Alþýðublaðið - 04.03.1939, Blaðsíða 2

LAUGARDAG 4. MARZ 1939
ALÞÝÐUBLAOIÐ
UMRÆÐUEFNI

j JfiSnvel ímgt fólk
eykur vellíðan sína með því að nota
hár¥ðtn og Umvðtn.
M
*í&*
É
4ir
*ffe&£ÍP.
f
#
ÍP
■R:r;'

i
Við íramleiðum:
EAU DE PORTUGAL
EAU DE QUININE
> EAU DE COLOGNE
BAYRHUM
J'"/' ÍSVATN
Verðið í smásölu er frá kr. 1,10 til kr.
14,00, eftir stœrð. —
Þá hðfum við hafið framleiðslu á
ILMVÖTNUM
úr hinum beztu erlendu efnum, og eru
nokkur merki þegar komin á markaðhm. --
Auk þess höfum við einkainnflutning á erlendum
ilmvötnum og hárvötnum, og snúa verzlanir sér því
til okkar, þegar þær þurfa á þessum vörum að halda.
Loks viljum vér minna húsmatðurnar á bökunar-
dropa þá, sem vér seljum. Þeir eru búnir til með
réttum hætti úr réttum efnum. — Fást alls staðar.
Áfengfeverzlnia rfkU.as.

******
ild fyiir ríkrsstjórnina til aó Ön-
Bílaaksturinn, lexía handa
fólkinu. Námsflokkar og
upþhaf þeirra hér. Búð
KRON í Skildinganesi með
Hitler og hakakrossinum.
Músíkin í útvarpinu, kirkju-
byggingar og barnatímarnir.
ATHUGANIR HANNESAR
Á HORNINU.
SAMKVÆMT hinni nýju lög-
reglusamþykt mega bílar aka
með 25 km. hraða á klukkustund
innanbæjar. Er þetta áreiðanlega
mikil bót frá því, sem áður var,
og áreiðanlega alls ekki meiri
slysahætta af þessum akstri, enda
á fólkið að gæta sín sjálft, en á
það hefir viljað skorta ákaflega
mikið til þessa, jafnvel svo að
stórvandræði hafa verið að.
*
Fyrir nokkru síðan birtist við-
tal hér í blaðinu við mann, sem
veitir námsflokkum Reykjavíkur
forstöðu. Það hefir ef til vill mátt
skilja þetta viðtal á þá lund, að
hér sé um nýjungar að ræða hér á
landi, en svo er alls ekki. Árið
1928 byrjaði Félag ungra jafnað-
armanna með námsflokka, sem
störfuðu þó nokkuð þann vetur.
Lítið varð þó um framhald, en þó
var oft talað um þetta og nokkuð
starfað. Þetta var upphafið að
námsflokkastarfcemi hér á landi.
Síðan tók Alþýðuskólinn upp
þessa starfsemi og hefir rekið hana
frá því að hann var stofnaður. Ár
frá ári hefir þessi starfsemi auk-
ist og nú er bæjarstjórn og alþingi
búin að koma auga á það að hér
er um mjög merkilega starfsemi
að ræða, sem ber að efla og styðja.
*
„Hornyeka" skrifar mér:
,.Ég kom um daginn inn í búð-
arkompu suður í Skildinganesi.
Þegar ég kom þar inn, þá blöstu
við mér hillur og gamaldags borð,
sem mér virtist helzt klambrað úr
trékössum, og var það alt ómálað,
þréfpokar með alls konar kornvör-
um voru í hillunum og niður á
gólf, veggir voru úr steini og hafa
einhvern tíma verið hvítkalkaðir,
en voru nú orðnir snjáðir og skít-
ugir, en á einstaka stað voru blý-
antsteikningar af Hitler og haka-
krossinum og ýmsu fleiru.“
*
„Að undanteknum þessum blý-
antsteikningum fannst mér ég vera
komin 100 ár aftur í tímann er ég
stóð þarna inni. Ég hélst þó ekki
lengi við þarna inni fyrir kulda og
fór út í frostið til að hita már. En
það, sem ég furðaði mig mest á,
það var að þetta skyldi vera úti-
bú frá KRON, þar sem allar aðrar
verzlanir þessa fyrirtækis eru ann-
DAGSINS.
álaðar fyrir að vera smekklegar og
að öllu leyti sem ákjósanlegastar."
*
„Getur þú nú, Hannes minn,
nokkuð frætt mig á því, hvernig á
því stendur, að þessi verzlun
þeirra er svona í algerðri andstöðu
við aðrar verzlanir þeirra? Getur
það verið fyrir það, að þetta er
fyrsta pöntunarfélagið, sem stofn-
að var? Eða ætli ráðamennirnir
álíti þetta fullgott fyrir sveita-
manninn? Ég álít að vísu Skild-
inganesbúa ek’ki vera neina sveita-
menn.“
*
„Chavelier" skrifar mér:
„Fyrir nokkrum dögum las ég at-
hugasemdir frá nokkrum ungling-
um um dansmúsík útvarpsins, að
hún væri ekki nógu „moderne“,
ekki nógu mikill Jazz. Sannleik-
urinn er að hún er alt of „moder-
ne“ ef það orð getur átt við dans-
hljómleika þá. er spilaðir eru síð-
ari hluta laugardags- og sunnu-
dagskvölda' 1 útvarpinu."
*
,.Ég álít að íslenzk alþýða manna
til sjávar og sveita hafi yfirleitt
ekki gaman af Jazzmúsík, og virð-
ist vera óþarfi að sækja negralög
vestur um haf til að skemta fólk-
inu með, því að það er líkast og
verið væri að kvelja ketti þegar
sumar plöturnar eru spilaðar. Má
ég þá heldur biðja um meira af
harmonikulögum og klass-dans-
lögum, það verður áreiðanlega
þegið betur af öllum almenningi,
ungum og gömlum, út um hinar
dreifðu byggðir landsins og við
strendur þess.“
*
„Guðrún" skrifar mér:
„Ég gat varia orða bundist í
vetur þegar var farið að safna hér
til nýrra kirkjubygginga í Reykja-
vík og nágrenni. Meðan kirkjur
eru yfirleitt illa sóttar, væri varla
þörf á fleirum. Það er verið að
tala um vegalengd. — Ekki mun
vegalengd tálma neinum, sem
langar í kirkju, og svo er útvarp-
ið. En að byggja skrautlegar kirkj-
ur fyrir stórfé, já, og margar
kirkjur, skilst mér, þar sem vitað
er að þessar tvær, sem eru í mið-
bænum, eru sjaldnast fullar.“
*
„Ég lít nú svo á þetta mál, að
heppilegri væri, já — og mörgum
sinnum viturlegra, að byggja lýð-
skóla eða unglingaskóla víða um
landið, og skipa þá völdum kristn-
um kennurum, a. m. k. að hafa
sannkristna fræðslu einu sinni í
viku! Það er alveg víst, að eins og
2 og 2 eru 4, þá er þetta það heppi-
legasta, sem þjóðin gerði. Með því
væri von, að unglingunum yrði
bjargað, bæði andlega og líkam-
lega, svo þeir mættu verða sannir
íslendingar. Ég ætla ekki að segja
meira um þetta að sinni, en mun
fylgjast vel með hvað gerist í þess-
um mólum, sem mér sýnist mjög
aðkallandi."
*
Enn skrifar „Guðrún":
„Mér hefir oft í vetur þótt , á-
nægjulegt að hlusta á barnatíma
útvarpsins, en þeir eru líka stund-
um herfilega leiðinlegir og óvand-
aðir, — sérstaklega var margur,
sem kvartaði yfir barnatímanum
um jólin. En langsamlega þykir
mér skemtilegast þegar barnakór
inn Sólskinsdeildin annast barna-
tímana, það er bæði fjölþætt efni
og skemtilegt, sem hann hefir að
faera, og vildi ég óska að hann
yrði sem oftast.“
*
„Guðrúnu" vil ég segja þetta að
gefnu tilefni: Ég vil helzt að nöfn
séu látin fylgja bréfum til mín. Þó
geri ég það ekki að skilyrði. Bréf
frá Guðrúnu vildi ég fá sem flest.
Þau eru glögg, stutt og vel skrif-
uð.
Hannes á horninu.
Húsnæðismál
skátanna.
Etnt til bappdrættis
tyrir skátabðil.
Húsnæðisvandræði
hafa hamlað mjög starfi
skátanna undanfarna vetur.
Þeir hafa orðið að hafast við
hingað og þangað í hálfgerðum
útihúsum eða kjallaraherbergj-
um. Þó lætur nærri að þessir
1000 piltar og stúlkur, sem eru
í skátafélögunum hér í bæn-
um, hafi orðið að borga um
3000 kr. á ári í húsaleigu.
í haust síðastliðið horfði til
algerðra vandræða með hús-
næði fyrir yngstu félagana, en
fyrir velvilja bæjarráðs Reykja
víkur hefir verið bætt úr því
nú nýlega.
En til þess að lenda ekki á
ný í vandræðum, er þeir, sem
nú eru í yngstu flokkunum,
koma inn í skátaflokkana, hafa
skátafélögin ákveðið að koma
sér upp veglegu húsi, helzt nú
á næsta ári. Þar eiga bæði
kvenskátar og drengjaskátar að
geta fengið viðunandi hús-
næði. Hús þetta á að vera til
æfinga og fundahalda fyrir
alla skátaflokka hér í Reykja-
vík, auk þess verður þar aðset-
ur fyrir bandalagsstjórnir skát-
anna. Skátar utan af landi, er
dvelja hér í bænum, fá þar
fundarherbergi til eigin afnota,
þar verður starfræktur for-
ingjaskóli fyrir pilta og stúlkur.
Einnig munu verða í hinu fyr-
irhugaða húsi lestrarsalur og
vinnustofur, þar sem skátarnir
læra alls konar handavinnu, er
seld verður í sérstakri skáta-
verzlun, er einnig verður í hús-
inu. Þegar fram 1 sækir verður
ef til vill komið á fót í skáta-
höllinni kvöldskóla fyrir skáta.
Húsbyggingarsjóður íslenzkra
skáta hefir þegar verið stofnað-
ur og hafist handa um ýmis
konar fjársöfnun fyrir hann.
Meðal annars hafa skátarnir
fengið leyfi til að hafa happ-
drætti um vandaðan sumarbú-
stað, er þeir eiga, „Arnarból“ í
Mosfellssveit. Bústaðurinn er
að fasteignamati 9500,08 króna
virði og stendur á eignarlóð.
Sumarbústaðurinn er mjög vel
bygður og er auðvelt að komast
þangað héðan úr bænum með
Strætisvögnum.
Dregið verður í happdrætt-
inu þann 1. júní n.k., svo að
'vinnandinn geti haft not af bú-
staðnum nú í sumar. Skátarnir
byrja nú þessa dagna að selja
happdrættismiðana, sem kosta
eina krónu.
Hugsjón skátanna, að vilja
hjálpa hverri stúlku til þess að
verða dugandi kona og hverjum
dreng til þess að verða dugandi
maður, er þannig, að hver hugs-
andi maður hlýtur að vilja
styðja skátafélgsskapinn í sínu
veglega starfi. Við væntum því
þess að bæjarbúar bregðist vel
við, er skátarnir nú bjóða þeim
happdrættismiða sína.
F. h. Bandalags íslenzkra skáta.
Helgi, Tómasson,
Henrik Thorarensen.
F. h. Kvenskátafélags Reykja-
víkur.
Ásta Þorgrímsdóttir,
Guðrún Stefánsdóttir.
F. h. Skátafélags Reykjavíkur.
Björgvin Þorbjörnssonj
Axel L. Sveins,
Leifur Guðmundsson.
Ástandið batnaði ekki.
Biirckel, sem Hitler hefir sett
yfir Austurríki, sagði í ræðu,
sem hann hélt 3. febr., að það
þýddi ekki að neita því, að á-
standið hefði ekki batnað í
Austurríki (eða Austurmörk
eins og nazistar kalla það), síð-
an það var sameinað Þýzka-
landi. En hann sagði að það
væri ekki nazistunum að kenna.
heldur óvinum þeirra, sem
neyddu þá til þess að framleiða
fallbyssur í stað smjörs.
Firðiitarinu,
jianiúar — febrújairhieftfö er ný-
fcomið út. Efni: Litið ium öxl,
Sjómaninablað, Fjarsfýrði móititak-
aiinn TFA. Um öryggismiáil o.
m. fl.
Alþingi í gær
FUNDIR hófiugt í báóúm deiM
lum alþingis kl. 1,30 e. h.
Á dagskrá Efri deildar vair eitt
mál, fmimvarp |tjiíl Oaga um með-
ferð opinberra mála. 1. úmnæiða.
Stjórnarfmmvarp. Máliiniu varvils-
að til 2. lumrseðu o:g all'slnarjar-
nefndar. •
Á idagskrá Neðiri deildar voru
fjögiur mál.
1. Fmmvarp tiil laga um bráða-
birgðarbreyting nokkunra laigai. —
2. úmræða. Framsögumaður
Sveinbjöm Högnason. Breyting-
artillaga koim fnam frá Einari
Olgeirssyni. Nokkrar umræður
urðu luim, málilð. Því næsit var
gengið til atkvæða lum bneytinlg-
artillöguna og var naifnaíkall vi'ð-
haift. Tillagan var Md mteð 17
atkvæðum gegn 5 kommúnistanna
þfiggja, Jak. Mölíler og Jóh. Möll-
ers. Málinu var visað tíl 3 um-
ræðu með 17 atkvæðuim' gegn
einu. — atkvæði Einars Oigeir’s-
heita' v ýmis gjöld með viðauka.
2- umriæða. Framisögumáðnr Ólfff-
ur Thons. Málinu var vísaið tíll 3.
umræðu saimhljóða.
3. Frumvarp tíl iaga um rann-
sóknir og tílraiunjr í þágu iand-
búnaðarins var tekið út af dag
sterá.
4. Fnumvarp tíl ia;ga um' ostru-
rækt 1. tunræða. Frumvarpið
vair frá sjávarútvegsnefnd, frffm-
sögumaðúr Sigurður Hlföar. Mál
iniu var vísað samhljöðia til 2.
umnæðu.
I DAti.
' | ! .... i ' ’i”''
Nœturlætenir er í nótt Eyþór
Gun'nársson, Lawgaviegi 98, aiintí
2111.
Næturvöruð |gr i Laugaviegs og
IngóJfsapóteki.
OTVARPIÐ:
19,50 Fréttir. 20,15 Leikþættir: a)
„HriíngUiÍnn“, ©ftiT Guttoilm J.
Guttonrnsson (Vaiur Gísiiason, Ingi
bjiöng Steinsdóttir, Sigfús Hall-
dórsson, Ásta Lóa Bjarnaldóttir).
b) ,Btíginn'‘, eftir Lánus Sigur-
bjönnssoin (Ámi Jánsison, Ragna
Bjarnadóttir). Leikstj. Lárus Sig-
urbjömsson. 21,15 Hljómplötur:
Kórlög. 21,35 Danslög. (22,00
Fréttaágrip). 24.00 Dagskráriok.
Á MORGUN.
Næturlætenir er Karl S. Jónas-
son, Sóleyjargötu 13, Bírrti 3925.
Nætiurvömðr er i Reytejaivitoulr-
og Iðiunnarapóteki.
OTVARPIÐ:
9,45 Morguntónleifcar (pl'ötur): a)
Sónata í g-moH, ©ftir Schumann.
b) Fiðlusónata í d-moll, leftir
Brabmis. 10,40 Veðurfregnir. 11,00
Messa í tíómkíitejiun'ni (séra Gffrð-
ar Svavarsson). 12,15 Hádegisút-
varp. 15,30 Mi'BdegistónIleikar frá
Hótel Bong- 17,20 SkákfriæÖlsI.'-i.
Skátesambandisxnis. 17,40 Otviarp til
útrainda (24,52m). 18,30 Barniatími:
Sögur (frú Ingibjörg Steánsdótt-
ir). 19,10 Veðurfregnir. 19,20
Hljómpilötur: Dansar úr istofuverk
Um. 19,50 Fnéttir. 20,15 Eri,ndi:
Suðurganga Tómasar Sæmiuinds-
sonar, III. (herra Jón Helga&on:
bilskup). 20,45 Hljómplötur: Kór-
söingvar. 21,05 Upplestur: Kvæði
eftír ýmisa höfunda (Vilhj. Þ.
Gíslason). 21,25 Danslög: la) Dains-
hiljómisveit Bjaina Böðvansisortar.
b) Danslög af plötuim. (22X10
Fréttaágrip). 24,00 Dngskrárlöte.
JLR^JHaggard:
Kynjalandið.
145
á samræðunia með óvenjuliegri — þíað mætti næstum
þvj segja á:e"gjuliegri — athygli.
-— Alveg rétt; Beach hét hún. Þér verðið áð afsatea,
hlvað ég er minnij’aus. Jæjia; þáð komst ólag á efina-
hag S r Thoxas Outiams, og Mr. Leonard Outram
flutti úr landi burt til Suður-Afríku ásamt eldra bróðulr
sinurr.. Það rama ár giftist Miss Jana — hm — Beach
einum af otekar sikjólstæðingum, Mr. Coben. Faðir
hans hacði þá teeypt Outriamteigninnar af þeiun, er
höfðu þiotabúð með höndum.
— Einmitt það! sagði Lconand.
— Skömmiu isSðar, hélt málafær&Lumáðuirinn áfram,
— erfði Mr. Gohien, eða öllu heLdur Sir Jonas Cohieln,
eignina við lát föður siítís. Tveim árum' þ(ar á eftir
dó hantí og háfðti arfleitt einkabam sitt, dótttír, 'siem
Jamja hét, áð öllum iSínuim eigu'm, fffsteigntím' og iauisia-
fé, sem steyLdi hlvterfa til ekkjtí hanls, ef b'annið dæi.
læpum mátíuði eftir dauðá hans dó lika bamið, Jiaina,
ög náu mánuBum þar á leftir fylgdi móðir þesB1, Lady
Cohen, fædd Jana Beiach, bárni síniu i gröfina.
— Það ör isvo, iságði Leoniard mteð daufliegri rödd;
og hélt hendinni fyrir andlitið; — haldiö þér áfrám.
— Lady Oohen samdi nokteuð kynlegá erfðiaiskrá.
Með hennl arflieiddi hún siinin gamia vin, Leonard(
Outram, að íbúðárhú&inu og OutrialmeigrLtíniUim, ásamt
mestu af iausafé henniar, og nemtír alt þetta fé nokkmi
meira en humdrað þúsund pundtími. Arftírinn skyldí
ganga ;til lífserfingja Leoniards Outraimis, ef þeir væru
eöa yrðu noktorir, en annars til bróður hiennair. Erfða-
sterá þessari hiefir ekki verið mótmælt; þesis vegnia
get ég siamiglaðist yðuir, ief þér eruð Leo'nard Outram,
út af að veiia aftur orðinití eigamdi að aðsietrr forfeðra
yðar og að töltíverðu fé í peniingtím.
Um stund var Leonard í of mikiLli geðishræritígu
til þess að talff.
— Ég skaí saniná yður þaíð, isiagði hanin Iotesinis,
— að ég sé þess imaður — það er alð :9egjia, 'ég ska]
færa lfkur fyrir þvi; síðar getið þér féngið íMlnáðar-
— áð ég sé þessi maður — það ler að segja, ég steal
samnanir. Ég verð áð fá fulilnaðarsánnánir fyrir því
að þér séuð engmm annar en Mr. Leona'rd Outraim, þó
að hafa verði í fralmimi þær eftirgiiens'lianir, !siem þér
mm'tust á, í jafn mikiLvægu máli og þesstí; eða ölLu
heldur, bætti hanin við og Iieiðrétti sig, — ef bróðir
yðar, Thomas, er I'átinm,. eitís og mér skíllst, áð þér
séuð Sir Leonard Ou'tram. Sanmasit áð .siegjá hafið þér
svo aigerlega isaninfært mfg ;um að þiesisu sé svo varið,
að ég hika ekki við áð fá jður bréf, sem Lady Dohien
hieilin skrifaði yðtír og geymt er hjá mér ásamt erfða-
sölnnun fyrir því að ég isegi ;sátt á venjulieg'ain hátt.
Og svo fór hanm að teoimtí með ýmisár siaimniánir fyrir
því, hver haran væri, og þarf ekki áð steýra frá þeim
hér. Málafærslunia'ðurinin hltís'táði á hánn þegjandi,
og skrifaði hj ásér til mimnis við og víð.
— Ég hiefíd, sagði hanin, jregar Leomard hafði lokið
málí sínu, — að ég miegi íita isvo á, sem þáð s|é sainmáð,
méð steránin.i. Samt verð ég að biðjiayðariaðiskiljabréfið/
eftir hjá mér tím situnid, þegar þér hafið lesið það.
Yður kanin anina'rsi á& þykja gaman að hieyrai það,
bætti Mr. Turner við um Leið og hann gekte að steáp
í viéggntím og opnaði jámhurðina, — áð við höfura.
vierið áð Jeúa að yður eitt ár eða lienjgur. Við 'sendum
jafnvel mann tiil SuÖur-Afnktí, og hann rateti slóð
ýðjar upp í einhver fjöLl einhvers sitaðar noriðtír af
Delagoáflóamum, þa,r semi 'sajgt var að þér og Thiomias
bróðir yðar og tveir vitíir ykikar værii að griaffa eftir
gtílli. Maðurinn kom&t til þess isitaðar 9. máí.
— tinmitt daginn sem ég fór þaðan, tók Leonard
fram í.
— Og hann fann, hvar þið höfðuð hafst við, og
þrjár grafir. I fyrsitiu héit sendimaður otekar, að þið
væmð allir daubir, en siðar hitti hann sverfitígja eirm,
sem virfist hafa hlaupist á burt úr þjóntísttí yðar, og
sá maður sagði hion'um, að iantíiair bróðirinn hefði
legið fyrir dauðatrum, þegar hann hefði farið frá
þeim, 0n hrnn hefði þá enin verið við góða heils|u; en
ekk ivias ihjann, hvað af hontím hefði otíðið.
— Thomas bróðir mmn dó 1. maí, nú fyrir rétt'u
ári síðan, sagði Leonard.
— Efitir það sýndust þér méð ölltí týndur, en ég
þéift enin áfram að auglýsa; því áð þáð er dás'aimlegt,
hve lægnir týndir menin ertí' á það, að gera varf við
sig, þegiar um það er að ræða áð gangá eftir auðæfumi,
og þér sjiáið afleiðingalrnar. — Hémá er bréfið, Sir
Leonard.
Leonard tók við skjal'inu og 'leit á það, og foomu þá
nrargar kynlegar tilfiuningar upp í huga hians. Þetta
var fyrsta bréffö, siem hanin hafði nokktím trima feng-
ið frá Jöntí Beach, og það var Líka síðasta bréfið,
. s©m liann gat ftengið. i
—• Áður en ég opna þetta bréf, Mr. Turner, sagði
hánn, — er bezt að ég biðji yðtíir, srjálfs mín vegnal,
að biera þies'sa utiainásterift samán við annað sýnishom
af þessári riithönd, sem af hendingu er í mi;nni eigu1.
Og hanin tók tupp ú'r vasa sínum slitwu bænábókina
— skiLniaðargjöf Jöinu — Lauk henni upp, benti mála-
-. færslumanninum' á það, sem skrifað var á saurblaðrð
og lagði lumslagið hjá.
sonar.
2. Fmmvarp til laga um' heim-