Alþýðublaðið - 16.03.1939, Blaðsíða 2

FIMTUDAG Í6. MARZ 1939
Vökuun stofu-
hlóma.
Eitt aðalatriðið til að stofublóm
geti prifist er hæfileg vökvun.
Bæði of mikið og of lítið vatn
getur orsakað visnun og dauða
plöntunnar. En því miður er ekki
hægt að segja ákveðið um hversu
oft eða mikið á að vatna plönt-
um, þar kemur svo margt tii
greina, svo sem árstíðin, hiti,
loftraki, mold, einnig aldur plönt-
unnar og heilbrigði. Þroskatími
flestra planta er sumarið. Sól-
skinið og hitinn orsaka mikla
uppgufun úr moldinni og þarf
því oft að væta hana. Á veturna
þurfa þær mikið minna vatn, þá
gufar minna upp úr moidinni
í kulda, plantan vex minna og
|arf því minna að nærast.
Þó eru nokkrar plöntur þarna
undanskildar, svo sem aipafjóla,
jóiakaktus, prímúla o. fl. sem
hafa sinn aðalþroskatíma á vet-
urna. Þeim verður þá að vatna
riokkuð oft.
Helzt á að vatna plöntum fyrri
hluta dags yfir veturinn, sé það
gert seinni hlutann eða á kvöld-
iri, verður kuldinn svo mikill í
moldinni yfir nóttina.
í stofum með miðstöðvarhita
cr ioftið þurt og kyrt og það
fellur plöntunum illa, til að bæta
úr þessu á að láta vatn standa
i stofunrii i leirhylki, sem hengt
er á miðstöðvarofninn, og vel
verður að gæta þess að það sé
aldrei tómt.
Aftur á móti þar sem kolaofn-
ar eru, er loftið á stöðugri hreif-
ingu, og er það að þakka loft-
straumunum í ofninum. Þess-
vegna þarf í herbergjum með
miðstöðvarhita að hafa glugga
mikið opna, þó verður að gæta
þess að láta ekki plönturnar
standa í loftstraumnum. Ef þér
nú spyrjið hversu langt á að
líða milli þess að planta sé vökv-
uð, þá er ekki hægt að svaraþví
ákveðið. En aðaláherzlan er lögð
á, að plantan sé vökvuð í hvert
skifti sem hún er orðin þurr, þó
má ekki láta hana þorna svo,
að blöðin séu farin að hanga.
Engu er þó hættuminna að vatna
plöntum of mikið, þær geta þá
ekki notað alt vatnið og moldin
verður altaf blaut og köld, og
alt loft er útilokað fyrir ræturn-
ar, holurnar eru fullar af vatni
og andardráttur plantnanna verð-
ur tregur, auk þess koma sýrur
í moldina sem eyðileggja plönt-
una og orsaka visnun og dauða.
Fái planta of lítið vatn aftur
á móti nær það ekki til allra
rótanna vegna þess að mest af
sogrótunum liggur við botninn
og út við hliðar pottsins, þetta
orsakar það að ræturnar hætta
að.vaxa og plantan visnar.
Ef þér eruð nógu kunnugar
blómunum yðar getið þér fengið
þau til að segja blautt og þurt
með því að banka með hnúanum
létt högg í pottinn, komi dimt
hljóð, þýðir það blautt, en
sé það hátt og skært er það
þurt.
Ýms góð ráð fyrir [
húsfreyjuna, |
EF MATURINN brennur við.
er honum strax hellt í annan
pott, en það verður eftir bruna-
skorpa í botninum á hinum
pottinum, þá er gott að hella
vatni í skál og láta svo pottinn
standa ofan í, þá mun skófin
fljótt losna frá.
EF KARTÖFLURNAR eru
dökkar og ljótar, er gott að láta
eina matskeið af ediki út í suðu-
vatnið.
ÁU>ÝÐUBLAÐK>
HEIMILIÐ, KONURNAR OG BORNIN F0REEDRAiR
1 SEGJA FRA
drottningin.
Þar sem kassarnir voru mjög háir og börnin vissu, að þau
máttu ekki skríða upp í þá, fengu þau leyfi til þess að fara
út um gluggana og talast við,
KÁPA úr dökkbrúnu efni.
Vasarnir eru úr dökkbrúnu
skinni. Ermarnar eru víðar og
ryktar að framan undir mjóa
skinnlíningu. í hálsinn er dökk-
brúnn klútur, enginn kragi, en
í stað þess eru smáspælar, sem
hneptir, eru fram yfir axlirnar.
Tölurnar eru yfirdektar af
sama. Hanzkarnir, hatturinn,
skórnir og hálsklúturinn eru af
sama lit og skinnið, dálítið
dekkri en kápan sjálf.
£4* y£t4*ir jívtií/
Máno bón
°cL /
FEGRUN
ARMANNA
Upphandleggurinn. Margar
konur hafa hlotið í vöggugjöf
fannhvíta, mjúka og fagra upp-
handleggi, en hinar eru að
minsta kosti jafnmargar, sem
náttúran hefir vanrækt að veita
þessa prýði. Hræðilegust er þó
hin svonefnda „gæsahuð", en
þá meinsemd er auðvelt að
lækna. Það er ekki meira en
mánaðarverk, og aðferðin er
sem hér segir:
Burstið upphandleggina á
hverju kvöldi úr sterku sápu-
vatni með stífum naglabursta.
Burstið fast, þangað til hand-
leggirnir eru orðnir heitir og
rauðir. Þegar þér hafið þerrað
þá, rjóðið þér á þá volgu við-
smjöri, og núið það vel inn í
hörundið, endurtakið þetta á
hverju kvöldi í mánuð, og þá
munuð þér hafa fengið flauels-
mjúka húð í stað gæsahúðar-
innar, sem er með öllu horfin.
Séu armleggirnir rauðir af
þessari óvægilegu meðferð, þá
rjóðið á þá handaáburði. Berið
hann á á hverjum morgni ef þér
hafið burstað armana kvöldið
áður, og svo oft á daginn sem
þér fáið viðkomið.
Olnbogarnir. Sumar konur
hafa sívala olnboga, aðrar totu-
myndaða eða ydda, en hver svo
sem lögun olnboganna er, þá er
mest um vert, að þeir séu
hvorki rauðir né hrjúfir. Það
afskræmir jafnvel lxinn feg-
ursta olnboga, og því er öllum
konum jafnnauðsynlegt að
losna við þau lýti. í fyrsta lagi,
styðjist aldrei á olnbogana ein-
göngu, þegar þér sitjið við borð,
heldur látið alla framhandlegg-
ina hvíla á borðplötunni. Hið
fyrra er bara leiður vani. Núið
olnbogana á hverju kvöldi með
volgu viðsmjöri. Núið í hring
og hvern olnboga 2 mín. í senn.
Heílið viðsmjöri í lófa yðar,
dýfið þrem miðfingrum hinnar
handarinnar ofan í það og rjóð-
ið því á með þeim. Berið lítið á
í senn, en nuddið það svo vel
inn í húðina sem unt er. Rjóðið
auk þess handaáburðinum dag-
lega á olnbogana.
Framhandleggur. Séu fram-
handlegigirnir vaxnir dökkum
hárum, þá kaupið 25 gr. af 55%
brintoverilte upplausn, látið í
það nokkra dropa af salmiaks
spiritus, og 5 gr. af ammoníaki.
Vætið því næst baðmullar-
hnoðra í blöndxxnni og rjóðið
vel á handleggina. Endurtakið
(Frh. á 3. sáðu.)
Á sumrin gátu þau hitzt með 0g upp mörg þrep. Það var kafald úti.
því að hoppa út um glugga,
en á vetrum þurftu þau niður
mörg þrep,
NÚ FER SUMARIÐ að nálg-
ast og þarf þá að fara að hugsa
fyrir vor- og sumarhöttunum.
Hér er einn eftir nýjustu tízku
frá París, hann er úr svörtu
„filt“ með perluleggingu fram-
an á barðinu, og bandi undir
kverkina. Einnig verða mikið í
tízku í sumar „tyl“-hattar,
sömuleiðis verða marglit slör og
blóm mikið notuð sem hatta-
skraut.
an í, — þau eiga að standa dá-
lítið upp úr.
Nýtt franskbrauð borðað
með. Þessa sósu má líka hafa
út á fiskibollur, þá er smjör-
deigssneiðum raðað í kring.
Bakaður fiskur.
Fiskurinn er roðflettur, skor-
inn frá beinunum, saltaður um
stund, þveginn, þerraður og
skorinn í fremur litlar sneiðar,
sem yelt er upp úr brauð-
mylsnu.
Eldfast leirmót er smurt vel
innan með smjöri og góður
(Frh. á 3. síðu.)
BÖRN geta oft verið mjög
gleymin, en ég held að
þetta megi laga með því að taka
það réttum tökum. Venjulega
eru það eldri börn, sem gleyma,
og mjög oft stafar gleymska
þeirra aðeins af kæruleysi, t. d.
þegar þau gleyma því, sem þau
eru beðin að gera.
Ég hefi gert tilraxin með
yngstu dóttur mína, sem er átta
ára, hún átti að koma með dá-
lítið frá kaupmanninum um
leið og hún kom heim úr skól-
anum. Ég hafði beðið hana fyrir
alla muni að gleyma þessu ekki,
en þegar hún kom heim hafði
hún gleymt því. Hún lofaði að
muna það næsta dag, en
gleymdi því aftur. En nú var
hún miskunnarlaust send til
kaupmannsins, sem var 8 km.
leið. Síðan hefir hún alt af mun.
að það, sem hún hefir verið
beðin að gera.
Litla dóttir okkar hefir alt af
verið mjög þæg. Fyrir stuttu
síðan fór hún að verða svo ó-
þekk að láta þvo sér um höfuð-
ið, að það var ómögulegt að
ráða við hana. Alt var til ama,
sápan fór upp í augun á henni,
og ég gat ekki einu sinni fengið
að skola sápuna úr hárinu á
henni. En svo fann ég ráð, sem
varð til þess að hárþvotturinn
varð hreint og beint að skemt-
un. Ég lagði barnið á eldbús-
borðið á bakið og lét það hafa
höfuðið yfir vaskinum. Á þenn-
an hátt er hægt að þvo hárið án
þess að barnið þreytist.
Þegar veðrið er vont, og
börnin þurfa að vera mikið
inni, eiga dætur mínar tvær,
tveggja og fjögra ára, bágt með
að láta seinni hluta daganna
líða án þess að leiðast. Ég hefi
þess vegna tekið upp á því að
leika mér með þeim dálítinn
(Frh. á 3. síðu.)
sitja á skemlum sínum undir rósatrjánum og
leika sér saman.
En á veti-um var ekki hægt að skemta sér
á þennan hátt. Gluggarnir voru oft hélaðir,
en þá hituðu þau koparskilding á ofninum
og lögðu hann svo á rúðuna og þá þiðnaði
hélan og þau gátu gægst út og séð hvort
annað, og öðru megin var lítill snáði og
hinum megin lítil telpa, hann hét Óli og hún
hét Gerða.
NOKKRIR FISKRÉTTIR
Fiskfars með blómkáli.
Blómkálshöfuð eru snöggsoð-
in, tekin upp úr vatninu og lögð
á grúfu á hrein, þunn lérefts-
stykki utan á blómkálið er síðan
hlaðið fiskfarsi, þannig, að
myndaðar eru kúlur þar sem
annar helmingurinn er blóm-
kál, en hinn fiskfars. Lérefts
stykkin eru bundin utan um og
böglarnir soðnir í ca. 20 mín.
Brætt smjör með. Til hátíða-
brigða má hafa ýmsar aðrar
sósur, t. d. humarsósu.
Soðinn fiskur í seljurótarsósu.
Fiskur er soðinn á venjulegan
hátt, roð og bein vandlega
hreinsuð frá. Seljurót (Selleri)
er skorin í litla teninga, sem
einnig eru soðnir í saltvatni.
Nokkuð þykk sósa er bökuð upp
úr smjörlíki og hveiti, þynt út
með fisk- og seljurótarsoðinu;
1 eða 2 hrærðar eggjarauður
látnar í seinast og fiskur og
seljurót hitað í sósunni, suða
má þó ekki koma upp vegna
eggjanna. Litlar franskbrauðs-
sneiðar eru brúnaðar í smjöri á
pönnu og lagðar í kringum fisk-
inn á fatinu.
Innbakaður fiskur.
Fiskurinn er roðflettur og
skorinn frá beinunum í hæfi-
lega stór stykki, sem eru látin
liggja saltstráð í hálftíma; þau
eru síðan þvegin og þerruð, dýf-
in ofan í þykt pönnukökudeig
og steikt í smjöri eða feiti við
ekki mjög mikinn hita. Brúnað
smjör og kartöflur með.
Hæfilega þykt deig er þann-
ig: 250 gr. hveiti, 1 eða 2 egg,
50 gr. bráðið smjörlíki, nálægt
XA 1. mjólk, salt og ögn af sykri.
Það má komast af án eggjanna,
en deigið verður mun betra ef
þau eru höfð.
Soðinn fiskur í karrysósu með
grænmeti.
Fiskur er soðinn og roð og
bein hreinsað frá. Gulrætur og
púrrur sömuleiðis soðið í 3—4
cm. stórum bitum.
Sósa bökuð upp úr smjörlíki
og hveiti og þynt hæfilega út
með soðinu, kryddað með karry
eftir smekk. Fiskur og grænmeti
hitað gætilega í sósunni. Þur
soðin hrísgrjón etin með, ann-
aðhvort borin sér eða látin í
kringum fiskinn á fatinu.
Fiskur í rjómasósu.
Fiskurinn er roðflettur og
skorinn frá beinum í hæfilega
stór stykki, sem velt er upp úr
eggjum og brauðmylsnu og
steikt, saltað hæfilega. Fiskin-
um verður að halda vel heitum
meðan sósan er búin til, hún er
bökuð upp úr smjörlíki og
hveiti og þynt út annaðhvort
með fisk- eða kjötsoði. Krydd-
að með sítrónusafa, madeira eða
sherry og enskri fiskisósu eftir
smekk; sömuleiðis ögn af sykri.
Rétt um leið og borið er á borð
er þeyttum rjóma hrært út í
sósuna, sem verður að vera vel
heit, svo rjóminw kæli hana
ekki mikið. Sósunni er helt á
heitt fat og fiskstykkin látin of-