Alþýðublaðið - 28.02.1939, Blaðsíða 2

Minningarorð um sjómenn-
ina, sem fórust á Akranesi.
Slysstaðurinn. Staðurinn, þar sem slysið vildi til, er merktur
með krossi á myndinni.
MEÐAN RÓIÐ VAR al-
mennt og eingöngu á opn-
um bátum frá Akranesi gerðust
þeir atburðir oft, með skömm-
um millibilum, að skipin fórust
við landssteinana, því brimöld-
urnar eru og hafa verið vægð-
arlausar hverjum þeim, sem
orðið hefir á vegi þeirra, þegar
þær voru að brotna við strönd-
ina, með þeim ómótstæðilega
krafti, að klettarnir einir
standa þær af sér
Síðan koma þilskipin. Þá
mótorbátar og togarar og yfir-
leitt fiskiskip af öllum stærðum
og tegundum, en þrátt fyrir
betri og stærri skip, og að öllu
leyti betri útbúnað á öllum
sviðum, gefst Ægi ennþá tæki-
færið að höggva skörð í raðir
sjómannastéttarinnar, bæði á
rúmsjó úti og einnig við strönd-
ina, jafnvel á hinum ótrúleg-
asta tíma og ótrúlegustu stöð-
um. En í hvert sinn og slys
ber að, setur okkur hljóð. Við
horfum á skarðið, sem verður
með svo skjótri svipan og oft
finnst okkur að aðeins hafi
munað áratogi eða svo hvort
slys varð eða ekki.
Ég var staddur í Reykjavík
sunnudaginn 19. febrúar, og
hélt mig í ýmsum stöðum. Mig
grunaði ekki, að heima á
Akranesi væri sorgin búin að
gagntaka hvert einasta hjarta
fullorðinnar manneskju þar, og
ég stóð eins og fætur mínir
væru fastir við gólfið, þegar ég
kl. 7.30 um kvöldið var spurð-
ur um hvort ég hefði frétt frá
frá Akranesi, að Bjarni Ólafs-
son og eitthvað af hásetum
hans hefðu drukknað með ein-
hverjum hætti, þá um daginn.
Ég vildi síma heim, en síman-
um var þá lokað til Akraness.
Ég gat ekki trúað að hér væri
um rétthermi að ræða.
Til mín komu þá 2 piltar, sem
hér eru á Sjómannaskólanum.
Þeir báru á sér greinileg merki
alvarlegra tíðinda.
Það stóð eins á um okkur.
Við höfðum allir verið með
Bjarna Ólafssyni. Ég í 12 ár að
meira og minna leyti og annar
piltanna allan þann tíma, sem
hann hefir stundað sjómensku,
og hinn 3 síðustu árin. Við
spurðum hvern annan: Getur
þetta skeð? Hvernig og hvar
hefir þetta borið að? Við geng-
um ofan að skipunum við höfn-
ina. Við vorum eirðarlausir, og
óvissan kvaldi okkur. Við hitt-
um menn, sem margjir vissu
jafnmikið og við, en ekki
meira.
Við skildum og héldum hver
í sinn náttstað, en enginn okkar
gat sætt sig við að trúa því, að
Bjarni ólafsson hefði drukkn-
að við bezta lendingarstaðinn í
höfninni á Akranesi. En er
morgnaði komu gleggri fregnir.
Fregnin var staðfest um að
Bjami ásamt 5 hásetum sínum,
hefðu orðið undir brotöldu fast
við Teigavörina á Akranesi og
hann og 3 hásetanna drukkn-
aS.
Ég verð að trúa — og í hug
minn koma fram minningar.
Minningar um eldfjöruga ung-
linginn, Bjarna á Litla-Teig.
Glaða unglinginn, sem öllum
kom til að hlægja með sér.
Unglinginn með hinn stór-
brotnasta framfara- og umbóta-
hug, sem ég hefi kynst. Ungling
inn, sem ungmennafélagahug-
sjónin gagntók og sem túlkaði
málstað ungmennafélaganna
með þeim krafti, að allir hrifust
með. Unglingurinn, sem aldrei
hafði bragðað áfengi og predik-
aði bindindi fyrir jafnöldrum
sínum. Unglinginn, sem mat
sjómennskuna og sjómanns-
störfin meira ep öll önnur
störf. Sem þráði að ná fylstu
tækni við starfa sinn, og af
þessari ástæðu fór í siglingar á
stærstu vélbátum landsins.
Stundaði á honum fiskveiðar
og flutninga. En 1909 fór hann
til Englands og var á enskum
togurum tæp 3 ár.
Eftir heimkomuna tók hann
aítur við formensku á „Fram“,
en 1912—1913 lét hann byggja
vélbátinn Hrafn Sveinbjarnar-
son og var formaður á honum
til 1919, en eigandi til hins
síðasta. Árið 1919 gerðist hann
meðeigandi í vélbátnum „Kjart-
an Ólafsson" og tók þá við for-
mennsku á honum. 1926 keypti
hann línuveiðara, sinn fyrri
„Ólaf Bjarnason“, sem nú heit-
ir „Bjarki“, en 1929 fór hann
til Þýzkalands og keypti þar 2
línuveiðara, annar hlaut nafnið
„Þormóður“, en það skip seldi
hann nokkru síðar, en hinn
hlaut nafnið „Ólafur Bjarna-
son“ og var Bjarni skipstjóri á
honum til dauðadags, en með-
eigendur Bjarni Ólafss & Co.
og Þórður Ásmundsson.
Bjarni var alla tíð aflahæsti
formaðurinn með hvaða veið-
arfæri, sem hann var á hverj-
um tíma. Hann hafði sterkan
áhuga fyrir því, að menn þeir,
Eftir iveinbjörn Oddsson.
útlendum skipum, til þess að
öðlast víðsýni og þekkingu,
sem hann fann svo innilega til,
að okkar íslenzku sjómanna-
stétt vantaði þá á svo mörgum
sviðum.
Ég minnist heimkomunnar
og þeirra stunda er við hófum
okkar samstarf. Og samstarfs-
ins á sjó og landi, um 12 ára
bil og sem sennilega hefði orð-
ið nokkru lengra, ef heilsa mín
hefði ekki sett þar undir óaf-
máanlegt strik,
Ég minnist hinna skjótu og
ákveðnu ákvarðana í hverju til-
Teitur Benediktsson.
felli og þess lags og þeirrar
heppni, að verða oftast þar á
sjó, sem aflaföng voru mest.
Ég dáist að karlmennskunni
og kjarkinum, sem einkenndi
allt starfið. Og minnist þessa
alls með þakklæti og aðdáun.
O JARNI ÓLAFSSON fór að
stunda sjómennsku strax
eftir fermingaraldur. Aðallega
á þilskipum með handfæri.
Kom þá brátt í ljós aflasæld
hans, því hann varð með hæstu
dráttarmönnum. Hann fór á
Sjómannaskólann haustið 1905,
og tók hæstu einkunn, sem náð-
ist við burtfararprófið um vor-
ið 1906, eða eftir 1 námsvetur.
Skömmu síðar safnaði hann
í félag með sér ungum mönn-
um á Akranesi og létu þeir
kyggja vélbátinn „Fram“ um
10 smálestir, er var þá með
sem með honum voru, hefðu
góða atvinnu. Aldrei varð hann
fyrir óhöppum gagnvart skipi
eða mönnum.
Heima í héraði tók Bjarni
fjölþættan þátt í framfara- og
félagsmálum, og kvað jafnan
mikið að honum. Hann átti sæti
í hreppsnefnd Ytri-Akraness í
6 ár, og var af þeim tíma odd-
viti í 3 ár.
Bjarni var ásamt Þórði Ás-
mundssyni mági sínum og
frænda, brautryðjandi á Akra-
nesi í túnrækt og ráku þeir í
félagi all myndarlegt kúabú.
Þetta sýnir meðal annars hans
fjölþættu störf. Bjarni var sann
gjarn í viðskiftum og viðkvæm
ur fyrir kjörum bágstaddra, og
lét oft til sín taka á því sviði.
Bjarni var trúhneigður mað-
ur og mjög kirkjurækinn. Tel
ég víst að hann hafi ætlað sér
að vera við kirkju og njóta
messu áður en hann legði út í
veiðitúrinn síðari hluta dags-
ins. Það var háttur hans.
Bjarni Ólafsson var fæddur
28. febrúar 1884. Föður sinn
missti hann á barnsaldri, en
hann ólst upp hjá móður sinni,
hinni stórgáfuðu merkiskonu,
Katrínu Oddsdóttur. sem ný-
lega er látin, og síðari manni
hennar, Birni Hannessyni á
Litlateig á Akranesi.
Bjarni var kvæntur Elínu
Ásmundsdóttur Þórðarsonar á
Háteig á Akranesi. Þau eignuð-
ust einn son. Ólaf læknanema,
og ólu upp 2 fósturdætur, sem
báðar höfðu misst mæður sín-
ar.
Með Bjarna er farinn athafna
mesti og aflasælasti skipstjór-
inn, sem Akranes hefir alið, og
einn allra ötulasti og heppn-
asti fiskisÞýpstj óri þessa lands.
Djúpur harmur er lostinn yf-
ir Akurnesinga, af fráfalli
hans, bæði vegna þess, hversu
sviplega það bar að. og ekki
síður vegna manndóms hans
og hinna almennu vinsælda er
hann naut.
Dýpstan söknuð vekur þó
fráfallið í brjósti akkjunnar,
Bjarni Ólafssori.
sem eftir 26 ára ágætis sambúð
á honum nú á bak að sjá.
Tregi hennar, sonarins, fóst-
urdætranna, skyldmennanna,
venslafólksins og alls almenn-
ings er sár, en hin bjarta minn-
Tómas Jóh, Þorvaldsson.
ing um hann vekur huggun og
þökk okkar allra, enda vitum
við að starfi hans er ekki lok-
ið. Það er aðeins flutt yfir á
annað svið, þar sem góðir
drengir njóta sín vel.
TEITUR BENEDIKTSSON
TEITSSONAR frá Sand-
bæ á Akranesi var fæddur 14.
Jón Sveinsson.
nóvember 1904. Móðir hans var
Guðný Guðlaugsdóttir. Hún
varð bráðkvödd á síðasta
hausti, en faðir hans er hjá
Vilhjálmi syni sínum á Akra-
nesi.
Teitur var giftur Unni
Sveinsdóttur í Nýlendu á Akra-
nesi. Höfðu þau eignast 3 börn,
sem öll eru ung og hjá móður
sinni, ásamt móður hennar,
sem komin er á efri ár.
Teitur fór eins og flesíir Ak-
urnesingar snemma að stunda
sjómennsku, en mundi hin
síðustu ár hafa frekar kosið að
hverfa að landbúnaðarstörfum,
ef atvinnuaðstæður á því sviði
hefðu ekki verið svo erfiðar.
Og þörfin fyrir að hafa sem
mestar tekjur, hélt honum við
sjómennskuna.
Teitur var glaður maður og
góður fólagi, vann störf sín með
alúð og trúmensku, og var um
hyggjusamur um heimili sitt.
Hverfulleiki lífsins hefir hér
sýnt sig 1 því skýrasta ljósi, sem
dæmi .eru til.
Heimilisfaðirinn gengur út
frá konu og börnum, og hygst
að vera skamma stund í burtu,
en í staðinn fyrir heimkomu
hans, kemur fregnin um að
hann hafi horfið á hafsbotninn,
yfirbugaður undan mætti öld-
unnar, er dró hann út, þrátt
fyrir baráttu hans við að kom-
ast á land um fárra metra bil.
Ekkjan, sem nú er orðin,
hugði að lifa glaða stund með
manni og börnum hina skömmu
viðdvöl, þar til lagt væri út í
nýjan túr, leitar nú skjóls í
sameiginlegum faðmlögum við
börnin sín, sem hún nú verður
að taka að sér að vera bæði fað-
ir og móðir. Það sortnar fyrir
augum, en smátt og smátt birt-
ir aftur við minningarnar frá
samverustundunum, sem hún
huggast við, ásamt hennar með-
skapaða kærleika til barnanna,
sem hún nú finnur að eru henni
allt, hvað sem að höndum ber.
TÓMAS JÓH. ÞORVALDS-
SON Ólafssonar á Braga-
götu 4 á Akranesi var fæddur
30. októþer 1910.
Þó æfi hans yrði ekki lengri
en 28 ár, gafst okkur, sem hon-
um kyntumst, færi á að sjá
góðan dreng vaxa upp og ná því
háleita takmarki, sem hann
setti sér barn að aldri, að verða
foreldrum sínum fullkomin
stoð.
Hann fór til Bjarna Ólafsson-
ar strax og hann hafði þroska
til, og var með honum alt af
síðan. Tók við af föður sínum,
er hann gat ekki stundað sjó-
mensku lengur. Systkini hans
voru þá mörg í bernsku og for-
eldrarnir mjög fátæk. Hann á-
setti sér að vinna þeim alt, sem
hann gæti, og hann gerði það.
Tómas var jafnlyndur og
prúður í framgöngu, þreklega
vaxinn, enda duglegur til
starfa, naut trausts og virðing-
ar félaga sinna, var reglusamur
í bezta máta og fyrirmynd
ungra manna í allri framgöngu.
Móður sína, Sigríði Eiríks-
dóttur, misti hann fyrir nokkr-
um árum.
Leiðtoginn á Bragagötu 4 er
horfinn og kominn til móður
sinnar, sem hann unni mikið.
Faðirinn og systkinin þakka
honum fyrir alt og geyma í
huga sínum björtu minninguna
um hann, sem lagði sig fram
strax í bernsku, til að bæta
lífsafkomu þeirra.
JÓN SVEINSSON var fædd-
ur 17. ágúst 1894, að Akri
á Akranesi, sonur Sveins heit-
ins Oddssonar barnakennara og
konu hans Guðbjargar Sigurð-
ardóttur, en Sveinn heitinn var
albróðir Katrínar móður
Bjarna Ólafssonar, og voru þeir
Jón og Bjarni því systkinasyn-
ir.
Jón ólst upp hjá foreldrum
sínum. Hann var að upplagi
gæddur góðum gáfum og lík-
amsatgjörfi í bezta máta.
Snemma á unglingsárunum fór
að bera á sjúkdómi hjá honum,
sem um tíma gerði hann óaf-
vitandi gerða sinna og orða, og
aldrei síðan komst hann til
fullrar heilsu, en heikan virtkt
þó stöðugt vera að batna hin
síðustu ár.
Jón bjó hjá móður sinni á
Akri, en Akur stendur í svo
sem 200 metra fjarlægð frá
þeim stað, er hin æsta hafalda
hreif hann úr litla bátnum og
skilaði honum ekki aftur.
Það hlýtur að hafa verið á-
takanlegt fyrir móðurina og
systur hans, ef þær hafa úr
glugga sínum horft á þær
hamfarir. En Jón er nú farinn,
og hefir nú gengið sigurgöngu
lífs síns. Það er huggim móð*
urinni, að henni auðnaðist að
offra sinni móðurfóm honum
til aðhlynningar og hjálpar
síðustu árin af æfi hans, og að
hennar naut við svo lengi, sem
hann þurfti móðurumhyggj-
unnar við.
Við Akumesingar kveðjum
þessa vini okkar og félaga, við
þökkum þeim samstarfið, við
minnumst þeirra við saman-
burð á framtakssömum, þrótt-
miklum og atorkusömum
mönnum, og þá er við heyrum
góðra manna getið. Blessuð sé
minning þeirra.
22/2 ’39.
Svbj. Oddsson.
Alþingi í gær
FUNDIR hófust í báðum
deildum Alþingis í gær
kl. IV2 miðdegis.
Á dagskrá Efri deildar var
eitt mál, frumvarp til laga um
viðauka við lög nr. 29 7. maí
1928. (Prentsmiðjur.) — 1. um-
ræða. Málinu var vísað til
mentamálanefndar umræðu-
laust. Útbýtt var í deildinni á-
liti milliþinganefndar í skatta-
og tollamálum.
Á dagskrá Neðri deildar voru
þrjú mál. — 1. Frumvarp til
laga um breytingar á og rið-
auka við náunulög nr. 50 30. júlí
1909. — 2 .umræða. Framsögu-
maður Vilmundur Jónsson.
Málinu var vísað til 3. umræðu
með samhljóða atkvæðum.
2. Frumvarp til laga um
breytingar á vegalögum nr. 101
19. júní 1933. — 11. umræðá.
Framsögumaður málsins er
Bjarni Ásgeirsson, en hann var
f jarverandi vegna veikindá.
Málinu vísað umræðulaust til 2.
umr. og samgöngumálanefndar.
3. Frumvarp til laga um
breytingar á vegalögum nr. 101
19. júní 1933. — 1. umræðá.
Framsögumaður Pétur Ottesen.
Málinu var vísað til 2. umræðu
og samgöngumálanefndar.
Meö lækkuðu
verM:
1200 Desertdiskar, m. teg. 0,35
300 Matardiskar, grunnir 0,50
400 Smáföt, rósótt 0,45
15 Tarínur. stórar 7,50
25 Bagúföt, m. teg. 3,00
100 Tekönnur, rósóttar 3,00
100 Sykurkör, 3 teg. 0,75
100 öskubakkar, gyltir 0,80
100 Ávaxtaskálar, m. teg. 0,35
700 Vínglös, á fæti 0,45
50 ölsett, 6 m. %kristall 11,50
100 Reyksett, m. ísl. fána 2,50
200 Myndastyttur, m. teg. 1,00
60 Veggskildir, hvítir 1,80
Munum LÆKKA verð á fleiri
vörum strax og krónan verður
Iækkuð og viðskifti þar af leið-
andi komast í lag aftur.
K. Einarsson
& Björnsson.
Bankastrœti 11.