Alþýðublaðið - 24.02.1939, Síða 1

RITSTJÓRI: F. R. YALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
FOSTUDAG 24. FEBR. 1939
46. TOLUBLAÐ
afnarfjarðardellan kostar
ijóðina og verkafðlklð of fjár.
-----*---
Úf£liitMiiifsw©FiliiiætI upp á Kl ptlsund krénur
tilpiil, 5—10® pdsund Mrónur Ifeafðar af werEa-
mHnmim sléniilnnum i kaupflaMsgr©iésMsn.
—----».
Það er á valdi Sjálfstæðismanna að gera
enda á hinni ólðglegu vinnustöðvun.
HIN ólöglega vinnustöðv-
un í Hafnarfirði, sem
kommúnistar og nokkur
hluti Sjálfstæðismanna
stendur að, er þegar búin
að valda miklu tjóni, og á þó
enn eftir að gera það betur,
ef fljótlega verður ekki end-
ir bundinn þar á.
Engin vinna fer nú fram í
Iiafnarfirði. Kolaskip Bæjarút-
gerðarinnar liggur óafgreitt og
togurunum er lagt eða þeir látn-
ir afgreiða sig utan bæjarins.
Bærinn er annað slagið í raun-
verulegu hernaðarástandi, því
ofbeldismenn vaða þar um göt-
urnar og eru þess albúnir að
ráðast á menn, sem vilja vinna.
Bæjarútgerð I-Iafnarfjarðar
ásamt hlutafélögunum Rán,
Hrafna-Flóka og að nokkru 1 fé-
lagi við Akurgerði, höfðu á-
kveðið að gera þá 6 togara, sem
fyrirtæki þessi eiga, út á ufsa-
veiðar nú um mánaðar tíma, eða
þar til saltfisksvertíð byrjaði.
Er aflinn nú að glæðast og
togarar þeir frá Reykjavík sem
á ufsa eru, fiskuðu vel í gær
og fyrradag. Afli er og að glæð-
ast mjög við Vestmannaeyjar,
svo fulikomlega má ætla, að
veruleg aflavon sé ef skipin
geta fengið að ganga.
Fyrirtæki þau í Hafnarfirði,
sem áður er getið, höfðu eins
og áður er sagt, ákveðið að
senda þessi 6 skip á upsaveið-
ar og ráðgert að afli þeirra allra
samanlagt gæti orðið þann tíma
um 4000 tonn eða að meðaltali
660 tonn á skip og getur það
varla talist of hátt áætlað.
Af þessum afla var ákveðið
að herða um 1500 tonn, en það
samsvarar um 250 tonnum af
fullhertum ufsa til útflutnings.
Hafa fyrirtækin næga hjalla til
þess að herða þetta magn. í
fyrra seldist tonnið af hertum
ufsa á 500 krónur og mundi því
þau 1500 tonn, sem hert yrðu,
gefa í gjaldeyri um 125 þúsund
krónur.
Ákveðið var og að salta og
þurka fyrir Cuba-markað 2500
tonn af upsa, og samsvarar það
magn um 5000 skippundum af
fullverkuðum upsa. Verðið á
slíkum upsa var í fyrra 60 kr.
skippundið og nam því út-
flutningsverðmæti þessara 5000
skippunda um 300 þús. krónum.
Lýsismagn úr þeim afla, sem
hér er áætlaður, er lágt reikn-
að 180 tonn og sé verð þess
áætlað 70 aurar á kg., (sem er
20 aurum lægra en í fyrra), •—
nemur það 126 þúsund krón-
um.
Samtals mundi því útflutn-
ingsverðmætið nema um 550
þúsund krónum.
Verði framhald á hinni ólög- ^
legu stöðvun Hlífar á atvinnu-
lífinu í Hafnarfirði, munar
það ríkið þessari upphæð aðeins
frá þessum hluta útgerðarinnar
í Hafnarfirði. En auðvitað verð-
ur þar stöðvun hjá öllum út-
gerðarfyrirtækjum, ef deilan
leysist ekki og þá nemur tjónið
miklu meiru,
Vinnan, sem tapast.
Þetta er sú hliðin, sem að rík-
inu og bönkunum snýr. En svo
er hin, sem snýr að verkafólk-
inu 1 Hafnarfirði. Öll sú vinna
tapast, sem þessi fyrirtæki
mundu veita og er hún ekkert
smáræði, því við engan afla er
jafnmikil vinna, sem við ups-
ann.
Sjómennirnir á skipunum tapa
sínum mánaðarlaunum og afla-
premíu og er það lágt reiknað
um 9000 krónur á mánuði á
hvert skip, eða samtals um 54
þúsund krónur 'fyrir sjómenn-
ina á öllum skipunum. Verka-
fólkið í landi tapar allri atvinnu
af verkun 4000 tonna af upsa og
er það ekki of reiknað, að í
verkunarlaun á þau 1500 tonn,
sem hert hefðu verið, mundi
verða að greiða 75000 krónur.
Vinnulaun og verkunarkostn-
aður við þau 5000 skippund,
sem söltuð yrðu, má óhætt
reikna 25 krónur á skippund
eða samtals um 125 þúsund
krónur. Hér við bætist svo öll
sú vinna er að öðru leyti fellur
til í sambandi við þennan at-
vinnurekstur, s. s. við ís, kol,
út og uppskipanir, flutningur,
pökkun o. m, m. fl. sem óhætt
má telja að skifti tugum þús-
unda.
Tjón sjómanna og verkafólks
er því lágt reiknað 275—300
þúsund krónur, ef deilan leys-
ist ekki hið fyrsta..
♦
Sjálfstæðismennirnir í Hafn-
arfirði bera nú einir orðið á-
byrgð á þessari deilu. Þeir eru í
meirihluta í félagi því, sem
heldur uppi hinni ólöglegu
vinnustöðvun og geta hvenær
sem þeir vilja samþykkt að
hætta henni. Kommúnistarnir
í Hafnarfirði ráða þar engu og
ekki er hægt að efa, að ríkis-
valdið gerir þær ráðstafanir,
sem þarf til þess að óaldarlýð-
ur úr öðrum byggðarlögum
leggi ekki atvinnulíf Hafnar-
fjarðar í rústir.
Ætlar ríkisstjórnin að horfa
á það aðgerðarlaus, að útflutn-
ingsverðmæti fyrir hundruð
þúsunda verði eyðilögð, eða
þeirra ekki aflað?
Ætlar Sjálfstæðisflokkurinn
Frh. á 4. síðu.
Félagsdðmnr kveðnr
npp dóm sSnn á
morgnn.
MÁLFLUTNINGI fyrir Fé-
Iagsdómi var ekki lokið
fyr en kl. um 2 í gær, og töluðu
málafærslumennirnir oftar en
einu sinni,
Þa:ð var auðfundið, a® Pétur
Ma’gnúsison átti í vök að verjast,
enda þarf engan að uuidra það,
þegar málstaðiurinii pr ekki betrj.
Va|r og auðfunidið á ræðu P. M.,
áð toainm þekti pðili málsfaðair
uimbjóðiemda sinma. Viðurkiendi
hanin og brot þieirra aið ýmsiu
Ieyti.
Félagsdómur mun hafa komið
saman í gær siðdegiis og eins
mun hamln koma saimíam í dag.
DómJur mum verða kveðinn upp
á morgun.
Eirnis og að líkum lætur er blað
kommúnista' mjög ánægt með
málsvöm Péturis Magnússonar i
gær — og má taká undir það, að
fáir hefðu gietaið varist jafn fim-
legai og P. M. mpð svo slæmian
má'listað. Hins vegar virðist blað-
ið í vandræðum mieð Hafliða,
isiem isór, en reyniir þó aið ‘bera
sig borginmamnlega.

Nokkrir af fulltrúum Araba í London. Fremstur Jamal Eff. Hus-
aini, leiðtogi þeirra, sem mættir eru fyrir stórmúftann í Jerúsalem.
Fulltrúar Araba og Gyðinga
í London talast loksins við.
------4-----—
Sameiginlegur fundur, sem Arafoarnir frá
Paleslínu sjálfri vildu þó ekki vera á.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
FULLTRÚAR Gyðinga og
Araba á Palestínuráð-
stefnunni komu saman á fund í
London í dag, og voru þar einn-
ig viðstaddir Halifax lávarður,
Dutler aðstoðarutanríkismála-
ráðherra og nýlendumálaráð-
herrann Malcolm MacÐonald.
Er þetta í fyrsta skifti, sem
hægt hefir verið að fá fulltrúa
frá Aröbum og Gyðingum á
ráðstefnunni til þess að setjast
við eitt og sama borð og talast
við.
Af Aröbum mættu aðieiiiis full-
Hræðslan við að aiglýsa
npplausn Hlíf ar i Baínarfirði
■ .—----
Forsprakki ihaldsmanna og kommúnista
neitaði Ríkisútvarpinu um fréttir af
úrsiitum alisherjaratkvæðagreiðslunnar.
—.—.—------
Bréf úívarpsstjóra.
Allsherjaratkvæða-
GREIÐSLAN, sem fór
fram í Hlíf í Hafnarfirði fyrir
síðustu helgi, sýndi áþreifan-
lega eymd og upplausn þessa fé-
lagsskapar.
Aðeins 235 tóku þátt í at-
kvæðagreiðslunni þrátt fyrir
harðvítuga smölun, eins og á
kjördegi, og þó að grunur leilci
á því, að menn, sem alls eltki
höfðu rétt til að greiða
atkv., væru látnir gera það.
Það var og bersýnilegt, að í-
haldsmenn og kommúnistar
vildu sem minnst um úrslit
þessarar atkvæðagreiðslu segja,
vegna þess, að ef þeir gerðu það
— þá var það ekki annað en
auglýsing um hina algeru upp-
lausn félagsins. Það vakti líka
athygli. að ekkert var skýrt frá
þessu í útvarpinu, því að út-
varpið hefir að vanda skýrt frá
úrslitum slíkra atkvæða-
greiðsla.
Af þessari ástæðu birtist hér
í blaðinu fyrirspurn og þeirri
fyrirspurn svarar útvarpsstjóri
með eftirfarandi bréfi til rit-
stjóra Alþýðublaðsins í dag. —
Sýnir það, að forkólfar Hlífar
hafa neitað útvarpinu um frétt-
ir af atkvæðagreiðslunni, eins
og eðlilegt var, þar sem hún
sýndi svo áþreiíanlega and-
stöðu hafnfirzkrar alþýðu gegn
framferði þeirra. Bréf útvarps-
stjóra er svohljóðandi:
,,Herra ritstjóri Jónas Guð-
mundsson, Reykjavík.
Heiðrað blað yðar, Alþýðu-
blaðið, birti í gær svohljóðandi
fyrirspurn:
„Hvers vegna birti útvarpið
ekki fréttir af allsherjar-at-
kvæðagreiðslunni í Hafnarfirði
og niðurstöðum hennar?“
Fréttastofan lítur svo á, að á-
stæða sé til þess, að fyrirspurn
Frh. á 4. síðu.
trúar frá Ir,ak, Egyptaltainidi og
iSaiudi i Arabíiu, ien tekki fró sjá'.fri
Pa'iestiniu. Fulltrúar af hólfiu Gyð-
inga vom dr. W'eiszmann, Reia-
diing liávarðiar, Berestiead iávarð-
iur og Stephien Wisie, raíbbí frá
Baindaníkjuinum.
Fundurinin stóð í tvær klukku-
situndir,, og ier isagt, að umræðiuir
hafi vierið vinsamliegair. Vierðar
fundinum haidið áframi á iniorgium.
Dýzku Gyðiogarnir verða
að albeoda allt guli,
silfar og gimsteioa.
LONDON í gærkviélidi. FC.
í lögbirtingablaði þýzku stjórn-
arinnar var i dag birt tilskipun,
siem býður öiíum Gyðiugurn, .siem
em þýzkir borgarar, o,g ennfnem-
lur GyðíLngum í Þýzkalandi, siem'
lelfki hafa þýzkan borgamrótt, að
iinnan itvieggja vikna sfculi þieir í
vieðlániabúðium þieim, siern reknar
em á viegum þýzkra bæjar-
sitjóma, hafa afhemt alt gull, silf-
ur, platinu, perliur, gimstieina og
aðra dýra sitieimia, siem þeir kynniu
áið. elga í fónum sínum.
Verða þessiir fjármunir virtir
þar og borgaöur út samkvæmt
reglium, sietn settar munu verða
af hinu þýzka fjármálai''áðuinieyti.
Eimskip.
Gullfosis kom hiingað kl. lH/s
í dag, Goðafoss er á Siglufirði,
Dettifosis er í Hamiborg, Lagar-
fosis er á lieið til Leith frá Kaup-
miainnahöfn, Selfosis kom til Reykj
arfjarðar kl. 3 í mótt.
IV. hijómlaikar
Tón'Mstiarfélagsims á þesisum
vetri verða í dómkiikjunni í
kvöld kl. 81/2- Páll ísólfsison lieik-
ur á orgel og Hljómsveit Reykjiai-
víkur leikur bæði út af fyrir sig
og með orgelinu. — ftljómteik-
Unum verður útvairpáð.
Drotíningln
kom til Akureyrair í gærkvieldi.
Reiddist af pyf, aé
haaa fékk ekki ai
yera í kjðri.
Lltt pekkfur pinfjmaöar segir
sljj úrdanska ÆlÞýðuflokkniim.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
K.HÖFN í morgun.
SÁ viðburður gerðist í gær,
að Dalby þjóðþingsmað-
ur, sem um skeið hefir verið
einn af fulltrúum danska Al-
þýðuflokksins á þingi, sagði sig
úr þingflokki hans. Jafnframt
lýsti hann því yfir, að hann
myndi við kosningarnar, sem
nú fara í hönd bjóða sig fram til
þings fyrir „Dansk Samling,“
eitt af flokksbroíum nazista í
Danmörku, sem hefir safnast
um Arne Sörensen, fyrverandi
kennara við norræna skólann í
Genf, sem sinn „foringja.“
Da,iby þjóðþingsmauini vair eft-
ir þiessai yíirilýsinga í gær tafar-
lalus't vikið úr Alþýðufilokkniuim:.
Halnin er Jítt þi^tur þingmaður,
pg það hafði ýértð ákvieðið, að
hanin skyldi ekki aftur hafiður í
kjöri af Álþýðufloikknum. Það
virðjst haifa verið hin naunveru-
lega orsök þesis, að hainm siagði
sig úr þinigfliokkinum iog baluð-
s'ig Arne Sörenisen sem þing-
manrasefni fyrir nazistaf.loteksbrot
hafns.
Bnottför hains. befir aills enga
þýðiingu fyrir dainska Alþýðu-
floMciinin éðat dönsk stjómmál yf-
irleitt. Henrai er hielzt likt við
tiltæki íhialdsmararasinis Piirscheis,
se;n fyrir nokkru si'ðan sagði sig
úr þiragflolíki ihaJdsmanna og
vair eftir þáð vikið úr íhalds-
flokknum. Hainra ihiefir nú eirnnig
síofin^ð inazistisikt flokfcsibnot, siem
niefinir sig '„Nátional Samling“ og
Jæíur þ,að eininig, eins og Ame
Sönensen sitt flokfcsibrot, ávairpa
sig sem „fioringjai".
Bæði þessi flokksbnot hyggjalst
alð hafa menn í ‘;!kjöri við í hönd
fairamdi kosningar. Þau muniu
fýnst og fnemist kieppa; vfð. naz-
íB'táflokkisb’not Fritz Clausienls, sem
e'r e’zt og uppá isfðkaistið hiefir
Vþlfcið aimenna andstyggð í Dan-
moriku með MutdeHd sinini í
„pólitiskum" inrabnotuni, iskjaila-
þjófniajði og njósnum fyrir þýzka
nazista.
Atthagafjðtnr á
¥erkamennirnir mega ekki
skifta nm vinnustað, nema
með íeyfi yfirvaldanna!
SAMKVÆMT fréttum
frá Berlín, sem birtar
eru í nýkomnum erlendum
blöðum, hefir Göring gef-
ið út bann við því, að
verkamenn fari burt af
þeim vinnustað, sem þeir
eru á, ráði sig til vinnu
annars staðar eða flytji til
annarar borgar, án sérstaks
leyfis vinnumiðlunarskrif-
stofu.
Þetta bann réttlætir Gör-
ing með því, að vaxandi
skortur sé á vinnukrafti.