Alþýðublaðið - 18.03.1939, Side 1

Alþýðublaðið - 18.03.1939, Side 1
ÁKSHATIÐ Alþýðuflokksfélags Reykjavíkur er í kvöld kl. 8 í Iðnó. RITSTJÓRI: P. R. VALDEMARSSON ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKUKINN XX. ÁRGANGUR LAUGARDAGINN 18. marz 1939. 65. TÖLUBLAÐ. Alþ ýðuf lokksf élagar! Kaupið ykkur aðgöngu- miða að árshátíð Al- þýðuflokksfélagsins, áð- ur en það er um seinan. Chamberlain forsætisráðherra og kona hans. Hferju á áð svara kr3fu Luft~Hansa um lendingarstaðl ? ——------— Engin pjðð heflr samninga am flngferðir hér á landi. “P REGNIRNAR um að hingað sé von þýzkra flugmanna á vegum þýzka flugfélgsins Luft-Hansa mun hafa komið flestum hér al- gerlega á óvart. Þó mun öll- um almenningi hafa komið enn meira á óvart þær upp- lýsingar forsætisráðherra, að félag þetta teldi sig hafa „beztu-kjara-rétt“ hér á íandi fram á árið 1940 til flugferða hér innanlands og til útlanda, samkvæmt bréf- úm frá 1931 eða 1932, er hér var fyrst tilraunaflug á veg- um hins svonefnda Flugfé- Iags íslands, sem mun hafa staðið í sambandi við Luft- Hansa. Að vísu ec það nú svo, að hér á landi hefir ekkert erlent félag nú rétt til neinnar flug- starfsemi, nema Flugfélag Akur- Reykiavik og Haínar- firði. A^þýðuflokksfé- LAG Reykjavíkur heldur aðalfund sinn á mánudagskvöld kl. 8V2 í Iðnó niðri. Fer þar fram kosning stjórnar, samþykt reikninga og fleira, sem heyrir undir aðalfund. Alþýðuflokksfélag Hafn arfjarðar heldur almennan félagsfund á morgun kl. 4 í Bæjarþingssalnum. Á dagskrá fundarins eru fé- lagsmál og umxæður um stjórnmálaviðhorfið. eyrar, sem hefir starfrækt ann- að slagið s. 1. ár flugferðir en þá nánast alveg áætlunariaust og með ríkisstyrk og ber að líta á slíkt sem tilraunaflug eingöngu enda eigi um annað að ræða enn. Luft Hansa virðist bó ekki geta átt hér nein réttindi samkvæmt bréfinu frá 1932 þar sem ekkert erlent félag hefir hér nú nein réttindi til flugferða og „beztu kjararéttur“ þess byggist vitan- lega á því að alþingi og ríkis- stjórn hafi leyft einhverju erlendu félagi öðru slíkt leyfi hér. Þær umræður, sem á sínum tíma fóru fram um það, að am- .eríska félagið „Imperial Air- ways“ fengi réttindi til að hafa hér viðkomu á tilraunaflugi „norð urleiðina“ milli Evrópu og Am- eríku báru aldrei neinn árangur og því er ekki um að ræða að það félag hafi hér nú nein rétt- indi. Er því nú svo ástatt að ekkert erlent flugfélag hefir hér nein réttindi og eins og nú er ástatt í heiminum væri það ekki rétt af alþingi og ríkisstjórn að veita neinu félagi — frá hvaða er- lendri þjóð sem væri — leyfi til að reka héðan eða hingað fiugferðir. Vér verðum að hafa það hug- fast, að Island er hlutlaust land í ófriði, og að nú hvílir mikil Úfriðarblika yfir Evrópu. Vérhöf- um og dæmin fyrir oss um það, að réttur smáþjóðanna er ekki mikils metinn, ef stórþjóðunum býður svo við að horfa, og ef vér ieyfum hér einni þjóð lend- ingarstaði og dvöl til tilrauna- flugs getum vér tæpast bannað það öðrum, ef um yrði sótt. Það er því nánast móðgun við Fih. á 4. síðu. Choiberlaíi boðar í stórpólitlskri ræfto stefosbreyti t Mzkalaodl. Ekkert mark framar takandi á yfirlýsingum Þýzkalands Orðrémur um, að Anthony Eden, Winston ChurehlU og Dnff Cooper taki sæti í brezku stjörninni næstu daga. Frá réttaritari Alþýðublaðsins. K.HÖFN í morgun. HAMBERLAIN forsætisráðherra Breta hélt stórpóli- tíska ræðu í Birmingham í gærkveldi um samnings- rof Hitlers gagnvart Tékkóslóvakíu, sem hafði inni að halda þær alvarlegustu ásakanir, sem brezkur forsætis- ráðherra hefir nokkru sinni á friðartímum borið fram gegn stjórnarforseta eða þjóðhöfðingja erlends ríkis. Hann sakaði Hitler um að hafa svikið loforð sín og skuldbindingar og dró enga dul á það, að sá tími væri nú á enda, að nokkur tæki mark á yfirlýsingum þýzku stjórr arinnar. Það er skoðun manna, að Chamberlain hafi með þess- ari ræðu breytt algerlega uin stefnu gagnvart Þýzkalandi og viljað gefa til kynna, að hann teldi allar tilraunir til frið- samlegrar sambúðar og samninga við það vonlausar héðan í frá. Og þess er getið til, að hann hafi, áður en hann hélt ræðuna, fengið fullvissanir Bandaríkjanna og Sovét-Rúss- lands um það, að þau myndu ekki sitja hjá, ef til ófriðar kæmi. Sterkur orðrómur gekk um það í London í gærkveldi, eftir að Chamberlain hafði haldið ræðuna, að stórkostlegar breytingar væru í aðsigi á brezku stjórninni í samræmi við hina nýju stefnu, og myndu þeir Anthony Eden, Winston Churchill og Duff-Cooper innan skamms taká sæti í henni, en þeir hafa, eins og kunnugt er, innan brezka íhaldsflokksins verið aðalandstæðingar allra sam- komulagstilrauna við Hitler. Ræða Chamberlains hefir vakið ógurlega reiði á Þýzkalandi og það er jaínvel haft við orð í Berlín að slíta öllu stjórnmálasambandi við England. Auk þess er sagt, að Hitler sé stórmóðgaður yfir orðum, sem Duff-Cooper lét falla í neðri málstofu enska þingsins í gær. Henderson, sendiherra Breta í Berlín, hefir verið kallaður til London til þess að gefa skýrslu um viðburði síðustu daga. Það er talið mjög vafasamt, að hann fari aftur til Þýzkalands. Vér metum friðinn mikils en frelsið þó meira en friðinn Ræða Chamberlains í Birmingliam i gærkveidi. LONDON í gærkveldi. FÚ. Chamberlain flutti ræðu sína i ráðhúsinu í Birmingham og hóf mál sitt kl. 7,15 eftir ís- lenzkum tíma. Kvaðst hann hafa ætlað að tala um atvinnu- mál, fjármál og viðskiftamál, en hinir ægilegu atburðir, sem gerst hefðu í Evrópuí vikunni, hefðu skákað þessum hlutum til hliðar, og hann kvaðst finna það á sér, að bæði þeir, sem við væru staddir, og þeir, sem á hann hlustuðu í útvarpinu, ætl- uðust til þess, að heyra nokkuð um afstöðu brezku stjórnarinn- ar til þeirra mála. Því næst sagði hann, að einn hlutur vaeri viss — og hann væri sá, að almenningsálítið 1 þessu landi og öðrum löndum hefði fengið skarpara áfall, að því er snerti viðhorfið til Þýzka lands, en nokkru sinni áður, síð- an núverandi stjóm í Þýzka- landi komst til valda, og annað væri víst: það væri ómögulegt að sjá fyrir afleiðingar þessara atbiu'ða. £g trúði einlæglega yfir- lýsingum Hitlers. Þá rifjaði Chamberlain upp ferðalög sín til Berchtesgaden og Miinchen og gagnrýni þá, er hann hefði sætt bæði í blöðum og á þingi, þar sem ýmsir hefðu látið í veðri vaka, að það væri honum að kenna, hvert afhroð Tékkóslóvakía beið í septem- ber. Hann kvaðst aldrei hafa vænst þess að sleppa við gagn- rýni, en vildi benda á það, að enginn hefði gagnrýnt sig, þeg- ar hann fór þessar ferðir. Hann kvaðst aldrei hafa borið á móti því, að árangurinn af þessum ferðum hefði verið langt frá því, sem hann heHSi óskað. Vlð- fangsefni þau, sem hann hefði átt við að etja, hefðu ekki verið ný og það hefði átt að vera bú- ið að leysa þau fyrir löngu, en það hefði strandað á þröngsýni og skilningsleysi stjómmála- manna annara landa. „Þegar ég kom að var þetta orðið eins og hættulegur sjúkdómur, sem lengi hefir verið vanræktur og þar sem uppskurður einn kem- ur nú að haldi. Eigi að síður náði ég fyrsta takmarkinu með íerðum mínum, friðinum í Ev- rópu var bjargað — og ef ég hefði ekki fairð þær, lægju nú þúsundir af æskumönnum Ev- rópu á vígvöllunum.“ Þá sagði Chamberlain að honum hefði verið mjög hug- leikið að komast að raun um það, hvað Hitler hefði í hyggju og að hve miklu leyti hann væri fáanlegur til þess að hefja sam- vinnu á þessum grundvelli. Andrúmsloftið hefði verið langt frá því að vera ákjóþanlegt, vegna þess hve alt var komið á odd í Tékkóslóvakíu, en Jbó hefði sér fundist, að víðrarfP: sínar við Hitler hefðu ekki ýffr- ið með öllu árangurslausar. „Og ég trúði einlæglega þeirri yfirlýsingu hans, sS þetta væri síðasta landakrafan. sem hann myndi gera í Evrópu, og að hann óskaði ekki að brjóta undir Þýzkaland önnur þjóðemi.“ Hitler hefðí staðfest þessi ummæli sin síðar meir í ræð- unni í Sportpalast og viðhaft þau orð við Chamberlain, að hann ábyrgðist þetta. Særðar og vonsyikiii eins og brezka gjððln 011. Það var þess vegna engin Frh. á 4. síðu Bandarikta neita að við- nrkenna innlimnn Tékké- slévakin í Þjzkaland! ..—-.. 1 Barðorð opinber yfirlýsing í Washington. LONDON í morgun. FÚ. BANDARÍKJASJTÓRN gaf í gærkveldi út harðorða opinbera yfirlýsingu, þar sem hún fordæmir algerlega atferli Þýzkalands í Tékkóslóvakíu. Yfirlýsingin var geíin út af Mr. Summer Wells aðstoðarutan- ríkismálaráðherra og með sam- þykki Rooseveltas forseta. í tilkynningunni segir á þessa leið: Stjórn Bandaríkýúnna, sem grundvölluð er á viðurkenn- ingu mannlegra réttinda og mannlegs frelsis og starfar samkvæmt meginreglu Iýðræð- isins, getur ekki látið hjá líða að fordæma þær ráðstafanir, sem nú hafa leitt til þess, að uni stundarsaldr hefir frelsi og sjálfsforræði ifullvalda ríkis verið afmáð. Er af þessu aug- Ijóst, að ofsafengnar lögleysur og gerræiðsfult ofbeldi ógna allri menningu nútímans og skipulagi. í sambandi við orðin „urn stimdarsakir“, sem stauda í yf- irlýsingunni, gefur Sumner Wells þær skýringar, að með þeim sé átt við það, að Banda- rfkin muni hvorki beint né ó- beint viðurkenna innlimun Tékkóslóvakíu í Þýzkaland. Hann lét þess einnig g«tlð, að vertð væri að fhuga, hvarníg stjórnmálasambandi Baudarfkj anna og Tékkóslóvakfu yrði hagað í framtíðinni. AMegastaræð an síðan 1914. Dmmæli hrezkra biaði nm ræðn CbamberlaiHL LONDON í morgun. FÚ. "OREZK BLÖÐ skrifa mikið A-* um ræðu Chamberlains í gærkveldi og eru sammála um það, að hann hafi talað af karl- mennsku og festu. Mörg áf blöðimum eru sammála um það, að ummæli hans um nauðsyn þess að koma á náinni samvinnu milli Bretlands og annara rikja til viðnáms gegn ofbeldinu hafi verið merkasti hluti ræðunnar. í þennan streng taka „Times“ og „Yorkshire Post.“ „Times“ bendir einnig á það, að það hafi verið líkt Chamberlain að vera fámáll og varfærinn á miðviku- dag, en í gærkvöldi hafi hann sýnt það til fulls, að hann fyllsta þátt í vonbrigðum og harmi þjóðarinnar yflr þeím at Ftb. i 4v aSOa.

x

Alþýðublaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.