Alþýðublaðið - 14.02.1939, Side 1

Aðalfundur Verka-
kvenna í kvðld i
AlMðukdsinu.
AIÞTÐUBLAÐIÐ
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
ÞRIÐJUDAG 14. FEBR. 1939
36. TÖLUBLAÐ
Verkakoit"
ur! Sækið aðal-
fund Framsðknar
í
Togorinn „Hannes ráðherra“ strandaði i
nðtt kl. 12,15 frani nndan Brautarhelti.
' ' '• 7 ...A ' i
Togarinn er talinn gjðreyðilagður,
en skipverjar bjðrgnðust allir.
—— ■». —
Með „Hannesi ráðherra44 er horfið eitt
al nýjustu og beztu j skipum tlotans.
Farfnglafundnr i
Farfuglafélögin
héldu í gærkveldi geysi-
fjölment kynningarkvöld í
Oddfellow. Varð fjöldi manns
frá að hverfa.
Var fyrst starfssvið félag-
anna kynt af Bergi Vigfússyni
stúdent. Þá sýndi skugga-
myndir Pálmi Hannesson rekt-
or. Voru myndirnar frá aust-
urbrún Vatnajökuls, skriðjökl-
unum þar og Snæfelli. Lands-
lag er þarna stórhrikalegt í
hæsta máta, en engin mynd er
slík, að eigi fylli rektorinn þær
magni og lífi. Var erindi rektors
afburðasnjalt, enda mun það
flestra mál, að fáir íslendingar
þekki land sitt svo vel sem
Pálmi H. og það, sem hann
skrifar og talar um íslenzka
náítúru, er eins og mál hennar
sjálfrar, sem hún talar til barna
sinna, þrungið mætti, fegurð og
tign.
Þá léku þær Halla Bergs og
Anna Sigga á flygil fjórhent.
Urðu þær að endurtaka mikið
af lögunum og fengu hinar
beztu viðtökur.
Á kvöldinu innrituðu sig um
80 manns til stofnunar far-
fugladeildar í Reykjavík-
^ "T1 OGARINN HANNES RÁÐHERRA. eign h.f. Alliance,
A- strandaði í nótt kl. 12,15 í kolsvarta myrkri og þoku
á svonefndum Músatanga framundan Brautarholti á Kjal-
arnesi.
Skipið var að koma frá Englandi beina leið, en þaðan
fór það á fimtudag.
18 menn voru á skipinu og björguðust þeir allir um
borð í björgunarskútuna Sæbjörgu kl. 4—6 í morgun, en
mistu svo að segja allan farangur sinn.
Skipið er talið gereyðilagt. Það stóð um miðjuna og
veltist mjög á klettinum. Síðast þegar Alþýðublaðið hafði
fregnir af skipinu, var þilfarið gengið upp úr því og vélin
niður. En klettar eru sitt hvorum megin við skipið og eru
Neðanmálsgreinin f iag.
RAGNAR E. KVARAN.
RAGNAR E. KVARAN laind-
kynnir skrifair nie’ð'.ainimá'ls-
giiéim í bliaiðjiíð í dag um „Sam-
baudssáttmálann og árið 1940“.
Gerir halnn þar að umfál siefni
endurskoðun ieða luppsögni sam-
báindssáttmiáiians við Dainmörku
og naiuðsiyn þiess, að það mál sé
te'kið til ítarliegra umræðna/ hið
allra fyrsto.
súðirnar farnar
borðsmegin.
að gliðna í sundur, aðallega súðin bak-
Togarinn Hannes ráðherra
var bygður fyrir Alliance í Be-
werley á Englandi 1926. Hann
var 445 brúttó smálestir. Hann
var eitt af nýjustu skipum tog-
araflotans og talið eitt bezta
skipið. Þetta er 5. togarinn frá
Alliance, sem farist hefir. Skúli
fógeti fórst á tundurdufli í
Norðursjónum 1914. Jón forseti
fórst við Stafnes 27. febr. 1928.
Skúli fógeti yngri fórst austan
við Staðarberg við Grindavík
10. apríl 1933. Ólafur fórst í
haust og svo Hannes ráðherra
nú.
Nánar um strandið.
Um kl. 12,30 í nótt kallaði
Hannes ráðherra upp Loft-
skeytastöðina og tilkynti
strandið. Töldu skipverjar að
skipið hefði strandað við
Gróttu. Kolsvarta myrkur og
þoka var á, en veður ekki vont,
þó ólga í sjó. Loftskeytastöðin
tilkynti strandið samstundis til
Slysavarnafélgsins, og snéri
það sér til vitavarðarins í
Gróttu, sem hvorki gat séð eða
heyrt neitt til strandaðs skips
þar framundan.
Nokkurnveginn samstundis
hringdi Ólafur bóndi Bjarnason
í Brautarholti til Slysavarnafé-
lagsins og tilkynti því, að skip
væri strandað á Músatanga
framundan bænum, sá hann
bál frá skipinu, og veltist
skipið á skeri, sem væri um
500 metra frá landi um flóð, en
um 200 metra þegar fjara væri.
Slysavarnafélagið kallaði
þegar skipshöfnina á Sæbjörgu,
en Sæbjörg kom hingað í gær-
kveldi með bát frá Sandgerði,
Gunnar Hámundarson, sem
hafði brotið stýri, og lagði skip-
ið þegar af stað á strandstað-
inn. Um líkt leyti, eða rnn kl.
1 fór dráttarbáturinn Magni
einnig úr höfn. Magni varð þó
að snúa aftur vegna þoku og
myrkurs, en Sæbjörg okm á
strandstaðinn um kl. 2.
Á strandstaðnum.
Framundan Brautarholti er
fult af skerjum og hættuleg
leið. Þegar Sæbjörg kom á
strandstaðinn, sá hún ekki
Hannes ráðherra, en heyrði til
skipverja á togaranum. Sæ-
björgu heyrðu að fyrirskipanir
og var brot á milli hennar og
hans. Varð hún að leggjast fyr-
ir akkeri. Skipverjar á Sæ-
björg heyrðu að fyrirskipanir
voru gefnar á togaranum um
að setja út bát, en á togaranum
var alt ljóslaust nema hvað bál
hafði verið kynt á hvalbaknum
og hafði Ólafur í Brautarholti
séð það. Ekki gátu skipverjar
á togaranum talað við Sæbjörgu
vegna þess að loftskeytatækin
höfðu ónýzt, en eftir nokkra
stund tókst loftskeytamannin-
um að koma upp öðrum tækj-
um og var eftir það hægt að
tala saman.
Um leið og báturinn var sett-
ur út af togaranum, var kveikt
á luktum á honum og sam-
stundis lýsti Sæbjörg með ljós-
kösturum bátnum. Skipverjar
á togaranum fóru í bátinn, sem
flutti þá um borð í Sæbjörgu í
tveimur ferðum, og var þetta
ekki hættulaust, þar sem sterk
brot voru þarna og mikill
straumur.
Um kl. SVh.—4 voru allir
skipverjar úr togaranum komn-
ir um borð í Sæbjörgu, og kom
hún með skipshöfnina hingað í
morgun kl. 9.
Varðskipið Ægir fór á
strandstaðinn snemma í morg-
un, en öll von er talin úti um
það, að hægt sé að bjarga skip-
inu.
Franco (X) í hópi nokkurra herforingja sinna.
Franco boðar miskunn«
arlausar ofsóknir gegn
ðllum andstæðingum.
—--. ♦ --
Friðurinn, sem Spánn á í vændum
LONDON
■p RANCO
morgun. FÚ-
hershöfðingi
birti í gær tilskipun
um ráðstafanir þær, sem
gera skyldi gegn pólitískum
andstæðingum hans og refs-
ingar þær, er þeir skyldu
sæta.
Samkvæmt þessari tilskipun
skal draga fyrir lög og dóm alla
meðlimi alþýðufylkingarinnar
spönsku, alla þingmenn og
frambjóðendur, sem unnu að
því að skapa hana, alla þá, sem
uppvísir verða að því að hafa
stutt frambjóðendur alþýðu-
fylkingarinnar í kosningunum
1936, alla frímúrara, alla þá,
sem farið hafa úr landi, nema
þeir hafi haft atvinnu sína er-
lendis fyrir 1936, og alla þá,
sem sannað verður á, að hafi
aðhyllst marxistískar skoðanir
næstu tvö ár áður en styrjöldin
hófst.
Refsingar þær, er þessir
menn skulu sæta, eru: svifting
eigna, fangelsi allt að 15 árum,
sektir, ef minni sakir eru, út-
legðardómar, svifting réttinda
til að gegna opinberum embætt
ffif í Hafnarfirði vlkið
ðr Aipíðnsambandinu.
A* FUNDI stjórnar Alþýðúsambands íslands í gærkveldi,
þar sem mættir voru 16 stjórnarmenn, var sam-
þykt í einu hljóði að víkja Verkamannafélaginu Hlíf í Hafn-
arfirði úr Alþýðusambandinu.
Ályktunin, sem samþykkt var og send í morgun til
stjórnar félagsins, er svohljóðandi:
„Þar sem Verkamannafélagið Hlíf í Hafnarfirði hefir
vikið burt úr félaginu, án allra saka og bersýnilega af póli-
tískum ástæðum 12 mönnum, þ. á. m. mörgum helztu for-
vígismönnum félagsins að fornu og nýju, og hefir með þess-
ari athöfn brotið gegn 61. gr. og 63. gr. laga Alþýðusam-
bandsins, þá samþykkir sambandsstjórn að víkja Verka-
mannafélaginu Hlíf í Hafnarfirði úr Alþýðusmbandi íslands
og svifta það öllum réttindiun sem sambandsfélag.“
um og þar fram eftir götunum.
í gærkvöldi var það tilkynnt,
að 23 000 lýðveldishermenn
héldu bardögunum áfram í Pyr-
eneafjöllum um 15 km. suður
af frönsku landamærunum. —
Þessir menn eru nú komnir á
flótta í áttina til Frakklands.
í Rómaborg gekk sú fregn
í gærkveldi, að Franco hafi lát-
ið í Ijósi mjög sterka óánægju
við ítölsku stjórnina út af loft-
árásinni á Minorca og talið
hana spilla fyrir málstað sínum.
Bandarikjaflot-
inn æfir sig á
Atlantshafi.
150iberskip oy 600 tieo-
véiar á 3000 siömiina
svæði!
■i
; , *-r
t!
LONDON í gærkvöldi. FÚ.
IDAG hófust í Bandaríkj-
unum stórkostlegustu
flotaæfingar, sem haldnar hafa
verið í sögu ríkisins. Fara æf-
ingarnar fram á 3000 sjómílna
svæði á Atlantshafi, og nær
syðri armur þessarar flotafylk-
ingar alla leið suður á móts við
Brasilíu. í flotaæfingum þess-
um taka þátt 150 herskip og 600
flugvélar.
Roosevelt Bandaríkjaforseti,
sem undanfarið hefir verið
lasinn af inflúenzu, gerir sér
vonir um að vera orðinn svo
hress, að hann geti síðar í vik-
unni sjálfur komið á vettvang
og fylgst með æfingunum.
ftaiir fá kaidar kveOI-
nr i Panama.
LONDON í morgun. FÚ.
•VEIM ítölskum beitiskip-
um, sem verið hafa í
heimsóknum víðs vegar í höfn-
um Mið- og Suður-Ameríku,
hefir nú verið boðið að hverfa
heim. Upprunalega var ætlun-
in að halda heimsóknarför þess-
ari áfram, en nýlega urðu liðs-
foringjar og skipshafnir á þess-
um skipum fyrir mjög magn-
(Frh. á 4. síðu.)
Tilrann til þess að
bafa hemil á dýrtlðinni.
--á «----
Verðlagsnefná ákvað hámarks*
álagnfngu á vefnaðarvðru f gær.
----» n
JJÁMARKSÁLAGNING var
ákveðin í gær, á fundi
Verðlagsnefndar, á ýmsar teg-
undir vefnaðarvöru. Fer hér á
eftir útdráttur úr ályktun Verð-
lagsnefndar um þessa ákvörð-
un.
Nefndin skírskotar til aug-
lýsingar frá ráðuneytinu um
að Verðlagsnefnd setji há-
marksverð eða hámarksálagn-
ingu á vefnaðarvöru og sam-
þykti því næst á fundinum að
setja ákvæði um hámarksá-
lagningu á eftirtaldar tegundir
vefnaðarvöru og fatnaðar:
Léreft, sængurveraefni, flón-
el, sirs, tvisttau, lastingur,
vasafóður, ermafóður, millifóð-
ur, hárdúkur, boldang, skyrtu-
efni, flauel, kjólatau, kápu- og
frakkaefni, dragtaefni, karl-
mannafataefni, blússuefni, nan-
kin, khaki, húsgagnaáklæði og
ábreiður, handklæði og hand-
klæðadreglar, borðdúkar og
borðdúkadreglar, serviettur,
gluggatjöld og gluggatjalda-
efni, manchetskyrtur og aðrar
milliskyrtur karla, flibbar,
hálsbindi, hálsklútar, treflar,
nærfatnaður karla og kvenna,
náttföt, peysur, garn, tvinni,
sundskýlur og sundbolir, axla-
bönd, sokkabönd, sokkabelti,
corset, corselet, svuntur og
sloppar, hanzkar og vinnuvett-
lingar, húfur og hattar karla og
kvenna. rykfrakkar og regn-
kápur, regnhlífar.
Fyrst um sinn skal álagning
á þessar vörutegundir ekki
vera hærri en hér segir:
1. í heildsölu 16%. y
2. í smásölu:
a. Þegar keypt er af innlend-
um heildsölubirgðum 50%.
b. Þegar keypt er beint frá
útlöndum 74%.
Miða skal álagningu við
kostnaðarverð varanna kom-
inna í hús á sölustað að með-
töldu flutningsgjaldi, tollum,
hafnargjaldi og heimkeyrslu.
Eimsklp:
Cjhillfoss er á leið til Kaiup-
mannahafnar frá Leith, Go'ðafoss
fór frá Hull i dag áleiðis til
Vestmannaeyja, Brúarfoss fter
vestur og nor&ur annað kvöld
kl. 10, Dettifoss er hér, Selfoss
Ser frá Vestnrannajeyjum! I IkVðld
áldðis hingáð.