landsmarkað voru 1938 miklu
færri og fékst þó sama verð-
mæti. Hins vegar eru veiðiferð-
irnar fyrir Þýzkalandsmarkað
nokkru fleiri 1938 en 1937 og
heldur meira verðmæti,
tsMsalan til Englands.
Yfirlitið yfir ísfisksöluna til
Englands á árinu er þannig:
í janúar voru farnar 30 veiði-
ferðir og seld 1940 tonn fyrir
726 þús. krónur.
í febrúar 11 veiðiferðir, 874
tonn fyrir 383 þús. kr.
í júní 9 veiðiferðir, 746 tonn
fyrir 185 þús. kr.
í júlí 6 veiðiferðir, 456 tonn
fyrir 127 þús. kr.
í ágúst 3 veiðiferðir, 209 tonn
fyrir 82 þús. kr.
í október 12 veiðiferðir, 894
tonn fyrir 337 þús. kr.
I nóvember 20 veiðiferðir,
1352 tonn fyrir 500 þús. kr.
í desember 27 veiðiferðir,
1931 tonn fyrir 731 þús. kr.
(Frh, á 4. síðu.)
Stauning
mennskn
flokknum
Hedtoft Hansen rit-
ari flokksins teknr
við af_honum.
Flokksþingið sett
með mikiili við-
höfn í Tivoli í gær.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins.
KHÖFN í morgun.
I2TAUNING leggur niður
formensku í danska AI-
þýðuflokknum, sem hann
hefir nú gegnt síðan 1910
eða í hartnær 30 ár. Hann
skýrði frá því í skýrslu sinni
fyrir flokksþinginu, eftir að
það var sett í Tivoli f gær.
Eftirmaður hans sem for-
maður flokksins verður nú-
vérandi ritari hans Hedtoft
Hansen, sém áður fyrr var
forseti sambands ungra jafn-
aðarmanna, en síðustu árin
hefir átt vaxandi trausti að
fagna innan Alþýðuflokks-
ins, og verið einn af fulltrú-
um hans á þingi, auk þess
sem hann hefir gegnt ritara-
störfum fyrir hann.
Setning flokksþingsins í Ti-
voli í gær fór fram með mik-
illi viðhöfn, og hinir erlendu
gestir frá Svíþjóð, Noregi,
Finnlandi, Hollandi, Belgiu og
fleiri löndum hyltu danska Al-
þýðuflokkinn með hjartanleg-
um orðum, eftir að Stauning
hafði haldið setningarræðu
sína.
í skýrslu sinni gerði Stau-
ning grein fyrir hinum volduga
vexti flokksins og sigrum hans
á sviði stjórnmálalífsins síðan
flokksþing var haldið. Flokkur-
inn hefir nú um 200 þúsund
meðlimi.
í sambandi við tilkynningu
sína, þess efnis, að hann hefði af
ráðið, að leggja niður for-
mensku í danska Alþýðu-
flokknum á þessu flokksþingi,
mintist Stauning á nauðsyn
þess, að yngri kraftar væru
hægt og hægt látnir taka við og
lét í Ijós þá von, að þeir myndu
reynast skyldum sínum við
flokkinn og þjóðina jafn trúir
og hinir eldri, sem nú smám
saman yrðu að fara að draga
sig í hlé.
Á eftir ræðu sinni var Stau-
ning hyltur af fulltrúum hans
og hinum erlendu gestum.
Auk Staunings töluðu í gær
á flokksþinginu Per Albin
Hansson forsætisráðherra Svía
og Oscar Torp félagsmálaráð-
herra Norðmanna, sem eru
meðal hinna erlendu gesta, og
var efnið 1 ræðum þeirra
beggja aukin samvinna milli
Alþýðuflokkanna á Norður-
löndum og Norðurlandaþjóð-
anna yfirleitt.
Flokksþingið heldur áfram í
dag.
leggur niður for*
f danska Alþýðu~
Stauning talar.
{*##########»###»###############»##########################»#########»»■,
Lðgreglanleitar með ljóskðstnr-
nm að 11 ára dreng á „kajak“.
———t,—,-T^i.n, -„n, ..
Hann strauk ilr Engef o§
rérl bátuuni einn I ðrffrðsey.
SÍÐASTLIÐINN laugardag
réri rúmlega 11 ára gam-
all drengur í vindstrekkingi frá
Engey upp í örfirisey á kajak,
sem talinn var með öllu ósjó-
fær. Var farið að óttast um
drenginn og hafði lögreglan
f################################11
Hitler að búa sig
nndir að taka
Memel, Danzig og
pólska hliðið her-
skildi?
Orðrómnr i ens&om
blOðnm.
Frá fréttaritara Alþýðuhl.
K.HÖFN í morgun.
ENSK blöð skýra frá
orðrómi um það, að
Þýzkaland sé að búa sig
undir að taka Memel, Dan-
zig og pólska hliðið milli
Austur-Prússlands og
Pommerns herskildi í
allra nánustu framtíð og
innlima öll þessi héruð í
Þýzkaland.
Það fylgir fréttinni, að
England og Frakkland
mxmi þegar hafa gefið sam
þykki sitt til þess.
Ennfremur gengur orð-
rómur um það, að England
og Frakkland hafi komið
sér saman um að veita
Þýzkalandi og Ítalíu stór-
lán gegn því skilyrði, að
Ítalía flytji alla þá skrið-
dreka og flugvélar, sem
hún hefir nú á Spáni. heim.
i
*#########################»#####^
farið með Ijóskastara út á
sundið, en þá kom tilkynning
um það, að pilturínn væri kom-
inn heim til sín og hefði ekki
sakað.
Snéði'nn var á vegiuim Barnttr
\iemdarruefndar og þótti nokfcuð
baldirm. Var honium kornlð fyrSr
til betriuinar hjá bænduinium í-
Engiey og var fluttur út eftir á
föstúdag.
En dagiimi eftlr, eða á laugaiy
dag, ium þrjú leiitið, rétt áður e»
fór að dimnia, vairð fölk
ivart í Erngey, að píltur var bori-
ilnin.
Var nú hafin leit uim alla eyno
og umhverös hana, en ekfcert
fans,t. Tóku þá Engeyjarbændur
eftir því, að strigaibátur, kajafc,
sem taiinn var algerlega ósjófær.
var horfinn.
Varð fólk nú afarhrætt um
dreinginn, og var farið I laind
þegar í staið og lögreglunni gert
aðvart.
Brá llögreglan þegar vlð og hóf
lei't að snáðanum. Leituðu þeir
fratm tneð laindi og fóm út á
sUnd með Jjóskastara. Lofcs fanst
kajakinn úti í örfirisey, og hafði
hann verið dneginn þannig á
land, áð bersýnilegt var, að hinn
ungi sægairpur hafði fcomist af.
Um saima leiti féfck Iögreglan
tilkynningu um það, að pilturinn
væri kominn heim til sín og væri
ekfcert áð honum.
Er bersýniliega þýðingarlaUst
að fcoma piltum af sliku tagi fyr-
iic á heimilum, þvi að ekiki er
hægt áð taka ábyrgð á þedm. En
væri ékki neynandi að kome
þessUm snáða í skip?
Verfcákvenniafélagið Framsókit
heldur fund anniað kvöld kí-
BVa i Alþýðuhúsánu við Hverfis-
göiliu. Á dagskrá em ýms félágs-
mál og erirndi, sem Jónas Guð-
miundsson ritstjóri Alþýðublaðs-
inis flytur. Er fastlega skorað á
félagskonur að fjölmieinna á foxnd-
inn og mæta stunidvísiega.
SigurMr Þórfoapson
verfcamaðiur, Vestiurgötu 54,
flézt í siðaist liðinni viku.
Hljómisve't Reykjavíktxr
sýnir Meyjas'kemmuna í kjvðk
w. m