Alþýðublaðið - 14.03.1939, Blaðsíða 2
ALÞYÐUBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGINN 14. maiz. 1939._
ftlafur J. Hvanndal
prentmyndasmlður 60 ára
.----
ÓLAFUR HVANNDAL
I DAG er Ólafur J. Hvanndal
sextíu ára. Hann er fæddur
á Þaravöllum í Ytri-Akraness-
hreppi í Borgarfjarðarsýslu 14.
marz 1879, sonur Jóns Ólafssonar
bónda þar, og konu hans, Sess-
elju Þórðardóttur.
Ólafur er vaxinn upp úr jarð-
vegi íslenzkrar þrautseigju og
karlmannlegra átaka. Ber hann
og þess glögg merki við fyrstu
sýn, en þeir, sem fylgst hafa
með starfi hans, mega fara nær
um málafylgju hans og þrek.
Ólafur vann algenga vinnu til
lands og sjávar á unglingsárum
sínum, uns hann hóf nám í tré-
smlði hjá Samúel heitnum Jóns-
syni og fékk þar sveinsbréf.
Stundaði hann síðan trésmíði
um hrið hér í bænurn, en fór
til Kaupmannahafnar árið 1907.
Gekk hann þar á teikniskóla, en
stundaði jafnframt nám í skilta-
gerð.
Kom Óltifur heim um vorið
1908 og vann hér um sumarið
við húsasmíði og skiltagerð, en
fór utan að nýju um haustið.
Tók hann þá að nema prent-
myndagerð hjá Hjalmar Carlsen
í Kaupmannahöfn.
1 Þýzkalandi var Ólafur 1910—
191 í. Vann hann þar í efnafræði-
og teiknideild við gagnfræða-
.skóía í Berlín. Fór svo til Leip-
zig og lagði stund á framhalds-
nám í prentmyndagerð hjá Brock-
haus og lauk þar námi.
Eftir að Ólafur kom heim 1911
fékst hann við ýmiskonar störf,
m. a. leiðsögn ferðamanna. Um-
boðssölu rak hann á stríðsárun-
um.
Hóf Ólafur nú undirbúning að
stofnun prentmynda-vinnustofu
sinnar. Á fyrstu árum fyrirtækis-
ins hafði hann við byrjunarerfið-
leikana að stríða í ríkum mæli
og reyndi þá mjög á þrautseigju
hans og þrek. En nú getur hann
litið til þeirra erfiðleika með full-
kominni vissu um sigurvænlegt
starf.
Prentmyndagerð er margþætt
$tarf og krefst mikillar
nákvæmni, en ólafur er list-
hneigður maður og hefir unun
af að fást við erfið viðfangs-
efni. Má fullyrða, að prentmyndir
Ólafs séu samkeppnisfærar við
myndir frá erlendum prentmynda
gerðum, enda er mjög lítið flutt
inn af prentmyndum.
Ólafur Hvanndal er starfsamur
maður svo með afbrigðum má
teljast, vinnur dægrum saman
þegar viðskiftamenn hans þarfn-
ast, því Ólafur vill engan mann
svíkja. Hann er hjálpsamur og
má ekkert aumt sjá. Hann er
vinmargur og munu vinir hans
og velunnarar minnast hans með
hlýjum hug á þessum tímamótum
í æfi hans og óska honum langr-
ar starfsæfi.
Vér, sem höfum fylgst með
starfi Ólafs Hvanndals, þekkjum
hans mikla starfsþrek og góðu
hæfileika, þökkum honum fyrir
hið mikla starf, sem hann hefir
unnið í þarfir íslenzks iðnaðar.
1 kvöld halda vinir hans honum
samsæti að Hótel Borg.
S.-n.
Alþýðublaðið hefir alla tíð skift
við Ölaf Hvanndal og þakkar
það honum ágætt samstarf, Vill
blaðið óska honum til hamingju
með þennan merkisdag í æfi
hans.
Nýr bátur til Vest-
munuaeyja.
NÝLEGA kom nýr bátur til
Vestmannaeyja „Gísli J.
Johnsen“, eign Guðlaugs Bryn-
jólfssonar útgerðarmanns.
Báturinn er smíðaður í Lille-Ö
bátasmíðastöð í Korsör — 26
smálestir að stærð með 100 hest-
afla June-Munktelvél. Er hann úr
eik, er raflýstur og hefir talstöð
og kostaði 33 þúsund krónur.
Skipstjóri er Sigurjón Jónsson
frá Eyrarbakka.
drottningín.
Því hærra, sem þeir flugu með spegilinn, því meira hlógu
þeir og gátu ekki dulið hláturinn.
Þá fór spegillinn að titra svo af hlátri, að
loks datt hann úr höndum þeirra, féll til
jarðar og fór í þúsund mola.
Og ekki batnaði við þetta, því að molarnir,
sem ekki voru stærri en sandkorn, flugu út
um allan heim, lentu í augunum á fólki og
sátu þar föst. En þetta varð til þess, að fólk
sá allt skakkt og sumir molarnir flugu meir
að segja inn í hjartað á mönnum, og það
var hræðilegt, því að þá varð hjartað kalt og
hart, eins og ísmoli.
Fáein spegilbrótin voru svo Aðrir mólar voru mátulegir Sá gamli hló, svo að hann
stór, að hægt var að nota í gleraugu, og ekki fór vel, ætlaði að springa, þegar brot-
þau sem rúðugler, en í gegn- þegar menn settu upp þessi in flugu víðs vegar. Á morg-
um þær rúður var ekki gott gleraugu í því skyni að sjá un fáum við meira að heyra.
að horfa á vini sína. glöggt og vera réttlátir.
Vlsiadin láía ekki að sér hæða.
Hvort réttara kann að vera, að góð erlend mjólk innihaldi 10
eða 20 mg. af C-bætiefni í mjólkurlítranum, skal ekkert um
sagt. Hitt er nú aftur á móti staðreynd, að gerilsneydd mjólk, í
mjólkurstöðinni hér í bæunm, reyndist í JANÚAR og FEBRÚ-
AR síðastl. að innihalda 13—14 mg. af C-bætiefni í 1 lítra af
mjólk, svo sem sjá má af áður birtum vottorðum frá Rann-
sóknarstofu Háskólans.
Samvinnnfél. Hólma-
víknr kaupir „Soli
deo jloria.
T^TÝLEGA hefir Samvinnufélag
Hólmavikur keypt vélbátinn
„Soli deo gloria“ frá Esbjerg.
Verðið var 50,000 krónur. Skip-
ið er 51 smálest á stærð, smíð-
að úr eik, vélin Bolinder 112
hestöfl, hefir talstöð og miðunar-
tæki. Skipstjóri er Páll Þorláks-
son.
1 BRÉF 1
Viðburðir í Grindavík.
Herra ritstjóri! Aðeins nokkr-
ar línur núna. Tvö spor hafa
verið stigin hér í vetur, sem að
vísu eru víxlspor, en samt
munu þau eiga að vera til þess
að bjarga þjóðinni frá þessu ei-
lífa hruni, sem alltaf er efst í
huga svartsýnustu miðalda-
hugsandi manna. Einkennileg at
vik eiga þessi spor í fórum sín-
um. Þegar stærra sporið, ef svo
mætti segja, var stigið í haust,
er verið að berjast við að koma
á messu í kirkjunni, því þá var
sunnudagur. Það kemur enginn
til að syngja. Það er stungið
upp á því, að sækja sóknar-
nefndaroddvitann, því bann er
söngmaður, enda skyldugur
samkvæmt lögum kirkjunnar,
að sjá um söng í kirkjunni, —
ekkert verður samt úr því að
han nsé sóttur, heldur er mess-
að sönglaust yfir 5—6 hræðum,
sem hlusta á prestinn. Kirkju-
sókn í Grindavík og kirkju-
söngur er efni á stóra örk, en
sleppum nú því í þetta sinn.
Þegar við komum út úr kirkj-
unni, þá byrjar það sögulega að
gerast: þá sjáum við kirkju-
haldarann skammt frá kirkj-
unni, hann er að spekúlera, —
hvert hann eigi nú að fara
næst. Hann hefir nefnilega
allan morguninn fram yfir
messu verið að safna fólki í
aðra kirkju. Það kemur þá upp
úr kafinu, að einn Nazistaprest-
ur úr Reykjavík ætli að vera
hér í kvöld að stofna félag, sem
eigi að bjarga þjóðinni og
Grindvíkingum frá eilífri glöt-
un. Þetta var það eina nauðsyn-
lega á þessum drottins degi.
Nazistapresturinn kom og
stofnaði félagið með ca. 40 and-
ans gamalmennum, sem fyr-
nefndur hafði náð í um mess-
una. Því hugsa ég oft og skrifa
nú: Ja, þeim ferst að tala um
guðleysi Alþýðuflokks- og jafn-
aðarstefnunnar. Ekki nú meira
um það. S.l. sunnudag er stofn-
að hér svokallað Sósíalistafélag.
Þjóðviljinn, Nýtt land og út-
varp hafa verið látin hrópa hátt
um það, en fáir munu vita um
fylgi þess hér. Því finnst mér
rétt að það tilkynnist jafnvel
allri íslenzkri þjóð. Stórt var á
stað farið, ekki minna en 4
komu frá þeim herbúðum úr
Reykjavík Það var byrjað eins
og venja mun vera að halda
fyrst opinn fund og svo að hon-
um loknum verði þeir eftir,
sem vilja skírast. Við því er
ekkert ilt að segja. Söfnuður-
inn fer út, — en eftir sitja 11
hræður. Það er þetta hátthróp-
aða Sósíalistafélag í Grindavík.
Nú er rétt að athuga þessa 11.
Það eru ekki gamalmenni, - —
fjarri fer því. Það eru mest að-
komumenn (sjómenn) og óvitar,
Frh. á 4 síðu.
Maðurinn sem hvarf
2.
ingjum borgið. Þetta virðist því í fljótu bragði ofur-auðvelt.
— En svo er ekki. — Þrautin er ekki nálægt því eins auðveld
að leysa eins og hún lítur út fyrir.
Hvernig getur maður horfið með 5 milljón dollara eignir,
án þess að hægt sé að rekja slóð hans og finna hann
í mörg ár hefi ég reynt að finna svar við þessari spurn-
ingu. En ávallt hefir mér tekizt að finna einhvern galla, —
einhverja skekkju í öllum svörum, öllum útreikningum, sem
ég hefi reynt. — Því meira, sem maður hugsar um þessa
gestaþraut, því erfiðari verður hún. — Og ... getið þér nú
kannske sagt mér, hvernig hann getur gert þetta?“
Fyrst í stað fannst mér einnig, að þetta hlyti að vera ákaf-
lega einfalt. — Ég benti strax á leið, en forsetinn sýndi mér
jafnskjótt, að hún var ófær. — Ég benti á aðra, en hann
lokaði henni jafnhratt. Og ég fann upp þriðju leiðina, en hann
tætti röksemdir mínar sundur ögn fyrir ögn. — Það leið all-
langur tími þar til ég fékk snjalla hugmynd:
„Hvernig væri, að við leituðum til þekktustu og snjöllustu
skemtisagnahöfunda Bandarkjannaí og fengjum þá til að reyna
að glíma við þrautina?“ spurði ég forsetann eitt kvöld. — S.
S. Van Dine, Rupert Hughes og álíka heimsþekkt nöfn. Þeir
gætu svo í félagi skrifað skáldsögu og notað hugmynd yðar í
uppistöðu. — Ég hefi nú þá trú, að hægt sé að leysa þraut-
ina. Og ég hygg, að þessir rithöfundar geti gert það.“
Forsetinn hló hinum heimskunna hlátri sínum.
„Það gæti sannarlega verið nógu gaman að reyna það.
Haldið þér áfram! — Hugmyndin er yðar og höfundanna. —
Reynið þið bara, hvað þið getið fengið út úr henni.“
Ég tók mig því næst til og samdi ítarlegt yfirlit yfir hug-
mynd hans, eins konar beinagrind að skáldsögú án allra
tengsla. Það yfirlit fékk forsetinn ekki að sjá, en ég sendi
það til 6 hinna víðkunnustu skemtisagnahöfunda Ameríku
og bað þá að taka það til meðferðar, ef það félli þeim í geð.
Að einum þeirra undanskildum fékk enginn þeirra að vita, að
Roosevelt Bandaríkjaforseti ætti þar nokkurn hlut að máli.
Þeir tóku á móti hugmyndinni sem hverjir aðrir fagmenn og
tóku hana til meðferðar sem hvert annað skáldsöguefni, án
þess að hirða um hvar það ætti upptök sín. Allir urðu þeir
jafnhrifnir af hugmyndinni, og verður það aðeins fært henni
sjálfri til tekna.
Og eftirfarandi saga er þannig árangurinn af því, hvað 6
heimskunnir höfundar unnu með því að glíma við ráðgátu
Roosevelts Bandaríkjaforseta.
Fulton Oursler.
Vv - - -n.
RUPERT HUGHES:
I. KAFLI.
TÓR og þung Atlantshafs alda fleygði Jim Blake langar
leiðir upp í sandinn. Hún velti honum fram og aftur, unz
honum tókst, stynjandi af áreynslu, að slíta sig úr heljarörm-
um hennar, er reyndu að draga hann með sér út í djúpið aftur.
Hann hafði fengið nægju sína að þessu sinni og flýði því
lengra upp á sandinn, þangað sem hann fékk frið til að blása
mæðinni. Hann elskaði þessa baráttu við hafið. Hún hjálpaði
honum til að halda líkama sínum hraustum og grönnum, þrátt
fyrir rólegt ssallífi og 43ja ára aldur. — Maðan hann sveipaði
um sig baðhandklæðinu, horfði hann án afláts upp til stóra,
hvíta hússins, sem gnæfði yfir Southampton-klappirnar. —
Heimilið hans! — Hvaða þýðingu myndi það í raun og veru
hafa fyrir hann, þó sandurinn, sem það var byggt á, rynni allt
í einu.burt undan því, svo það hryndi í rústir? Hann velti
þeirri spurningu fyrir sér. Hann var farinn að gruna það, að
allt líf hans væri, þegar öllu væri á botninn hvolft, í raun
og veru byggt á sandi. — Og þó voru eignir hans minnst 7
milljón dollara virði.
Eftir langa, svefnlausa nótt hafði Jim enn þá ekki komizt að
neinni niðurstöðu. Hann glímdi ennþá við þá ráðgátu, hvernig
hann ætti að haga sér gagnvart konu sinni. Hann vissi það
eitt, að hvað sem það kostaði vildi hann og ætlaði að komast
hjá því að standa í háværum illdeilum við hana, — þrátt fyr-
ir það, þó hún nú hefði ekki komið heim alla nóttina, og að
nú átti hann von á henni á hverri stundu.
Síðastliðið kvöld hafði Ilka farið að heiman í ofsakasti
eftir orðastríð á milli þeirra, sem nú orðið var, því miður,
orðið daglegt brauð. — Allt hennar villta, rússneska eðli og
stærilæti hafði brotizt fram í ljósum logum. Hún hafði sagt,
að það gæti svo sem skeð að hún yrði komin aftur heim að
„Blaketon“ um morgunverðai'tíma, — en það gæti líka alveg
eins skeð að hún yrði ekki komin, — þar sem samkvæmið,
sem hún ætlaði í, hefði ákveðið að ljúka nóttinni með því að
fá sér morgunhressingu í vínskála Kitsons.
Hjónaband þeirra varð meiri og meiri skrípamynd með
hverjum deginum, sem leið. — Hvað var það eiginlega, sem
þjakaði Ilku, — og hann sjálfan? — Hann gat eiginlega ekki
gert sér ljósa grein fyrir því. — Voru það auðæfin? Auðæfi
voru svo óendanlega mikilsvirði fyrir hana, en svo lítilsvirði
í hans augum. ^