Alþýðublaðið - 13.01.1939, Blaðsíða 2

FÖSTUDAG 13. JAN. 1939
ALÞ?ÐUBLAÐIÐ
r
%
ft*
f
UMRÆÐUEFNI
Reyláicí

VmCINIA CIOMIEmJR
20sik
Pakkínn
I^oslcir
kr. 1,50.
Ullarkjélatau,
Tvisttau, Sængurveradamask,
Gluggatjaldaefni, Barnafðt,
o. m. fl.
Elsubilð,
(beint á móti Laugavegs - Apóteki).
Orðsending
til kaupenda ut um iand.
Munið að Alþýðublaðið á að greiðast fyrirfram
ársfjórðungslega. — Sendið greiðslur yðar á
réttum gjalddögum, svo sending blaðsins trufl-
ist ekki vegna greiðslufalls.
Þeir, sem óska, geta fengið blaðverðið krafið
með póstkröfu.
Náttúrulœkningar. Lifs-
uenjubreytingar. Krit og
marmari i hueitinu? Iðju-
lausar tennur, Drengurinn
og uandamál hinna full-
orðnu. Saga frá Kaup-
mannahöfn Mildur uetur.
Athuganrr Bannesar á hornrnn
G verð að játa það, að ég
hefi meiri trú á svokölluðum
náttúrulækningum heldur en hinu
sífelda meðalasulli, sem sumir
menn eru alt af með. Heilbrigt líf
í sem nánustu sambandi við nátt-
úruna hlýtur að vera fyrsta og
bezta skilyrðið fyrir betra heilsu-
fari. Með tóbaki, áfengi og kaffi
eyðileggja menn heilsu sína, með
hreyfingarleysi og í óhollu lofti
stela menn mörgum árum af
heilsu sinni.
*
Jónas Kristjánsson hvetur menn
til að neyta óbreytts matar, hafa
einfalt mataræði, drekka lýsi og
mjólk, fisk og kjöt, ómengað og
óskemt af kryddi og öðru slíku.
Hann vill að við flytjum inn ó-
malað- korn og mölum það sjálfir
— þá fáum við óskemd brauð, sem
ekki eru blönduð ýmis konar ó-
þverra. .
*
Fróðir menn halda því fram, að
í hveiti sé blandað krít og marm
ara og það mun vera rétt. Halldór
heitinn Vilhjálmsson á Hvanneyri
skrifaði um þetta og því var ekki
mótmælt. Samt vita þetta fáir og
er þó ilt að hugsa til þess, að við
skulum daglega éta meira og
minna af krít og marmara og
halda að við séum að éta hveiti
og- rúgmjöl úr ómenguðu korni.
*
Við ættum að fara að ráðum
Jónasar Kristjánssonar. Ýmislegt,
sem þótti góð og holl fæða fyrir
nokkrum árum, sést nú varla, t. d.
þorskhausarnir, sundmaginn o. fl.
o. fl. Þó hefir maður selt í vetur
hér í bænum súran sundmaga og
haft áreiðanlega af því góða at-
vinnu. Hann hefir sjálfur sagt mér
að hann hafi ágætan markað fyrir
þessa vöru. Væri áreiðanlega hægt
að selja hér miklu meira af þessu,
ef fólk í sjávarþorpunum hér í ná-
grenninu hefði döngun í sér til að
verka sundmagann. Þá er ég og
sannfærður um að hér væri hægt
að selja mikið af hertum þorsk-
hausum.
DAGSINS.
Væri vel ef Reykvíkingar tækju
upp þorskhausaát, því að mér lízt
svo á tennur þeirra yfirleitt. að
þær vanti viðfangsefni, enda mun
það vera svo, að flestir éta í allar
máltíðir helzt það, sem lítið þarf
að hafa fyrir að tyggja.
*
Litli drengurinn, sem réri á ka-
jaknum úr Engey, hefir verið um-
talsefni bæjarbúa, sérstaklega eft-
ir grein Sigurðar Magnússonar
kennara í Alþýðublaðinu. Flestum
mun finnast að þeir standi ráða-
lausir gegn unglingum, sem eru á
líkri braut — enda er þekking
okkar á meðferð slíkra barna af
mjög skornum skamti.
*
Út af þessu máli sagði kunningi
minn mér í gær eftirfarandi sögu:
,.Fyrir nokkrum árum var komið
með dreng á barnahæli í Kaup
mannahöfn. Var hann álitinn fá-
bjáni, enda svaraði hann varla er
á hann var yrt og komst starfs-
fólkið í mikil vandræði með hann.
*
Ein starfskona hælisins lagði
sérstaka alúð við þennan dreng —
og þóttist hún eftir dálítinn tíma
sjá það, að það væri langt frá því
að hann væri 'fábjáni og upp úr
þessu fór barnið að lagast dag frá
degi. Eftir ár var hann orðinn al-
veg eins og önnur börn á hans
aldri.
*
Það kom í ljós við athugun á
uppeldi drengsins. að undir eins
og barnið fór að hafa skilning á
því. sem fram fór í kringum það,
var farið að atyrða það. Barnið
gat aldrei verið fullorðna fólkinu
til geðs og varð þráfaldlega fyrir
refsingum. Afleiðingin varð sú. að
barnið ,.dró sig inn í sjálft sig",
tók upp sjálfsvörn með athafna-
leysi og afskiftaleysi, hætti að
bjarga sér sjálft, hætti að tala og
skifti sér ekki af neinu. Hefði
drengurinn ekki komið á barna-
heimilið, þá hefði hann að líkind-
um orðið fábjáni."
*
í gærmorgun var 10 stiga frost
hér í Reykjavík, og er það mesta
frost, sem komið hefir á vetrinum.
Er þetta það sem af er einmuna
góður vetur — og ekki síðri að
sínu leyti en sumarið.
Hannes á horninu.
Pétlur Jakobs,son, Kánalstíg 12,
aninast framtal til Skattistofiumm'ar.
Donsku komm-
únistarnir slást
innbyrðis.
Axel Larssen rekurBich
ard Jensen, en Moskva
skipar að taka brott-
reksturinn aftnr.
Nd boða báðir sam-
fjrlkingu verkaijrðsins!
AÐ heí'ir liesngi undamfarið
verið fnemiur óróiiegt í damska
komimúnistafliokik'inium. Tv©ít að-
almenin. flokksins, Aksel Larsen
þingmaðiur og Richard Jensen
bæjarfulítiúi í Kaiupmainnahöfn,
hafa barizt ium völidin. Og eft-
ir miklair deilur vintist þeim
tuundu vera lokið með því, að
Aksel Larseu og fylgismenn hans
ákváðu. að Riehand Jiensen skyldi
rekion úr flokknum og kröfðiust
þess jafnframt, að hann legði
niiðiur umboð siitt í bæjairstjórní
Kaiup'maninahafnar.
En þaið reyndisit ekki svo létt að
losina við Richard Jansiein. Hann
lýsti því yfir, að sér dytti ekki
i hug að leggja niður bæjars.ljórn
arUmhoð sitt, og hann myndi yf-
irleitt hafa þaÖ ah engu, sem
méirihlU'ti dansika komimúniistaf-
flokksins hefði áíkveðið í máili
hansi. Þáð skyldu þeir Aksei
Larsen og. félagar hans fá aö sjé!
Næstu daga gmfíuðiu þiíir Ak;s
el Lairsen og félagar hans mákiö
yfir því, hvað géfa sikyldi við
Richard Jetvsén, sem ekki vildi
láta reka sig úr flokknum. Þieir
gátu þó ek'ki aiöbafst neitt en
byrjuð'u í þess stað ah ásaka
Rich. Jensien í biaði f lokiksins fyrir
það, áð hiamn befði í hyggju að
stofina annain komimúnistaflokk til
í Danmörku.
En svo hieiimisikur var Richard
Jensen ekki. f stað • þess snéri
hanin sér til yfirbo'ðairainina aiuist-
fir í Mosíkva og fékik.þá til þess
að skerast' í leókinn. Þar eystra er
stöku áliti, síðan hamn var semtíur
(til Sihiríu á átunum &em trotz-
kisiti! Richarid Jemisiem fékk því
húsibændurna mieð á sitt mál, og
sjö döguim eftiir að hamn var
nekin'n úr flokknum mætti hann
méð allrai hæstan úrsfeufð aust-
an frá Moskva upp á vasann,
þar sem Afesel Larsen og fylgis-
raöniniuim :hans var fyrirsikipaið að
taka hurtneksiturinn aftur!
Og nú eriu þeir Aksiel Larsen
og Ri'cherd Jansien aftur „félag-
ar“ á yfirbiorð'imU og sfeora í
saimeiningu á daaiska verkaimenm
að gera „samfylkingu" éða
„þj'óðfylkimgu“ við kommúnistía-
flókfcinn. En sitríðið' heldUr á-
fraim á bak við tjöldim.
B'að danska kommúnd'sitiafliokks-
ims neynir þó mú að gera semi
allramiimsit úr'slagsumálumum milli
foringjanma inmian flokksimis og
hinir óbreyttu liðsmienn hafa al-
drei. ftengið neina skýringu á því,
hvers vegna Richaird Jensien var
rekiun. Ætti þó að mega ætla
,að æmar siakir hafi v'ierið fyrir
hiend'i, þar ,sem svifta átti kjörinn
bæjarfU'’.litrúa umboðí sínu,ogekki
nema éðlilegt aið kj'ósiendur hans
vi'Idu fá að viita, hvað haran hefði
ti'I siaka lumniö. En kommúnisto-
flokkurinn þykist bersýniiega ekki
skyiidur til þess að gera kjós-
endlum sínum neirn reikniings-
skil. Það eiina, sem þieir vita,
er að Moskva hefi'r ákveðið, að
Richard Jensen skuli eftir sem
áður vera bæjarfu'fltrúi þeisrra!
Meyjaskemman.
AÐ er þegar orðira staðreynd,
, að neykvíksiir leikhúsgest-
ir hafa á alirasiíSustu árum ekki
tekið nieinU með eiins mikilum
fögntnði ,og og söngleiikjum, eðia
openettUm, eins og þær eru veniju
lega nefndar á aliheimsleáhús-
máii.
Hin vinsæla Meyiaskiemma.eins
: og þetto verk VínartóinsniiMings'-
ins Schiuberits', Dreimáderlhaiu.s,er
kal'Iáð á IsilenzkU', hiefir nú vefið
teki ð tii sýningar í þriðja
sinn á fáum áruim, hér í höfuð-
stáðnum.
' Þessar þriðju og síðustu sýn-
ingarnar á þes'sum leik ætlasem
sé ektoi að verða siöur vinsælar
en þær fyrri, því ölilium her sam-
an uim það, að með þidim breyt-
in.'gum sieun á hafa orðið, séu
U'ppfærslumar á þesisadi glöðiu
Vinai'Operettu miklum' mun bietri
fen áður. AÖS'ókriiin hefix verið
hin ákjósanlegasta, ætlar gleði-
látluim áhorfenda oft aldnei að
linna, og verðá leikendur að end-
uirtaka rnBrga kaflaha, þar sem
söngur er og danz.
Eriu sýn'iingar þesisiar á Meyja-
skemmunni Inikill sigur fyiirhinn
nýja .söngstj'óra Tóinliiistorfél'ags-
ins Dr. Urbantschátsch, og fyrir
lei'kstjórann Harald Bjömsison, og
þá ekfei sízt fyrir hina nýjiu leik-
eradur ' Pétur Jónsson, Sigrúnu
Magnúsdóttur, Lánus Ingó'lfsisiOn,
og hin fögru brúðhjón, sem líka
eru ný í hlutverfeumum. — Frú
Nína Sveinsdóttár, Gestur Páls-
san, og Lára Magnúsdóttir gera
ekfei síður lukku nú en áður,
og svo Kristján Kriistjénisiaon í
hlutverki Schuiherts. Enda hafa
þau ölil bæit miklu v:ið leik sinn
frá því Jeikurinn var sýnduT hér
síðast. Þeir glæsiilegu listamenn
Vogl, Schwind og Kupelwiiesier
eru mun betur sýnui’r nú, af
mieira l'ifi og fjöri ,siem minnir
ekki litið á hima glöðiu Vínar-
æsku.
Allur er samleLkunnn í ieikn-
um hinn b'ezti.. Hina fögru diánza,
á sýningin frú Ástu Norðmaun
að þakka, sem nú siem fyr, hef-
Ir sýnt, að hún veirt hvaö hún
er að gera.
Næsta sýning verður í kvöld
kl. hálf niiu stunidvístega. Eru að-
göngumiöiar seldir í daf? í Iðnó
eftlr kl. 1 með venjulegu leik-
húsverðl.
Árósaléikhú'3'ið í Damnörku, er
nú einnig að' sýna þessa oper-
ettlú, við mikia aösókn, ög góð-
ain orðatír.
Sfefiamo I slia rrldi
hefir nú verið ráðinn til að
syngja og leika istem gestur á
Konungliega leikhús'inu í Khöfn
í næ'stu fimim mánuði. Alment
er þyí spáð, að hann muni verða
ráð'inn fastiur leikari og söngvari
við lieikhús® frá byrjun næsta
leikárs. FÚ.
Aksel Larsen ekki í raeimu. séri-
H. R. Haggard:
Kynjalandið.
113
laiusa vörð yfir tjöríniinni. Umhverfiis þesisa !ægð í
biairginU og á helíliisgóilfinu sjálfu iágu á víð og d>reif
leifar margral manina er förinaö hafði verið, og voru>
margir þeirr.a með ölilu óétnir. En í öllum Ií'köm-
uinum voru stærri beiinin brotin, og af því þóttiet
Olur sjá, að þótt það hefði verið siður þes&a hræði-
lega sikri'ðdýrs, aö verja lífið úr öllum, sem fleygt
hafði verið fyrir hairrn, mi 11 i rtanraa siér, þá hafði þó
maiarlyst hans ekkr verið takmarfeaflaius, fremur ©n
annara dýra, og að það bafði að eins verið endruin
og .sinnum að hann æti þá sem h.ann hafði dœpið.
Það var svo óviðfeldið áð horfa á þesisar maninal-
leifar, að OíUr, serrt saranarliegi vaíö ekiki tailiinn heiq
gúinga, flýtrti sér ofáin af bjarginu. Um leið og hianra,
fór fram hjá því rtók hann eft'ir mannslíkama, 'sem, af
ýmsum merkjum að dænnai, hafði verið lifandi fyrir
fiáum vifcum. Hann var í priestakápu, og flýtti Otun
sér að ná í hana, því að hann ska'If af feulda. Um
lieið og hann tók upp kápuna með aninari hemdinni
tók hanin eftir því, að undir henni var skjóða úr sút-
aðri' uixahúð, og haifði eiganidi kápunraar augsýnilega
haft þá skjóðu með siér.
— Hanin hefir ef rtifl vill haft mat í þessU, hugs-
aði Oíur með sér, þó að ég geti ek.ki I því skiliiðí
hvað maður sem komið hiefir áð heimisækja Vatnii'-
búaun, hafir viljað með mat. Sá martur er ;að min,sta
feosti orðinra ónýtur nú. svo að ég ærtia mér að iskiilia
harm eftir Qg faira að halda af .srtað. Enginn nema
gaimmur muindi geta dvalið í þessu dauðra marana
fcúsi. Svo laigði haun af stað.
Fáeinar álni'r gat hann séð, hvar hann steig nið-
ur fótunum, en mjög bráðlega varð aldimt! en það
valr ekikerrt örðugt að fara inra eftir hellinum, því að
hamairiran var hvarvetna sl'éttur og vartnið grurat. Hanra
þUrfti ekk’i annað að gara en ganga bein't áfrafn*
og þreifa á hellishUðiimni meö annari h'endinni; isann-
asrt að segja þiurfti hanin ekki niema tvienit iað órttajst:
að hann féflli niður í eirtthvert hyldýpi, og að hann
rækisrt á aninan krókðdíl, þvi a,ð djöfufllinn hefir ugg-
liauisit verið kvænrtur, hugsaði Otur með sér.
En harara dartt ekki niður nieiina gryfju og hainra
sá eng,am krókódífl, því að það vildi svo til a,ð krókö-
dílli'nin var ökvænrtur.
Þegar dvergurmn hafði h.a,!,dið upp bratto brekku.
méilra en hálfa kluklkusrtund, sá hamn, sér til inni-
legs fagnaðar, Ijós fram Uradlan sér og fór nú aöi
gneiikka sporið'. Svo k'Om haran bráðilega að efri helflis-
tnun'nanum, . sem var nærri því Iokaöur af jöklum,.
og draup þar niöur dálítið af vartni. Otur sflcneið út
U)m op eitt og var þ,á staddur uppi á brúninni á
ófæra hlengifluginu bák Við bæinra og frammi fyrir
hlonium þaradist upp ,á ■viö stóra græna jökulbneiðan.
og sikein sóliin á h.ana dýrðliega.
XXXIII. KAPÍTULI.
I gíldrauniii.
Menin munu miranast þess, að nofekrum srtundutmi
áðíur en Otur komst affur út í dagsfljósið eftir að
lilanin hafði. unrajið si gur á skriðdýrinu, sem halidið
v,ar giuð, var Leonard staddur á mjög ólíkurn stað,
í leynflgöngUnium raieð Júönrau rnpðviimdarlauéa í faðm-
iinluim. Só,a réð fyriir ferðiranli, sem' hainn vissii eklki,
hvert hei'táð var.
Áfram héldu þau eftir ýmsum gönguim, og reyndi
Leonard að sietja á síg bugöurnar, þianigáð tifl loks-
Sns að Sóa vísaði þeim inra í klefa, ,sem höggvinin
hiafði verið út úr kliettinum, og hafði auðsjáanliega
verið bú'inn fyrir komu þeirra, því að öðTum miegi'nra
i 'hOnum var rúm' og skinnábreiður, og hinlum nwgi/n
borð með; b'ezta matnum, sem landið hafði að bjóða.
Sóa gaf Leoniard merki um að. leggja Júönnu á rúm-
iö og gerði hanra það; svo breiddi hún tafarlaust yfir
'þana sfeiinraiáhreiður til þess að hylja aradlit heniniai?
fyrir au'gum forvitinna manraa. Svo fanra Leonard
'alt í eiraju ,að þrifið úajt í hlarara að aftaln; tveir prest-
arnir héfldu á honum hand’eggjumim, 'Otg þriiðji presit-
urinra tók, eftir skipun Sóú, .skanimbyssuraa o,g vei'ði-
hiniífiran af hohum, og fór hurt miéð þau vopn.
— Djöflullinra þiran! sagði Leonard við Sóu. vairaðu
þig, airnars drep ég þig.
— Ef þú dræpir mig, Bjargard, mundi það ver.ða
þfitm bani, og aranarar miauneskiju líka. Þessir munir
e.riu teknir af þér, af þvi aÖ þaö er ekki öhært aöl
láto þig hafa þá; slítk leikföng eiru efldri fyrir reið
böirn. Bíddu við, sagð'i húra við fjórða prestinin, fleit-
aðu i vösiulm hans. Maíðlurinn gerði svo sem fyrir
hlann var Iiagt og tók það sem Leoniard hafði á sér, isvö
sem úr hian, vaisabók Francisoo og talnabánd og stóra.
toðasteiniinn í idáijlitlla hrúgu á boröið. Svo náði hann í
lirtlia eiturkorníði, sem v,afið var iinnian i ferhyhnda,
geitiarskininis pjörtllu. Sóa rtók þaö. og eftir að hafé)
sfeoðað það, sagði hún: Hvað e,r þetto, Bjargari? Þú
hefir f'engið til iáns lyf, sem verður hér til ógæfu,
ef þú heldur. því. Svo gekk hún pð ofurlitlu opi á
einum klefiavegguum og fleygði litla böigglinum út
um það, og þar á eftir öðrum bögglii, sem Leonar.á
þekti .að h.'afðfl1 vierið tekin'n úr hári Júönrau.
— Nú geturðu dltki gert s'jálfuim þér nieiitt mein,
siagði hún á portúgöJ'sk'ui. Og nú skál ég segjai þér
niokikuð; svo lengi sem þú verður srtiltur, mún aflt
gangá vel, en ef þú byrjar á uafekru ofbefldi ©ða,
reynir að strjúka, þá verðurðu hunidinra og þér stíað
frá öðnum, og svo htefiir þiað lik r í för meö sér dauÖa,
Hjlarðikonuninar þairna. Fafðu því áð m'ínum' ráðuim,
hvá'ti maðiur, og verrtu góður, og mundu það, að þú
fert á imáiniu va’di.
— Petta er mjög skilmerkitegt, góða míra, sván-