Alþýðublaðið - 02.02.1939, Blaðsíða 3

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FIMTUDAG 2. FEBR. 1989
Merkjalinan milli jafnað-
armanna og kommúnista.
.
Hvernig dansklr JaVnaðarmenn lita á her
brðgð og klofningsstarf semi kommánista
Með tilliti til þeirra viðburða, sem undanfarið hafa verið
og enn eru að gerast innan verkalýðshreyfingarinnar hér
á landi, ætti það ekki að geta talizt ótímabært né óviðeig-
andi að birta eftirfarandi grein, sem sýnir hvernig danskir
jafnaðarmenn taka á klofningsstarfsemi kommúnista.
Greinin er þýdd orðrétt úr aðalblaði danska Alþýðuflokks-
ins, „Social-Demokraten“ í Kaupmannahöfn, og birtist þar
þ. 4. janúar síðastliðinn.
♦-------------------------------------------------------------♦
♦--------—-------------—-♦
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
RITSTJÓRI:
F. R. VALDEMARSSON.
í fjarveru hans:
JÓNAS GUÐMUNDSSON.
AFGREIÐSLA:
ALÞÝÐUHÚSINU
(Inngangur frá Hverfisgötu').
SÍMAR:
4900: Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Ritstjórn (innl. fréttir).
4902: Ritstjóri.
1196: Jónas Guðmunds. heima.
4903: V. S. Vilhjálms (heima).
4906: Alþýðuprentsmiðjan.
4906: Afgreiðsla.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
Tvær ræðnr.
AÐ er í dag ekki mikið
orðið eftir af friðarvon-
unum, sem eftir stríðsæsing-
arnar í haust vöknuðu á ný, þeg
ar Chamberlain kom heim frá
Miinchen og veifaði pappírs-
blaði því, sem hann og Hitler
höfðu undirritað, framan í
mannfjöldann á flugvellinum
við London, með þeim ummæl-
um, að nú væri „friðurinn
tryggður á okkar tímum.“
Nú tala menn ekki lengur
um það, hvort friðurinn muni
haldast á okkar tímum. í dag
tala menn ekki um annað en
það, hvort hann muni haldast
til vorsins. Og eftir ræðu þá,
sem Hitler hélt fyrir þýzka rík-
isþinginu á mánudaginn, er
ekki annað sjáanlegt, en að full
ástæða sé til að efast um það.
Þegar Tékkóslóvakíu var
fórnað á altari friðarins í haust,
lét Hitler að vísu svo um mælt,
að Þýzkaland myndi eftir það,
engar frekari krofur gera til
landa í Evrópu. Og hann end-
urtók það í ræðu sinni á mánu-
daginn. En hafi einhverjir virki
lega haldið það í haust, að í
slíkum ummælum feldist
nokkur trygging fyrir varð-
veizlu friðarins, þá hafa þeir
hinir sömu hlotið að verða ann-
ars vísari af þeim yfirlýsing-
um, sem Hitler lét fylgja þess-
um ummælum síðastliðinn
mánudag- Hann sagði, að
Þýzkaland hefði að vísu engar
kröfur til landa fram að bera
við Frakkland og England í
Evrópu, en það myndi ékki
sætta sig við það að þeim ný
lendum í öðrum heimsálfum —
gömlu þýzku nýlendunum —
sem það þykist eiga heimtingu
á, verði haldið fyrir því til
lengdar. „Annaðhvort verður að
skifta auðæfum heimsins með
hervaldi eða með réttlátu sam-
komulagi." Þannig hljóðuðu
orð hans um þetta. Og hann
bætti því líka við, að það væri
bezt fyrir alla að gera sér það
ljóst, að „ef stofnað væri til
styrjaldar við Ítalíu, þá myndi
Þýzkaland undir öllum kring-
umstæðum standa við hlið
hennar og veita henni lið“!
Nú er að sjálfsögðu hægt að
„stofna til styrjaldar við ítal-
íu“ á margan hátt — meðal
annars með því að verja hend-
ur sínar fyrir yfirgangi henn-
ar. Og þó að ekki sé kunnugt,
að neinar árásir séu fyrirhug-
aðar . á Ítalíu, þá er hitt
vitað mál, að Ítalía gerir nú
kröfur til víðáttumikilla landa
í nýlenduríki Frakklands í
Afríku og raunverulegra yfir-
ráða í Miðjarðarhafi og hótar
svo að segja daglega stríði, ef
svo „réttmætar kröfur,“ eins
og þær eru kallaðar í Rómaborg,
verði ekki uppfylltar. Og það
er sízt ástæða til þess að ætla,
að Mussolini fari að slá af þess-
um kröfum, eftir að Hitler hefir
gefið afdráttarlausa yfirlýsingu
um að Þýzkaland styðji Ítalíu
undir öllum kringumstæðum,
ef til ófriðar kemur.
En hvað segja þá þeir, Frakk-
ar og Englendingar, sem þann-
ig eru ávarpaðir? Láta þeir
hræða sig eins og í haust með
hótuninni um stríð? Kaupa
þeir sér aftur frið við Ítalíu
og Þýzkaland, þótt þeir verði nú
sjálfir að borga brúsann? Eða
er þeim nú loksins nóg boðið?
Því hefir þegar margsinnis
verið lýst yfir af Daladier, að
Frakkland láti ekki einn þuml-
ung af sínu nýlenduríki af
hendi við Ítalíu. En eins og það
er vitað, að Ítalía muni ekki
gera alvöru úr stríðshótunum
sínum, nema því aðeins, að hún
hafi vissan stuðning Þýzka-
lands, eins blandast heldur
engum hugur um það, að Frakk
land myndi, ef á herti, heldur
kjósa að kaupa sér frið, en eiga
það á hættu, að lenda í styrj-
öld án þess að vita England að
baki sér. Það er því fyrst og
fremst undir Englandi komið,
hvenær sagt verður við fasista-
ríkin: Hingað og ekki lengra!
Og þessvegna hlustuðu menn
ekki síður með athygli á ræðu
Chamberlains s-1. laugardag, —■
heldur en á ræðu Hitlers í þýzka
ríkisþinginu á mánudaginn.
Það er ekki vani Chamber-
lains að hafa í neinum hótun-
um; og enginn bjóst því við að
heyra nein slík stóryrði frá
honum eins og frá Hitler- Hann
sagðist heldur ekki sjá nein
slík ágreiningsmál, sem ekki
mætti leysa á friðsamlegan
hátt — ef vilji væri fyrir hendi
til þess að varðveita friðinn.
En ef reynt væri að skipa mál-
um með ofbeldi, gæti þó ekki
hjá því farið, að lýðræðisríkin
yrðu að spyrna við fæti. Menn
myndu ef til vill ekki hafa á-
stæðu til að taka slík orð svo al-
varlega, ef ekki hefði fylgt
annað, sem minna hefir verið
talað um í fréttaskeytunum.
Chamberlain gat þess í ræðu
sinni, að ensku stjórninni hefði
verið það fullkomlega ljóst, áð-
ur en gengið var til samninga í
Munchen í haust, að alvarlegar
eyður hefðu verið í vígbúnaði
I.
HVERGI býst ég við, að
menn hafi af eins mik
illi alúð og ef til vill með jafn
miklum ugg reynt að gera sér
sem ljósasta grein fyrir afleið
ingum Múnchen-samkomulags-
ins fyrir framtíð þjóðanna, eins
og einmitt á Norðurlöndum og
í þeim löndum, sem við erum
vön að nefna Eystrasaltslönd-
in í þrengri merkingu. Síðan í
septemberlok hefir þetta verið
áhyggjumálið öllum öðrum
fremur. Leiðtogar þessara
þjóða, esns og Hambro stór-
þingsforseti í Noregi og Ric-
hard Sandler utanríkismálaráð-
herra Svía, hafa hvor um sig
reynt að gera landsmnnumönn-
um sínum þessa breyttu afstöðu
ljósa bæði í ræðu og riti. Og
það er ekki af neinum sérstök-
um óvilja í garð neinnar þjóðar,
að þeir hafa bent á hættur í
þessu sambandi. Ég las nýlega
í íslenzku blaði, að til væru ís-
lendingar, og ég einn á meðal
þeirra, sem væru svo eitraðir
að innræti, að þeir mættu ekki
sjá neina af óskum Þjóðverja
rætast. Eins og margir blaðales
endur vita, er það alt af gott
INÝJÁRSGREIN sinni skrif-
aði Stauning forsætisráð-
herra meðal annars eftirfarandi
orð um hina kommúnistísku
klofningsmenn:
• „Ég hefi í tuttugu ár gætt
þess að gerður væri skarpur
greinarmunur á kommúnistum
og jafnaðarmönnum, og það
hefir áreiðanlega verið gæfa
fyrir alla þjóðina. Hví skyldi
það ekki vera hægt að halda
hinni réttu merkjalínu milli
lýðræðisins og einræðisins
framvegis eins og hingað til?
Ég hygg að það sé vel hægt“.
Þessar línur hafa orðið til-
efni langrar greinar í blaði
kommúnista „Arbejderbladet“.
Hvað á það að þýða, spyr blaðið,
að tala þannig um Kommúnista-
flokkinn? Þetta er þá nýjárs-
ósk áhrifamesta manns danska
Alþýðuflokksins, segir það, að
halda við merkjalínunni milli
lýðræðisins og kommúnista!
Og niðurstaða blaðsins er sú,
fyrjir utan nokkrár heimsku-
legar aSakanir og illyrði, að
slík viðleitni sé ekki aðeins
skammsýn, heldur beinlínis
hættuleg.
*
MÁLIÐ er þess virði, að
gerð sé nokkur frekari
grein fyrir því. Kommúnistar
Englands, en þær eyður hefðu
nú verið fyltar. Það ætti að
mega ráða það af þessum orð
um, að það hafi ekki verið al-
veg að ástæðulausu, að England
og Frakkland létu undan hót-
unum Hitlers í Múnchen í
haust, en að fasistaríkin geti
fyrr en varir rekið sig óþyrmi-
lega á, ef þau ætla sér nú að
endurtaka þann leik, sem þar
fór fram.
guðsorð hér að skamma Sigurð
Einarsson, og skal ég ekkert
bera mig upp undan því. En ég
ætla að segja hér dálítið frá
því, hvernig sjö .smáríki við
Eystrasalt hafa snúizt við þess-
um málum.
Áhrifin af Múnchen-sam-
komulaginu, sem Hambro stór-
þingisforseti hefir lýst svo, að
með þeim hafi lögmál frum-
skóganna verið innleitt í Ev-
rópu, eru meðal annars þau, að
öll smáríkin við Eystrasalt ótt-
ast nú, og það ekki að ástæðu-
lausu, að örlög þeirra kunni að
verða hin sömu og Tékkóslóva-
kíu, hvenær sem núverandi
stjórn Þýzkalands þóknast. Þau
óttast að Þýzkaland líti á
Eystrasalt sem „Mare nost-
rum“. sitt eigið haf, á sama hátt
og Ítalía vill líta á Miðjarðar-
hafið. Og hin þunga hönd
Þýzkalands er þegar farin að
gera vart við sig í þessum lönd-
um, svo að sjálfstæðis og föður
landsvinir þeirra eiga marga á-
hyggjustund.
Þegar kosningarnar í Memel
voru aðalumræðuefni heims-
blaðanna 11. des. sl. og mjög
var um það rsett, að þessi litli
hafa síðustu árin eins og kunn
ugt er leikið „góðu börnin“.
Þeir hafa á fleðulegan og upp á
þrengjandi hátt reynt að nudda
sér upp við Alþýðuflokkinn og
lýðræðið. í verkalýðsfélögunum
þykjast þeir vera „ópólitískir"
til þess að geta smeygt sér inn
í stjórnir þeirra, og maður
skyldi varla trúa því, að það
væru sömu kommúnistarnir,
sem danska verkalýðshreifingin
héfir annars átt að venjast síð-
an 1918, Sem „góðu bömin“
hafa þeir hingað og þangað haft
nokkur áhrif, enda þótt þeir
verði öðru hvoru að þola það,
að grímunni sé flett af þeim.
Kommúnistar eru nú gramir
yfir því, að Alþýðuflokkurinn
skuli vilja „halda merkjalín-
unni við“ milli sín og þeirra. En
sú gremja er ekki gömul. Því
að það voru kommúnistar, sem
upphaflega drógu merkjalínuna
innan verkalýðshreifingarinnar,
og hafa haldið henni við hingað
til. Það voru kommúnistar, sem
klufu verkalýðshreifinguna
1918—1920 bæði á alþjóðlegum
vettvangi og í hverju landi fyr-
ir sig. Við munum eftir skríls-
látum þeirra á Grænatorgi, þar
sem þeir stimpluðu alla þá, sem
einhver trúnaðarstörf höfðu í
Alþýðuflokknum og verkalýðs-
félögunum sem svikara. Og
þangað til nú fyrir aðeins tveim
landsskiki yrði sameinðaur
Þýzkalandi, þá höfðu þær
fregnir dýpri og víðtækari
þýðingu. Memel er ekki nema
spilda með 150 þús. íbúum. Að
fá þessa spildu er enginn sigur
sem neinu munar fyrir Hitler í
samanburði við Austurríki og
Tékkóslóvakíu. Með áróðri sín-
um í Memel stefnir þýzka
stjórnin lengra, hún stefnir til
sigurs yfir Austur-baltisku
löndunum, þau eiga að verða
þýzkt land og Eystrasalt þýzkt
haf.
Eins og nú stnda sakir eru
það níu ríki, sem lönd eiga að
Eystrasalti og þó mjög mis-
jafnlega. Þegar fró eru talin
Þýzkaland, Sovét-Rússland og
Pólland, eru öll hin ríkin smá.
Svíþjóð er fjölmennust með ná-
lega sex milljónir íbúa, Estland
minst, með 1% miljón íbúa.
Danzig þarf ekki að nefna í
þessu sambandi, því að þó að
hún sé að nafninu til sjálfstætt
ríki, er hún í raun og veru þýzk
borg. Ekkert af hinum sex litlu
Eystrasaltsríkjum hefir neinn
her eða flota, sem staðist geti
gegn herafla stórveldis. Þess
vegna hafa öll þessi ríki verið
stuðningsríki Þjóðabandalags-
ins, hins sameiginlega og samn-
ingsbundna öryggis og friðsam-
legra ráða til úrlausnar ágrein-
ingi milli ríkja. En í öllum þess-
um. löndum lifir með þjóðunum
ur árum síðan hafa þeir haldið
áfram að prédika það, að Al-
þýðuflokkurinn sé flokkur, sem
hafi svikið sósíalismann, og leið-
togar hans allir „broddar“ og
„verkalýðssvikarar“. Þetta hef-
ir orðbragð þeirra verið, þangað
til Moskva sendi út sína nýja
„línu“ fyrir tveimur árum síð-
an-
Áður fyrr var því ekki verið
að gera neinar gælur við Al-
þýðuflokkinn né tala um neina
samvinnu við hann. Það eru
meira að segja ekki nema sex
eða sjö ár síðan kommunistar
og sá tartaralýður, sem frá því
fyrsta hefir safnast utan um þá,
brutu með grjótkasti rúðurnar
í byggingu flokksblaðs okkar,
,,Social-Demokraten“. — Þeir
skipulögðu beinlínis skrílslæti
og slagsmál þannig, að það var
hér um bil ómögulegt fyrir
verkalýðssamtökin að halda
fundi nema með sérstöku liði
til þess að halda uppi friði og
reglu.
*
IÐ munum einnig starf-
semi kommúnista á Þýzka-
landi. Það voru þeir, sem þrátt'
fyrir það, að þeir voru ekki
nema lítilfjörlegur minnihluti,
leyfðu sér að kljúfa hina öflugu
þýzku verkalýðshreifingu, sem
annars — ef hún hefði staðið
sameinuð í einum flokki —
rík sjálfstæðisþrá og einlægur
vilji til þess að varðveita frelsi
sitt. í öllum þessum löndum
finna menn sárt til hins aukna
valds Þýzkalands og vildu
gjarnan eiga afl til þess að
mæta því, án þess að sjá til
þess nein ráð. Jafnvel í Svíþjóð,
sem lengi hefir verið mjög ró-
leg, gætir nú mjög þessarar á-
^yggju. Og þó í ennþá ríkara
mæli í Lithauen, Lettlandi og
Estlandi.
Hinir ýmsu friðarsamningar,
sem snerta Eystrasaltslöndin,
voru gerðir á árunum 1919—
1920. Þeir kostuðu Þýzkaland
pólska hliðið og Danzig, en
þrátt fyrir missi þessarar borg-
ar og þessarar landspildu er
samkomulag um það, að í raun
og veru versnar aðstaða Þýzka-
lands við Eystrasalt mjög lítið.
Það var keppinautur Þýzka-
lands, Rússland, sem beið hið
mikla tjón. Rússland misti
hundruð kílómetra af strand-
lengju Eystrasalts, og geysi-
mikil landsvæði, er Estland,
Lettland, Lithauen og Finnland
urðu sjálfstæð þjóðríki, Og
þess er að minnast, að með því
var ekkert af Þýzkalandi tekið
og þar var ekki ranglæti Yer-
salasamninganna á ferðinni.
Því öll þessi ríki hlutu sjálf-
stæði sitt með beinum samn-
ingi við Sovét-Rússland. Þýzka-
land lagði sitt lóð í skálina til
myndi hafa verið órjúfandi
varnarveggur gegn ofbeldi naz-
ismans. En það voru lík*
kommúnistar, sem byrjuðu á
ofbeldisverkunum. Þeir byrjuðu
á því að vopna flokksmenn sína
og gerðu gúmmíkylfuna og
skammbyssuna að pólitísku
vopni í baráttunni gegn þeim
hluta verkalýðsins, sem fylgdi
jafnaðarstefnunni. Þannig var
„hin útrétta bróðurhönd“ kom-
múnista 1 þá daga!
Og hvað gerðu þeir, þegar
naxzistum fór að vaxa fiskur
um hrygg á Þýzkalandi? Sáu
þeir þá að minnsta kosti hætt-
una af því að viðhalda klofn-
ingnum innan verkalýðshreif-
ingarinnar? Nei, þýzku komm-
únistarnir lýstu því yfir, að Al-
þý ðuf lokkurinn væri „höfuð
óvinurinn”, þeir skipulögðu í
samvinnu við nazista verkföll
á móti verkalýðsfélögunum, og
greiddu hvað eftir annað at-
kvæði 1 ríkisþinginu með naz-
istum móti Alþýðuflokknum.
Og þær ofbeldisaðferðir ,sem
naizistar nota nú til þess að
bæla niður alla þá, sem frelsi
og lýðræði unna á Þýzkalandí,
hafa þeir beinlínis lært af komm
únistum. Þelr voru þeir fyrstu,
sem beittu þeim.
*
INNST mönnum nú, að
Alþýðuflokkurinn hafi
nokkra sérstaka ástæðu til þess
að hlaupa upp um hálsinn á
Aksel Larsen og félögum hans,
þó að þeir hafi nú í eitt ár eða
svo leikið „góðu börnin11? —
Mönnum, sem hafa hætt Al-
þýðuflokkinn og svívirt, áem
hafa gert allt, sem þeir gátu til
þess að kljúfa og eyðileggja
verkalýðshreifinguna? Ef þeir
hefðu fengið að ráða, myndu í
dag hvorki samtök danska
verkalýðsins vera sá múrvegg-
ur, sem þau eru, né stjórn lands-
ins vera í hans höndum! Það er
að minnsta kosti áreiðanlegt.
Og hvað ætti yfirleitt að
vinnast við það, að taka upp
samvinnu við kommúnista, þótt
þeir nú allt í einu þykist vera
með lýðræðinu, þegar þeir eru
orðnir hræddi.r? Einlægnin í
yfirlýsingum þeirra þar að lút-
(Frh. á 4. síðu.)
þess að unni|ð varð á rauða
hernum í borgarastyrjöldinni í
Finnlandi, en hin þrjú baltisku
ríkin skulda Þýzkalandi enga
slíka aðstoð. Sannleikurinn var
sá, að þau urðu að reka af
höndum sér jöfnum • höndurn
bæði Þjóðverja og bolsévíka í
sjálfstæðisbaráttu sinni.
Ágætur enskur blaðamaður
og rithöfundur, Robert Mac-
hray, hefir nýlega ferðast um
baltisku löndin og Finnland og
kynt sér alt ástand þeirra sem
nákvæmlegast. Ritar hann um
þetta fróðlega grein í Fort-
nightly Review og segir þar
meðal annars á þessa leið:
Það er gegn þessum ríkjum,
sem Þýzkaland stefnir nú. Síð-
an Hitler komst til valda, hefir
þeim verið ljós hin sívaxandi
hætta, sem birzt hefir í vax-
andi áróðri nazista samfara
fjármálalegri og viðskiftalegri
afskiftasemi- Auk þess bendir
Þýzkaland í ákafa til sögulegra
tengsla við Estland og Lett-
land. Yfir höfuð hefir þýzka
stjórnin aldrei farið dult með
fyrirætlanir sínar í sambandi
við Eystrasaltslöndin, fremur
en Austurríki og Tékkóslóva-
kíu. Þegar árið 1943, þegar
Hitler átti ekki yfir neitt svip-
uðu valdi að ráða eins og nú,
þá neitaði hann að taka hönd-
um saman við Sovét-Rússland
(Frh. á 4. »fðu.)
Sigurður Einarsson:
llgpr Gystrasallsríkjanna.
-----«.---