Alþýðublaðið - 31.01.1939, Side 1
V Aiþýðuflokksfélaaið: M W Wfll Tf IH Wflú Wwm Mnt í kvöld ALPYÐ UBLAÐIÐ
1 AlPlðHtlHSmil RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON . ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN XX. ÁRGANGUR ÞRIÐJUDAG 31- JAN. 1938 25. TÖLUBLAÐ
Sknggalegar horfur um frlðinn
í Evrópu eftir rœðu Hitlers.
-—■—♦——-
Þýzkaland styður Italíu undir öllum
kringumstæðum, ef til ófriðar kemur.
Sjálft heimtar það nýlendur
af Englandi og Frakklandi.
Hitler lætur hylla sig eftir eina af símun mörgu stríðsæs-
ingaræðum-
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins, KHÖFN í morgun.
X_T ORFURNAR á friðsamlegri lausn þeirra ágreinings-
■*■ mála, sem nú eru uppi í Evrópu, eru ekki glæsiiegar
eftir ræðu þá, sem Hitler hélt fyrir þýzka ríkisþinginu í gær,
í tilefni af því, að þá voru sex ár liðin frá því að nazista-
i'lokkurinn tók við völdum á Þýzkalandi.
Þó að Hitler léti þau orð falla einu sinni í ræðunni, að
hann spáði langvarandi friði, þá var ræða hans engin frið-
arræða, heldur full af nýjum kröfum og nýjum hótunum.
Hann dró engan efa á það, að Þýzkaland gerði kröfur til
þess að fá aftur þær nýlendur, sem England og Frakkland
hefðu tekið af því í heimsstyrjöídinni. Og hann lýsti því
einnig afdráttarlaust yfir, að Þýzkaiand myndi styðja Ítalíu
undir öllum kringumstæðum, ef hún ienti í styrjöld.
Slík yfirlýsing er, þegar litið er á kröfur og stríðshót-
anir Ítalíu í garð Frakklands undanfarna daga, ekki þess
Ieg» að til friðar sé boðað í Evrópu fyrst úm sinn.
Gyðingar m bolsévikar notað-
ir sem tirýla, eins 09 endranær.
-----—..•■■■, ■■■ .
Kommúnistaklíkan samþykklr
Dagsbrún úr Alúíðnsanbandinn.
----»
Fyrsti áþreifanlegi árangurinn af samfylkingu
íhaldsmanna og kommúnista i verklýðsfélögum.
- , ——
ÖgreMdnr skattur félagsins verð
ui* innkeimtur með málssékn.
HIÐ SVOKALLAÐA Trúnaðarráð í Dagsbrún, sem ein-
göngu er skipað kommúnistum, samþykti á fundi sín-
um í gærkveldi, að Dagsbrún segði sig úr Alþýðusambandi
íslands.
Frá þessu er skýrt í blaðsnepli kommúnista í dag, en
um það hefir stjórn Alþýðusambandsins ekkert borist.
Aðalsamþykt kommúnista-
klíkunnar um þetta er á þessa
leið — og ber sannarlega öll
merki hinna óhreinu fingra
þeirra:
„Verkamannafélagið Dags-
brún er ekki lengur meðlimur
stofnimar þeirrar, er Stefán Jó-
hann Stefánsson er forseti fyrir
og nefnir sig Alþýðusamband
íslands, og telur sér óviðkom-
andi með öllu stjórn þess, lög
og skattgreiðslur til þess og fel-
ur félagsstjórn að tilkynna
þetta forseta ofangreindrar
stofnunar.“
Samkvæmt framangreindu
mun félagið ekki greiða yður
neinn skatt, enda munuð þér
ekki hafa átt von á því.“
Til áréttingar þessu munu
kommúnistar ætla sér að boða
til félagsfundar og láta hann
samþykkja samhljóða ályktun.
Eins og menn muna, var því
haldið fram af Alþýðuflokks-
mönnum í sambandi við alls-
herjaratkvæðagreiðsluna í
haust, að tilgangur kommúnista
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
N eðanmálsgreinin i dag.
fc Gísli Guðmundsson
gerlafræðingur.
Af tilefoi 20 ám afmælis simjör-
líkiisgfiTÍðlairiininar Smára isfcrifar V.
S. V. um þeniniain brautrýðjanda
í smj ö rríkisgerð'itmi í 'nfiðatntmiál&-
gneliin i Idag. Stofniaudi sanjönliikis-
gfirðiariiininar vair Gísli Guðmundls-
son geriatfnæðiingur slem var hmn
mierkasti rna&ur og verður fyrst
og friemist að þakika brautryðj-
andasitanfi hiainis hve vtel tdkst til
uirn þennan iðnuð, þfigar í upp-
hafi. -
væri sá að slíta Dagsbrún úr
tengslum við Alþýðusamband-
ið.
En þá mótmæltu kommúnist-
ar þessu harðlega og töldu að
það væri blekking og lygi.
Nú er þetta orðið lýðum Ijóst
— og þó að ýms formsatriði séu
eftir, þá verður að líta svo á
að félagið sé komið úr sam-
bandinu og njóti hér eftir engra
réttinda sambandsfélaga.
Frh. á 4. síöu.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
KHÖFN í morgun.
OMMÚNISTAR hafa
notað sér það neyðará-
stand, sem nú ríkir í Norð-
austur-Kataloníu, til þess að
gera uppreisnartilraun að
baki stjórnarhersins.
Quintina, foringi setuiiðsins
í smábænum Puigcerda uppi í
Pyreneafjöllum, rétt við landa-
mæri Frakklands, sem hafði
forystu fyrir þessari uppreisn-
artilraun, notaði sér aðstöðu
sína til þess að taka borgar-
stjórann þar og helztu forvíg-
ismenn lýðveldissinna fasta og
setja kommúnistiska ógnar-
stjórn á stofn í bænum- Eu
uppreisnartilraunin var bæld
niður af lögreglu llýðveldis-
stjórnarinnar innan skamms og
fangarnir frelsaðir.
Quintina er flúinn frá Puig-
cerde, en óvíst hvert hann hefir
farið.
Ognrleg nevð á meðal
flóttafðlksins.
Neyðin meðal flóttafólksins,
sem nú er komið norður að
frönsku landamærunum í Py-
reneafjöllum, er ógurleg. Fjölda
fólks hefir þó þegar verið veitt
móttaka af frönsku yfirvöldun-
um, en um 50 þúsund manns
AlÞýðnflokkstélagið:
Umræður um
sjávarútvegsmðlín
FÉLAGAR í Alþýðu-
flokksfélagi Reykja-
víkur eru hvattir til að
sækja vel fundinn í kvöld
í Alþýðuhúsinu við Hverf-
isgötu-
Aðalumræðuefnið verð-
ur um sjávarútvegsmálin,
en auk þess verður rætt
um viðhorfið innan verka-
lýðshreyfingarinnar nú og
framtíðar hennar.
Fundurinn hefst kl. 8V2
og eru félagar beðnir að
mæta stundvíslega.
eru ennþá fyrir sunnan landa-
mærin.
Það er stórhríð þarna uppi í
fjöllunum og hörkufrost og
þjáningar flóttafólksins ósegj-
anlegar. Frönsku yfirvöldin
hafa látið úthluta mjólk og
brauði meðal þeirra, sem komn-
ir eru yfir landamærin, en
fjöldinn er svo mikill, að mat-
vælin, sem flutt hafa verið til
landamæranna nægja ekki.
Það hefir einnig tafið fyrir
móttöku flóttafólksins, að
læknisskoðun þarf að fara fram
á hverjum manni, því að marg-
ir flóttamennirnir eru með
húðsjúkdóma og taugaveiki hef-
ir einnig gert vart við sig á
meðal þeirra. Margir hafa dáið
áður en hægt var að veita þeim
nokkra hjálp.
Þjófnaður á
„Nafta“ í nótt.
INÓTT var stolið 120 krón-
um á „Nafta“, og er þjóf-
urinn ófundinn ennþá.
Var peningunum stolið úr
skúffu á • afgreiðslustöðinni,
meðan afgreiðslumaðurinn var
úti að afgreiða. Hafði skúffan
verið læst, en lykill staðið í
skránni.
Ræða Hitlers, sem stóð í
meira en tvær klukkustundir,
var þrungin hatursfullum árás-
um á lýðræðisríkin, og hvar-
vetna var reynt að koma því
að, að Gyðingar væru öllu ráð-
andi í þeim löndum, það væru
þeir, sem heimsfriðinum stæði
hætta af, og takmark þeirra
væri að koma á „hinum al-
þjóðlega bolsévisma“. Móti
þessari hættu hefðu Þýzkaland,
Ítalía og Japan tekið höndum
saman.
„En ég ætla að leyfa mér að
spá því,“ sagði Hitler, „að ef
Gyðingum tekst að koma nýrri
heimsstyrjöld af stað, þá verð-
ur árangur hennar ekki sá, að
hinn alþjóðlegi bolsévismi leggi
undir sig heiminn, heldur sá, að
Gyðingakynstofninum verður
útrýmt fyrir fult og alt í Ev-
rópu.“
Hitler byrjaði ræðu sína á
því, að rekja sögu nazista-
stjórnarinnar og lýsa sigur-
vinningum hennar út á við og
inn á við. Því næst snéri hann
sér að ástandinu í milliríkja-
málunum í dag, og fer hér á
eftir útdráttur úr því sem hann
sagði um þau:
Nýlendur aooað hv«rt
með samhomnlagi eða
hervaldi.
BERLÍN í morgun. FÚ.
„Hver er orsökin að örðug-
leikum vorum?“ spurði Hitler.
Ofmikið fjölmenni, sem verður
að hafast við á of takmörkuðu
landssvæði. Þýzkaland hefir
verið féflett og rænt nýlendum
sínum og sér þó fyrir íbúum
sínum. En til eru lönd, sem eru
mjög strjálbýl og hafa gnægð
hráefna og geta þó ekki veitt
íbúum sínum sæmileg lífsskil-
yrði.“
„1918 hefði verið hægt að
koma á skynsamlegu samkomu-
lagi, en stjórnmálamennimir
þá vissu ekki, hvað þeir voru
að gera. Vandamálin stóðu nú
skýrar en fyrir stríðið. Hvern-
ig er hægt að tryggja réttláta.
skiftingu á lífsmöguleikum
þjóðanna? Það er ekki hægt, að
gera 80 milljónir Þjóðverja að
hornrekum-
Annaðhvort verður að skifta
auðæfum heimsins með her-
valdi eða réttlátu samkomulagi,
Það er misskilningur, að Þýzka-
land og ítalía láti sér lynda að
yera útilokuð frá því að hafa
áhrif á gang málanna í Evrópu.“
„Því hefir verið borið við
gagnvart nýlendukröfum okk-
ar, að okkur gæti ekkert gagn
orðið að þeim. Það ætti að vera
því meir ástæða til að fá okk-
ur þær í hendur umyrðalaust.
Því hefir einnig verið borið við,
að við mvndum ekki kunna að
fara með stjórn þeirra og eins
það, að það myndi styrkja
hernaðarlega aðstöðu Þýzka-
lands. Þetta er ekki annað en
viðbárur því til réttlætingar,
að þjóð er neitað um rétt henn-
ar. Þýzkaland þarf ekki á ný-
lendum að halda til að koma
sér þar upp hersveitum. Til
þess nægir kraftur okkar eigin
kynstofns. Þýzkaland þarfnast
nýlendnanna af þjóðhagslegum
ástæðum.
fiden og Ghurehill kall-
aðir „striíspostular"!
,,Ég tel þa-ð skyldu •mána að
livfitja Þjó'ðverja tíl að skilja og
styðja hijn, þjóðhagsílfigu sjónain
mið okkar. aið skilja að fram-
leiðislian ler aðalatriðið, en öryggi
rii|kijsin.s er uwdiir hinu utatnriíkiisi-
pólitíiskia öryggi komið. Ég tneysti
hór skilningi þjóðærmmar og
tn'inni hennair.. Það em að nokkru
leyti sömu menniiimir, ísiem komu
af sitað • heimistyrjðMiinni B^ðuisttí
og ©nn undiiiibúa nýja sityrjöld.
Glieymuim þvi ekki, að í visigum
iýðtræðiisailkjum teist það tíl for-
réttiinda að rækta og útbneiðaj
haitur tíil etaræðislríikjiainlnla, Biean
engri þjóð vilja mfiin gera. MieO-
án slíkir stríðspostular sem Mr.
Churchiil’l, Mr. Edfin, Mr. Duff-
Cooper og Mr. Ickes ráðíaíst á;
okkur, get ég fultvijslslalð ykkuir
Um, að vilð munjuim svam. Á'
meðian Pýzkaland fir sjálfstætt
i'iíiki, mun það ekki láta bannfai
sér aið svara átáislum sMkra stjiórn-
málafmamna. Og Þýzka'laind mun
vieirða sjálfs'tætt rtki, fyriir þvi:
sjkulu vopn vor sjá og fjöldi vinn
vorra“.
Útrýming ðpðiuga boð-
uð uodir mtklum fagn-
aðarlátnm.
, tsia
„Um eitt vil ég fullvissa
alla: Tilraunir þessara manna
(Prh. á 4. íföu )
Kommúnistar gera npp-
reisnartilrann i Katalonin
aö bafci stjórnarhersins.
...—é" -.
En hún var tafarlaust bæld niður.
-----#.----