Alþýðublaðið - 17.01.1939, Blaðsíða 2

MUÐJUDAG 17, JAN. U39-
alþydublaðid
Ráðist i einn af kanpmðim-
um bæjarins i næturpeli.
.. ...
Kaupmaðurinn álitur, að ætlunin hafi
verið að ræna sig og éf til vill myrða.
----------
Oddur Aroórsson
sjómaðnr.
Minningarorð.
ODDUR ARNÓRSSQN var
fætfdur 2X1 okt. 1868 í
Pálshúsum á Seltjarnarnesi, en
toreldrar hans bjuggu þá þar í
tómthúsi. Á fýrsta aldursári
misti Oddur föður sinn, en
hann fórst í fiskiróðri árið 1869
með Jóni frá Mýrarhúsum, föð-
ur Jóns Aðils sagnfræðings.
Oddur var yngstur 5 systkina,
sero öll komust til fullorðins
ára, en eru nú öll dáin. Kunn-
astur af þeim var Þórarinn
Arnórsson skipstjóri á Þor-
móðsstöðum, merkismaður í
siáni stétt og öllum Reykvík-
ingum að góðu kunnur. Eftir
lát föður síns var Oddur ásamt
systur sinni Þórunni tékinn í
fóstur af Kristni Magnússyni
bónda í Vesturbænum í Engey.
Dyaldi hann á því heimili til
ársins 1898 eða rúm 29 ár; en
þá flutti hann til Reykjavíkur.
stofnaði þár heimili og átti þar
heima æ siðan. Hann kvæntist
Helgu Jónsdóttur frá Hrísakoti
í Kjós. Bjuggu þau lengi í bæn
um ,,Höfn“', 'þar sem inú er
Fiskifélagshúsið. Ekki varð
þeim barna auðið, en einn
dreng ólu þau upp, er fór til
Ameríku. Síðustu árin tvö, er
hann lifði, bjó hann á Ránar-
götu 21.
Oddur byrjaði ungur sjó-
sókn á opnum skipum frá Eng-
ey og þegar þilskipin komu til
sögunnar, þá hóf hann sjósókn
á þeim og síðar á togurum, er
þeir leystu þilskipin af-hólmi.
Starf hans um æfina var því
lengst bundið við sjóinn. Hann
var löngum á skipi undir stjórn
Kristins Brynjólfssonar skip-
stjóra frá Engey, bæði þilskip-
um og togurum, enda var sú
taug sterk, er batt hann við
Engeyjarbræður. Hann mintist
ávalt Engeyjarfólks og
veru sinnar þar með ljúfum
endurminningum. Oddur var á-
valt talinn dugandi sjómaður
og einn með beztu fiskimönn-
um á þilskipum. Alla sína tíð
var hann hinn mesti reglumað-
ur, skapfestu- og drengskapar-
maður og kjarkmaður, er vildi
í engu vamm sitt vita,
Hann skildi manna bezt
stéttarsamtök sjómanna og
gerðist meðlimur Sjómannafé-
lagsins haustið 1915 og fylgdist
af miklum áhuga með vexti
þess og viðgangi til síðustu
stundar. Hann sótti hvem fund
er hann gat því við komið og
sýndi með framkomu sinni allri
að hann mat samtökin mikils
og unni þeim- Hann var heill
og óskiftur Alþýðuflokksmaður
alla tíð.
Síðustu ár æfinnar stundaði
hann daglaunavinnu við höfn-
ina. Tekjurnar voru ekki mikl-
ar, vinnan var stopul, en kröf-
urnar til lífsins voru heldur
ekki háar. Hann var sparsamur
og nægjusamur.
„Ég vil ekki þiggja af nein-
um, mig langar til að vinna
fyrir mér, meðan ég lifi“, mælti
hann eitt sinn og honum tókst
að uppfylla þá kröfu til sjálfs
sín. Hann starfaði svo lengi
sem kraftarnir entust. í nóvem-
ber s.l. lagðist hann á sjúkra
hús Hvítabandsins til sjúk-
dómsrannsóknar er reyndist
að vera krabbamein- Sjúkra-
húsvistin varð ekki ýkja löng,
eftir rúmar 6 vikur var hann
dáinn eða þ. 8. jan.
Á morgun verða jarðneskar
leyfar hans bornar til hinztu
hvíldar.
Félagar og starfsbræður er
urðu honum samferða í lífinu
kveðja góðan félaga, ráðvand-
an og trúan mann í orðum og
athöfnum.
S. Á. Ó.
Meyjaskemman.
Forráðamenn þessarar sýn-
ingar hafa ákveðið að til þess
að gefa sem allra flestum kost
á að sjá þessa vinsælu óperettu
verða leikið annað kvöld fyrir
venjulegt leikhúsverð. Auk
þess verða nokkrir bekkir
seldir fyrir mjög lágt verð. 2
kr. Síðasta sýningin var á
sunnudaginn kl. 3 fyrir troð-
fullu húsi. Sala miða á þessa
ódýru sýningu verður í dag frá
4—7 og eftir kl. 1 á morgun.
AÐFARANÓTT föstudags
var ráðist á kaupmann
einn hér í bænum, Ásgeir í.
Ásgeirsson, Laugavegi 55, og
telur hann, að tilgangurinn hafi
verið að ræna sig og máske ráða
sér bana.
Kærði Ásgieir þetta til lögregl-
írnnar á föstuidag.
Asgeir hiefir verzlun sína í
húsinu Laugavsg 55, þar sem
gamla „Von“ var, og sefur hanjn
í herhergi inn af verzlu'niiiini.
Ásgeir segir svo frá viðíburð-
Uui:
Milli kl. 12 og i var hai-ið
að dyrium hjá honumi. Áiigeir
gékk til dym og spurði hver þar
væri. Maðuriim sagði til sin, og
þiekll Asgeir mammino og hleypti
honum því ism. En í kjö.íar hans'
sigldi annar maiður, som Asgeir
kannaðist ©kki við.
Segir Ásgeir, að nú hafi sikift
litlium togum, áður en himm ó-
klunmá. maður hafi ráðist á sig og
greítt sér þungt höfuðhögg, svo
að hann féll við. Segir haun, iaið
árásarma'ðUTÍnn hafi ekki látxð
sér það nægja, heldur barið stg
liggjandi.
Kvaðst hamn þá hafa óttast,
að líf sdtt væri i hættu og tekið
á öllu, sem hamn átti til. Braiuzt
hamn á fætur og hrakti ámsar-
manninm til dyrai. Kalla'ði þá á-
rásarmaðUTÍnm á hjálp félaga
stos. en ihamm daufheyrðdist við.
Sá þá áráBlaimxaðUránm -sér þamm
kost vænstan að flýja.
Áageir var mjög þrekáður og
móður. Sá víða á hoauim, og
hafði hamn m. a. glóðamugai. Sá-
Ust blóðdrefjiair um herbergáið. —
Bardagdnm fór fraim í geyimslu-
kompu imn af búðammi.
A laugardaginm famm lögmeglam
árásarmiainminm og félaga hiamis.
Árásarmáðurimm reymdist vera
Anberg OLsem. sem nýlega hefir
femgið dóm fyriir immbrot. Lög-
reglan óskar eftir þvi, að mafn
hing ima'nnisinis verði ekki nefnt
að ,svo stöddiu.
Félagi Olsiens skýrir svo frá,
að þeir hafi fairið til Ásgieírs í
því skyni að fá bmnsiuispiritus.
Ætlaði Ásigeir að afgreiða þá, en
þá hefði staðið á aurumum. Hefði
þá Olsen ráðdst á Asgeir, en
harrn, félagi Olserts, hefði oiðið
hraeddur og forðað sér. Kveðst
hann haffa flúið bæði tíl þests að
vera ekki við málið riðinm og
ennfremur tíl þesis að má i hjáip
til þess að skilja þá'.
Aftur á móti heldur Olsem því
fram, að þegaír hamrn hafi ætlað
að fá bren&luspirituisinn hjá As-
geiri, hafi Ásgeir ekki viijað láta
hamm. Hafi hamrn þá ætlað áð
hefna sín á homum.
Ðrvalsliö fir öllnm
f élðgnm verðnr siofn
að innan skamms.
Erlendor knattspyrnndómarl
verður ráðinu iiingað til að
halda námskeið.
Knattspyrnuþing-
INU, sem staðið hefir
hér í bænum undanfarna
daga, var slitið um helgina.
Þingið gerði ýmsar merkar
samþyktir í knattspyrnumál-
inn, og þær merkustu verður
að telja tvær samþyktir, sem
gerðar voru undir lokin.
Var samþykt að fela Knatt-
rspyrmuráði Reykjavilkur í teaimlráði
við 1. S. I. aið ráða hin^að er-
lendain kmattspyrmiudófmara, sem
þáldi námskeið með dómumim og
dómanaefnuim og dæmi lcniatt-
spyrnumót Islatnlds eða kinatt-
spymumót Reykjavfkur, ef á-
-stæCur eru fyrir hendL
Þá var og saimþykt áskomn á
K. R. R. um uð stofnia úrvaisUö
knattspymumamma úr öllum fé-
lögunutn, ‘sem keppi við erlenda
gesti — og sé þaö alt af tilbúið
tfl. leiks.
Fyrri 'tillöguná flutti Jón Magn-
úsison fbrimuður Fnamr, en hilna
síðari flutti fbrseti í. S. I. Em
báðar þessar tillögur, ef fram-
kvæmdar verða, tíl mnikilla bóta.
en þeitm vur fyrst hneyft hér í
bliaðinu í sumar af ýrnsum knatt-
spymufnömuðum, og var gnein
Einars Baíldvms GuðmundissomaT
hæstaréttarmá^lafærslumaims ein-
mítt um nauðsyn þess, að sitofna
hér fast Tið úrvalsmajtna, sem
æfði alt árið.
Er það mjög gott, þegar tekið
er tillit til umbótaitíllágna í þetss-
um málum sem öðrum.
Þá var og samþykt, eftir til-
iögtu frá Jómi Magnússynii, að
frUmvegis heiti 1. flokkamir
,.rneistaraftokkar", en B-liðsflokk-
ámir 1. flokfcar.
'Þá flutti Jón Magnúason til-
lögu þess efnis, að leikár byrjaði
með vorkeppni 1. flokks og sig-
urvegari á þvl öðlist rétt öl að
taka þátt i næsta móti ársins,
Reykjavíkurkeppninn'i, ir.Bð imeist-
araflokkunum (án þess áð öðlast
heitið nieistaraflok'kur, og kept
verði I tvöfaldri umfierð á þessu
móti. Næsta mót vesrði Islands-
tnótið, og taka þátt í þvi meist-
araflotokamir; síðan fári firam
haustkeppni 1. flokfcs, og þá við-
höfð einföld umfeið I báöum
þessum- mótum.“
Þessari tillögu var visað til
nefndar og voru kosmir í hama
Jón Magnússom, Frimamm Helga-
son og Guðjón Einairsisom.
Var og vísað til þestsarar
mefndair fleiri tillögum um þessi
mál.
Ekki þöttu iBifcningiar K. R. R.
svo vel úr garði gerðir, að hægt
'væri að saanþykkja þá að þessu
sinni.
Norðmenn
hafa selt 50 000 tunmur af sild-
armjöli tíl Þýzfcalamds. Verðið
hefir enm þá ekki verið látið
uppskátt, en það er talið lægra
tan i fyrra. FÚ.
H. R. Haggard: __ «
Kynjalandið.
116
Ulrinm var sá, að meðal margs anmars var þar frár
sögn uim hina raanailegu ástríðu prestsxns frá því
fyrsjt hanm hiitti hama, og sömúeiðis um tUraiunir aws;
tíi að vinma bug á þairri ásftriðu. Hún fletti blöðun-
tim með hraða, og kom þé að siðasjta blaðiniu, sem
noklkuð var skrifað á. Það sem þar isjtóð var á þesi&a
!eið;
— Seuora, þegar fram líða sttundir, fáið þér aÖ'
vifa, hvemig ástatt er, þegar ég skrjfa pessa orð,
fEF þér láitið s*vo lrtiið, að lesa þessao’ blaðsíður, þá
fáið þér að sjá veiktóika minm. Þó a,ð ég sé prostur
er ég llka maður — bráðum verð ég hvtoruigit;
helldur ódauðlegur ándi, að því er ég vona — og
máðurimm i mér hefir fylgt þðiim eftirlöngunum amd-
ama, er koma fram í holdintu, sMo að ég hefi dfefst
að elska yður. Fyrirgefið iner þesisa synd, eins og
óg vona, að hún verði raér fyrirgefin á öömm stað,
þó að ég getí efcki fyrirgefið mér haina sjálfur. Ég
óska, að þér meglð lifa, ánægjusömu lífi með himu
gðfuga prúðmenmi, sem' unnið hefir ást yðar og til-
biöur yður einis og þér eigið sifciilið. Betur aið þér
fáið vemd gegn öilum þeiim hættum, sem nú um-
fcringja yðtur, einis og ég voma lika aðverði’,
bOiesslun guðs sé með yður og umhverfis yður ujm
mörg friðsæl ár, þangað til þér tóksims koanizt inn í
hans efgim frfð, þialnn frið, sem yfitgengur allffin skiin-
íng. Og þegar þér við og við hugsiö til min, þá vildi
ég óska, að þér settiwð mafn miiít í samband við mokk-
ur hieilðg orið: Meiri elsku hefír engimm en þá, að hanm
gUfi m sitt fyxir vimi sima. Semona, verið þér sælar.
w.
Milkui Júamma var að tósa þessa átakanlegu og
göftugmanmliegU kvqðju fór unJdrun hetnmar stöðugt
vaxamdd, og þegar hún, hafðd tósið haina alla, lagðí
hún, frá sér bókána, og sagði hátt:
— ó! hvað heK ég gerit til þess aö eiga annarn eins
kætóiifca skiiið? Og svo kom kymleg og tmxflandi
ósaamfcvæmini í atierti henmlatr,. því að hún fleygði sér
i faðmfimn á Leonand, grúfði sig upp að brjósti hams
og fór að gráta.
Þegar hún var farim að verða dálitið rólegri, las
hann lika bréfálð, lét aftur bókima og siagði:
—Heitmurimn á eimiu mjög algerðu prúðuruenni færra.
Hann var of gó'ður fyrir mökkurt bkfcar, Júanma.
— Ég he!d það, svaraði hún.
Rétt í þ|ví bÆ'li heyrðist til manna fyrir utan dyrm-
atr; þeirn var tófcið upp, og Nam bom inn, og Sóa
með honum. ■
— Bjiajrga/ri, sagði gamli presturinn, og andlit hans
og órólegu augun báru merki um margair ósamkynja
geðshræringair, og þú, Hjarðkoma:, ég er hingað feoah-
inn til þess að tala1 við ykkur. Eins og þið sjáið, er
þg hér einm, a-ð þessari focmu unidamtefcimm; en' ef
það skylduð reyna að hafa moktourt ofbeldi i fralmmi
við mig e'ðia hama, þá verður það yfckar bami. Með
mjög mitoiilli fyrirhöfn og allmáikilli hættu fyrir sjálfan
mig hefi ég bjargað iífi Hjarðkoniuinmar, og Iátið fóma
hivitiai manminum, félaga ykkar. í henmar stað.
—■ Er sú fórmfæring um garð gengimm? tók Leom-
arð fram í; hanm gat ekfci á sér setið, heldur varð að
xeyma að £á að vita, hvað gerzt hefðx,
— Ég ætila aið vexðai hreimsfcOiimn við þig, Bjpxg-
ari syaraði æðsti prestU'rinm, þegar Júanma hafðá lagt
út spurmlmgu ham'S', þvi að það er nú svo foomfið, að
sanmleilkurimn getur efckert safcað mig, með því að
við vitum nú of mikið hvor um anmars leyndatrimá!
til þess að timamuim sé eyðamdi í lygar. Ég veit
til dæmiis að Hjairðkonam og dveagurimn eru emgir
gtuðir, heidiur dauðlegair mammeskiur eins og við him;
og þú veist að ég hefi dirfzt að móðga hima s/ömrau
gwði ntóð þvi að fómfæra öðirum en þeir höföu fcosið
sér, Fórmfæringin er um garð gengim, em með svo
mikilum tákmum og umdnuin, að ég veit ekki, hvað ég
á að halda. Og eims er með Þoku*lýðiinm, að hanm veit
eíkkii, hvað hamm á að halda. Hvíte miamminum, fé-
laga þínlum, var fleygt miður i vatmið meðvitumdar-
lausum, þegair sólin fór að skima á fjöllin og það sóst
lajð sól'skiinið var grátt; em dvergurinm, þjónm þinm
beiö ekki boðiamma, heldur stökk sjálfur fram af, og
tók meiirai að segja mamm með sér. ■
— Briavó, Otur! sagði' Loom'ahd; ég vissi að þú
mumdir deyja ka'rimanmlega.
— Já, haihn dó stammadlega kaTlmtammlegai. Bjaxig-
ári .sagði Nam og stundi við, svo kari'mamnliegia,
að jaifnvel að mú þora margir að sverja það, að hanm
hatfi verið guð etm ekki miaður. óðara og þeir vorii
af.liir horfnir níðwr í vatnið, bair við slfict urndur, að
frá öðru eins er hvergi1 skýrt í sögura þesea lamds.
Bjatrgari, hvíta dags'ljósiið varð riautt, og það getutfl
yerið, iatð það hafi verið satt, sem ég hrópaði miður
ti! fólksirrs til þess alð stilla það, að það hafi komið
til air því, að faiisguiðdrirmir hðfðu mú fengið sin mak-
legu málagjöld.
— Þá hljótat sömiau guðimir að vera eimkennilega
blbdur sag'ði Júa/nná, þar sem ég, sem þú dirfíst
að foaf.Ia falsguð, er enjn lifamdái.
Nflm ver í vandiæðum með þetta svar eitt augxte-
bílifc. en svo tóksí homum að foomast fram úr þeárn
vaaidræðum. » &
—Já, Hjaírðfooma ,þú ert Iifamdi, og hamm lagðí
skringáfiega áherzlu á orðið enm. Og svo flýtti hainm
sér áð bæta þessu við. Og það er ekfci þar fyrir
þú getutr áít langt lif fyrir hömdurn og þið bæði,
ef þið gerið engá glópsku, því að mig lamgar ekkerti
til að úthella blóðfi yikkair, heldur ieitast að eins váð
að fá að vera í friði síðustu dagia æfi mimraar. En
hltustið nú á endanm á sögunmx: Meðam fólkið vair að
íiumða sig á þes’su uradri, að liturimm á sólairljósinu
skyldí breytast ,sá það, að dvergurinn, þjónm piran,
v®ir ekki dauður þairma uíðri i vatutóu. Já og uiemn
„Styr nm tjekknesk-
an fiðlnleikara á
Hótel jsland“.
GREIN með þesisia/fli yfírskrift
bxrtisit í Morgunblaöinu síð-
ast liðinm miðvikudag, 11, þ. m,
Þykáx mér leitt, að eikki hefix
tekfist að skrxfa smá hó.lgrein um
erlendan fiðluleikara, án þess að
kaista um tóið bálfgerðum' hmút-
Um til ísl. hljóðfæraleikara. Mis-
sagna gætir þar og mokkuð. Mis-
sagnir þessar mum ég þó éktó
dvelja víð, þar eð þær hafa ver-
ið teiðréttar af sitjórn félatgsins -;f
bláðinui sjálfiu.
Hiran entóndi fiðluleifoari num',
samkvæmt umsögm gfleámairhöf.,
hafa ferðaist viða. SlQct gerlr ekki
garðinm frægam út af fyrir sig. !
þvi sambamdi mætti bemda á íst.
hfijóðfæratóikara, er hafia unmið
í mörgurn löndum, og það jafn-
vel farið aUa ieið til Suður-Ame-
ríku. Stifcu hefir dktó verið haldiö
á lofti sérstaklega, enda mjög
aigengt meðal hljóðfærató'nfoara.
Má vel vera, að fíöluleifcarimrt
sé duglegur xnaÖur. Um það vil
ég ekkíi dæma, þar eð ég hefi
ekki haft tækifæri til að hilu&ta
á hamm enm sem toomfið er.
Því ber ekfci að neita, að við
höfum oft femgið mjög sæmitega
erlenda hljóðfærateikara hingað.
Mér er þó efcfoi kuxmugt um, að
raeinir afxeksmenm með þekt nöfn.
hafi foomið hingað til að teifca á
kaftihúmm sem fastir starfsmenn.
Enda mun ekfoi á okkar valdi, ís-
lendinga, að graiða þeirn fcaup
samlicvæmt iaunaÆlókfld þeirra.
Aftur á móti munu þess dæmi,
að sendiragar síikra xraanmia hflfia
verið misheppnaðar og það Jafn-
vel svo; að eradursenda hefir
þurft þá um hæl.
í gneininmi stcndur: „Oft hefír
reynist erfitt að fá áð halda er-
leradum hljómliistarmöninum hér,
vegna þess, að tstendtimgar hafia
jafnam viljað sitja fyrír.“ Líti nú
hver i efigin barrn, og iái hver
sem vfiill h\. hljóðfæralieffcuiram
að vilja sitja fyrir vininu í sínu
fððuriandí.
Að síðustu vil' ég svo athuga
enn eitt atriði í lutmræddri gnein.
Þair steradur: ■ „Þó að iistenzfc
hljómlist sé ttng“ o. s. frv., „er
nú svo fcomið, að við eigum nxeft
hjálp útíendinga góðar danz-
bljóinsyefitlr."
Þetta er ekfoi' hægt að sfldilja á
anmatn veg en þaran, að vað eigunn
góðar dainzhfljómsiveitir' aðetes
vegwa og með aðstoð úttendómgá.
Ef þetta er rótt, hvemfig srtend-
ur þá á þvi, eð mörg dæmfi eru
þes®, að íisienzk hijómisveit hofifl
verið tekm fram yfrr hinair, spm
skipaðar hafa verið útlendum og
itnnlendum möninum.
Ég vil ©kki fara náraar út í
þesisi mál að sirani. Má vera, að
þess verði þöflf siðar.
Hljó&fænáteikart.
Ný sfida'preæa.
Við „Bergens mekanisfoe verk-
steder" hefir verið gerð xvpp-
frindning, sem haCdið er fram áð
vaida muni gerbieytingu á sild-
aTolíiuiðnaðinum. Uppfuradnlngiin
er ný tegund sildar-„piesisiu", sem
verið er áð gera tilraurár með
þestsö dagana. NRP.
PxeratiariÐu,
dezemberheftiö er nýkomið út.
Hefst það á gneira um fyrsta’ dez-
ember, eftir Guðaraurad Halldórs-
son, grein urn pnantuin, eftit
Guðmturad Kristjárasson, miranitng-
arg:ein öm Aðailbjöm Stefánasora,
eftir G. H., afmælisgriein um Jón
Eiraar Jórasso'n, með kvæðfi eftir
Þorstein Halldóxisison o. m. fl.
Pétur Jakobsson. Kárastíg
12, annast frarotal til Skattstof-
unnar.