Alþýðublaðið - 16.01.1939, Blaðsíða 1
B
Dagsbrún
LISTINN-er
okkar listí í
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. Argangur
MÁNUDAGINN 16. JAN. 1939
12. TÖLUBLAÐ
Blistinn
hrindir hinni
kommúnist-
isku óstjórn i
Ritstjórar fhaldsblaðanna og mjólk
nrverkfallsfrúrnar dæmdar til
skaðabðta til MJólknrsðlunefndar.
♦
Hæstiréttur bvaO upp dóm f málinu í morg
unog staðfesti að mestu dóm undirréttar
ÐÓMUR var kveðinn upp í morgun í hæstarétti í mjólk-
urmálinu svokallaða, sem Sveinbjörn Högnason f. h.
Mjólkursamsölunnar höfðaði 1935 gegn ritstjórum Mgbl.
og Vísis, Ragnhildi í Háteigi og Guðrúnu Jónasson.
Stefndi formaðúr Mjólkursölunefndar þeim til ábyrgð-
ar fyrir mjólkurverkfallið alkunna, sem þau höfðu sér-
staklega beitt sér fyrir, ritstjórarnir í blöðum sínum, en
konurnar í Húsmæðrafélagi Reykjavíkur.
Eru málsástæður svo í fersku minni, að óþarfi er að
rekja þær hér.
^s»########################»###»# ■
B-Dstinner
BLISTI er verka-
mannalistitm í
Dagsbrun. Var gengið að
fullu frá listumun af kjör-
stjórn Dagsbrúnar í gær.
Jafnframt verður trún-
aðarmannalistinn, sem
fylgir verkamannalistan-
um, B-listi.
Ríður mjög á því, að
verkamenn greiði ekki að-
eins atkvæði með öðr-
um B-listanum, heldur
báðum, því að það er
einskisvirði að vinna
stjórnarkosninguna, ef
trúnaðarráðskosningin
vinnst ekki einnig,
Allir Alþýðuflokksmenn
og yfirleitt allir þeir, sem
vilja skapa starfsfrið í
Dagsbrún, verða að vinna
vél að sigri B-listans. ■—
Hann einn getur hrundið
liinni kommúnistisku ó-
stjórn í Dagsbrún.
Munið: B-listinn er Al-
þýðuflokkslistinn — okk-
ar listi.
'»###########################<####«>
Fu! Itr úa*á^sf andur
vet'ðiur í kvöld, mániudtag kl.
BVs í Alþý£iuh,úsániu við Hverfis-
g'Öí'U- Umræðíuefni: Fjárhagsóætl-
úti Reykjavíkur og gengisimólið.
Fleiri mál, ef tíimi vinsft tál.
Eimiskip.
Giullíosis isr í Kaupmarmahöfn.
Goðafosis og Bi'ú.arfinss enu í
Rieykjiavíik, Dettiifoss er í Kaup-
ma.nnaliöfn. Lagarfiosls er á leuð
fiiil ÁJU'Sitfjarða frá Leúh. Sslfb,sis
er á Akrámesii.
Dnotínmgin
fier kl. 6 í kvöld tál KJaiup-
má'nnabafnar.
Kappskák.
Tálflfélaig alþýðu og tiaflfiéliag^
Hafnarfja.'rða.r hiáðu fcappslkák í
gær hér í bænum. Var tieflt á 11
biorðluim og fóru leifcar svo, aö
Taiflféiag alþýðu hafði 6V2 vinn-
ihg og Taflfélag Hafnarfjarðasr
Hæstiréttur dæmdi mjólk
urverkfallið ólöglegt og öll
hin stefndu til greiðslu
skaðabóta og málskostnaðar
fyrir aðgerðir þeirra í sam-
bandi við verkfallið.
í niðurstöðum hæstaréttir
segir:
„Aðaláfrýjendur hafa skotið
máli þessu hingað til réttarins
með stefnu 16. marz 1937.
Krefjast þeir aðallega algerðr-
ar sýknu, en til vara, að dæmd
skaðabótaupphæð verði færð
niður eftir mati réttarins. Svo
krefjast þeir og málskostnaðar
fyrir báðum réttum, hvor kraf-
an sem til greina yrði tekin.
Gagnáfrýjandi hefir gagná-
frýjað málinu með stefnu 3.
júlí 1937 að fengnu áfrýjunar-
leyfi 28. júní s. á. Krefst hann
þess, að aðaláfrýjendur verði
in solidum dæmdir til að greiða
honum f. h. Mjólkursamsölimn-
ar kr. 5000,00 með 5% ársvöxt-
um frá stefnudegi, 21. marz
1935, til greiðsludags og máls-
kostnað í héraði og fyrir hæsta-
rétti eftir matí dómsins.
í sambandi við ,.boycott“
það, sem Húsmæðrafélag
Reykjavíkur samþykti að hefja
og hóf gegn Mjólkursamsöl-
unni, birti félagið áskorun til
allra húsmæðra hér í bænum
um takmörkun mjólkurkaupa.
Verður að telja að félagið hafi
með því gengið Iengra í aðgerð-
um sínum gagnvart Mjólkur-
samsölunni en heimilt var. Þar
eð meðáfrýjendur frúrnar
Ragnhildur Pétursdóttir og
Guðrún Jónasson voru í stjórn
nefnds félags og höfðu þar með
forgöngu fyrir því, að ofan-
greindar áskoranir voru birtar,
má á það fallast, að þær hafi
orðið ábyrgar fyrir því tjóni,
sem Mjólkursamsalan kann áð
hafa beðið vegna þessara að-
gerða. Þá hafa og ritstjórar
þeir, sem til ábyrgðar eru sóttir
í máli þessu, orðið samábyrgir
nefndum frúm með því að taka
undir áskoranir og kröfur hús-
mæðrafélagsins og veita þeim
gengi, meðal annars með ó-
Heimilum harðyrðum um Mjólk
ursamsöluna og forráðamenn
hennar. Upplýst er, að dregið
hefir úr mjólkursölu eftir að
„boycottið" hófst, og mun það
hafa átt þátt í því, að svo varð.
En þar sem einnig má telja
sannað, eins og í héraðsdómin-
um getur, að mjólk oftnefndr-
ar samsölu hafi að sumu leyti
verið ábótavant á þessum tíma,
og rekja má minkaða mjólkur-
sölu að nokkru Ieyti til þess, þá
þykir hæfilegt að telja aðalá-
frýjendum til ábyrgðar í þessu
máli helming þess tjóns, sem af
minkaðri mjólkursölu hefir
leitt frá því að „boycottið"
hófst til 15. marz 1935, er mál
þetta var lagt til sátta. í þessu
sambandi skal þess getið, að
hér fyrir dómi hafa verið lögð
fram n. gögn. er sýna það, að
við áthugun, er fram fór í okt-
óber 1935, kom í ljós, að geril-
hreinsun mjólkur Mjólkursam-
sölunnar, eða að minsta kosti
nokkurs hluta mjólkurinnar,
var ábótavant. En þar sem ekki
er vitað, hvenær þessir gallar á
gerilhreinsuninni byrjuðu, og
aðiljum máls þessa virðist hafa
verið ókunnugt um, að þeir
væru fyrir hendi veturinn
1935, er .,boycottið“ stóð yfir,
þá gat þetta ekki haft nein áhrif
á gerðir þeirra á þeim tíma. og
skiftir því ekki máli í þessu
sambandi.
Frh á 4. siíöiu.
Eining um viðreisn
sjávarútvegsins.
AFRAMHALDS-AÐALFUNDI S.f.F. í dag skýrði for-
maður, Magnús Sigurðsson bankastjóri, frá því, að sem
svar við bréfi, er stjórn S.Í.F. hefði sent milliþinganefnd-
inni í sjávarútvegsmálum, hefði stjórn S.Í.F. borist bréf
frá nefndinni, sem hefði inni að halda svohljóðandi bókun,
er nefndin hefði gert:
„Nefndarmenn eru allir samnxála um, að leggja til að
gerðar verði ráðstafanir, sem Ieiði til verulegra kjarabóta
fyrir stærri og smærri útgerð. Innan nefndarinnar hefir
verið rætt allítarlega um leiðir til að ná þessu marki, en
ýmsum þeim ráðstöfuniun, sem gera þarf, verður eigi komið
fram nema með löggjöf-
Þar sem nefndin hefir ekki lokið störfum, telur hún eigi
heppilegt að gera tillögur einstakra nefndarmanna nú þegar
heyrum kimnar.“
Hitler og Mussolini að búa
sig undir strið í febrúar ?
———-—■».
Orðrómur um að Mussolini hafi í hyggju,
að setja Frakklandi úrslitakosti.
Menn búast við ðrlagaríkum dðgnm
eftir ríkispingsræðu Hitlers p. 30. jan.
Ekki seinna vænna?
Hleypa þeir Evrópu í bál í febrúar? Mussolini og Hitler í
Miinchen í haust.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. K.HÖFN í morgun.
HORFURNAR í millirílvjamálum Evrópu eru taldar
mjög ískyggilegar eftir hina árangurslausu tilraun
Chamberlains til þess að ná samkomulagi við Mussolini um
Spán og Miðjarðarliafsmálin yfirleitt.
Það er talið víst, að Ítalía muni halda kröfum sínum á
hendur Frakklandi til streitu og hafa til þess fullan stuðn-
ing Þýzkalands, þrátt fyrir hinn nýundirskrifaða vináttu-
samning þess og Frakklands. Orðrómur gengur meira að
segja um það, að Mussolini og Hitler hafi þegar gert ná-
kvæma áætlun um sameiginleg átök til þess að knýja kröfur
Ítalíu fram, og eigi Ítalía samkvæmt henni að setja Frakk-
landi hreina og beina úrslitakosti þ. 4. fehrúar, að viðlögðu
stríði, ef ekki verður undan látið.
Það er einnig talið líklegt, að Hitler muni fyrir sitt leyti
koma fram með ákveðnar kröfur á hendur Englandi, að það
skili aftur gömlu þýzku nýlendunum í Afríku, sem það tók
í heimsstyrjöldinni, og muni hann bera þessar kröfur fram í
ræðu sinni, þegar þýzka ríkisþingið kemur saman þ. 30. jan-
úar n. k.
Menn búast við taugaæsandi dögum og örlagaríkum
viðburðum fyrir Evrópu dagana eftir ríkisþingsræðu Hitlers.
I sambandi við þennan alvar- sinna vébanda, í alvarlega
lega orðróm hefir einnig gosið
upp sá kvittur, að Hitler hafi í
Berchtesgaden á dögunum, þeg
ar Joseph Beck utanríkismála-
ráðlierra Pólverja heimsótti
hann þar, reynt að tryggja sér
að minnsta kosti hlutleysi Pól-
lands, ef til stórræða kæmi
með því að lofa Póllandi ný-
lendimum í öðrum heimsálfum.
Ekkert er þó vitað, hvaða af-
stöðu pólska stjórnin kann að
hafa tekið til slíkra fyrirætl-
ana. En það þykir ekki ólíklegt,
að ,hún muni fagna hverri
þeirri breytingu í stjórnmálum
Evrópu. sem yrði til þess að
leiða athygli Þýzkalands frá U-
kraine, þar eð fyrirætlanir Hit-
lers þar myndu stofna pólsku
ríkisheildinni, sem hefir 5—6
milljónir Ukrainemanna innan
smna
hættu.
Hin nýju og ískyggilegu
straumhvörf, sem orðið hafa í
milliríkjamálum Evrópu effir
Rómahorgarfundinn, hafa að
ýmsu leyti komið mönnum
mjög á óvart. Það þótti líklegt,
að Þýzkaland myndi eftir sig-
urinn yfir Tékkóslóvakíu í
haust snúa sér af alefli að
Austur-Evrópumálunum og þá
fyrst og fremst fyrirætlumun
sínum gegn Rúmeníu og Ukrai-
ne, þar sem Iítillar mótspyrnu
er að vænta af Englandi og
Frakklandi í nánustu framtíð.
Ef rás viðburðanna skyldi
þrátt fyrir þessa hagstæðu að«
stöðu fyrir Þýzkaland skyndi-
lega taka aðra stefnu, þá er or-
sökin fyrst og fremst talin sú,
að einræðisherrimmn, Hitler og
Mussolini, þyki með tilliti til
hins gífurleg og vaxandi víg-
búnaðar Englands og Frakk-
lands, ekki seinna vænna að
láta sverfa til stáls við þessi
stórveldi Vestur-Evrópu.
Hræðslan við Evrópustríð er
aftur farin að gera alvarlega
vart við sig. Menn bíða þess,
hvað febrúar kunni að bera í
skauti sínu, með ugg og kvíða.
lussolinl leosur aðal-
ðherzlu á slgur Francos
á Spáni.
LONDON í imiorgiun. FO.
Mieðan Chamberlaiin var í
Rómaborg skýrði Musisolini hion-
úm nákvæmlega frá, hvteir væri
. afistaða ítalíiu til Spánar, og skýr-
,ir málgagn ííalska utanríikiismála-
ráðuneytlsins frá ölliuim þeim
þætti viðræðlunnar í gærkvel'di.
Blað'iö 'segir, að Mas'soiini hafi
varað Chambierla'in við því, að ef
hálidið yrði áfrarn að hjálpa
Frhv á 4. síðtut.
Tarragona tekin af itðlsk-
nm og þýzkum árásarher.
Fasistaríkin leggja
bjálpa Franco til
allt kapp á að
fullnaðarsigurs.
Frá fréttaritara Alþýðuhlaðsins
KHÖFN I morgun.
T’fr AÐ er nú viðurkent af
stjórninni í Barcelona,
að hinn ítalski og þýzki
hjálparher Francos hafi tek-
ið hafnarborgina Tarrágona
í Kataloníu á Miðjarðarhafs-
strönd Spánar og jafnframt
smábæinn Volls, sem liggur
spölkorn uppi í landi norð-
vestur af Tarragona.
Fasistaríkin virðast Ieggja alt
kapp á það, að hjálpa Franco
til fúllnðarsigurs á Sþánl hið
Frh. é 4. eíðw.