Alþýðublaðið - 17.02.1939, Side 1
HAPPDRÆTTISUM-
BOÐIÐ:
ALÞÝÐUHÚSINU.
Gengið inn frá Hrerfis-
götu.
ÚTGEEANDI: ALÞÝÐUFLOICKURINN
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
Happdrættisumboðið í Ai-
þýðuhúsinu.
Gengið 'mn frá Hveefls-
götu.
XX. ÁRGANGUR
FÖSTUDAG 17. FEBR. 1939
39. TÖLUBLAÐ
Rikfsstjórnln gripnr inn Nýjar afhjúpanir á landráða
i dellnna i Hafnarliröl. starfsemi sænskra nazista.
Samkvæmt tilmælum dómsmálaráðherra var
vinna ekki hafin í morgun, eins og til stóð.
— —.—.
Ætlar Sfálfstæðlsfl. að halda áfram að
styðja að ofbeldisverknm kommánlsta?
AUGU MANNA hvíla á
Hafnarfirði um þessar
mundir. Ofbeldislýður kom-
múnista hefir með stuðningi
og undirróðri íhaldsmanna
sett bæinn í hálfgert hernað-
arástand.
Verkamönnum, sem hafa
myndað fullkomlega lögleg-
an félagsskap og hafa náð
samningum við atvinnurek-
endur og eiga því ekki í
neinum deilum við þá um
kaup og kjör. er „bannað“ að
vinna fyrir sér og sínum.
Þeir hlýða því ekki, þessir
verkamenn. Þeir fara aðeins eft-
ir ákvörðunum síns eigin félags
og eru þess albúnir að hefja
vinnu, þegar vill.
Það var búizt við því, eftir
að kommúnistastrákarnir í Hlíf
höfðu lýst verkbanni á bæjar-
útgerð Hafnarfjarðar og ýms-
um fleiri félögum, að til nokk-
urra átaka myndi koma, þegar
togarinn Júní kæmi inn. —
Hans var von snemma í gær-
morgun, en vegna veðurs seink-
aði honum, svo að hann kom
ekki fyr en kl. rúmlega 3. —
Vegna þess hve áliðið var og
vont við bryggju, var hætt við
að afgreiða skipið þá og því
frestað til kl. 8 í morgun.
Þegar í gærmorgun höfðu
kommúnistar liðssamdrátt, aðal
lega héðan úr Reykjavík. Voru
þeir þó fáliðaðir og ekki neitt
líklegir til stórræða, enda að
mestu flækingar héðan af göt-
unUm í Rvík. Örfáir Hafnfirðing
ar tóku þátt í þessum hóplátum,
én stóðu álengdar og var auð-
séð að þeim þótti enginn sómi
að þessari sendingu kommún-
ista til höfuðs þeim.
Hafnfirðingar þjöppuðu sér
saman í hópa gegn þessum að-
skotadýrum og fylgismönnum
þeirra heima fyrir og er ekki
hægt að neita því, að útlit var
fyrir að til stimpinga myndi
koma. Voru og haldnar nokkr-
ar ræður þarna á bryggjunni.
En aðkomumenn héldu heim til
Reykjavíkur, þegar ákveðið
hafði verið að fresta afgreiðslu
skipsins, og var friðsamt í Ilafn
arfirði, eins og alla aðra daga,
síðdegis í gær.
Tilmæli ríkisstjórnarinnar.
Þegar byrja átti á afgreiðslu
togarans í morgun, komu lög-
reglumenn sendir af ríkisstjóm-
inni með tilmæli um að vinna
yrði ekki hafin að sinni. Og var
auðvitað farið að því. Þá stóðu
mokkrir ósofnir og skjálfandi
kommúnistastrákar á bryggj-
unni, en fjöldi manna horfði á
þá — og höfðu gamanyrði á
vörum- Stóð svo «nn til há-
degis. Togarinn hafði enn ekki
verið afgreiddur, og mun beð-
ið með það þar til ríkisstjórnin
lætur frá sér heyra á ný í
dag. Hafnfirðingar voru áreið-
anlega einfærir um að endur-
senda sendingarnar að sunnan
heim til sín, án þess að þurfa að
kaupa burðargjaldsfrímerki af
ríkisstjóminni til þess. Hitt er
ekki nema sjálfsagt, að játa að
hér stefndu kommúnist-
ar til upphlaupa og slagsmála
sem gátu auðvitað leitt til
meiðsla og í sjálfu sér er það
hlutverk ríkisstjórnarinnar að
afstýra slíku, ef hún getur. En
hinu verður að mótmæla kröft-
uglega, að slíki rfrestir og hér er
um að ræða séu notaðir til að
magna æsinga — og ofbeldis-
liðið.
Morgunblaðið á línunni.
Því hefðu fáir trúað til
skamms tíma, að Morgunblað-
ið beinlínis hvetti tii ofbeldis-
verka. En nú er svo komið, að
það dregur í einu og öllu taum
þeirra manna, sem af ráðnum
hug stofna til ofbeldisverka í
þjóðfélaginu. Bera greinar þess
í dag greinilegan vott þar um-
Það, sem nú er að gerast í
Hafnarfirði er einsdæmi í sögu
íslands um langt skeið. Verka-
mannafélag Hafnarfjarðar er
að öllu leyti löglegt félag eftir
vinnulöggjöfinni. Það hefir
samninga við nokkra atvinnu-
rekendur í Hafnarfirði og hefir
í engu gengið á rétt neins
manns.
En þegar meðlimir þess
hyggjast að hefja vinnu, rísa
upp ofbeldismenn, sem ætla sér
að hindra þá í að framkvæma
vinnuna og þessir ofbeldismenn
eru undir stjóm kommúnista.
Þeir koma með liðsafnað úr
Reykjavík, sem ekki á annað
erindi til Hafnarfjarðar en að
berjast við friðsama verka-
menn- Með þessu eru svo ger-
samlega brotin lög landsins, að
þess eru engin dæmi fyr, og yf-
ir þetta leggur Morgunblaðið
blessun sína, hvort sem það er
gert í samræmi við vilja Sjálf-
stæðisflokksins eða ekki.
Nú er þá svo komið, að af-
leiðingarnar af samstarfi í-
haldsins og kommúnistanna
eru að verða mönnum fyllilega
ljósar. Margir munu þeir, sem í
upphafi óraði ekki fyrir, að þær
yrðu á þessa lund, sem nú eru
farnir að sjá, hvert slíkt sam-
starf leiðir,
Kommúnistarnir hlýða
hvergi landslögum- Þeir hafa í
sinni yfirlýstu stefnuskrá þau
ákvæði, er heimila þeim að
(Frh. á 4. síðu.)
Liiiveiðarin Fróði verðar
fyrir stórkostlegi áfaiii 4t-
af Krísuvik kl. 4 í (yrrinéit.
Skipfið hálffyltist af sjé og man«
aðfi minsta að pað færfist.
—-----*-----
Línuveiðarinn
„Fróði“ kom inn til
Reykjavíkur um kl. 7 1 gær-
kveldi allmikið laskaður eft-
ir áfall, sem hann hafði feng-
ið austan við Reykjanes.
Liggur hann hér við Sprengi
sand, og eftir útliti hans að
dæma, virðist hafa munað
mjög litlu, að hann þyldi
þetta áfall.
Er það mesta mildi, að eng-
um skipverjanna skyldi skola
fyrir borð, eða slasast, svo mjög
sem skipið er Iaskað.
Skipið var statt út af Krísu-
vík, þegar veðrið skall á. Um
klukkan 4 í fyrri nótt fékk
skipið stórsjó á sig bakborðs-
megin, sem lagði það alveg á
hliðina, kastaði kolunum yfir í
stjórnborðssíðuna, og lá skipið,
að því er skipverjar segja. um
hálfa klukkustund á hliðinni,
meðan verið var að moka til
kolum og salti og rétta skipið
við. Skipið var að koma úr
veiðiferð, þegar þetta vildi til
og var statt rétt austan við
Reyk j anesröstina.
Þegar sjórinn skall á skipið
braut hann margar rúður f
brúnni, svifti af þakinu ásamt
áttavitum, aðalbjörgunarbátur-
inn skolaðist fyrir borð, en hinn,
sá minni, liggur mölbrotinn á
bátadekkinu. Afturmastrið hef-
ir brotnað og lá skáhalt aftur af
bátapallinum stjórnborðsmegin
Frh. á 4. *f8*.
—----».. —-—
Leynfsamtðk undirliúlii til að reka
n|ósnir fyrir Mitler á strlðstimum.
Del Vayo, utanríkismálaráðlierra spönsku lýðveldisstjómar-
innar, sem nú berst harðri baráttu fyrir því að vörninni sé
haldið áfram.
Azana neitar að hverfa
aftur heim til Spánar.
. ■ ♦ ---
Byrjaður að semja um frið við fulltma
Francos í Paris upp á eigin spýtur?
OSLO í gærkveldi. FB.
ZANA, forseti spænska
lýðveldisins, hefir á-
kveðið neitað að verða við
þeirri áskorun Negrins for-
sætisráðherra og del Va-
yo utanríkismálaráðherra
spænska lýðveldisins, að
hverfa aftur til Spánar.
Ríkisforsetinn, sem nú dvelst
í París, telur vonlaust með
öllu, að lýðveldisherinn geti
sigrað úr því, sem komið er og
framhald styrjaldarinnar muni
leiða af sér tilgangslausar blóðs
úthellingar. Vill hann ekki
stuðla að því, að framhaldi verði
þar á. (NRP).
Del Vayo enn i Paris.
LONDON í morgun. FÚ.
Del Vayo, utanríkismálaráð-
herra lýðveldisstjórnarinnar, er
enn í París.
Þá kemur fregn um það í
morgun, að Azana forseti sé
þegar byrjaður að undirbúa
friðarsamninga við fulltrúa
Francos í París.
itaiir vara Franco við
Frökkum og Bretum.
BERLIN í gærkv. F.l).
„Giomale d’ Italia" skrifar ium
horfumar á þvi, að England og
Frakkland viðiurkenrii stjóm Fran
oos á Spáni, og segir, að slrii-
yr&i þau, sem fyrir því séu eett,
virðist gefa fll kynna, að Fnainoo
sé ekki sigurvegari, heldur sijgr-
aður.
Segir blaðið, að Bretair og
Frakkar »t.li s&r auðsjáanLegaaB
leika sarna Ieikinn gagnvant Fran-
co og leikinn bafi verið gagn-
vant ítalíu, áður en yfirráðsrétt-
uic ltala í Abessiníu hafi vesriið
viðurkendur.
Að iokum segiir blaðið, að
Fnanoo verði að vera vel á verði
gagnvart Frakklaindi.
írland berst með
Englandi i strlðl.
Yfirlýsing de Vaiera.
LONDON í morgun. FÚ.
E VALERA sagði i gær-
kveldi, að hversu mjög
sem írland óskaði þess, gæti
landið elriki ve^ið hlutlaust í
styrjöld, sem Bretland ætti þátt
í. Viðskiftin við Bretland væru
lífsnauðsyn, og myndi því hvert
ríki, sem ætti í styrjöld við
Bretland, gera sér far um að
hindra þau viðskifti með hafn-
banni og loftárásum á írskar
borgir.
Orð þiessi Iót De Valera falla í
ræðu, sem hanu hélt á þingi,
er hann var að mæla fyrir aukn-
um útgjöldum til landvannamála,
Haam kvaðst viglja taka fraitn í
þessu isambandi, að Irlamd bæri
engain kala itil Englauds vTegtna
fontiðiarinna'r.
Hin au'knu útgjöld til land-
vama vonu samþykt með 62 ait-
kvæðum gegn 39.
ísfisfcsö’jur:
' Ma,í sieíldii í gæjr i Gliimisby 1845
vættir fyrir 837 stelingspund,
Gyllir I H'ull 2495 vættir fyrir
1135 Bt«rling»punid.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
KHÖFN í morgun.
SOCIAL-DEMOKRATEN
í Stokkhólmi, aðalblað
sænska Alþýðuflokksins,
flutti í gær nýjar afhjúpanir
á landráðastarfsemi sænsku
nazistanna, samkvæmt nýju
leyniskjali, sem blaðið hefir
komist yfir.
Upplýsingar blaðsins sýna,
að sænski nazistaflokkurinn
hefir búið sig undir það, aö
starfa ólöglega, ef til ófriðar
skyldi koma í Evrópu, og
flokkurinn verða bannaður í
Svíþjóð, og á aðalstarf hans
að vera fólgið í njósnum fyr-
ir Hitler-Þýzkaland.
Það hafa verið gerðar ráö-
stafanir til þess að skifta naz-
istaflokknum í tvær deildlr é
stríðstímnm, og á önnur þeirrat
að starfa heima fyrir, en hin
innan hersins og flotans- Báðar
deildirnar eiga að starfa alger-
lega leynilega.
Leyniskjalið, sem Social-D*-
mokraten byggir upplýsingar
sínar á, er undirskrifað af for-
manni sænska nazistaflokksins,
Lindholm, sem hefir verið und-
irliðsforingi í varaliði hersins.
Innbrotsþiófarnir iðtnðn
ð sio fyrir rétti i oær.
Innbrotsþjófaklíka nazist-
anna í Stokkhólmi játaði á slg
við réttarhöld í gær, að hafa
framið innbrot með það fyrir
augum að njósna fyrir Þýzka-
land.
Aðalmaður kh'kunnar, Cl*-
mentsson, játaði enn fremur að
hafa farið til Berlín og tekið
þar við fyrirskipunum um
mörg fleiri ixmbrot hjá sam-
tökum verkamanna í Svíþjóð í
því skyni að njósna um þýzka
flóttamenn í landinu.
Hinir ákærðu játuðu einnig,
að hafa fengið fé frá Þýzka-
landi til starfsemi sinnar.
■.—------ 1 f
Dansknr prestnr sett
ar í brjðlæðiskasti
að jarða Iðtinn mann
Hélt m tram, að eSk-
ert lik væri i kistauni!
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
KHÖFN í morgun.
Á einkennilegi atburðnr
gerðist í gær í þorpi einu á
Lálandi, að presturinn þar neit-
aði alveg óvænt að jarða látinn
mann, og bar það fyrir, að ekk-
ert lík væri í kistunni.
Jarðarförin fór þó fram, eftir
að lilutaðeigandi biskup hafði
skorist í leikinn.
(Frh. á 4. *í«u.)