Alþýðublaðið - 04.03.1939, Page 1

rrr m*M i: n
SÚÐIN
vestur iun þriðjudag 7.
marz kl. 9 s.d. Flutningi
óskast skilað fyrir há-
degi á mánudag.
ÞÝÐUBIAÐIÐ
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. Argangur
• LAUGARDÁG 4. MARZ 1939
53. TÖLUBLAÐ
faldimar Hólm Hallstað:
Ég er á förum.
Kvæðið fallega, sem allir
syngja við lagið Folkvisa eftir
Merikanto, er komið út í 5. út-
gáfu. — Upplagið er lítið,
Aðalútsala í
BÓKABÚÐINNL
Hafnarstrætx 16,
Eftirlitsskipið Friðpiófnr Nansen
kemnr til Reykjavíkur ð leið
sinni í leit að selveiðiskjnnnm.
.■»■■■''
Rætt um að fá íslenzkt skip til leitar.
Fleiri selveiðiskip í nauðum stödd.
Einkaskeyti til Alþýðublaðsins.
KHÖFN í morgun.
ORSKA stjórnin hefir á-
kveðið að senda eftir-
litsskipið Friðþjóf Nansen til
að leita að selveiðaskipunum
Nyken, Selis og Quest, sem
enn hafa ekki neinar fregnir
farið af.
Er talið að eftirlitsskipið
verði komið á þær sióðir, sem
talið er að selviðaskipin kunni
að vera á, eftir 5 daga.
Eftirlitsskipið er nú í Horten,
en samkvæmt áætlun sinni á
það að koma við í Reykjavík á
leið sinni norður í haf.
Alþýðiflobkslélag
Eejriijavíknr.
Fnodnr á morgnn nm
st]érnmálaviðhorfið.
\ LÞÝÐUFLOKKSFÉ-
LAG Reykjavíkur
heldur fund á morgun í
Alþýðuhúsinu við Hverfis-
götu, og hefst hann kl. 2.
Á dagskrá fundarins er
stjórnmálaviðhorfið auk
ýmissa félagsmála.
Er skorað á alla félaga að
mæta stundvíslega.
,--------------------------♦
Aðalfnndnr islands-
deildar Norræna
félagsins!
Ilftei mmmm 13 * i. A V- I
Stefán Jóh. Stefánsson endnr
kosinn formaður.
1 0
ISLANDSDEILD Norxæna fé-
fagsjns hólt aftalfurad sinin í
gærkvöLdi í OddMlowhúsinu.
Ritarl félagsins Guölaugiur Rós-
fcnkrans gaf iskýrisliu um 'Störf fé-
lagsins. Saimkvæmt heinni eru um
800 miaun'si í féJaginU og var á ár-
iinU isitofnuð ný deild félagsins á
SiglufirSi. Er og vaxandi áhugi
fyiir isitarfsiemi þlesisa mikla og
vólduga félagsiskap Norourlanda-
búa, enda hafa púsiuudir mainna
gagn og ískiemtun af starfi hialns.
Stjóm fétagsins var enid'urkoisin,
en hana skipa Stefán Jóh. Stef-
án'sson fomiaður, Guðlauiguir Ros-
enkrans ritari, Jón Eyþórsson,
Páll Isólf.sso'n og Vilhj. Þ. Gisla-
s|on:.
Fulltrúafundur félagsins ver'öur
haldinn hér á landi á komaudi
sumri.
Mcntaskólalekurimi
Hinn gáskafulli og sfcemtiliegi
gamanleikur „Ei:nkariterinn,i var
ffleikinn í gæjr í aninað sinn. Við-
tökuir áilrorflenda voru engu síöri
en fyrsta kvöldið. Hláturssfcöllin
og idynjandi lofaklappið du'nlii
við állan Iieikin út. Sökum pess
hve erfitt er áð komastt að hús-
ínu vegna anna, verður alðeins
leikið einu 'Bliinini enn. Ver'ður það
næstkomandi mánudag kl. 8. Bæj
anbúar, notið tækifærið, fáiið yð-
u>r hre&sandi hlátur og skemtiliega
kvöidsitund og um leið stýðjið
þið áð góðu máliefni, en einis. og
litonugt er neninfur ágóði af slkóla-
sýningunmi itii Mentaskólaselisdnis'.
Eimslrip:
GulLoss (er á Aðaivfk, Goðafoss
í Vestmannaeyjum, Brúarfoss er
á ieið til London, Dettifosis fier
frá Kaupmaninahöfn í dag á'.eið-
ÍIS hingað, Lagarfoiss er á Akur-
Súðtn
ikom x gærkvðldí ld. IOV2 úr
•yrí, gplfoB® «r á Wö tll útland»
Rætt nm að fð islenzk
skip i leltina.
Laberg stórþingsmaður frá
Tromsö hefir borið fram fyrir-
spurn í Stórþinginu til ríkis-
stjórnarinnar um hvað hún ætli
að gera til þess að láta bjarga
selveiðiskipunum, sem eru í
nauðum stödd fyrir sunnan
Grænland. Eigendur selveiði-
skipsins ,,Nyken“ hafa farið
fram á, að flugvél verði látin
leita að skipinu. Ekkert hefir
heldur frézt frá „Quest“ og
,,Selis“. Skipstjórinn á „Salt-
dalinden“ hefir sent skeyti og
beðið um, að Polarbiom taki
við skipshöfninni, en Polar-
biorn er nú kominn upp undir
Newfoundland. Verður því ekki
hægt fyrir hann að taka við
skipshöfninni. Útgerðarmanna-
félagið í Tromsö hefir ákveðið
að fara fram á það við stjórn-
ina, að skipið „Brattegg“ verði
leigt til hjálparleiðangurs eða
íslenzkt skip til þess að fara um
þær slóðir, sem mestar líkur
eru til að selveiðiskipin séu. —
Gamall og reyndur íshafsleið-
angursmaður, Wilhelm Eriks-
son ,hefir látið það álit í ljós,
að ekki sé ástæða til að óttast
um „Quest“ og „Selis“. Þessir
selveiðarar hafi að líkindum
komist upp undir Grænland,
liggi þar og bíði hagstæðara
veðurs. (NRP.—FB.)
Kanadiska selveiðiskipið Ran
ger hefir sent frá sér neyðar
skeyti á Atlantshafi. Leki er
kominn að skipinu. Brezkt skip
á leið til Newfoundland fór til
hjálpar og hefir tekist að bjarga
18 mönnum af 110 manns, sem
á skipinu eru. Vegna mikils sjó-
gangs hefir enn ekki tekist að
bjarga fleirum. Ranger er elzsta
skip, sem notað er til selveiða,
bygt árið 1881. (NRP.)
Sigurgreir Slgur&sson blskup
biðtur þiesis gietiö, aö heiimiili
hans sé á Sallaindslstig 28, sími
5015, og haran hafi þar viötais
tíma daglega kl. 1—3.
Brimfr
toom í nött aj ufsaveiöirm' mjeð
um 80 tonpi.
Skemdarverk
í kirkjn.
Veltl sblrnarfuntlnnm og
brendl sðlmabókina.
Einkaskeyti til Alþýðublaðsins
K.HÖFN í morgun.
OVENJULEGT skemdarstarf
var framið í kirkju við
Kalundborg í nótt. Drukkinn
fiskimaður réðst inn í kirkjuna
og braut þar ýmislegt og
skemdi.
Hann velti um koll skímar-
fontinum, brendi sálmabókina,
eyðilagði altarisdúkinn og virð-
ist hafa ætlað að kveikja í kirkj
unni, því að þegar að honum
var komið, var hann á hlaup-
um um kirkjuna með logandi
kertaljós.
Fiskimaðurinn hefir verið
settur í fangelsi. Hann hefir
áður sætt refsingu.
Skíðaferðir m
kelgina.
REYKJAVIKURMÓT skíða-
manna verður háð að Kol-
viðarhóli núna um helgina og
má búast við að fjöldi manns
verði þar á skíðum.
í dag verður keppt í skíða-
göngu og verður keppt í þrem
aldursflokkum. Eftirtöld Mög
ætla í skíðaför um helgina:
K.R.-ingar fara á sunnudags-
morgun kl. 9. Farið verður frá
K.R.-húsinu .Farmiðar fást hjá
Haraldi Árnasyni.
Ármenningar! Skíðaferðir
um helgina verða sem hér seg-
ir: Kl. 8 í kvöld. Þá verður far-
ið í Jósefsdal og svo ráð fyrir
gert, að sá hópur gangi að Kol-
viðarhóli á sunnudagsmorgun.
Úr bænum verður síðasta ferð
kl. 9 á sunnudagsmorgun, þá að
Kolviðarhóli. Ferðimar verða
frá íþróttahúsinu, en farmiðar
seldir í Brynju til kl. 6 í kvöld
og á skrifstofu félagsins kl. 7
—8.
íþróttafélag kvenna fer í
skíðaferð á morgun. Lagt á stað
frá Ggmla Bíó kl. 9 árd. Far-
miðar sækist í Hattabúðina
Hadda fyrir kl. 6 í dag.
Skíðafélag Reykjavíkur ráð-
gerir að halda skíðanámskeið
næstu vikur. Upplýsingar og á-
skriftarlisti hjá L. H. Miiller.
Þá verður farin skíðaför á
sunnudagsmorgun ef veður og
færi leyfir, og farmiðar seldir
hjá Muller til kl. 6 í kvöld.
Skíða- og skautafélag Hafn-
arfjarðar fer í skíðaferð í fyrra
málið kl. 8V(>. Farmiða sé vitjað
í verzl. Þorv. Bjamasonar. Þeir
eru ekki seldir við bílana.
I. R. fer í skíðaferð í fyrra
málið kl. 8 og 9. Farseðlar í
Stálhúsgögn, Laugavegi 11.
Kosning Paeellls til páfa er
sigur fyrir lýðræðið, en alger
ðsigur fyrir einræðisöflin.
—-—.-..
Píus páfi XII. flytur fyrstu útvarpsræðu sína.
MESSUR A MORGUN.
í dómkirkj'urmi fcl. 11 ;séra G.
Sv„ kl. 2 bamagu&sþjómnsta, séra
G. Sv. kl. 5 sém B. J.
í fríkirkjunni kil. 2, bamiagu&sr
þjónusta, kl. 5 Ragnar Beniedikts-
son istud. thieol. prédikar.
I HafnarfjarÖta'rkirkju kl. 2 sr.
G. P.
í Latugamesísftóla kl. 5 sr. Sig.
Á., Bamagu&sþjónuista kl. 10.
Arshátið
StórfsmftraniafélRigs RieyftjaivSktxr
vwtvDnr t fcvaid aö Hótpí Boig.
Einkaskeyti til Alþýðublaðsins
KHÖFN í morgun.
ÍZOSNING Pacellis kard-
ínála til páfa hefir vakið
mikla athygli um allan heim
og er kosning hans talinn
mikill sigur fyrir lýðræðis-
öflin í heiminum, en ósigur
fyrir einræðisöflin. Kemur
þetta og enn skýrar fram en
áður í þýzkum og ítölskum
blöðum í gær. Rru þau gröm
yfir kosningunni og er talið
að ofsóknir nazista á Þýzka-
landi gegn kaþólskum mönn
um hafi haft áhrif á kosning-
una.
Otvarpsræöa páfans i
garmorpn.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
Pius páfi XII. flutti fyrstu
útvarpsræðu sína í embættinu
frá sendistöð páfastólsins í
morgun.
Hóf hann mál sitt á því, að
lýsa blessun páfa yfir öllum
klerkum kaþólskrar kirkju og
öllum meðlimum safnaðanna,
bað því næst fyrir öllum þeim,
er utan kirkjunnar stæðu, og
kvaðst óska þeim allrar bless-
unar. í bæn sinni gerði hann
heimsfriðinn sérstaklega að
umræðuefni og bað þess, að
hann mætti varðveitast og efl-
ast, enda hefði það verið aðal-
lífshugsjón fyrirrennara síns.
Hann sagði, að friðurinn væri
æðsta ósk allra réttvíslega
hugsandi manna.
Þá bað hann þess, að allir
menn mættu eiga þann frið
samvizkunnar, sem væri ávöxt-
urinn af samfélaginu við Krist,
og að lokum bað hann fyrir
friði milli þjóðarma og að leið-
togum þeirra, sem ættu svo
þungrar ábyrgðar að gæta,
mætti gefast vizka til þess að
leiða á friðarveg.
Eftir að páfi hafði lokið málí
sínu tók hann sér langa göngu
í garði Vatíkanhallarinnar. Bú-
izt er við, að krýning hins ný-
kjörna páfa fari fram 12. mars.
LfBrsðisriHn ánægð.
í blöðum allra lýðræðisland-
anna er látið vel yfir því, að
Pacelli kardínáli hefir verið
kjörinn til páfa. Er einnig í
þeim löndum litið svo á, að með
því að taka sér nafn Píusar
fyrirrennara síns hafi páfi gefið
í skyn, að hann myndi halda á-
fram sömu stefnu.
í Róm er almenningur mjög
ánægður með páfakjörið, enda
nú yfir 200 ár síðan borinn og
barnfæddur Rómverji hefir
verið kjörinn til páfa. Leiðtogar
fasista eru óánægðir, því að þeir
telja hann ákveðinn andstæðing
sinn, og höfðu blöð fasista sum
þegar hafið áróður á móti hon-
um nokkru áður en kjörþing
kardínálanna kom saman. Til
dæmis birtust nýlega í blaðinu
„Relazioni Internazionali“ um-
mæli um Pacelli, þar sem sagt
var, að það myndi verða ákaf-
lega erfitt fyrir ítölsku kardín-
álana sem góða ítalska þegna,
að greiða Pacelli kardínála at-
kvæfft.
Ummæli Englendinga og
Bandarribjamanna.
Ensk blöð gera sér alltíðrætt
um páfakjörið, og eru aðalblöð-
in sammála um það, að kosning
Pacelli kardínála sýni það bezt,
hve geysisterkan stuðning
kardínálaráðsins stjórnmála-
stefna páfastólsins hafi haft á
undanförnum árum, því að það
sé hverjum manni vitanlegt, að
Pacelli hafi mótað hana öðrum
mönnum fremur.
New York Times skrifar einn-
ig ítarlega um páfakjörið og
kemst meðal annars svo að
orði, að með kjöri þessa manns
hafi kaþólska kirkjan sýnt það
á mjög hættulegum og örlaga-
ríkum tímum, að hún skipi sér
við hlið lýðræðisaflanna í heim
inum.
Fréttaritari Reuters í Róma—
borg telur sig, þrátt fyrir alla
þá leynd, sem ríkir í sambandi
við páfakosningu, hafa getað
grafið upp ýms nánari atvik í
sambandi við kosninguna. —
Hann fullyrðir að þegar í fyrstu
atrennu hafi komið fram mjög
sterk bending um það, að Pac-
elli kardínáli myndi eiga mestu
fylgi að fagna og að eftir aðra
atrennu hafi það verið orðið
i nm Ár-
gentínnfðrina taefst
á snnnndaglnn.
Bverjir vinna signr?
A MORGUN hefst innan
Taflfélags Reykjavíkur
úrslitakeppni um Argentínu-
förina. Teflt verður í K.R.-hús-
inu.
Þátttakendur í mótinu eru
þessir: Ásmundux Ásgeirsson,
Baldur Möller, Eggert Gilfer,
Einar Þorvaldsson, Steingrímur
Guðmundsson, Sæmundur Ól-
afsson, Sturla Pétursson og Ól-
afur Kristmimdsson.
Fleiri hafa ennþá ekki tilkynt
þátttöku.
ljóst, að engum nema honum
myndi verða auðið kosningar.
Eitt ítalskt blað þykist vita það
með vissu, að hann hafi verið
kosinn með öllum greiddum at-
kvæðum í þriðju atrennu.
Irsku ofbeldlsmennirnir
ern stnddlr af erlendn rfki.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
MR. RUTLEDGE dómsmála-
ráðherra Eire skýrði frá
því á þingfundi í gærkveldi, að
írski lýðveldisherinn, sem væri
ólöglegur og bannaður félags-
skapur, fengi peninga frá er-
lendum ríkjum og væri á laun
að æfa menn við vopnaburð í
því skyní að efna til uppreisn-
ar. Hann sagði, að starfsemi
þessi væri svo alvarleg, að
stjórnin yrði að grípa til skjótra
ráðstafana á grundvelli laganna
um alment öryggi og frið, ef
Eire óskaði þess í framtíðinni
að njóta sama friðar og ríkt
hefði í landinu á undanfömum
árum.
Londonderry lávarður las í
gærkveldi fyrir stjómaremb-
ættismönnum í Belfast boðskap
frá Sir Samuel Hoare innan-
rxTrismálaráðherra um afstöðu
brezku stjómarinnar til Norð-
ur-írlands. í skjali þessu segir,
að afstaða stjórnarixmar til
þessa máls sé algerlega óbreytt,
og hann viti engan ábyrgan
stjórnmálamann í neinum
flokki, sem vilji þvinga Norð-
ur-írland inn á sameiningu við
Eire, ef það sé á móti vilja
fólksins sjálfs. í skjalinu segir
að lokum, að það sé hlægilegt
að gera ráð fyrir því, að hin
fyrirlitlegu skemdarverk, sem
unnin hafa verið á Englandi
víðs vegar síðustu vikumar,
megni að hafa nokkur áhrif á
afstöðu brezku stjómarinnar
eða almenningsálitið í Bret*
landi.
Nýjar hermðarrerkatU-
rannir i Englandi.
OSLO, 3. marz. FB.
Tvær nýjar hermdarverkatil-
raunir hafa verið gerðar í Eng-
landi, annað fyrir utan London
við Grand Union skipaskurð-
inn við Wednesbury í Staffords
hire. Báðar hermdarverkatil-
raunirnar misheppnuðust. 800
leynilögreglumenn leitast við
að hafa hendur í hári þeiixa,
sem að hermdarverkunum
standa. (NRP.)
A morguo
heldur :at. Víkinigur hlu'taveltu
i K. R.-húsinlu fcl. 4 e. h. Þetta
lar glæsilegasta hlutavelta sem
haldin hefir verið hér 1 bæmluim
lum langt stoeið. 1 isaraiWainidi vi&
hliuta'veltuna verðiur sýndur
spnenghlægilieiglur gaimiainileiftur.
Aðgangiur aibeim s 50 auna, 25 auna)
fyrir Iböm. Vlkingar vininið vel
Fyrir hlutaveltuna, og mætíð til
Viðtlalsl t tovöM tkil. 8 ó Lauíájsvtegi
2.
Knattspymufélaglð Valur
hi&ur alla dnengi úr 3. aidurs-
flokkx að mæta í K. R.-húsinU,
Ishúsinu, n. k. mánudag 0. mctrz
kl. 6,15 stundvMqia.