Alþýðublaðið - 11.02.1939, Blaðsíða 3

LAUGABBAG 11. FEBE. 193S
ALÞÝÖUBLAÐi©
ALÞYÐUBLAÐIÐ
HITSTJÓRI:
F. R. VALDEMARSSON.
f fjarveru hami
JÓNAS GUÐMUNDSSON.
AFGREIÐSL.A:
ÁLÞÝÐUHÚSINU
(Ihngángur £rá Hverfisgötu).
SÍMAR:
4900: Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Ritstjórn (innl. fréttlr).
4002: Ritstjóri.
1196: Jónas Guðmunds. heima.
49Ö3: V. S. Vilhjálms (helma).
4905: AlþýðuprentsmiBjan.
4906: Afgreiðsla.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
Endnrskoðun hegn-
ingarlagannn.
ÞEGAR samlstarf Alþýðn-
'flokksimis og Framsofcmar
hófst 1934 var það ei'tt af saan-
eigmlpgmim Aimbótamáluim þeirra,
að lenduriskoða réttarfars- og
toegrángaTlöggjðfínia. Þ©sis var sdst
vanþörf, því þieirri löggjöf htaiEði
lítt veriðsmt lumi mörg umldara-
fa*wi ár og fyrveramdi stjóiitnii*
vamrækt alltajög þau anál. Lög-
gjöf okkar á þessiuim sviðuim' sstóð
orM& imjög aoj bafci lo^ggjot.itíá*
granKaþjo&a vorra, a Nor&uiiQntí-
iumi.
fyflr tvete árnm vom sátoþykt
a. alþimgi 'l&g Mim rétfcarfair i
eimkatmáliuiim í héraði, og fyrir
það þing, ©r nú hiefst næstu dagai,
ifevitað að verða lögð frúimvorp
^m réttarfar í opimberuim .máium
og irmmrvarp %^*ýnö^h|giÉ^gaS^
laga. Enn er ibía^ásnlu ófcummiugt
!wm þær breytingartill&gur, stem
frXiimv&rp þessi hafa ai& gieyma,
enrétt' iðrað bmda á, a& má. ligg-
ux fyrir þingi Dana frumvarp
ttm allvi&tæfoar - bneytingair og
vi&autoa vi& hegnJngarlögih þar i
lahdi. 'Eíu þau fruimvörp eintam
fram kominvegna þeirra aittnirðia,
e/r, á sfðiustu onániuibiuim' hafa kom-
M upp í Danimörku, a is. viiðtækr-
ar ni&snaiistaTfsieimi> skjalaiþjófo-
aðar og: starísiömi flokfca og fé-
laga, sfötn algerfega verð|a,ai& tseli-
ast óáLandi og 'óferjandi!' i lyð-
ræðislandi.
Pá em log stoerpt verulegacflíeist
ákvæði ium mieiiðyrði og æru-
meí&imgar, skerðfogu heimalils-
friðár og árasia á eimfcalif mianna,
fen þær bártíagaaðfier&ir viðhafa
kommiunistar og nazi|stair:|aðaHiega
i blöðlum ¦¦.-staumu Sama -er'te
ar&sir og : aðdrótfcamir vaírðietoídi
ppinbera starílsimenn og stofnanir.
Þar sem þietta eíu flest ný-
toæli, isiem' enin eiiu ekki oxðin
jsð iögiuifl I Dannmörfcu, m mxm
'ítosk vföra lögteiidd pirföiö í Npajegi:.
Og i Svíþjóið, værá rétt og^ samm-
gjaínit, að þesisiu yr&i %fnnig
gaiumur gefinm hér jer hfn nýju,'
heghlimgarlög koma fyrir þ1mgi&
nú. !
¦":.,* -,
Hér sikál ekki- irékar vikið ai&'
aðaiatriiötontwm í hiniui danáka
frumvarpi, seim Idóimistmálaráð-
hierrano þar leggurí fyirjr þimgið,
en aðiein^ :á þáð bient, að þettaj.
sé brýn naiuðsyn; ia& athugai ©tah«
íg hér. '
Það ler vitaið, aið hér> í 'lainidiiniu
isitaífar flokkiur, sem hjeldur út
dagBiaði og vikiublaði, 'sem 'teaiu
þannig skrifuð ivemjuliega, aj&
mieiðyrði, æriumiei'&imgair og Svt-
virðingar um einstakia nafn-
gneihtía mienn og stofnaniir eru
nneira pg.minna svo að feailia á
hvierjum dálki þiessara blaðá.'
Meiðyr&alöggi'öf vor ,er svo
lítilfjörleg, að ©ngin lei& er að
koma fram réttmætum sekfcum á
henidur þeim, siemi ífcemja séx aö
tala og sfcrifa á þamm veg, aði
ærumeiðamdi sé, og þo heimild
|sé tíl í lögiuim fyrir því\a& dæmia
mjegí tli fangiftlsisviis^ií-fyrir'Éeiiu-'
VMK AM »e« lelO
VERTÍÐIN hefir, það sem af
er, verið mjög góð, þeg-
ar miðað er við afla undangeng-
inna ára. Þó er vertíð sums
staðar ekki meira en svo byrj-
uð. Um síðustu mánaðamót var
aflinn orðinn meiri en hann var
um mánaðamótin febrúar og
marz í fyrra. Á öllu landihu var
hann orðinn 1. þ. m. 3221 smá-
lestir, en á sama tíma í fyrra
aðeins 368 smálestir. f sumum
verstöðvum var ekki uggi kom-
inn á iand í fyrra um mánaða-
mótin febrúar og janúar. Geta
menn gert sér í hugarlund
hvaða þýðingu þetta hefir íyrir
afkomuna við sjóinn, sérstak-
lega ef jafngott framhald verð-
ur.
Beituskortur.
Mikill skortur hefir verið á
beitusild víða um land, og hafa
sjómenn komist í hreihustu
vandræði. RunóHur Stefánsson,
skipstjóri frá Holti, benti á það
hér í blaðinu að gefnu tilefni,
að sjálfsagt vœri að hefja síld-
veiðar við Reykjanes, þar sem
alt bentí tii að nóga síld væri
að fá. Höfðu kqmið þær fréttir
úr verstöðvunum, t. d. frá
Grindavík, að upp úr hverjum
fiski, sém veiddist, kæmu 1—2
síldar. Fiskimálanefnd brá
fljótt við og ákvað að styrkja
yélbát til tilraunaveiða, og muh
hann nú vera byrjaður veiðarn-
ar. Það er að minsta kosti ó-
þarfi fyiir okkur að flytja inn
misjafna beitusíld frá Noregi?
áður en rannsakaðir hafa verið
möguleikar á því að fá beitu-
síldina hér heima.
SendiÍör iil Spánar.
Einn af merkari viðburðum
vikunnar var sú ákvörðun rík-
isstjórnarinnar að senda full-
trúa til Spánar í fisksöluerind-
um. Fara þeir þangað Helgi P.
Briem og KJristján Einarsson.
Þeir munu fara til Franco-
Spánar og Ieita samninga um
opnun saltfisksmarkaðar þar.
Eins og kunnugt er hefir styrj-
öldiri á Spáni komið tilfinnan-
lega við okkur, þar sem við
seldum þangað fisk fyrir millj-
ónir króna áður en styrjöldih
brauzt út. Væri vel ef takast
mætti að opna þar aftur hina
lokuðu markaði- Út af þessu
hefir blað kommúnista rekið
upp mikinn skræk og jafnvel
talið að með þessu væri íslahd
að gera bandalag við uppreisn-
armenn gegn lýðveldisstj órn-
inni. Auðvitað er það ekki ann-
að en heimska. Annars eru
kröfur kommúnista, hvað þetta
snertir, gagnvart sinni eigin
þjóð, nokkuð á annan veg en
framkoma Sovét-Rússlands
gagnvart fasistaríkjuhum. Sov-
ét-Rússland verzlar við þau,
semur við þau, lætur þau jafn-
vel hafa olíu 'óg' aðrar nauð-
synjar á ófriðartímum. Við ís-
lendingar seljum þeim, sem
vilja kaupa afurðir okkar og
greiða bezt fyrir þær. Um inn-
anlandsmál vor viljum við vera
. ¦' '.. ' . ' ¦"¦..... i
mei&Ingar, er lekki kunnugt aið
þ"vi ékvæði lagamma r^finoikfcuin
tiima veri& beitt, heldiur *aiðeins
siektarákyæðlum, og þá æftalega
sektirmar áfcveðiniar mvjög légar.
Við þetta hefir svo bæzt þaið, að.
sefcitir fyifr meiðiyiiði hafa bæðí
sjeint og illa — og stumdum áils;
©kki ~ vierið tamheimtar.
Afljeiðing þessa slappa réttai-
faíTSi hiefir orðið siú, að islewzk'
blaðiamensfcft er langt; fyrir neið-
an það, siem •gerijst, með öðttium
mjerrtr^airþiöðiuínu'....
Þestsu þarf alvieg a& snúia við.
'SöktSr:fyrlr-'iiii|eiðyfiÖi ogæruameið-
ingar eiga. að> vjera háar, og þær
á að tamhieimta táfflariaiusit. Það
kennirvmönnumi að stilla orðtóm
||tiiuim í h&f, pg fullkomna mieih-
ingu sina tmá sieg-ja þó iengiinm sé
per.sonulega svivirtur e&a meiidd-
ur 'i prði.
. Vonamdi verðiur þössu atríði
fuilur gauimUír gefimm ná vi&; end-
UííSkpðiUn r^egmitagaxlaigannai.
sjálfráðir, og velvild okkar eða
andúð okkar í garð erlendra
stjórnmálastefna er svo alt ann-
að mál, Annars tekur enginn
lengur mark á sorpblaðinu, sem
kommúnistar standa, að.
Kosningar í Danmörku.
Eftir margra ára baráttu og
10 ára stjórnaraðstöðu í Dan-
mörku hefir danski Alþýðu-
flokkurinn unnið stærsta sigur-
inn í sögu sinni, að afmá Lands-
þingið, leifar yfirstéttar, og að-
alstímabilsins, sem skapaði
yfirstéttinni pólitísk sérrétt-
indi. Með breytingunum, sem
gerðar hafa verið á stjórnar-
skráni, hefir þetta unnist, þó að
segia megi. að enn sé eftir að
fullkomna sigurinn við almenn-
ar kpsningar.- Samkvæmt
stjórnarskránni verður að rjúfa
þing nú eftir að þingið hefir
samþykt hinar nýju breytingar
og verður svo aftur kosið til
þess samkvæmt gömlu stjórn-
arskránni. Fara þær kosningar
fram 3. apríl. Næst fer fram
þjóðaratkvæðagreiðsla . um
breytingarnar og síðan verður
þing rofið að nýju og kosningar
látnar fara fram samkvæmt
hinni nýju stjórnarskrá. Verða
því að minsta kosti þrennar
kosningar í Danmörku á þessu
ári.
Aðalbaráttumálið.
Afnáin Landsþingsins hefir
á undanförhum árum verið eitt
aðalbaráttumál Alþýðuflokks-
ins, og krafa hans, sem felst í
kjörorði flokksins við undan-
gengnar kosningar: „Danmark.
for Folket", hefir náð.mikilli•
hylli- Nú, þegar þessi sigur er
fyrirsiáanlega að vinnast, hef-
ir flokkurinn breytt kjörorði
sínu í samræmi við það og er.
nú: ..Danmark for Folket —
Folket for Danmark." Þegar
landið og stjórn þess er unnið
fyrir þjóðinaj, getur þjóðin orð-
ið fyrir landið. Þegar alþýðan
finnur að landinu er stjórnað
af fullkomnu stjórnarfarslegu
og fiárhagslegu lýðræði, þá
finnur hún fyrst að hún á það.
Talið er líklégt að Alþýðuflokk-
urinn fái hreinan meirihluta
þegar kosið verður samkvæmt
hinni nýju stjórnarskrá.
Tíminn þarf að ge£a
skýringu.
En Tímanum hefir fundist að
hann þyrfti að gefa skýringu
á k-jbrorði Alþýðuflokksins
dariska. Er skýringin þó út í
hött. Tíminn segir að Alþýðu-
flokkurinn hafi slept kiörorði
sínu „Danmark fer Folket", en
tekið í þess stað upp nýtt kjör-
orð: „Folket for Danmark", og.
eigi við með því, að það sé ekki
hægt að gera kröf ur til hins op-
inbera endalaust 'og fólkið eigi
að vera fyrir landið, en landið
ekki fyrir fólkið. Þetta er auð-
vitað rangt, eins og sýnt er hér
að f raman, en mun vera gert til
þess að reyna "að réttlæta þá af-
stöðu, sem Framsókn æði oft
hefir tekið gegn tillögum Al-
þýðuflokksins hér, svo sém til-
lögum hans um viðreisn siávar-
útvegsihs, sem flestir ættu nú
að véra farnir að sjá, að voru
alveg réttar. Verkalýðurinn við
sjóinn hefir ekki gert of háar
kröfur til hins opinbera, — til
landsins. Hann hefir hinsvegar
orðið að bera byrðar hinna
mörgu styrkja til sveitanna,
sem að vísu voru nauðsynlegir
og siálfsagðir, og hafa átt einn
meginþáttinn í því, að rétta
við landbúnaðinn. — Sömu
kröfu gerði Alþýðuflokkurinn
hér 1937 og fyr vegna útvegs-
ins, og nú fyrst er Framsókn að
sjá, að sú krafa var réttmæt.
Kosningar í Noregi.
Enn er ekki afráðið hvort
kosningar fara frám á þessu ári
í Noregi. En talið er alveg víst,
að Alþýðuflokkurinn muni
taka meirihluta á þinginu við
næstu kosningar. Nýlega hefir
ríkisstiórnin lagt fram frum-
vörp sín um stórkostlegar verk-
legar framkvæmdir og lagt við,
ef þau yrðu ekki samþykt, að
hún myndi þá segia af sér.
Frændþjóðir okkar, sem okkur
eru skyldastar, kunna að meta
starf Alþýðuflokkanna, enda
er menning verkalýðsins. hvergi
eins mikil og í þeim löndum,
þar sem Alþýðuflokkarnir eru
öflugastir: í Danmörku, Noregi
og Svíþjóð.
Fall Barcelona.
Þegar þetta er ritað er enn
ekki vitað með vissu hvort fall
Barcelona fyrir hinum þýzka
og ítalska innrásarher verður
til þess að binda að fullu enda
á styrjoldina á Spáni, en margt
bendir þó til þess að svo muni
fara og að stiórnin semji frið
við Franco með stuðningi Eng-
lendinga og Frakka. Þó er ekki
hægt að ganga framhjá um-
mælum mikilla ráðamanna hjá
spanska lýðveldinu, sem full-
yrða að barist verði meðan
nokkur maður stendur uppi-
Palencia, heimsfræg spönsk
kona, sem er sendiherra Spán-
verja í Stokkhólmi, fékk skeyti
frá del Vayo daginn sem Barce-
lona féll, sem var á þá leið, að
barist mundi verða meðan
nokkur maður stæði uppi. Gg
Palencia segir í viðtali við So-
cialdemokraten í Stofckhóimi.
að ehginn geti íátið sér detta í
hug að lýðvéldisstjórnin muni
gefast upp fyrir hinum erlendu
innrásarherjum, „ef kairlmenn-
irnir hætta að berjast, yfijrgefa
konurnar heimili sín og fara til
vígvallanna. Þegar Napoleon
réðist inn á Spán, áttum við
ekki eftir nema Cadiz og leikar
fóru þó svq, að við rákurn jh;in-
ar erlenduhersveitir af hönd-
um okkar og unnum landið af t-
ur," segir hún.
Ægilegar frásagnir.
Frásagnir erlendra fréttarit-
ara af líðan flóttafólksins á
Spáni og falli Barcelona eru
ægilegar. Á hverjum morgni
liggja hundruð barna, kvenna
og gamahnenna dauð við
frönsku landamærin, hungrið
sverfur að, kuldinn og klæð-
leysið þynnir raðirnar. I érlend-
um skeytum, sem hingað bár-
ust um fall Barcelona, var frá
því skýrt, að borgin hefði fallið
bardagalaust. en eftir frásögn-
um erlendra fréttaritara ýmsra
stórblaða er annað að sjá. í
sumum hverfum borgarinnar
var barist um hvert hús, aðal-
lega til þess að tefja fyrir inn-
rásinni svo að hersveitir stjórn-
arinnar hefðu tækifæri til að
komast undan. Heil hersveit
lýðveldishersins komst ekki
undan og hörfaði niður í neð-
anjarðargöng borgarinnar- önn
ur hersveit frá Franco var send
niður og þar v&r barist í myrkri
heilt kvöld. Enginn lýðyeldis-
sinni kom aftur upp og aðeins
örfáir menn af hersveit Fran-
cos.
Sandnám bæjarins.
Það hefir vakið mikla athygli
á sleifarlagi því, sem ríkir á
öllum sviðum í stjórn bæjarins, \
að nú skuli ekkert byggingar-
efni vera fáanlegt hjá bænum.
Það skapar auðvitað atvinnu-
leysi hjá iðnaðarmönnum og
verkamönnum, sem eru að
vinna að húsabyggingum. Það
má segja að öllu viturlegra
hefði verið að segja verka-
mönnunum, sem unnið hafa í
sandnámi bæiarins, ekki upp
vinnunni um nýiár, heldur láta
þá halda áfram að framleiða
þetta byggingarefni. En stjórn-
arvöldum bæjarins hefir þótt
hitt heppilegra og af því verða
menn nú að súpa seyðið. Það
er sama sinnuleysið og ráða-
leysið og í öðrum framkvæmd-
um bæjarins.
Tyeir Hafnfirðingar.
í Hafnarfirði er yfirleitt
bráðduglegt, ráðdeildarsamt og
friðsamt fólk. Þar er lítið um
skríl. En Þióðviliinn, blað kom-
múnista, hefir fært íandsmönn-
um þær fréttir í þessari viku,
að slíkar mannkindur fijnnist
þó í Hafnarfirði. S.l. sunnudag
flutti þetta blað einhverja þá
verstu sorpgrein, sem nokkru
sinni hefir birzt í íslenzku
blaði, eftir Ólaf nokkurn Jóns-
son, og nokkru síðar flytur
sama blað ..viðtal" við Helga
nokkurn Sigurðsson, sem ber
sama, soramark. Til þess aðeins
að gefa mönnum smekk af
grein Ólafs Jónssonar skal hér
birt fyrirsögn hennar, sem náði
yfir fjóra dálka. Hún var svona
í allri sinni dýrð: „Hriflu-
Thorjsarai-Landsbanka"imöndull-
inn veltur inn í Álþýðublaðið."
Fyrirsögnin er áreiðanlega
heimsmet í þvættingi og, sjálf
greinin er eftir því. Menn, sem
þannig skrifa, eru sannarlega
vel færir til að vera foringjar
í kommúnistaflokki. Annars er
þetta sami sorinn ög flest ann-
að, sem birtist í þessu blaði,
sem enginn tekur lengur neitt
mark á, því heimskan og ill-
girnin eru svo taumlaus, að
engu tali tekur.
Egill Siprðsson og
Guðmnndur Jónsson
hæstir íJ. flokki.
SKÁKÞINGI REYKJAVfK-
UR er nú lokið. Hafa áð-
ur verið birt úrslit í meistara-
flokki. Hér koma úrslitin í 1.
og 2- flokki.
í 1. 'flokki:
Egill Sigur&sison 5Va, Gu&miuhi
nr Jónssom 5y3, Gu'ðtanmdlur S.
Guðmumdstson 41/2, Guðjóm; Jóms-
spn 'i, Iragimíumdnr GU'&muwldiS'Sioin
3, Gu|Öta.iundiuir Gui&miuintí^sispm 21/2.
Arsæll Júiíuissispin 2, Jóm Guð-
mtindsson I.
l:2.r4iokki'-A:.;
"Stefám Thoraienísiem 8V2, Krfet-
ínius Armldal og Gefstur Pálsisioos -
1%, Þpr,s^.inn:ÞoTis^einjásion:7,,;Sif
hr&ur Jóhawnispn ~Q%, Marfs Gulö-
mtadsisom 5^2,-Gumnair .Jonssoia
5, J&hanm J. 3, Loftur Eimarssioa:
2V2, Sveinm Loft,sson 2, Otto Guð-
iónsison 0. i
í 2. ftokki B.
Kari Gisjaison 9, Halldór Bejrg-'
manm 8, AÖafeteimn HaUdó'Hsisow
71/2. Kai RaBimWssen), Boll Thor-
otídsen 5, Imgóilfiur og Signrðtor
J&hannesispn,4y2, Björm Þóraríins-
4, Ragnar Bjajnaspn 3, Poapz
Jezorski 21/2, Haraldur 2. -
Vier&lalunum frá mó'timlu verð-
nr iötbýtt á mámudagshvöld kl.
8 og ver&ur þá saímieiginilieigkaffi-
drykkia keppendanna-
LeUífélag Reykijavikul,
helr ríú synt gamianlieikim.n r
„Fléttuð. reipi iur sandi" þrisvar;
sinmium við gd&a aðsókn og -sér-
staklega g&ðair viðtöfcur. Næs-t
verður leikið á morgun pg ler ó-«
hætt.að ráðleggia fólki að Sam
.pg sjá þennan gamamleafc, et
menn á amnað.bprð.yilja fá sé,r
hire.ssandi hláifcur. — Hér að pfan
er miynd af félaga Fliavius, sjepv
Ipidmm er af Val Gíslasyni. —-
;,Þymirósa''' verðiur sýnd ki. 3y2
•fyrir .böirn,
Farsóttatilfelli í desember
á öllu landinu voru 3247
talsins, þar af 1521 í Reykjavík,,
Suðurlandi 834, Vesturlandí
104, Norðurlandi 671, Austur-
landi 117, Farsóttatilfellin voru
sem hér segir (tölur í svigum
frá Rvk. nema annars sé getið):
Kverkabólga 526 (301). Kvef-
sótt 2082 (1027). Gigtsótt 10
(1). Iðrakvef 176 ;(84). Influ-
ensa 336 (Norðurlandi 320,
Austurlandi 16). Mislingar 1
(Suðurlandi). Kveflungnabólga
48 (15). Taksótt 22 (8). Rauðir
hundar 2 NL.). Skarlatssótt 9
(Rvk). Heimakoma 6 (0).-
Þrimlasótt 4 (0). Mænusótt 7
(4 NL. 3 SL.)- Munnangur 7
(2). Hlaupabóla 8 (4). Ristill 3
(0). Landlæknisskrifst. FB.
SSSí
[Jí'
Sjéklæðagerð Islands h.f,
Reykjavik.
framleiðiri
Allan almennan olíufatnað fyrlr félk til Immém
og sjáirar.
Vinnuvetlingaf ýmsar tegundir.
Gúmmifrakka fyrir karla^ konur og bttrn.
Rykfrakka, ýmsar tegundir ,96aberdine(6.
Varan er framleidd úr beztu fáanlegum efnum
af fagfólki með margra ára reynslu að bakl sór
Það bezta verður ætfið édýrast.
Sjóklœðagerð tslands hX
Reykjavlk. Simar 4085—ÍOðS.