Alþýðublaðið - 02.02.1939, Blaðsíða 1

Happdrættisumboðið í Al-
þýðuhúsinu.
Gengið inn frá Hverfis-
götu.
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
FIMTUDAG 2. FEBR. 1939
27. TÖLUBLAÐ
HAPPDRÆTTISUM-
BOÐIÐ:
ALÞÝÐUHÚ SINU.
Gengið inn frá Hverfis-
götu.
Bandarikin hjálpa Englandi
og Frakklandi i Evrópustriði
—.——«---
Yfirlýsing Roosevelts í hermálanefnd Banda-
rikjasenatsins, sem vekur alheimsathygli.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KHÖFN í morgun.
LÖÐIN „New York Times“ og „New York Herald Tri-
bune“ birtu í gær svo að segja samhljóða fréttir af
fundi í hermálanefnd Bandaríkjasenatsins í fyrra dag, sem
vakið hafa alheimsathygli.
Samkvæmt þessum fréttum lýsti Roosevelt forseti því
yfir í ræðu, sem hann hélt á fundinum, að Bandaríkin
muni gera hinar víðtækustu ráðstafanir til þess að hjálpa
Englandi og Frakklandi, ef á þau verði ráðist af fasista-
ríkjunum.
„í næstu Evrópustyrjöld,“ sagði forsetinn í ræðu sinni,
„verða landamæri Bandaríkjanna í Frakklandi.“
Hann lýsti því jafnframt yfir, að stjórnum Englands
og Frakklands hefði þegar verið tilkynt þessi ákvörðun
Bandarík j ast j órnarinnar.
Roosevelt.
■- ’M
Harold Ickés, innanríkisráð-
herra Roosevelts, sem á dögun-
um vakti mikla reiði þýzku
nazistastjórnairinnar með því
að segja, að það væri móðgun
við miðaldirnar, að líkja nú-
verandi ástandi á Þýzkalandi
við þær.
Stjórnarskrðrfrnm-
varp Stannings sam-
Pirkkt i danska f ðlks-
pinginu.
Frumvarpið fer oú til
landspiogsins.
KALUNDBORG í gærkv. FÚ.
IDANSKA fólksþinginu kom
stjórnarskrárfrumvarp Stau
ning'stjórnarinnar til þriðju
umræðu og atkvæðagreiðslu í
dag. Með frumvarpi þessu er
gert ráð fyrir afnámi lands-
þingsins í sinni núverandi
mynd.
Atkvæði fóru þannig, að já
sögðu 96, en nei 32 þingmenn,
að viðliöfðu nafnakalli sam-
kvæmt kröfu vinstri flokksins.
Með frumvarpinu greiddu at-
kvæði allir jafnaðarmenn, radi-
kalir, Retsforbundet ög flestir
þingmenn ihaldsflokksins-
Á móti voru vinstri bænda-
flokkurinn, þrír þingmenn úr
íhaldsflokknum og Purschel,
(Frh. á 4. síðu.)
Roosevelt tók það þó fram í
yfirlýsingunni á fundi hermála-
nefndarinnar, að hann byggist
ekki við því, að amerískir her-
menn yrðu sendir til Evrópu,
þó til ófriðar kæmi, en hann
teldi það skyldu Bandaríkj-
anna, að leggja lýðræðisríkjun-
um til öll þau vopn og mat-
væli, sem unt væri, gegn því
einu skilyrði, að þau væru
greidd.
600 heroaOarflogvélar
seldar til Frakklands.
Yfirlýsing Roosevelts var
gefin í tilefni af því, að í her-
málanefnd Bandaríkjasenatsins
kom fram fyrirspurn um sölu,
sem nýlega hefir farið fram á
600 hernaðarflugvélum til
Frakklands.
í sambandi við það, gat Roose-
velt þess sérstaklega, að sú
sala væri í fullkomnu sam-
ræmi við þá stefnu Bandaríkja
stjórnarinnar, að styðja lýð-
ræðisríkin gegn fasistaríkjun-
um. Og þegar forsetinn var
spurður að því, hvort sala á
hernaðarflugvélum myndi einn
ig verða leyfð til Þýzkalands og
ítalíu, svaraði hann því, að
hvorugt þessara ríkja hefðu að
vísu farið þess á leit, en hann
teldi heldur ekki líklegt, að
slíkri beiðni yrði sinnt.
FðgonOor á Eoglandi og
Frakklandi, hamstola
reiOi á hýzkalandi.
Ræða Roosevelts hefir vakið
óhemju athygli um allan heim-
Hún er talin augljós vottur
þess, að Bandaríkjastjórnin líti
ekki eins bjartsýnum augum
á friðarhorfurnar í Evrópu eftir
ræðu Hitlers í þýzka ríkisþing-
inu síðastliðinn mánudag eins
og viss blöð úti um heim, sem
hafa talið hana bera vott um
einlægan friðarvilja Hitlers.
Ræða Roosevelts hefir eins
og vænta mátti vakið gífurleg-
an fögnuð á Englandi og
Frakklandi. Þýzku blöðin eru
hinsvegar hamstola af reiði,
birta fréttirnar af henni undir
fyrirsögnum eins og „Ný ó-
svífni Rossevelts“, og telja
ræðuna brot á þeirri hlutleys-
isstefnu, sem Bandaríkin hafi
fylgt á undanförnum árum. —
Sum þýzku blöðin rekja yfir-
lýsingu Roosevelts til áhrifa
frá Gyðingum, og segja að
Bandaríkin séu nú orðin mið-
stöð fyrir undirróður þeirra
gegn Þýzkalandi.
í gærkveldi voru birtar í
Berlín opinberar yfirlýsingar í
tilefni af ræðu Bandaríkjafor-
setans, og segir í þeim, að verið
sé að reyna með henni að eyði-
leggja áhrifin af ræðu Hitlers,
og að það verði að teljast ein-
kennilegur vottur um friðar-
vilja vissra amerískra stjórn-
málamanna, að þeir skuli opin-
berlega beita sér fyrir vopna-
sölu til Frakklands.
Ein af skotgröfum Francos á vígstöðvunum í Norður-Kataloníu,
Afli hefirverið éveajugóður
en er nn heldnr að minka.
f gær var ekki róið i Eyjnm vegna aflatregðu.
O
,VENJULEGA mikill afli
hefir verið í flestum ver-
stöðvum síðan vertíð byrjaði.
Þó eru Vestmannaeyjar undan-
tekning, þar var t. d. ekki róið
í gær vegna aflatregðu.
Á Akranesi hafa verið meiri
afli en dæmi eru til, og hafa
sumir bátarnir þegar fengið alt
að 200 skippundum. Sama má
segja um Hellissand, þar hefir
verið mokafli um alllangan
tíma.
í Keflavík og Sandgerði hef-
ir og verið góður afli. í Sand-
gerði hefir verið róið alla daga
vikunnar og afli verið góður,
eða 10—20 skippund 1 hverjum
loftvarnabelti við vestnr-
landamæri Þýzkalands.
----——«*—--
Nú tegund víggirðinga gegn loftárásum
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
K.HÖFN í morgun.
ÞÝZKA stjórnin hefir nú
látið koma upp loftvarna-
belti meðfram hinum ramm-
byggðu víggirðingum við Rín,
hinni svonefndu Siegfriedvarn-
arlínu, alla leið norðan frá Hol-
landi og suður að Sviss.
Er á öllu þessu svæði komið
fyrir loftvarnabyssum af nýj-
ustu gerð, og auk þeirra járn-
grindum, sem haldið er uppi af
loftbelgjum, og á þessi viðbiin-
aður að verja Þýzkaland gegn
loftárásum frá Frakklandi og
Englandi-
Svisslendingar ráðn-
ir i að verja land sitt
KALUNDBORG í gærkv. FÚ.
j\ D lokntum fundi stvissínteskiu’
siaimbandsstjómairfonatr lnefii
hemiálaráðuineytið svisismieék a
gefið út opinbem yfirlýsángu urn
Tiandvamir ríkisins. Hafði slalmr
bandisstjúmiin temtmitt vteriib' að
ganga frá siföustu ákvörðavniutm
í stambandi við land\-aimimar, 'og
miðtuðtu þær áð s'tórkostlega auík-
inni nýliðiaþjálfun.
Það er æ'ðsttii tmaöiUT Jand'varna-
ráðtu'nieytítsins, ®em yfiflýaitnigund
gefur, og aegiir hatnn, að land-
vamir rikisins séu nni komwar í
stvo fullkomið horf, að Svisis gieti
va'ifet injnrás hvaðan stetm er og
frá h'vtaða ríki stenr er, Segir htaimn
enn fnemlur, að Sviisslienidingar
feéu ákveðlmr í þtýí, iaið vtérja ltaind
sitt til siðiaista blóðdropa.
Leiikféliag Reykjavíkui'
hefir í kvöld fm'msýningu á
rússmedka gamainleiknMm ,,Flétt-
uð reipi úr sandi.“
róðri. Sami afli hefir verið á
Akranesi síðustu daga- Þá hefir
og verið mjög góður afli í Ól-
afsvík og í Grindavík. Sú frétt
hefir borist frá Grindavík, að í
hverjum þorski sé síld, og gef-
ur það til kynna að allmikið af
síld sé á miðunum. Ætti því að
vera óþarfi að flytja síld inn frá
Noregi til beitu, eins og sagt er
að nú sé talað um af ýmsum.
Samkvæmt FÚ eru menn í
verstöðvunum austanfjalls sem
óðast að búast til sjóróðra. — í
Þorlákshöfn var fyrsti róðurinn
róinn í fyrra dag. Var einn bát-
ur á sjó og aflaði mjög vel eftir
ástæðum. Báturinn réri einnig
í gær, en var ekki kominn að,
er þetta var símað. Frá Þor-
lákshöfn verða gerðir út 10 vél-
bátar á vertíðinni, frá Eyrar-
bakka 2 og frá Stokkseyri níu.
Sjósókn er ekki byrjuð frá
Eyrarbakka og Stokkseyri, en
bátar munu verða settir fram
næstu daga- Viðbúnaður er
mikill og vonir manna bjartar
um komandi vertíð.
Fréttir úr verstöðvunum í
morgun segja, að svo líti út sem
aflinn sé heldur að tregast.
Togaira’mjx hafla aflaö mjög vel
undaflifariö og faríð margar sölu-
ferðir, til Englainds. Togarinn
GuUtoppur kom iran í morgniin
alvteg fullur af fiski. Var hann í
J'ökluldjúpiin.iu og fétók miestt a,f
aflanium síðusitu 3 dagaina.
Aðieiíns leiimi togari er faránn á
aaltfisfcvieiðar, Max Piemberton. —
Lmuveiðarinn Sigríöur fcom af
saltfisfcv'ieið'um í gær með 150
sfcippiund eftir aðíeims 8 lagnir.
Það ð að byrja á
reknetaveiðnm strax
HerFrancoserað
nálgast frðnskn
lanðamærm.
riéttamannastranmortBH
fer stððugt vaxandi.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
KHÖFN í morgun.
RANSKA stjórnin hefir tek
ið þá ákvörðun, að hleypa
engum flóttámanni úr Iier
spönsku lýðveldisstjórnarinnar
yfir landamærin, heldur að-
eins konum, börnum og gamal-
mennum.
Aðstreymi flóttamanna sunn-
an við Iandamærin er stöðugt
að fara vaxandi, og franski
innanríkisráðherrann, sem nú
dvelur fyrir norðan landamær-
in, hefir lagt það til við stjórn-
ina í París, að hún sendi 30
þúsund manna her og lögreglu
til landamæranna til þess að
halda uppi reglu og sjá um það,
að ákvörðunum hennar verði
fylgt.
Hersveittr Francos nálg-
ast frSnsku landamærin
M
Gyllir
oig Snorrf goðá
veiðar í gær.
fóim á isfislk-
DRGUNBLAÐIÐ hefir
birt viðtal við Óskar
Halldórsson, þar.sem skýrt er
frá því, að nauðsynlegt sé að
gera ráðstafanir til að flytja
(Frh. á 4. síðu.)
LONDON í gækveldi. FÚ.
ITersveitir uppreisnarmanna á
Spáni eru nú komnar inn í
Geronafylki í Katloníu. Þeir
segjast hafa'tekið bæinn Blan-
es, sem er borg á ströndinni, um
60 km. fyrir norðan Barcelona.
Á norðurhluta vígstöðvanna
segjast þeir nálgast Seo de Ur-
gel skamt frá Pyreneafjöllum,
sem er endastöð hinnar nýju
varnarlínu stjórnarinnar í Ka-
taloníu uppi í landi- Alt fólk úr
bænum er flutt á brott þaðan
og eru þar nú einvörðungu her-
sveitir lýðveldissinna.
Dánarbætnr Mussolints.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
Mussolini úthlutaði í dag
minnispeningum handa átta
fjölskyldum ítalskra hermanna,
sem fallið hafa á Spáni. Fjöru-
tíu og tveir ítalskir hermenn
fengu heiðursmerki fyrir vask-
lega framgöngu á Spáni. 23 000
menn úr svartstakkasveitunum
(Frh. á 4. síðu.)