Alþýðublaðið - 16.02.1939, Síða 1

KVENFELAG
ALÞÝÐUFLOKKSXNS:
Aðalfundur í kvöld
í Alþýðuhúsinu.
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
FIMTUDAG 16. FEBR. 1939
38. TOLUBLAÐ
ALÞÝÐUFLOKKS'
KONUR!
Sækið aðalfundirm
í kvöld
í Alþýðuhúsinu!
múnista
En verkamenn neitnöu ákveölð hver af
öðmm í Verkamannaskýlinn í morgun.
—.— ■■■■»■ -
Werkamaimafélag Mafmar£|arðar heldur áfram að
waxa og verkamenn yfirgefa kommánistafélagið.
STOFNUN Verkamannafélags Hafnarfjarðar hefir
mælst mjög vel fyrir nxeðal almennings í Hafnarfirði
og er nú Hlíf eingöngu skipuð íhaldsmönnum og kommúnist-
um og íhaldsmenn í algerum meirihluta.
Það félag boðaði til fundar í gærkveldi og voru næstum
eingöngu íhaldsmenn á fundinum, bæði sem eru félagar
Hlífar og eins utan hennar, auk Héðins Valdimarssonar,
Þorsteins Péturssonar og nokkurra kommúnistastráka héð-
an úr Reykjavík.
Voru þar fluttar nokkrar æs-
ingaræður og bar fundurinn all-
an svip þess, að hér er um upp-
hlaup íhaldsmanna að ræða, er
þeir beita konunúnistastrákum
fyrir.
Þetta sannast og með. því, að
strax í gær gerði einhver harð-
vítugasti atvinnurekandinn í
Hafnarfirði, Loftur Bjarnason,
ásamt 2—3 atvinnurekendum
öðrum, samninga við Hlíf, en
slika samninga hafa þessir at-
vinnurekendur skilyrðislaust
neitað að gera við félagið áður.
Allir aðrir atvinnurekendur
hafa neitað að semja við Hlíf og
næstiun allir albúnir að gera
samninga við Verkamannafé-
lagið.
í gær og í morgun
skrifuðu margir verkamenn
til viðbótar undir stofn-
endaskrá Verkamannafélags-
ins og sögðu sig jafnframt
úr Hlíf. Þá hafa nokkrir verka-
menn sagt sig beint úr Hlíf og
flestir þeirra óskað eftir upp-
töku í Sjómannafélag Hafnar-
fjarðar.
Síðdegis í gær var stjórn
Iilífar afhent eitt skjal með
undirskriftum allmargra þeirra
verkamanna, sem sagt hafa sig
úr Hlíf, en þó ekki allra og
liggur ekki á að senda fleiri
strax af ýmsum ástæðum. Verð-
ur haldið áfrm að taka menn
inn í Verkamannafélagið og á
það lögð áherzla, að allir nýtir
félagar úr Hlíf gerist félagar í
V erkamannaf élaginu.
Hvatt tii slagsmála.
I gærdag g.áfu íháJdsimienjn og
komimúnistar út fregmimiða í
Hafnarfirði, þar sem þieir lýsa
yfir vinimusitöðvun hjá þcim fyr>-
irtækjum, sem ekki bafa viljaö
siemja við kommúnista, en það er
fyrst og friemst bæja/rútgerðin,
Rán og Hrafnaflóki. Slíkar lupp-
hrópanir eru ekki annað ien
mannálaeti og vie'rða auðvitað að
engu hafðia’r. Verkamienn mnniu
vinna eftir siem áðiur, lef þiessi
fyrirfæki siemja vi& Verkamanna-
félagið.
Það voiiu æsingamienn komm-
únis'ta úr Reykjavík, sem höfðu
aðállegö orð á Hlífarfunidinum í
gærkvieldi og hafa iagt á ráðin.
I mioilgun var vom á tve'imur
skipum til Hafnarfjarðar, og
rnunu kommúnistar hafa haft
einhvem undirbúning um að
koma af stað sla)gs,málum, þegar
vinna byrjaði. Var og reynt að
safna liði hér í Reykjavík tid áð
scnda suður til áð bierja á hafn-
firzkum verkamönnum, en und-
irtektir voru slæmar. Hélt Þor-
stenin Péfurssion fyrsit hvatning-
arræðu í Verkamannaskýiinu, én
varð svo lítið ágengt, að Héðinn
var siendur út af örkinni, en það
fór á sðmu leið.
Um kl. 10, en þá va'r von á
Júní, fóru 7 strákair suður eftir í
bíl og létu vígalega, a. m. fc,
þegár þierr fóru upp í bílinn.
Munu hafnfirzkir verkamenn
þð líkin'dum lítið renna fyrir
þessium hóp eða öðrum, siem
kanln að vera standur til að berjai
á þeim.
Eldsnemtola i morgum bruttu ör-
fáir komtoúnis'tlar í Hafnarfírðii
upp verkamannaskýlið og itóku
s!§r aðsetur ^ því. Hefir 'sá verkn-
áður verið kærður til iögrcgl-
uninlar, og mun verða komið fram
ábyrgð á hiemdur siökudióigunum.
Samvinna íhalds og komm-
únista.
Enin hlýtur það að vekja at-
hygli, hvernig ihaldsmenn og
kommúnistar viinna saman í
þessurn deilumíálum. Það er ekki
fyr ihúið að kljúfa Hlif mieð burt-
rekstnum, en harðsnúnustu í-
haldsatvinlnurekenduiinir em þess
albúnir, að semja við félagið.
Hvers vegn'a?
Ástæðan er ölliuim Ijós: Komm-
únistar eriu með framferði sinu
að vinna skítverkin fyrir svart-
asta afturhialdið í Handinu, nas-
ístadeild íháldsin's, mienn einis og
Loft Bjarniasion og hans nóta. I-
haidið lætur óvanidáða sitráka,
cins og Helga Sigurðs'sioin, siem
er frægur fyrir ýmisiegt í H(afnl-
arfirði, vera á oddinum til að
s'kemma samtöik álþýðunnar, og
síBam ætlar það sér að eiga næsta
Lei'k.
Hvað segja mienn alment um
þetta? Viija heiðariiegir Sjálf-
stæðismenn slíka samviinmu við
fjandmenn lýðiræðisins og ísi-
lenzkrar •menningar? Eða vilja
þeir mienn, semi í góðri trú vildu
(Frh. á 4. síðu.)
Hannes rððherra
farínn f tvent.
Hannes ráðherra
brotnaði í tvent í
brhninu í nótt- Er mikið úr
honum rekið og er verið
að reyna að bjarga timbr-
inu.
Var hann farinn að
gliðna allmikið í gærmorg-
un, en þó var talin von
um, að hægt væri að ná
honum út, ef sjó lægði- En
í nótt jókst brimið og
brotnaði hann þá alveg.
Stórþjðfnaðnr ð jðrn
brantarstöð í Dan-
Pðstpoka með 12.500
krðonm stollð.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
KHÖFN í morgun.
IGÆRKVELDI var stolið
póstpoka úr póstvagni á
járnþrautarstöðinni í Gedser á
Falstri með peningum að upp-
hæð 12500 krónum.
Þjófurinn hefir verið mjög
snar í snúningum, því að hann
hafði aðeins tvær mínútur til
þess að fremja stuldinn og
hverfa.
Enginn varð var við hann og
hann er enn ófundinn.
Dð meOan bann var að
reyna aö mynöa nýja
stjörn.
JASPAR, sá er verið hefir að
reyna að mynda nýja
stjórn í Belgíu síðan ráðuneyti
Spaaks sagði af sér, andaðist í
dag.
Er því -engin stjórn komin á
laggirnar í Belgíu enn sem
komið er- (FÚ.)
Fhnm jtinpenn vantaði vlð
setningn pingsins í gær.
---------
Haraldur Guðmundsson kosinn
forseti sameinaðs plngs.
ALÞINGI var sett í gær með
guðsþjónustu í dómkirkj
unni og prédikaði biskupinn.
Því næst hófst fundur í sam-
einuðu þingi og fór þar fram
forsetakosning. Að þeim fundi
loknum fór fram kosníng deild-
arforseta.
Klukkan 1 komu þingmenn
saman í forsal Alþingishússins
og gengu því næst í skrúðgöngu
út í kirkju, biskup og ráðherr-
ar í fararbroddi.
Klukkan 2 var messu lokið
og hófst þá fundur í samein-
uðu þingi. Forsætisráðherra las
upp tvö konungsbréf og lýsti
síðan þing sett. Kvaddi hann
síðan aldursforseta, Ingvar
Pálmason, til að stjórna fundi,
þar til kosning forseta hefði
farið fram.
Ingvar Pálmason mintist því
næst frú Guðrúnar Lárusdóttur
og Guðmundar Guðfinnssonar
héraðslæknis, fyrrum alþingis-
manns, sem bæði létust í sumar.
Þá skýrði hann frá því,
Vígbúnaður Englands auk^
inn um helming á næsta ári.
———■— —
Meira fé verður þá varlð til loftflotans eins,
en til alls vígbúnaðarins á yfirstandandi ári.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
KHÖFN í morgun. FÚ.
REZKA STJÓRNIN til-
kynnti í gær, að víg-
búnaður Bretlands yrði enn
stórkostlega aukinn frá því,
sem fyrirhugað hafði verið,
og væru allir flokkar í enska
þinginu sammála um það.
Fyrir árið 1939—1940
hefir verið áætlað að verja
til vígbúnaðarins alls 523
milljónum sterlingspunda
(um 12 milljörðum króna),
en fyrir næsta fjárhagsár
þar á eftir. á að verja 580
milljónum sterlingspunda
(um 13 milljörðum króna) til
loftflotans eins, eða meiri
fjárupphæð en til alls víg-
búnaðarins á yfirstandandi
ári.
Vegna þessara gífurlega
auknu útgjalda fer stjórnin
fram á það við enska þingið, að
fá liækkaða lántökuheimild sína
til vígbunaðarins um helming,
eða úr 400 milljónum sterlings-
punda upp í 800 milljónir (um
18 milljarða króna).
Þar sem stjómin hefir sam-
kvæmt hinni fyrri lántökuheim
ild þegar tekið 200 milljón
sterlingspunda lán til vígbún-
aðarins, myndi þessi hækkun
þýða, að hún gæti enn tekið 600
milljón sterlingspimda lán í
sama skyni á þessu ári.
Eins og tilkynning brezku
stjórnarinnar ber með sér, er
aðaláherzlan lögð á það að auka
loftflotann, en herskipaflotinn
verður einnig aukinn stórkost-
lega.
Er gert ráð fyrir því, að bygð
verði á næsta ári tvö orustuskip
af stærstu og fullkomnustu
gerð, sex beitiskip og tvær
tundurspilladeildir.
„Bvit bók“ uíb
bðnaöinn.
í „hvítri bók“, sem brezka
stjórnin gaf einnig út í gær um
vígbúnaðinn, er gerð grein fyr-
ir þessum fyrirætlunum henn-
ar. Stjórnin lætur þar í Ijós, að
það sé mjög illa farið, að svo
gífurlegum fjárupphæðum
skuli þurfa að verja til vígbún-
aðar, en eins og nú sé ástatt í
heiminum, sé Bretlandi nauð-
ugur einn kostur að gera það.
Iiins vegar sé brezka stjórnin
reiðubúin til þess að ganga inn
á takmörkun vígbúnaðar, ef
önnur ríki vilji gera hið sama.
Bandarikjabingið teknr
nndir loforð Rooseveits
LONDON í imiorgiurt. FÚ.
Fuiltrúadeild Bandaríkjaþings-
in:s samþýkti í gær og afgneiiddi
fnumvarp Roosevelfs urn hin
auknu vigbúnaðaiútgjöld, með
367 :15 atkvæðum.
Einn ræðumanna komst svo að
orði við þetta tækifæri, að Frakk-
land og Bœtlantí væm fyrsta
varnariína Bandarlkjama gegn
einræðisríkjuinum,, og ef þau
væm yfiruninin, myndu einræðis-
ríkin reyma að sdlsa undir sig
nýlendur þeirna. Það væri ekkert
annað en óhjákvæmi'leg sjálfs-
varnarráðstöfun hjá Bandaríkj-
unum, að hjálpa Bnetlandi, ef á
það eða Kanada yrði ráðist.
Það áiit kom enn fnemur í J jós
við lumræðurniar, að ástandið 1
fíeiminuto væri nú ennþá hættu-
legra en 1914.
Franco verður að leita
ð nððir Breta.
Fyrveramdi landstjóri Breta f
Giibral'tar fluttí, erinidi í London í
gærkveldi um ástandið á Spáni
pg s0tgði þá ttieðaJ annars, að
þegar styrjöldiinni á Spáni væri
Iokiö, mynidi Franoo verða að
sinúa sér til Bretlands um vináttu
og stuðning.
Hánin sagði, að Franoo væri
orðinn dauðsjúkur af sambúðinni
við þýzka og ítaiska hermenn
og óskaði einsMs, fnemur en áð
veria laus umdan oM HitJers og
Mussolini j
hverjir væru ókomnir til þings,
en það eru Þorbergur Þorleifs-
son, sem er veikur, Bergur
Jónsson. veikur, Pétur Hall-
dósrson, veikur, en í hans stað
kom varamaður hans, Jóhann
Möller, Jóhann Jósefsson, I
siglingu, og Garðar Þorsteins-
son, sem er í sóttkví á heimili
sínu vegna skarlatssóttar.
Þar næst fór fram rannsókn
kjörbréfs varamanns frú Guð-
rúnar Lárusdóttur, Magnúsar
sýslumanns Gíslasonar, og var
kjörbréf hans samþykt.
Að því loknu fór fram kosn-
ing forseta sameinaðs þings.
Var Haraldur Guðmundsson
kosinn með 24 atkvæðum, 21
seðill var auður. Tók Haraldur
þá við forsetastörfum.
Fór þá fram kosning fyrsta
varaforseta sameinaðs' þings og
var Jakob Möller kosinn með
15 atkvæðum, Bjarni Ásgeirs-
son fékk 3 atkvæði, en 27 seðl-
ar voru auðir. 2. varaforseti var
kosinn Bjarni Ásgeirsson með
24 atkvæðum, 21 seðill var auð-
ur. Skrifarar sameinaðs þings
voru kosnir Bjarni Bjarnason
og Thor Thors.
Þá fór fram kosning í kjör-
bréfanefnd og hlutu kosningu
Vilmundur Jónsson, Einar
Árnason ,Bergur Jónsson, Gísli
Sveinsson og Þorsteinn Þor-
steinsson.
Þá var slitið fundi sameinaðs
alþingis og deildarfundir hóf-
ust. Fór nú fram kosning deild-
arforseta og voru kosnir þeir
sömu og á síðasta þingi.
í efri deild:
Forseti Einar Ámason 9 at-
kv., 6 auðir, 1. varaforseti
Magnús Jónsson, 5 atkvæði 10
auðir, 2. varaforseti Sigurjón
Ólafsson, 9 atkvæði, 6 auðir,
skrifarar Páll Hermannsson og
Bjarni Snæbjörnsson.
í neðri deild:
Forseti Jörundur Brynjólfs-
son 15 atkvæði, 13 auðir, 1.
varaforseti Gísli Sveinsson 8
atkv., 20 auðir, 2. varaforsetí
Finnur Jónsson 15 atkv., 13
auðir, skrifarar Emil Jónssson
og Eiríkur Einarsson.
InobroH nótt.
Stolið fatnaði og skiptf-
myot.
¥ NÓTT var framið innbrot í
barnafatagerð á Laugavegi
10. Hafði verið farið þar inn í
port, brotinn gluggi á bakher-
bergi, glugginn krókaður upp
og farið inn.
Var stolið notuðum karl-
mannsfötum, nokkru af karla-
og kvensokkum og 10—15
krónum í skiftimynt.
Súðip
fer á láugaiidaginh í hrin|glerð
rtustur lum» ; ,