Alþýðublaðið - 16.02.1939, Blaðsíða 1

)'H
KVENFELAG
ALÞÝÐUFLOKKSINS:
Aðalfundur í kvöíd
í Alþýðuhúsinu.
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
FIMTUDAG 16. FEBR. 1939
38. TOLUBLAÐ
ALÞÝÐUFLOKKS-
KONUR!
Sækið aðalfundinn
í kvöld
í Alþýðuhúsinu!

Hommúnisl
til barsmiða saðnr í Ha!
En verkamemn neltnðu ákveðlð hver al
öðram I ¥erkamannaskýlinu f morgun.
—,—,—» —
Verkamamnaf élag Hafnarfjarðar heldur áfram að
waxa i»g werkamenn yfirgefa kommi&nisftafélagið.
TOFNUN Verkamannafélags Hafnarf jarðar hefir
mælst mjög vel fyrir meðal almennings í Hafnarfirði
og er nú Hlíf eingöngu skipuð íhaldsmönnum og kommúnist-
um og íhaldsmenn í algerum meirihluta.
Það f élag boðaði til f undar í gærkveldi og voru næstum
eingöngu íhaldsmenn á fundinum, bæði sem eru félagar
Hlífar og eins utan hennar, auk Héðins Valdimarssonar,
Þorsteins Péturssonar og nokkurra kommúnistastráka héð-
an úr Reykjavík.
Voru þar fluttar nokkrar æs-
ingaræður og bar fundurinn all-
an svip þess, að hér er um upp-
hlaup íhaldsmanna að ræða, er
þeir beita kommúnistastrákum
fyrir.
Þetta sannast og með. því, að
strax í gær gerði einhver harð-
vítugasti atvinnurekandinn í
Háfnarfirði, Loftur Bjarnason,
ásamt 2—3 atvinnurekendum
öðrum, samninga við Hlíf, en
slíka samninga hafa þessir at-
vinnurekendur skilyrðislaust
neitað að gera við félagið áður.
Allir aðrir atvinnurekendur
hafa neitað að semja við Hlíf og
næstum allir albúnir að gera
samninga við Verkamannafé-
lagið.
í gær og í morgun
skrifuðu margir verkamenn
til viðbótar undir stofn-
endaskrá Verkamannafélags-
ins og sögðlu sig jafnframt
úr Hlíf. Þá hafa nokkrir verka-
menn sagt sig beint úr Hlíf og
flestir þeirrá óskað eftir upp-
töku í Sjómannafélag Hafnar-
fjarðar.
Síðdegis í gær var stjórn
Hlífar afhent eitt skjal með
undirskriftum allmargra þeirra
verkamanna, sem sagt hafa sig
úr Hlíf, en þó ekki allra og
liggur ekki á að senda fleiri
strax af ýmsum ástæðum. Verð-
ur haldið áfrm að taka menn
inn í Verkamannafélagið og á
það lögð áherzla, að allir nýtir
félagar úr Hlíf gerist félagar í
Verkamannafélaginu.
Hvatt til slagsmála.
1 gændaíg gáfiu íhaldsimienjn og
komimiúnístar út freginimiða í
Hafmarfiröi, þar siem pieir lýsa
ýfir vininiustöðvun hjá þeim fyr-
irtækjium, sieim lekki bafa vi'ljað
siemja við toomimúnista, len þaið er
fyrst og fremst bæjairú!tgerðin,
Rán og Hraftoafloki. Slítoar lupp-
hrópanir enu lekki aranað ian
inanina'læti og ve'rða auðvitað að
engu hafðar. Veilkamienin iimumu
virrna leftir s|em áðiur, ef þiessi
fyrirtæki siemja við Verkamann&'-
félagið.
Það vonu æsingamierm komim-
únista úr Reykjavík, siem, höfðu
aða'ltegiai oro á Hlífarfiunidinuim í
gæikvieldi PS haifa lagt á ipáðin.
í imo'rgun var von á tveimUr
skipium til Hafuarfjarðair, og
tnunu kommúnistar hafa haft
einhvern unidirbúniing um að
koma laf stað slagsmalum, þiegar
vinna byrjaði. Var og reynt a,ð
safna liði bér í Reykjavik til að
sienda suður til að berja á hafn--
f irzkum verkaimönnum, en und-
irtektir voru slæma'r. Hélit Þoav
steriin Pétursson fyrsit hvataing-
arræðu í Verkamaninaskýl'inu, en
varð svo iítið ágengt, a"ð Héðinn
var siendur út af örkiinni, em það
fór á sömu leið.
Um kl. 10, en þá va'r von á
Júni, fóru 7 strákatr suiður eftir i
bíl og iétu vígalega, a. m. k>:
þegar pieir fóru upp í bílinn.
- Munu hafnfirzkir verkamenn
&Ö likinldiuim litið renna fyrir
þessum hóp eða öorumi, seim
kainín að vena sieniduy til a"ð ber|a)
á þeim.
j Eldsnem'mla í morguin bruita ör-
fáir kommiúnistar í Hafnairfirðái
upp verkamanmaskýliið og itóku
se"r iaðsieturl þvi. Hiefiir isíá. verkn-
&ður verib kærður til lö'griegl-
uininar, og mun verða komiib fram
ábyrgð á bemdur siökudólguinuim.
Samvinna íhalds og komm-
únista.
Enln hiýtar það ab vekja at-
bygli, hvemig íhaddstnœnin og
komimúnístar vjrana saman í
pessum diéilurniáilum. Það er ekki
fyr bú'ið að kljúfa Hlif mieb burt-
rekstriumi, en; harð'smúinustu íu
haldsatvirilnuriekeniduiinjir eru þess
albúnir, að semja vib félagið.
Hvers vegn'a?
Ásitæðan er ölium Ijós: Komm-
únistar eru imeð framferði siinu
að vbtóiia skítwerkin fyrir svart-
asta afturhaldiið í ilanldinu, mas-
ístadeild íhaldsin's, mienin eiinis ag
Loft Bjaraason og hams mota. 1-
haldið lætar óvanldaiða strákai,
eins og Helga Siiguirðs'som, siem
er frægur fyriir ýmistegt í Hafri-
arfirði, vera' á oddinum tíl að
skemima samtöik ailþýðunmar, og
síðan æftar pefo sér að eiga mæsta
'leik.
Hvab segja menm almiemt um
þetta? Vilja heiðarlegir Sjálf-
stæðismenm slika siamvámmiu viö
fjamdmenm lýðiræðistos og te-
lenzkrar mienmiingar? Eða vilja
þeir menmi, isieun í g6M trú vildu
(Frh. á 4. síðu.)
Hannes rððherra
farinn í tvent.
HANNES BÁÐHEBBA
brotnaði í tvent í
briminu í nótt. Er mikið úr
honum rekið og er verið
að reyna að bjarga timbr-
inu.
Var hann farinn að
gliðna ajlmikið í gærmorg-
un, en þó var talin von
um, að hægt væri að ná
honum út, ef sjó lægði- En
í nótt jókst brimið og
brotnaði hann þá alveg.
Stórnjófnaðnr á jðrn
brantarstoð í Dan~
ínörkii.
Póstpoka með 12.500
krðnum stollð.
I
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
KHÖFN í morgun.
GÆRKVELDI var stolið
póstpoka úr póstvagni á
járnþrautarstöðinni í Gedser á
Falstri með peningum að upp-
hæð 12500 krónum.
Þjófurinn hefir verið mjög
snar í snúningum, því að hann
hafði aðeins tvær mínútur til
þess að fremja stuldinn og
hverfa.
Enginn varð var við hann og
hann er enn ófundinn.
Dð meðan bann var að
repa að mpda iýla
stjórn.
JASPAR, sá er verið hefir að
reyna að mynda nýja
stjórn í Belgíu síðan ráðuneyti
Spaaks sagði af sér, andaðist í
dag.
Er því-engin stjórn komin á
laggirnar í Belgíu enn sem
komið er. (FÚ.)
Fimm pinpenn vantaði við
etningn pinpsins i gær.
MaraMnr Gttðmundsson Mosinn
forseti sameinaðs pings.
ALÞINGI var sett í gær með
guðsþjónustu í dómkirkj
unni og prédikaði biskupinn.
Því næst hófst fundur í sam-
einuðu þingi og fór þar fram
forsetakosning. Að þeim fundi
loknum fór fram kosning deild-
arforseta.
Klukkan 1 komu þingmenn
saman í forsal Alþingishússins
og gengu því næst í skrúðgöngu
út í kirkju, biskup og ráðherr-
ar í fararbroddi.
Klukkan 2 var messu lokið
og hófst þá fundur í samein-
uðu þingi. Forsætisráðherra las
upp tvö konungsbréf og lýsti
síðan þing sett. Kvaddi hann
síðan aldursforseta, Ingvar
Pálmason, til að stjórna fundi,
þar til kosning forseta hefði
farið fram.
Ingvar Pálmason mintist því
næst frú Guðrúnar Lárusdóttur
og Guðmundar Guðfinnssonar
héraðslæknis, fyrrum alþingis-
manns, sem bæði létust í sumar.
Þá skýrði hann frá því,
Vígbúnaðiir Englands auk^
inn um helming á næsta ári.
? —
Meira fé verður þá varið til loftflotans eins,
en til alls vígbúnaðarins á yfirstandandi ári.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsíns
KHÖFN í morgun. FÚ.
REZKA STJÓRNIN til-
kynnti í gær, að víg-
búnaður Bretlands yrði enn
stórkostlega aukinn frá því,
sem fyrirhugað hafði verið,
og væru allir flokkar í enska
þinginu sammála um það.
Fyrir árið 1939—1940
hefir verið áætlað að verja
til vígbúnaðarins alls 523
milljónum sterlingspunda
(um 12 milljörðum króna),
en fyrir næsta fjárhagsár
þar á eftir. á að verja 580
milljónum sterlingspunda
(um 13 milljörðum króna) til
loftflotans eins, eða meiri
fjárupphæð en til alls víg-
búnaðarins á yfirstandandi
ári.
Vegna þessara gífurlega
auknu útgjalda fer stjórnin
fram á það við enska þingið, að
fá hækkaða lántökuheimild sína
til vígbúnaðarins um helming,
eða úr 400 milljónum sterlings-
punda upp í 800 milljónir (um
18 milljarða króna).
Þar sem stjórnin hefir sam-
kvæmt hinni fyrri lántökuheim
ild þegar tekið 200 milljón
sterlingspunda lán til vígbún-
aðarins, myndi þessi hækkun
þýða, að hún gæti enn tekið 600
milljón sterlingspunda lán í
sama skyni á þessu ári.
Eins og tilkynning brezku
stjórnarinnar ber með sér, er
aðaláherzlan lögð á það að auka
loftflotann, en herskipaflotinn
verður einnig aukinn stórkost-
lega.
Er gert ráð fyrir því, að bygð
verði á næsta ári tvö orustuskip
af stærstu og fullkomnustu
gerð, sex beitiskip og tvær
tundurspilladeildir.
ðvit bóku um
búnaðinn.
í „hvítri bók", sem brezka
stjórnin gaf einnig út í gær um
vígbúnaðinn, er gerð grein fyr-
ir þessum fyrirætlunum henn-
ar. Stjórnin lætur þar í Ijós, að
það sé mjög illa farið, að svo
gífurlegum fjárupphæðum
skuli þurfa að verja til vígbún-
aðar, en eins og nú sé ástatt í
heiminum, sé Bretlandi nauð-
ugur einn kostur að gera það.
Hins vegar sé brezka stjórnin
reiðubúin til þess að ganga inn
á takmörkun vígbúnaðar, ef
önnur ríki vilji gera hið sama.
teknr
nndir loforð Boosevelts
LONDON í toorgun. FO.
Fufltröadieiki £?andíiríkiaÞingsi-
ins saimþyktí i gær og aígneMdl
friumvarp Roosevelts tom bin
aiuknu vígbúnaoartú.'tgiöM-, imeð
367 :15 atkvæðiuim.;
Einn ræðiumanna komsit swo aið
oM við þetta tækifæri, aio Frafek-
Jiand og Brietland værtu ifyrsta
varnarlína BandKrikjaininia gegn
einræoisTíkjiunum,, og 'ief þau
vænu' yfirunnin, myndu, einræðisi-
rikin teyma ao siölsa todir sig
nýlenidur þeirra. ÞaÖ væri ekkerit
arma& m óhjákværnileg sjálfsr
vamarrá&stöfun hjá Bandarikj-
unum,, að hjálpa Bnetlandi, ef á
það eða Kanada yrði ráðisf.
Það álit kom eran fnemiur í Jjóst
viið lumræðurniaf, að ástamdið 1
fíeiminiumi væri inú eninþá hættu-
liegra eni 1914.
Franco verður at leita
á nillr Breta.
Fyrverawdi iiantístjtoi Bneta í
Gibral'tar flutti erinidi í Londoni
gærkveldi lum ástendið á Spáni
0g sagði þá nueðal larmars, að
þegar sityrjöldimni á Spáni væri
lokið, myrndi Franoo veroai að
snúa sér til Bretlands lum vináttu
og stuðnmg.
Kanin sagði, að Franoo væri
orðinin dauðsjúkur af samibúðinni
við þýzka og ítalsika hermenn
og óskaði einskis. fnemiur m áð
vera laus undan oki Hitlers og
MiussoJini. ¦¦ . i , i
hverjir væru ókomnir til þings,
en það eru Þorbergur Þorleifs-
son, sem er veikur, Bergur
Jónsson. veikur, Pétur Hall-
dósrson, veikur, en í hans staS
kom varamaður hans, Jóhann
Möller, Jóhann Jósefsson, í
siglingu, og Garðar Þorsteins-
son, sem er í sóttkví á heimili
sínu vegna skarlatssóttar.
Þar næst fór fram rannsókn
kjörbréfs varamanns frú Guð-
rúnar Lárusdóttur, Magnúsar
sýslumanns Gíslasonar, og var
kjörbréf hans samþykt.
Að því loknu fór fram kosn-
ing forseta sameinaðs þings.
Var Haraldur Guðmundsson
kosinn með 24 atkvæðum, 21
seðill var auður. Tók Haraláur
þá við forsetastörfum.
Fór þá fram kosning fyrsta
varaforseta sameinaðs' þings og
var Jakob Möller kosinn með
15 atkvæðum, Bjarni Ásgeirs-
son fékk 3 atkvæði, en 27 seðl-
ar voru auðir. 2. varaforseti var
kosinn Bjarni Ásgeirsson meS
24 atkvæðum, 21 seðill var auS-
ur. Skrifarar sameinaðs þings
voru kosnir Bjarni Bjarnason
og Thor Thors.
Þá fór fram kosning í kjör-
bréfanefnd og hlutu kosningu
Vilmundur Jónsson, Einar
Árnason .Bergur Jónsson, Gísli
Sveinsson og Þorsteinn Þor-
steinsson.
Þá var slitið fundi sameinaðs
alþingis og deildarfundir hóf-
ust. Fór nú fram kosning deild-
arforseta og voru kosnir þeir
sömu og á síðasta þingi.
f efri deild:
Forseti Einar Árnason 9 at-
kv., 6 auðir, 1. varaforseti
Magnús Jónsson, 5 atkvæði 10
auðir, 2. varaforseti Sigurjón
Ólafsson, 9, atkvæði, 6 auðir,
skrifarar Páll Hermannsson og
Bjarni Snæbjörnsson.
í neðri deild:
Forseti Jörundur Brynjólfs-
son 15 atkvæði, 13 auðir, 1.
varaforseti Gísli Sveinsson 8
atkv., 20 auðir, 2. varaforsetí
Finnur Jónsson 15 atkv., 13
auðir, skrifarar Emil Jónssson
og Eiríkur Einarsson.
Innbrot í nott
Stollð fatnaði og skiptf-
mynt.
INÓTT var framið innbrot í
barnafatagerð á Laugavegi
10. Hafði verið farið þar inn í
port, brotinn gluggi á bakher-
bergi, glugginn krókaður upp
og farið inn.
Var stolið notuðum karl-
mannsfötum, nokkru af karla-
og kvensokkum og 10—15
krónum í skifthnynt.
Súðinj
fer á lalugarldaglih I birlnjgfelið
pts.tur, |um. • i ; -. :