Alþýðublaðið - 08.03.1939, Blaðsíða 2

MffiVKUDAG 8. MAKZ 1939
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Ellefn ára reynsla af
kornyrkju á íslandi.
N'
TÝLEGA var hér á ferð
Klemens Kristjánsson for
stjóri tilraunastöðvarinnar á
Sámsstöðum, og skýrði hann
blaðinu frá því, sem hér fer á
eftir:
Kornræktin á Sámsstöðum
hefir gefið af sér að meðaltali á
11 árum af hverjum hektara
svo sem hér segir:
Bygg 2000 kg. korn og 4500
kg. hálm.
Hafrar 1900 kg. korn, 4000
kg. hálm.
Ef kornið er reiknað á 25
aura og hálmurinn á 3 aura,
aura afgangs umfram kostnað
300 kg. af byggi, eða 500 kg. af
höfrum af hektara, sem er
beinn hagnaður. Hafratunnuna
(þ. e. 100 kg.) hefir Klemens
selt á 30 kr., en 40 kr. útsæð-
iskorn. Kornrækt á Sámsstöð-
um var fyrri árin á 2—3 hekt-
örum, en síðari árin á 5—7
hekt. Að jafnaði hefir helming-
ur af því landi, sem korn hefir
verið ræktað á þar á þessum 11
árum, verið nýrækt, en hún
gefur um tá minni uppskeru.
Það má því búast við hærra
meðaltali í framtíðinni en verið
hefir á Sámsstöðum, þegar
kornyrkjan lærist til fulls, því
þetta eru tilraunir og öll mistök
tekin með . í þennan reikning.
Við flytjum nú inn fyrir 600
þúsund krónur sams konar
korn og ræktað er á Sámsstöð-
um. Þyrftum við 11 hundruð
hektara til þess að rækta það á,
en fengjum þá jafnframt fóður-
bætir fyrir 200 þúsund krónur,
sem er úrgangskorn. Ef við
ræktuðum einnig þau jarðepli,
sem við flytjum inn, sem er
fyrir á þriðja hundrað þúsund
krónur, spöruðum við á korni
og jarðeplum yfir milljón
króna í erlendum gjaldeyri. Til
þess að framleiða jafnmikið
verðmæti á mjólk, þyrftum við
að auka mjólkurframleiðsluna
um 6—7 milljón lítra. Sá galli
er á jarðeplaræktinni 'hjá okk-
ur, að ekki er notuð nóg tækni
við hana, t. d. getur Klemens
þess, að 80 til 90 dagsverk hefði
þurft til þess að taka jarðepli
upp úr einum hektara. En eftir
Klemenz Kristjánsson.
að hann fékk upptökuvél,
þurfti ekki nema 40 dagsverk.
Vélin kostar 360 kr., og þó lágt
!:aup sé reiknað við upptökuna,
borgar upptökuvélin sig þegar
á fyrsta ári, þó ekki sé ræktað
ncma einn hektari.
~W-
AðvðrnB.
Iðnmeistarar eru hér með, að marggefnu tilefni,
minntir á, að lögum samkvæmt ber þeim að gera skrif-
lega námssamninga við nemendur þá, er þeir taka til
kennslu.
Hér eftir verður ríkt eftir því gengið, að samningar
séu gerðir og staðfestir áður en nám er hafið, Verði
dráttur á því, að samningar séu sendir oss til áritunar,
verður tími sá, er líður frá því nám er talið hefjast og
þar til samningur er endanlega staðfestur, dreginn frá
og ekki tekinn gildur sem námstími.
Á sama hátt eru því væntanlegir iðnnemar varaðir við
að hefja nám, fyr en samningar hafa verið staðfestir.
Reykjavík, 7. marz 1939.
Iðnaðarfulltrúarnir.
„Fjórir litlir
songvarar
Alþingi í gær
Fundir hófust í báðiuim dieild-
um Alþinigis í gær M. U/a mið-
degis.
Á dagskrá efri deildar viair eitt
tnál, fmmvarp til laga um bráða-
birgóa breyting nokicurra llaiga, 1.
umræða. Frumvarp'iiniu viar vísab
umræðuiaust til 2. umræðu og
fjárbag&niefnidar.
Á dagskriá nieðni dieiidar viar
ei'tt mál, frumvarp tiíl laga um
panmaóknir og tilraunir í þágu
landbúina'ðarin's, 1. ium;ræ'ða. —
Fiutningsmiemn Sleingrímur Stiein-
þ-órsison og Jón Pálmason. Fnaim-
söguniáöur Jón Pálmason. Mál-
'ímu var vísað til 2. umxæðiu og
landbúnaðarniefnidar, samMj'ööa.
Samband sænskm sBmviinBW-
féiaga
á 40 ára afmæli næst komandi
hausit. Verzlunarvielta sztmvkmui-
félaganma var á árimiu 1938 miem
en nokkru 'siinni áður. AUs voru
selidar vöhut fyrir 229,8 miiljónir
króna, og er þaö 12,6 mffljóinum'
meira en 1937- Á uindanförnum
áratiug befir verzruii'arvelta sam-
bandsins aukisit um 70%. FO.
U
HINN afamnsæ'.i M.A.-kvartett
lét til sin heyra á suininudag-
daginn i Gamlla Bíó í fyrsta
sdmn á þessum vietri, en ekki síð-
asta og er. fljótsagt, að kvartett-
inm hefir aldriei verið jafn góður
og núna, enda söugsikráin prýði-
lcga valin.
Pó mun .söngvunuinMm ekki
hafa farið fram friá þvi síiða'st, um
radd'styrk, enda eT haimn ekkert
aðaiatri'ði, en* þeir hafa suingið
áig befur saman og ráðia yfxr al-
veg furðulegri sö'ngtækni, þegar
þesis er gætt, hve takinarkaðrar
kienslu þeir hafa notið, og eru
prýðilega jafnvígir á túlkun lags
og Ijöðs. !
Söngskráin er mjög fjölbTeytt,
þar eru lög eftir t. d. Mozart,
Schubert, Brahmsi, Moszkowisky,
Dvorak og Lambert. Af ís'eazkum
tónskál'dum eru á söngskránmi
Sigvaldi Kafdalóns, Friðrik A.
Friðriks'son og ísölfur Pálistson.
Meðferð söngvaranina1 á lö'gun-
um á sunnuidaginn var mjögjöfn.
Sérstaklega var þó fiutningur
þeirra góður á Fagur fiskur í
sjó, eftir Friðrik A. Friðrifesison,
Oh, my baby, eftir Clutsam,
Kiibba, kibba, fin'skt þjððlag og
Vögguviisa eftir Mozart.
Það er mikið fjör og líf í þess-
um „fjórum' litlu söngvu,ruin“)
eiras og þeir kaHa sig sjálfir, þó
að einn þeir.ra sé nú reyndar
nokkuð stór, og þeir hafa sungið
•sig inin í hlug og hjarta aililra, sem
á þá hafa hlustað, enda er það
engin furða, þvi að það sem þeir
hafa ó boðstólum er góð músík.
(í)
MM 11 ffi W
1
Jónas Sveinsson læknir ger-
ir athugasemd.
Alþýðublaðið í gær hefir það
eftir mér að göð erlend mjólk
innihaidi ekki nema 10 mgr. af
c-bæt'efni í 1 Ider af mjá'k. Þetta
er ekki rétt. Hafi þanrng stáðið
gnein minni er um pren'tfviil/iu að
ræða sem ég hefi ekki haft áð-
giæziu á að, leiðrétta. Góð erlend
mjólk er talin áð ininibaJdi 20
migtr. í 1 Hter. Og þar sem bezt
eir oa. 30 mgr.
Hinsvegar hafði hr. Sigurður
Péttuirs'son gjört mjög eftirtekta-
veriðar lamnisöfcnir á c-bætitefnfl-
innibaLdi samsölumjiólkMr í Rvík
og birt þær niðlurstöðMr. Vair sú
útfcoma þannig að mér aiveg
bilöskraði.
Mest 7—8 mgr. og minist 2
ingii. í fíter. Ég benti þá strflx á
áð nauðsyn krefði að þegair í
s>tað yrði hafist handa með ýtar-
legar rannisöknir á þesisu slviði,
og veit ég ekki betur en að ein-
mitt séu slíkar rannisó'kinir þeg-
ar hafnar. En vitaníega eru þær
áiveg í byrjun, og of snemt að
skýra frá hver árangurinn veröur
að þeim ioknMm'. Ég héit þvi
þá fram að enlienidis væru iang-
ir mjó'! kuríiu'tniingaT taldir ó-
heppilegir, og hefi ég ekfci séð
Representant fðr ísland
Som ar val införd hos de större Kortv-firmona,
sökes av mot provisition, upptaga order a▼
Svenska Börsar.
Tillskriv. ii}
Svenska Bðrsfabriken,
Bredaryd. Sverige.
fiappdrætti Hásköla Islaids
Effír 2 daga verður dregíð, Flftíð
yður að tiá i tni ða, áður en það
verður of seinL
Viðskiptamaður einn
gleymdi að endur-
nýja númer sitt vor-
iS 1938 og hirti ekki
um aS íá það síðar á
árinu, enda hefði
hann þá þurft að
greiða aftur fyrir
íyrstu flokkana. —
Þetta númer hlaut
hæsta vinninginn í
10. flokki, 50 þúsund
krónur, en viðskipta-
maður þessi hafði átt
fjórðungsmiða, og
varð hann því af 12 -
500 krónum.
Maður nokkur í
Reylcjavík segir svo
frá: Einu sinni i
haust vorum við
hjónin að koma neð-
an úr bæ að kvöldlagi. Það var
norðangarri. Við gengum inn
eft'ir Skúlagötu, en þegar við
komum á móts við Fraikastíg,
heyrðum við eitthvert angistar-
hljóð. Við gáfum því ekld gaum
fyrst í stað, en svo urðu hljóð-
sn sárari og sárari, og heyrð-
um við þá úr hvaða átt þau
komu, og gengum á hljóðið.
Loksins fundum við kattar-
nóru, sem hafði troðið sér milli
þils og veggjar í skúrgarni, sem
var þar niður við sjó. Veslings
skepnan var bæði köld og
hrædd. Við tókum hana heim með okkur og ílengdist hún hia
okkur. Svo kom að því, að kisa eignaðist kettlinga, og ákváð-
um við þá að kaupa happdrættismiða og ánafna kettlinguunm.
Á þennan miða hafa unnizt 2500 krónur.
Svelfur sífjandí kráka, en fljútfandi fecr.
þ\i :miótimiælt með rökumí. Hiins-
vegar vaikti ég fyrstur athyigli
á þvi hvers'u c-bætiefnflauðMg
mjólkiin væri hér í mágreimi
IJ. R. Haggard:
Kynjalandið.
147
anir, sem þörf er á, fyrir því, hver þér ertið, innan
fárrfl dagfl1, og þá gietium við fiengið erfðaskránia
VTÍðiurkenda á venjuliegain hátt. Méðain á því stendMr
bljótið þér áð vera í pieninga'skorti, og ég ætla flð
eiiga þa'ð á hættiunmi að lána yðMr þ,að, sem þér þluirfið.
O.g hanin skrifaði banka'ávísMn fyrir Ivundrað pMnduim
og fékk Leonard hiaina.
Hálfri stundu síðar voru þau Leonard og Júain,a tvö
ein samain í bieiibíengi einiu í hóíellnu, sem pau dvöidu í,
en naumaist höfðu þaiu enin tálað nokkurt orð saman,
frá þvi er þau höfðu farið út úr skrifstofu málaífærslu-
manmisíns.
— Sérðu ekki, Leonard, sagði kona hans næstum
því harðmeskjuiega, — hvað það er skritið, hvernig
þér hefir skjátlast? Spádóinur bróður þíns dieyjandi
var eimts oig goðasvörln'. í Delpha; það mátti skilja hann
á tvo vegu, og niáttúrlega skildir þú hanm á þann
veg, sem hanm áttí. ekki a'ð skiljaisit. Þú fórst of snemma
úr Grafarf j&i'I'Uiimm. Það var með hjálp Jötniu Beach,
að þú áttir að eignaist Outram aflur, en ekk'i fyriir.
mitt tiLstilli. Og hún hló við gœmjulega.
— Talaðu elrki svona, góðai mím, sagði Leonard mieð
raunailegri rödd; mér þykir fyrir því.
— Hvernig ætti ég að tala öðru visi, eftir að hafa
Iesið þetta bréf? svaraði hún. Ó! Mér skjátlaðist ekki;
i því, að vera hrædd við Jönu Beach. Hvert einastai
orð, £»m hún skrifar, er satt, og hún befir enn taingar-
haiW á þér, þó að hún sé komin ofan í grðíina; þú
elskar hana nú, eins og þú elsJnaðir haima fyr á érum,
og einis og þú munt framvegis elska bana, þvi að
bvaða kona skyLdi geta stáðið sig giegn látnum keppi-
nauí? Nú má ég til irueð að vera í þakklætisskuld
við hana fyrir örlæti henmar alla mímia æfi. ó! ef ég
hefði ekki mist gimsteiinana, ef ég bara hefði eJckf;
•mist gimsteinana!
Og vesalings Júana fleygði sér á grúfu á rúmáð
og íór að gráta beistolega, en sagan gremir ekiki frá
því, hvernig Leonarid réð fram úr þessuim óvæntu en
eðlilegu örðuglieikMm.
Ein vika var liðin, og Leonard var, með Júönu við
hlið sér, aftur staddur í istóra salnum í Ou/trflim, þiar
sem þeir bræðurnir höfðu kvöLd eitt fyrir möirguim
árum unniið eið sinn. Alt var eins og áður, þvi að í
þiesisum sal hafð iengu verið bneytt; — Jajnia hafði
séð um þáð. Þar var biblian hlekkjuð við böifðiðl,
sama bibiían, sem: þeir höfðu unnið eið sinn við.
Þarna vorú mynidirnar af forfeðrMm hans og brarfðui
stillilega .niður til hanS, eins' og þeir létu sér fátt um
finnast söguna af þrautram hains og hinium kynlfi|ga
sigri hans yfir óhamingjunrni „fyrir hjálp konu eilanar".
Þar var málaöi glugginn með ættarmierkjunram og
metnaðarLegu einfceninisior'ðin: „Fyrir hjartáð, heitmiliið
og hieiðurinn“ og „Per ardura ad astra“. Hanin hafði.
Unnið hjartað og heimilið, og bann haíði vairðveitt
'heiður sinn og haldið eið siinjni Ha/nin hiafðj stað'pt-
þrautír og hættur, og nú hafði bann öðlast kórónu
stjarnanna.
Og var Leonard þá mieð öllu ánægður, þar seim
hann stóð og horfði á þessa hluti, aem htaran kawnaðist
srvo vel við? Vera má, að ba:rm hafi ekki verið það
með öllu, því' að þarnfli hinuim miegin í kirkjugflrð-
inum var grðf, og inni i ldrkjunmi var miimismiairk úr
hvítum mannana, aðdáanLegfl líkt konu, sem hafði
elskað hann, þó að tíminn og raranimar befðu bneytt
andlitinu undarlega. Sjálfuim baífði honiMm lifca mis-
tekist. Hann hafði að sönnu haldið eið sinn og barist
þflngað til takmarjdnu var náð, en þflð vair ekki hann
sjálfur, sein hafði unnið sigurinn. Alt sem hann átti nú
hflfði áður verið eignt Gyðings eins, meðbiðils hams.,
sem hafði orðið hliutslrarpairi og fráieitt hafði dreymt.
um, hvar forlögin mundra láta eignir han.s fienda.
Og var Júflnfli ánægð? Biturleikinn í hánni fyrstu
geðshræring hennar var hoirfinn, og hún vissi vel, að
Deonand elskaði hana einlæglega. En hart var það,
að hún, sem tekið hafði þátt í þraiutúnrain, skyldi ve'ra
svaft Jaranunum af ainnaá'Í fconru, sieim: að miinsta kosti
hafði reynst veik fyrir, ef hún hafði ekki blátt áfram
verið ótrú, skylidi auðnfl'S't áð gefa manni bennar
það, siem hún sjálf hafði lagt sivo hart á sig að vínnfl
— það sem hún hafði uininið — og tapað. Og enni
harðara va'r það, flð hér á þessiu forna höfðingjalsetri,
sem þaðan flf átti að verða hieimili henmiar, skyldi hún
dag og nótt miega tiil með að veirða vör við návist
konu leinnar, yndislegrar fconu og fölrar, er aftraði
hienni frá að ná því, sem hún þráði rnest af öllram
hlutum — ást mannsims henmar algerðri og óskiftri.
Það var engilnn vafi á því, áð hún gerði of mikið úr
þessu. Karimienn eyða ekki öllu sfniu lífi í Irugsýki út
af endurmininingum um fyrstu konurnar, sem þeir hafa
ejskað, — erf þeir gerðu það, væri þessi veröld heldur
þiungbúin. En í hennar augum var þetta verulegt mót-
læti, og um mörg ár fanst henni það. Og sé |eitthvað
sanníeiki í hjörtum manna, þá gerir Utíð þó að skyn-
semin segi að það sé vitiLeysa.
I 'Stuttu máili, þegar þaiu' Leonard og Júana vom nú
farin að njóta velg«ngni sininair í fullum m»Ii, fóru
R'ey'kjavikur, og hefir því efcki
helidur verið mótmælt.
En aðalatriðið er þetta: Eftír
að bant hafði verið á hættur þæ.r
er c-bætiefna'Sinauð mjólk hefir í
för með sér, í grænuietisfátætou
Landi, þá vom þegar í stað hafn-
Þar TanQisóknir, sem vonarndi
verða vel af heradi leystar. Því
talcmarkið er vitanllega þáð, áð
úr þvi verði skorið til fuilis hverts-
konar hey gefi c-bætiefinaauðug-
ásta mjólik hér á laindi. Hvaða
bú skari fram úr með 'slfka 'mjóik.
Hverskouar hÍTðiing eigi bezt við,
og ekfci sizt, hvort ekki sé unt
að greiina mjóilkina til útsölu m.
a. eftir c-bæ'tiefinainnáhafldi hann-
ar.
Mieð þökk fyrir birtinguna.
Jónas Svelnseon.
Nýlátinn
\ er i Eyh'iildarholiti í Skagatfirð'i
fræðaþMlMiini'i Sveinn Eiilksfon 83
ára að aLdri. Hann var fyrmum
bónidi að Skatastöðum í Austiuir-
öal en siðan um langt «kaið
barnakennari í héraðiiniui. Slðaist
dvaldi hann hjá Guðirúnu dóttur
stnni og tiengdasyni siinuni', Gíftlia
Magnúsisyni, Sveinn vair kuinmir
Mm allan Skagafjörð og vfðair
fyrir ættfræði og þefckingu ifcia
á sögu og sögnum þjóWinfniiS’,
enda s'tálminnugur og sánnœðtur
í hvfvetna, F.O.
Útb^ði* AlþýSttblaðið!