Alþýðublaðið - 30.01.1939, Blaðsíða 1

RITSTJÓRÍ: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
MÁNUDAGINN 30. JAN. 1939.
24. TÖLUBLAÐ.
Bandalag kommfinista og ffealdsmaina i
Hatnarftrðl gaf feeim 16 atkv. meirlhlnta.
—-■— . ■» ——
fSiaMsnftenii Iftæífn á siðnstn sfimáii wll aá Iiafn
menn f kprl tll pess að geta tftja^gað kommánlsf 11111
Aipýðuflokksfélag Reykiavíkur:
Fnndnr annað kvöld
um sjávarútvegs-
múlin og stjðrn-
múlaviðkorfið.
Alþýðuflokksfélag
Reykjavíkur heldur fund
annað kvöld kl. 8% í Alþýðu-
húsinu við Hverfisgötu.
Haraldur Guðmundsson, for-
maður félagsins, hefur umræð-
ur um sjávarútvegsmálin ög
stjórnmálaviðhorfið, en Har-
aldur á sæti 1 milliþinganefnd-
inni í sjávarútvegsmálum.
Félagar eru beðnir að fjöl-
menna á þennan fund. Hann
verður einhver merkasti fund-
urinn, sem félagið hefir haldið
til þessa. Sjávarútvegsmálin
eru þau málin, sem stjórnmálin
snúast nú um.
Mætið stundvíslega á fund-
inum.
Stjórnarkosnmg i
Sveinaféiagi hús-
gagnabólstrara.!
SVEINAFÉLAG HÚSGAGNA-
BÓLSTRARA hélt aðadfiund
silan sí&ast liðinn sninniu-dag, og
fór par frain stjómarkosning o. fl.
t atjúm vorlu koisináir: Sigv’aldi
Jónsison forniaðiuir, endurfeoisitnn,
Godfred Haraldsson gjialldíkleri,
feindluhkoisiinln. Ásgrínmr Lúðvígs-
son' ritari, i stað Ragmaris Ólafs-
aonar, ©r var ritaírl og baðst lumd-
an ieínidiu:rkosin.iingu. Meðistjórinienid-
luir voru toosinir Óiafur Daðason1
varaformaðlur og Guólaugnr
Bjamason.
Fjðidi manns ú skið-
nm nm heigina.
FJÖLDI manns var á skíð-
um mn helgina. Flestir
voru á vegum f. R., eða á fimta
hundrað.
Veður var ágætt, en fremur
lítill snjór. Þó var hægt að
finna ágætar skíðabrekkur.
Á vegum Ármanns voru 70
tií 80 manns, með Skíðafélag-
inu á 2. hundrað og með K-R.-
ingum hátt á 2. hundrað.
I. R.
Vegna miðistöðvarhiiliuiníar falla
æfingar niðlur þriðjudag og
imiðvitoiudag í fimiieikahúsi fé-
lagsiins við Túngötlu.
Ungbaraavernd Líknar
er opin hvem virkiain dag kl.
3—4 i Templarasluinidi 3..
inn í verkamannafélaginu í
Vopnafirði og voru kosnir í
stjórnina Kristján Höskuldsson
formaður, Þorsteinn Stefáns-
son ritari og Thorvald Ólafs-
son- gjaldkeri. í þessu félagi
eiga kommúnistar ekkert fylgi.
Aðalfundur var haldinn 27.
þ. m. í Bílstjórafélagi Akureyr-
ar. Formaður var kosinn Al-
þýðuflokksmaðurinn Hafsteinn
Halldórsson með 35 atkvæðum.
Frambjóðandi kommúnista,
(Frh. á 4. síðu.)
O ANDALAG Sjálfstæðisflokksins við kommúnista inn-
•ft-' an verkalýðsfélaganna heldur áfram og er nú ekki einu
sinni reynt að leyna því.
Aðalfundur verkamannafélagsins Hlifar í Haínarfirði
var haldinn í gær, en hann hafði verið undirbúinn af miklu
kappi af íhaldsmönnum og kommúnistum undanfarna daga.
Höfðu sjálfstæðismenn ákveðið að hafa menn í kjöri við
stjórnarkosninguna, og var hafður mikill áróður í frammi
fyrir fundinn. Höfðu allmargir menn, sem kunnugt er að
eru íhaldsmenn og skulduðu mörg árstillög í félaginu,
greitt gjöld sín til að tapa ekki kosningarrétti.
En nokkru áður en fundur-
inn hófst í gær kl. 2 barst þaS
út að íhaidsmenn væru hættir
við að hafa menn í kjöri og að
þeir hefðu ákveðið að greiða at-
kvæði með frambjóðendum
kommúnista. Höfðu íhalds-
menn breytt ákvörðun sinni er
þeir sáu að kosningin var sótt
af miklu kappi af Alþýðu-
flokksmönnum :og að þeilr
myndu vinna kosninguna með
miklum meirihluta yfir komm-
únista, ef íhaldsmenn greiddu
ekki atkvæði með þeim síðar-
töldu.
Aðalfundurinn hófst kl. 2 og
var haldinn í Góðtemplarahús-
inu. Var húsið troðfult út úr
dyrum.
Formaður félagsins, Þórður
Þórðarson verkamaður, gaf
skýrslu um störf félagsins, en
síðan fór fram kosning á for-
manni.
í kjöri voru Þórður Þórðar-
son fyrir Alþýðuflokksmenn og
Helgi Sigurðsson fyrir kommún
ista, og var hann studdur af í-
haldsmönnum.
Úrslitin urðu þau, að Helgi
Sigurðsson var kosinn með 186
atkvæðum- Þórður Þórðarson
hlaut 170 atkvæði.
Varð meirihluti íhaldsmanna
og kommúnista aðeins 16 at-
kvæði og er talið að íhalds-
menn eigi meira en % af
atkvæðamagni H. S.
Munaði álíka á kosningu
annara stjórnarmeðlima, eða
frá 9 atkv. og upp í 27.
Þetta bandalag íhaldsmanna
og kommúnista er aðeins fram-
hald af því samstarfi, sem hófst
milli þessara flokka á sl. hausti,
en einhver fyrsti árangur þess
var sá, er kommúnistar kusu
íhaldsmann fyrir bæjarstjóra á
Norðfirði.
Þessi samvinna verður lær-
dómsrík fyrir íslenzka alþýðu
og henni til óbætanlegs tjóns.
Slíkt samstarf mestu æsinga-
mannanna innan alþýðusam-
takanna og fjandmanna alls
verkalýðsfélagsskapar getur
ekki staðið lengi og tilgangur-
inn getur ekki verið nema einn.
En jafnvel þó að það standi
ekki lengi, þá hlýtur verkalýð-
urinn að tapa miklu á því.
ftosningar i öðrum
félðoum.
Aðalfundur var nýlega hald-
Mussolini og Chamberlain í Rómaborg á dögunum. Cham-
berlain þakkaði í ræðu sinni í Birmingham samvinnu sinni
og Mussolinis það, að tekist hefði að varðveita friðinn í Ev-
rópu í haust.
stríð eða frið í Evrópu?
Rœða Chamberlains á laugardagskvöldið er
tekin sem alvarleg aðvörun til fasistaríkjanna.
Frá fréttariíara Alþýðublaðsins
KIiÖFN í morgun.
‘f*^ ÝZKA ríkisþingið kem-
ur saman í Berlín í dag
kl. 5 til þess að hlusta á ræðu
Hitlers um ástandið í milli-
ríkjamálum Evrópu og utan-
ríkispólitík Þýzkalands. —
Þessarar ræðu er hvarvetna
beðið milli vonar og ótta. Án
þess að nokkuð hafi verið
látið uppi um innihald henn-
ar, eru stjórnmálamenn úti
um heim við því búnir, að
Hitler muni nú gera ákveðn-
ar kröfur um það, að Þýzka-
landi verði skilað aftur ný-
lendunum, sem það misti í
heimsstyrjöldinni og jafn-
framt lýsa yfir fullum stuðn-
ingi við hinar nýju kröfur
Ítalíu til landa á kostnað
Frakklands í Afríku.
Óttinn við þetta liefir farið
vaxandi við orðróm, sem gosið
hefir upp um það í París, að
með mikilli leynd sé þessa dag-
ana verið að flytja þýzkar her-
sveitir til ítölsku nýlendnanna
í Norður- og Austur-Afríku.
Ræða Chamberlains í Birm
ingham á iaugardagskvöld.
Það er einnig búizt við því,
að Hitier muni í ræðu sinni í
.V..'. '• V'" * ;
flag svara ræðu þeirri, sem
Chamberlain forsætisráðherra
Breta hélt í Birmingham á laug
ardagskvöldið. Sú ræða er uti
um heim almennt tekin sem al-
varleg aðvörun til Hitlers og
Mussolinis. Hún hefir fengið
góða dórna bæði í frönskum og
amerískum blöðum, en þýzku
blöðin voru. í gærmorgun mjög
varkár í ummælum sínum um
hana.
Chamberlain lagði áherzlu
á það, að England myndi til
þess íírasta berjast fyrir því að
varðveita friðinn og hann sæi
enga ástæðu til þess, að það
gæti ekki tekizt að greiða frið-
samlega úr ágreiningsmálun-
um, ef góður vilji væri til þess
einnig hjá öðrum. En ef gerð
yrði tilraun til þess að skipa
málunum með ofbeldi, þá yrði
hann að taka undir það, sem
Roosevelt Bahdaríkjaforseti
hefði sagt í nýjársboðskap sín-
um, að lýðræðisríkin yrðu
undir slíkum kringumstæðum,
að spyrna við fæti.
Útdrfittur ðr ræöonni.
LONDON í gær. FÚ.
„Styrjaldir nú á dögum,“
sagði Chamberlain, „eru svo óg
urlegar fyrir þá. sem taka þátt í
þeim, hverjar sem afleiðingarn-
ar verða, að þær leiða af sér svo
miklar þjáningar, jafnvel fyrir
þá, sem sitja hjá, að það ætti
aldrei að leyfa, að stríð byrji,
nema allt heiðarlegt og hyggi-
legt hafi verið reynt til þess að
koma í veg fyrir það. Þessi
hefir verið skoðun stjórnarinn-
ar.“ Múnchensamkomulagið
væri aðeins einn þáttur í friðar-
starfi, sem er leit að ráðum til
þess að leysa alþjóðavandamál
in friðsamlega — ,,og ég geng
feti framar, sagði Chamberlain,
og fullyrði, að það hefði ekki
verið unt að varðveita friðinn,
ef ekki hefði verið vegna þess,
sem áður hafði gerst, bréfavið-
skifti sín og Mussolinis suniarið
1937, brezk-ítalska samkomu-
lagið s.l. ár (í febrúar), því að
án hinnar batnandi sambúðar
Bretlands og Ítalíu, sem af
þessu leiddi, hefði ég ekki not-
ið samviíinu Mussolini í septem-
ber s.l., en án samvinnu hans
hygg ég að ekki hefði verið unt
að varðveita friðinn.“
Þar næst ræddi Chamber-
Frh. á 4. síðlu.
Nýjar breytingar ú
stjórn Chamberlains
Lord Chatfield verður
iandvarnamðlaráðherra.
LONDON í morgun. FÚ.
BREYTINGAR þær á
brezku stjórninni, sem
menn hafa verið að ráðgera að
í vændum væru, voru tilkyntar
í gær.
Sir Thomas Inskip, sem hefir
verið landvarnamálaráðlierra,
verður nýlendumálaráðherra,
en þá stöðu hefir Malcolm Mac-
Donald haft.
Chatfield lávarður, sem hefir
verið yfirflotaforingi, verður
landvarnamálaráðherra.
Hungnr meðal flétta
mannanna við landa
mæri Frakklands.
Bðrnin dejrja i hðndnm
mæðra sinna.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
KHÖFN í morgun
P RÉTTIRNAR frá landa-
mærum Kataloníu og
Frakklands segja frá hrylli-
legu ástandi á meðal flótta-
mannanna, sem þangað eru
komnir frá Barcelona.
Fólkið sveltur heilu
hungri og börnin deyja ör-
magna af sulti og vosbúð í
höndum mæðra sinna.
Talið er að tala flótta-
mannanna muni nema um
150 þúsundum.
Stjórnarherinn heldur áfram
vörninni og hefir nú komið sér
fyrir á nýjum vígstöðvum, sem
ná austan frá Miðjarðarhafi
nokkru fyrir norðan Barcelona
og norðvestur til Andorra í Py-
reneafjöllum, á landamærum
Frakklands og Spánar.
Dr. Negrin forsætisráðherra
lýðræðisstjórnarinnar, Del Va-
yo utanríkisráðherra og Miaja
yfirhershöfðingi hafa allir lýst
því yfir opinberlega, að vörn-
inni verði haldið áfram þar til
yfir lýkur, og að það sé mikill
misskilningur að halda, að
vörn lýðræðisins sé orðin von-
laus, þó Barcelona hafi fallið.
Orðrómur hpfir /komist á
kreik um það, að Franco liafi í
hyggju að reýna að setja her á
land á strönd Kataloníu milli
frönsku landamæranna og nú-
verandi vígstöðva, að baki
stjórnarhersins.
Allir keppendur
í SkjaldargUmin Ármamis eru
beðnir að mæ-ta í fimlieikasal
Mentasikólainis kl. 9 í kvöld.
40 ára
ler í dag frú Sína Arndal kenn-
ari, Kirkjiuistræti 4.
50 ána afmælisfagnaM
Glimiufélagsinis Ármamn lýkur
að Hótel Borg suwnudaginín 5.
febrúar kl. 6Va síðtí. og hefsit þá
borðhald. Stjórn félagsins væntir,
að bæði ungir og gaimlir Ánmienn-
ingar fjölsæki þetnnlain afmaelis-
fagnaðo