Alþýðublaðið - 07.02.1939, Qupperneq 1

RITSTJÓRI; F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
ÞRIÐJUDAG 7. FEBR. 193S
31. TÓLUBLAÐ
Stjérnarherinn hefir gefið npp alia vcrn í
Katalonln og flýr yíir fronsku iandamærin.
—..■» ————
Franco lætur skjóta andstæðinga án dóms og laga.
--- ■ TlirTn „rr^-rr--—
Lýðveldisstjórnin kom til Frakklands i gjær.
Frá fréttaritara Alþýðubiaðsins. * K.HÖFN í morgun.
XT ÖRN stjórnarhersins í Kataloníu virðist nú vera ger-
* samlega þrotin, og hermennirnir streyma þúsundum
saman til frönsku landamæranna, til þess að forða sér yfir
þau, áður en það er orðið um seinan.
Franska stjórnin hefir opnað landmærin fyrir öllum
flóttamönnum, án tillits til þess, hvort um konur, börn og
gamalmenni eða hermenn er að ræða, og er talið, að sam-
tals séu þegar um 160 þúsundir flóttamanna komnar yfir
Iandamærin, og hefir þeim til bráðabirgða verið komið
fyrir á afgirtum svæðum á fjórum stöðum.
Á bak við hið flýjandi fólk sunnan við frönsku landa-
mærin ríkir algert öngþveiti og fullkomið blóðveldi sigur-
vegaranna. Samtals hefir Franco látið taka um 50 þúsundir
lýðveldissinna í Kataloníu fasta, og hver aftakan rekur aðra.
Stjórnmálamenn, sem staðið hafa framarlega í vörninni
gegn Franco, eru skotnir án dóms og laga.
Friðammleitanir af hálfu
lýðveldisstjórnarinnar?
-----——♦—t------
Allir ráðherrar lýðveldisstjórnarinnar og auk þeirra
lýðveldisforsetinn, Azana, eru komnir til Frakklands, og
fóru þeir yfir landamærin í bílum í gærmorgun. Hafði
verið skotið á bílana úr flugvélum uppreisnarmanna og
báru sumir þeirra greinileg merki vélbyssukúlna. Ekki er
þó vitað að nokkur ráðherranna hafi særzt.
Sterkur orðrómur gengur um það, að stjórnin hafi þeg-
ar snúið sér til frönsku og ensku stjórnarinnar með þá mála-
leitun, að þær reyndu að miðla málum og koma á vopnahléi
og friði á Spáni með þeim skilmálum, að hvor aðili héldi
þeim héruðum, sem hann ræður nú yfir, en þessi orðrómur
hefir þó verið borinn til baka af Dr. Negrin, forsætisráð-
herra lýðveldisstjórnarinnar. Það eru heldur ekki taldar
neinar líkur til þess, að Franco myndi ganga inn á neitt slíkt
samkomulag, eins og nú er komið.
Franskir landamæraverðir í Pyreneafjöilum halda vörð um vopn,
sem spánskir stjórnarhermenn hafa lagt niður, áður en þeir fóru
yfir landamærin.
Happdrættisumboðið í Al-
þýðuhúsinu.
Gengið inn frá Hverfis-
götu.
Aðalfnndir i Verka-
kvennafélaginn i
Hafnarfirði og Verka-
lýðsféiagi Aknreyrar
Alpýiinflokksfilk kosii i
ill stðrf félaganna.
AÐALFUNDUR var haldinn
f gærkveldi í verka-
kveimafélaginu Framtíðin í
Hafnarfirði.
Kommúnistar eiga ekkert
fylgi í félaginu, enda var eng-
in kona í kjöri frá þeim.
Stjórnarkosning fór þannig:
Sigurós Sveinsdóttir, for-
maður.
Guðný Guðvarðardóttir, rit-
ari.
Guðrún Sigurðardóttir, gjald
keri.
IngveldUr Gísladóttir, fjár-
málaritari.
Guðrún Nikulásdóttir, vara-
formaður.
Um 100 félagskonur sóttu
fundinn.
Verkalýðsfélag Akureyrar
hélt og aðalfund sinn í gær-
kveldi. Var fundurinn mjög vel
sóttur og miklar umræður um
félagsmálin.
Stjórnina skipa:
Erlingur Friðjónsson, for-
maður.
Halldór Friðjónsson, varafor-
maður.
Árni Þorgrímsson, ritari.
Háraldur Þorvaldsson, gjald-
keri, og meðstjórnendur Helga
Jónsdóttir og Svanlaugur Jón-
asson.
Auk ýmissa verkalýðsmála
var rætt um það á fundinum,
að félagið beitti sér, ásamt öðr-
um félögum, fyrir fjársöfnun
til byggingar gagnfræðaskóla-
húss í bænum, og var það sam-
Þykt.
Flest félög innan Alþýðu-
sambandsins hafa nú haldið að-
alfundi sína. Sýna úrslit stjórn-
arkosningár, að klofningsmenn
hafa tapað mjög fylgi innan al-
þýðufélaganna síðan kosið var
til þings Alþýðusambandsins í
sumar og í haust, og að menn,
sem tóku í byrjun afstöðu með
Héðni Valdimarssyni, hafa snú-
ið við honum bakinu eftir að
hánn gekk á hönd kommúnist-
um og það kom í ljós, að stefna
kommúnista er hin sama og áð-
ur, og rekin á sama hátt-
Mun þetta og koma enn betur
í ljós. er tímar líða.
Skáhplngtð:
Eggert fiilfer skðb-
koonngnr Rvíknr.
KÁKÞINGINU er nú Iokið
í meistaraflokki og varð
Eggert Gilfer sigurvegari og
hlaut 5Yz af 7 mögulegum, og
tapaði hann engri skák.
Næstur varð Ásmundur Ás-
geirsson með 4Vú vinning, nr.
3—5 voru Einar Þorvaldsson
— Sturla Pétursson og Sæ-
mundur Ólafsson með 4 vinn-
inga. nr. 6 varð Ingvar Jóhanns
Frh, á 4. síSu.
Azaoa og Negrin
ésammáia?
Það er hinsvegar fullyrt, að
lýðveldisstjóriwn sé innhyrðis
ósammála um það, hvað nú
skuli gera, Dr. Negrin vilji
AZANA
halda vörninni áfram á Mið- og
Suður-Spáni til þess ítrasta og
flytja stjórnarsetrið aftur til
Valencia, en lýðveldisforsetinn,
Azana, sé því sterklega með-
mæltiu: að leggja niður vopnin,
jafnvei skilyrðislaust.
Hvor stefnan verður ofan á,
er talið ómögulegt að segja enn
sem komið er, en það er full-
yrt, að Azana muni fara til Par-
ísar í dag til þess að ræða við
frönsku stjómina, og þykir það
að minsta kosti benda til þess,
að einhverjar tilraimir muni
verða gerðar til þess, að semja
um vopnahlé og frið með milli-
göngu frönsku stjórnarinnar.
Það er einnig kunnugt, að del
Vayo, utanríkismálaráðherra
lýðveldisstjórnarinnar, sat ó
ráðstefnu með sendiherrum
Frakka og Englendinga á Spáni
í Perpignan á Suður-Frakk-
landi hér um bil allan daginn í
gær, og þykir það einnig benda
í þá átt.
Hðrmungar flótta-
fólksins.
LONDON í gærkvteldi FÚ.
Fréttiaritari Reutiers viÖ frönsku
Landamærin skýrir svo frá, úð
það hafi vierið kulda'lieg og sorg-
Leg sjón, sem fyrir atigun bar
þar við landamæ'rin snemima í
nnorgirn. Eru landamærm lokuð
ti'l kl, 7,45 á morgnana.
Þegtar þau voru opn/uíð í rniorg-
un, vtoiiu þtatr fyrir stórir hópar
af örmagna konium með bönn og
öðru flóttafólki, sem ekki hafði
fengið mlait og jafntvel ekki vatn
dögum satman. Var fjöldi mann-a
ýmfst dáinn eðia deyjandi. Mjög
sér á börniunum, ienda hafa þau
vierið vanfædd um langain tiima
og deyja unnivörpum. Þó befir
vterið gert alt, sem auðið er, til
að likna þessu fóliki, en flótta-
marmah.ópunium hefir farið stöö-
iugt fjöigandi í dja|g, og jafnfnamt
verðtur minna uan mait.
Siíkur flóttaimannasitraiumuir er
meiri eða minni á öllum vegum
Kiaitaióníu, og á eftir flóittamönn-
unurn kemtir lýðiveldishierinin á
hægu undanhaidi hvarvetnia og
þá her Fnainöos í sókn.
Áðiur niefndur fréttariitari Reut-
ers isegir, að fögnuður þessa ör-
miagna fióttafólfcs hiafi vierið svo
mrkiil í miorgun, er landamærin
voru opnuð, alð líkasft var sem
verið væri áð opna fyrir því hlið
Paradísar.
HAPPDRÆTTISUM-
BOÐIÐ;
ALÞÝÐUHÚSINU.
Gengið inn frá Hverfis-
götu.
♦--------:-----‘---;---♦
Fiskimálanefnd
síyrkir vélbát tii
sildveiða i reknet.
ISKIMÁLANEFND
hefir ákveðið að
styrkja vélbátinn ,,Keilir“
frá Sandgerði til að stunda
til reynslu síldveiðar 1 rek-
net.
Eins og kunnugt er, er
afarmikill skortur á beitu-
síld, og þó er að sögn sjó-
manna fult af síld hér úti
fyrir. Er þessi ákvörðun
Fiskimálanefndar mjög
góð.
♦--------——-----:------♦
Sendlmenn til Spán-
ar f fisksðluerindum.
RÍKISSTJÓRNIN hefir á-
kveðið, að senda menn til
Spánar, tii þess að athu'ga
möguleeika fyrir fisksölu þar í
framtíðinni.
Hefiir verið áfevieðið aið sanda
Hélga, Briiem þaaigað. Enm friem-
ur mun stjórin S. í. F. senda þang-
iað mainin.
Þá hefir og verið áfeviéðið aið
hiefja á ný samninga við Þýzka-
jíanid. Anmast þá samninga Svieinn
Björnsson sendihierrai, öli Vil-
hjálm,sson frasmkvæmidajsitjóri og
Jóhainn Jósiefslsion.
Rán og gripdeildir
nndanfarna daga.
TÖLUVERT hefir orðið
vart við þjófuaði, innbrot
og gripdeildir undanfarna daga,
Eru það flest unglingar, sem
standa fyrir þeim verknaði.
í gærkveldi var maður aust-
an úr Árnessýslu aðkomandi hér
í bænum. Fékk hann sér her-
bergi á Hótel Heklu og ætlaði
að vera þar í nótt.
Því næst fékk hann sér
flösku af víni og drakk hana á
herbergi sínu. Þegar búið var
úr flöskunni, fór hann fram á
gang, og hafði orð á því, að sig
langaði x meira vín. Gaf þá
maður sig fram, var hinn þjón-
ustusamlegasti og bauðst til
til þess að sækja vín fyrir að-
komumanninn, sem fékk hon-
um hundrað krónur.
Sá, sem fór að sækja vínið,
kom ekki aftur.
Þá háfa unglingar framið
nokkur innbrot um helgina. —
Höfðu þeir brotist inn í bákarí
á Bankastræti 2, fóru þar inn
um glugga. Þá höfðu þeir farið
inn um glugga á fiskbúðinni á
Mánagötu 18, stálu þar 10—12
krónum, og í fiskbúðirnar hjá
Jóni og Steingrími-
Sæmandar-Edda Í myrjdum.
Bófeaforiiag Bonniers í Stiofefe-
hólrni hefir gefið út myndabefti,
siem hefir inni að halda myndir
sœnska lisitamannsms Oslsiain
Elgsitröm úr Sæimmdar-Eddu. —
Osisian Elgström fer&aðist fyrir
nokkru til íslands til þess að
búa sig lundir verk þetta. FO,
Uræðslai viö Evrópustrið
gripur aftur um sig.
——■—-. ♦ --
Mussolini neltar að fealla ftðlskn
taermennina taelm frá Spánl.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
KHÖFN í morgun.
¥ T PPLAUSN stjórnar-
hersins í Kataloníu hef-
ir vakið mikinn ugg í Frakk-
landi og Englandi, ekki sízt
með tilliti til þeirra yfirlýs-
inga, sem Signor Gayda,
málpípa Mussolinis, hefir
gefið um samþyktir stórráðs
fasista í Rómaborg síðastlið-
ið laugardagskvöld.
Samkvæmt þeim yfirlýs-
ingum er ítalska stjórnin
ráðin í því, að kalla engan ít-
alskan hermann heim frá
Spáni fyrr en Franco hafi
unnið bæði fullkominn hei'n-
aðarlegan sigur og pólitísk-
an sigur, þ. e. a. s. trygt sér
fullkomna einræðisstjórn í
landinu og útrýmt því, sem
kallað er >,rauða hættan“ í
þeim nágrannalöndum
Spánar, sem hafi veitt lýð-
ræðisstjórninni stuðning í
borgarastyrjöldinni.
Enginn er í efa um það, að
í þessum samþyktum felist
Frh, á 4. síðu-
A