Alþýðublaðið - 20.03.1939, Blaðsíða 2

SÍANUDAGINN 20. MARZ 1939.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
UMRÆÐUEFNI
Gœftaleysi—- fiskleysi. Ó-
möguleg í að fá pressaðan
saltfisk. Bréf frá „frú X".
Þjóðverjarnir og landið okk-
ar. Klofningur í Óðni. Vita-
minin og Jónas Sveinsson.
Frjálsar ástir.
ATHUGANIR HANNESAR
A HORNINU.
UNDANFABIÐ hafa verið
slæmar gæftir héðan úr Reykja-
vík. Það hefir líka komið óþægi-
lega við okkur fiskæturnar, sem
erum lítið gefnar fyrir kjöt oft í
viku. Hitt finst húsfreyjum verra
hye íitið fisksalar vírSast hugsa
um að" reyiiá áð gera viðskifta-
mönnum sínum til hæfis. Þáð má
syo að orði komast, að yarla sé
mögttlégt að fá nema tvær eða
hrjár fisktegttndir í fiskbúðunum,
réyktur fiskur, nætursaltaður fisk-
lir óg ný 'ýsa. Það virðist alveg
ómögulegt að fá góðan pressaðan
sáltfisk, karfa. lúðu eða eitthvað
iil tílhwytingar. ,
ÍVM ÞETIA skrifar frú Xmér í
gæri;v Mér, þætti væht um það,
ífannes minn, að þú gerðir að um-
tálsefni fyrirkomulag fisksölunnar
í;þesjsum bæ, Á öllu þvi standi er
ég gefsamlega að gefast upp. Dag
eftir dag hefi ég hringt í fiskbúð-
irnár óg spurti éf'tir pressuðum salt-
fiski, en alt af fengið sama svarið,
að/ hánn væri alls ekki til. Iibks í
morguh þóttist ég sjá saltfisk út-
bieyttan í- vagni hjá fisksala á
tbrginu og ég keypti hann; en þeg-
ar til kom var þetta gerskemdur.
drafúldinn labri. Hvernig stendur
á þessu? Er ástandið virkilega þann
ig,':að órhögulegt sé að fá saltfisk
í þéssum fiskibæ? . ,
'JfHf- ÍÉTLA Þjóðverjar að fara
að ranns'aka hér hvaða hreyfingar
sé.u, á landinu. Um hreyfingar í
landinu. munu þeir líkast til vita
nbg'fyrir löhgu. Það er hins vegar
ekki nema eðlilegt áð þeim sé for'-
vitni á að vita um það, hvort ís-
land sé að færast austur á bóginn
eða vestur á bóginn. Að líkindum
hafa Þjóðyerjar þegar tekið af-
stbðu með' annari hvorri áttinni,
eri við fslendingar erum á móti
báðum og viljum helzt að gamla
landið okkar sé kyrt á þessum
sínum gamla og góða stað. Hvort
herskipið Emden á að stöðva
hreyfingár landsiris, veit ég auð^
vitað ekkert.
S AGT EE að verkamannafélag
íhaldsmanna sé klofið. Heyrst
hefirað á fundi, sem haldinn var
nýfega'í félaginu. Kafi verið gerð
sú Iagabreyting. að enginn verka-
máðuf; sem ekki væri í einhverju
pólitísku íhaldsfélagi. fengi að
ganga í það, en þá gengu um 50
nazistar úr félaginu.
MÉE hafa borizt ítrekaðar
DAGSINS.
beiðnir um að skora á Jónas
Sveinsson lækni að birta opinber-
lega rannsókir þær á C-vitamin-
innihaldi mjólkur, er hann kveðst
hafa í fórum sínum og sýni hinar
ákjójsanlegustu niðurstöðuy fyrir
hlutaðeigandi mjólkurbú, er hann
segir að séu hér í nágrenninu.
HANN HEPIE boðið, að á þær
megi líta á læknisstofu sinni. Nú
er vitað, að læknirinn hefir svo
mikið að gera, að nærri ókleyft er
að ná við hann tali. nema fyrir þá.
sem hafa nægan tíma til þess. Og
þó menn láti sig hafa það, ef þeir
eru í sjúkdómserindum, að bíða í
2—3 tíma eða jafnvel lengur eftir
viðtali. þá er það öðru máli að
gegna, þegar aðeins er um að ræða
að líta á skýrslu um mjólkiirrann-
sóknir. Hvort væri nú betra fyrir
læknirinn, að fá yfir sig ös allra
þeirra manna og kvenna er áhuga
hafa á þessu máli og gjarna vilja
líta á þessar skýrslu, eða vera
laus við slíkan átroðning, en verða
við áskorun formanns Mjólkursölu-
nefndar og birta sannleikann.
LÆKNIEINN HEFIE sjálfur
sagt að þetta mál varðaði
allan almenning. — Því þá að
vera að pukrast með að bjóða
einum og einum manni að sjá
þessar skýrslur? Því ekki að birta
þær fyrir allan þann almenning,
sem þetta mál varðar.. Mjólkur-
samsalan hefir látið rannsaka þá
mjólk, sem hún býður almenningi
og hefir birt opinberlega niður-
stöður þeirra rannsókna. Hún á-
lítur sig 'engu þurfa að leyna. En
hverju hefir Jónas Sveinsson að
leyna? Hvaða vítamín er í þessum
skýrslum, sem ekki þola birtuna?
S. G. SKEIFAE: „Getur þtf sagt
mér, hvar er að fá bókina „Frjáls-
ar ástir" eftir Katrínu Thorodd-
sen lækni? Ég hef spurzt fyrir um
hana í bókabúðum og á bæjar
bókasafninu. en hún er ekki til
þar. . Einhver sagði mér, að hún
hefði verið-gerð upptæk, en mér
finst það mjög ótrúlegt. þegar um
bók er að ræða, sem heita má, að
sé nauðsynleg öllum almenningi."
„EF EKKI EE HÆGT að fá
bókina, vildi ég beina þeirra á-
skorun (og veit ég, að þar mæli
ég fyrir munn margra) til frk.
Katrínar Thoroddsen læknis, að
hún annaðhvort skrifi um þetta
efni í eitthvert blaðið eða haldi
fyriflestur um það í útvarpið.
KATEÍN THOEODDSEN flutti
eitt sinn fyrirlestur um þetta efni
og hann var gefinn út í bæklings-
formi. Hann var alls ekki gerður
upptækur. Ef hann er ekki alveg
uppseldur, þá á hann að fást hjá
Snæbirni Jónssyni.
Útbreiðið Alþýðublaðið!
IXAWIBW
Snæ-
drottningin.
Svölurnar bygðu sér hreiður, gluggarnir þiðnuðu, og litlu
börnin gátu aftur séð blómagarðinn sinn á þakinu.
Rósatrén báru svo falleg blóm þetta sumar.
Litla stúlkan hafði lært fallegan sálm og í
þessum sálmi var talað um rósir og þá hafði
hún í huga sínar eigin rósir. Og hún söng
sálminn fyrir litla drenginn og hann tók
undir.
Og þau héldust í hendur og kystu rósirnar
og horfðu upp í sólskinið og töluðu við það,
eins og Jesúbarnið væri þar. Og það var
fagur sumardagur og það var yndislegt að
vera úti í guðs grænni náttúrunni.

m^^itmm
37".
Óli og Gerða sátú saman og skoðuðu mynda- ,,Ó, það stakk mig eitthvað í hjartað og þáð
bók með dýrum og fuglum. En um leið og fór eitthvað upp í augað á mér."
klukkan sló 5 í kirkjuturninum sagðí Óli: . ¦
Hver er bezíi har-
moniknleiksrinn?
Bragi Hliðberg vann keppnina
FYRIR VIKU SÍÐAN
fór fram samkeppni innah
Féiags harmonikuleikara og var
kept um bikar félagsins, sem
tveir félagsmenn höfðu gefið.
Sex menn tóku þátt í þessari
samkeppni.
Bikarinn auk heiðurspenings
hlaut yngsti meðlimur félagsins
Bragi Hlíðberg, sem er aðeins
15 ára að aldri.
2. verðlaun hlaut Halldór Ein-
arsson frá Kárastöðum ogþriðju
verðlaun Stefán Lýngdál. .
1 dómnefnd voru Fritz Weiz-
chappel, Bjarni' Böðvarsson og
Karl Ö. Runólfsson.
Dráttur í happdrætti
Kvenfélags Grindavíkur fór
fram á föstúd. á skrifstofu sýslu-
manns í® Gullbringusýslu. Upp
kom nr. 616. Vinriingsins, sem
er málverk eftir Eggert Guð-
mundsson, sé vitjað til frú Ing-
veldar Eiríksdóttur, Hvoli, Grinda
vík.
Útbreiðið Alþýðublaðið!
Valdar
kartöflur og gulrófur í heil-
um sekkjum og lausri vigt og
allt á kvöldborðið verður bezt
og ódýrast að kaupa í "
Verzlnnin
BREKKA
Ásvallagötu 1, sími 1678.
Bergstaðastræti 33. Simi 2148.
1
BRÉF
Fundur í Húsmæðrafélaginu
ANNO 1939, seint á þorra var
fundur haldinn í Húsmæðra-
félagi Reykjavíkur. Tekið var fyr-
ir að ræða um dóminn út af
mjólkurverkfallinu sællar minn-
iri^ar. Fyrst tók til máls húsmóðir
Háteigs og nágrennis. Lýsti hún
þ'vl með átakanlegum orðum og
hryggum huga, hverjar búsifjar
sá mikli dómur hefði valdið Há-
teigsbúinu, par sem því væri gert
að greiða fjórða hluta sektar-
Sjárins, án pess að nokkuð kæmi
í aðra hönd. Ekki fengi það betri
markað eða hærra verð fyrir
mjólkina en dónarnir austanfjalls.
Fyrir alla fórnfýsina og fyrir-
höfnina í því að hindra mjólkur-
flutninga til bæjarins, kæmi bara
fjárútlát, sekt. Því fyndist sér að
þær heiðurskonur, sem eru í Hús-
mæðrafélaginu gætu varla minna
gert en leggja í „púkk" í sektina
væri það mikil linun, ef hver
léti svo sem 10 kr. af mörkum
(kurr í salnum).
Næst tók til máls systír Há-
teigsfrúarinnar og ásamt henni
yfirhjúkrunarkonan á Farsótt.
Töldu þær það fjarstæðu mikla
að fára að pína „tíkall" út úr
hverri konu og munaði litlu Há-
teigsbúið, sem hægara ætti um
,vik í fjárgreiðslum en flestar þær
konur, er í félaginu væru. Enda
hefðu þær sumar hverjar á sín-
um tíma lagt á sig og sína
mjólkurföstur miklar, gengið um
borg og bý og reynt að fá fólfc
til að afneita allri mjólk, að
vísu méð litlum árangri en mik-
illi viðleitni. Hefðu jafnvel ein-
stakar konur, sem ættaðar voru
austan að, farið um héruð fyrir
síðustu þingkosningar og reynt
að fá konur .þær, er mjólkina
áttu, sem reynt var að fá Reyk-
víkinga til þess að kaupa ekki,
til þess að kjósa frambjóðendur
þess flokks, er mjólkurverkfall-
inu stýrði, mætti því segja að
hver hefði nokkuð gert og mætti
Háteigs húsfreyjan vel við una.
Mátti nú kenna ánægju klið
um salinn, upp yfir gnæfði þó
¦ ein óánægð og hjáróma rödd,
húsmóðurinnar frá Háteig, kvað
hún konum nú illa farast ogsmá-
smuglega, þær hefðu þó hrundið
sér ú't í heimsku þessa og mættu
þær fyrir hafa helvízka óþökk og
illa þrífast; varð nú ókyrð nokk-
ur í salnum, töluðu margar í
senn og sumar hátt og gerðist
Frh. á 3. síðu.
MAÐURINM SEM HVARF
6.
„Nei, ,nei! Það er svo sem auðvitað," hrópaði hún æst. „Þú
ætlar að 'gana út í þessa vitfirringu fyrir einhverjá skítuga
fátæklinga. En veistu hversvegna þig langar til þess? Það er
af því að þú þjáist sjálfur af fátæktartilfinningunni ennþá.
Það rennur þrælablóð í æðum þínum. Sagðir þú mér ekki
siálfur einhverntíma, að þú hefðir orðið að vinna fyrir þér
sem veitingaþjónn, meðan þú gekkst á háskólann?"
; „Víst gerði. ég það. Ég hafði ekki annars völ, eða þá að
hætta námi mínu. — Og fyrir það ásakar þú mig?"
<„Þú hefir verið^þjónn annara og nú óskar þú eftir að hjálpa
öðrum, sem sannarlega hefðu gott af því að vera þjónar sjálf-
irv,«— Hvaða gagn ætli þeim verði annars að þessum íþróttum
sínum eða öðrum vitleysisuppátækjum?" — Hún æstist meira
og meira.
... f— .Jseja, — þetta gæti nú til dæmis gefið vini okkar Mar-
shall tækifæri til að fá fasta og vellaunaða stöðu. — Annars
fiinst mér- hann gera undarlega lítið til þess sjálfur að koma
sér áfram-'! • ¦
;:-;i,Múhdir þú gera hann að yfirmanni á tennisvöllunum?"
spurlii.'"hurt allt í einu full af áhuga. — Ef hann nú yrði heims-
.meisjtyari. ^Þú heldur sjálfur að hann.geti orðið heimsmeistari
> „Segðu heldur að ég hafi haldið það. — Og ég hefi að vísu
fenn þá.trú, að hann eigi hæfileika til þess. Hann er í raun og
:veru búinn öllu því, kröftum, líkamsbyggingu og heilbrigði.
Ef hannsamt sem áður bregst, á það rætur sínar í"innra eðli
hans. — Ég ðttast, að hann vanti það, sem á að setja púnktinn
yfir i-ið, hæfileikann til' að gefast ekki upp jafnvel þá er allir
mannlegir kraftar og möguleikar virðast þrotnir."
„Aumingja drengurinn. Það er af því hann á svo erfitt. Hann
er svo fátækur."
„O-jæja, — ég get nú ekki séð, að hann skorti neitt þessa
stundina," svaraði Blake þurlega. — „En Ilka, — gefur þú
honum peninga?"
'„Ég! — Nei og aftur nei. Það geri ég sannarlega ekki,"
svaraði Ilka með óþarfa ákefð. . .
„En þú lánar honum, ef til vill?" hélt maður hennar áfram,
og gaf nánar gætur að svipbrigðunum á andliti hennar.
„Mig grunar að þú gerir það. Og ég vildi óska, að þú gerðir
það ekki. — Það er bæði óhyggilega gert og getur skaðað okk-
urí áliti."
Þó að hann hefði mælt einhver undarleg töfraorð, hefðu
áhrifin ekki getað orðið meiri né sýnilegri. Varir hennar
herptust sarnan, svo að skeín í hvítar tennurnar eins og í urr-
andi rándýri. Hún minti einna helzt á grimman og reiðan kött.
„A-a-a, — þetta vogar þú að segja,— þú, —þú með þíná
Charlottu. Þú þykist kanske ekki gefa henni peninga heldur?"
„Charlottu!" Rödd hans skalf og sýndi, að hann var gripinn
sterkri geðshræringu. „Ég greiði henni aðeins hennar réttmæta
kaup. Og fyrir því hefir hún sannarlega unnið heiðarlega. Og
ef þú þektir nokkuð inn á starfssvið fyrirtækis míns, hlytir þú
að vita, að slík stofnun getur blátt áfram ekki komist hjá því,
að einhver af lögfræðingunum sé kona. Við fáum svo mörg
mál, sem aðeins konur geta ráðið við og greitt úr eins og vera
ber."
„Það getur vel verið," — en hvað á öll þessi eftirvinna
hennar á skrifstofunni á kvöldin að þýða? — Og svo heimsókn-
ir hennar hingað út eftir?"
„Það er nú þú sjálf, sem hefir boðið henni hingað," sagði
hann áminnandi.
„Já, vitanlega geri ég það, — en aðeins tíl að reyna aé
hylja ósómann. — Þín vegna og mannorðs þíns býð ég þessari
ungfrú Hope þinni hingað á heimili okkar."
Hún virtist rólegri þessa stundina, en aldrei fanst honum
hún hættulegri en einmitt á slíkum stundum.
„Hún er alls ekki „mín úngfrú Hopé." Hún er yngsti með-
eigandinn í fyrirtæki okkar og ekkert annað. Það ætla ég að
biðja þig að gera svo vel og muna."
„Að gera svo vel og muna!" endurtók hún háðslega. „Já,
auðvitað má ekki segja neitt, sem getur varpað skugga á þessa
— þessa hjákonu þína."
Hún hélt áfram með uppgerðarró: ,
„Og sé hún í raun og veru ekki annað en yngsti meðeig-
andinn- í fyrirtækinu, þá ert þú líka meiri álfur en nokkur
karlmaður hefir leyfi til' að vera. — Hún vill þó sannarlega
vera eða verða annað og meira og leynir því ekki."
Hann reyndi að stilla sig og hald skapinu í jafnvægi.
„Það var annars Earl Marshall, sem við vorum að tala um."
„Já, auðvitað! — Auðvitað viltu heldur tala um eitthvað
ánnað. — Kannske bíður þessi fagra Charlotta þín og vonar
að þú skiljir við mig og giftist henni?"
"^fe AÐ varð löng og djúp þögn, svo sagði Jim Blake hægt
*^ og alvarlega: — „Mundir þú vilja skilnað, Elka?"
„Skilnað!" æpti hún. „Skilnað! — Þú skalt ekki voga þér
að nefna þetta orð við mig."
Hún byrjaði að stynja eins og dauðsært dýr. Fagri líkaminn
hennar sveigðist fram og aftur eins og undir ofurþunga, svo
rak hún upp hálfkæft óp, þaut upp af stólnum og æddi út úr
stofunni, — upp stigann í áttina til svefnherbergjanna. Hann
heyrði herbergishurð hennar skella svo að undir söng í húsinu.
Svo heyrðist skothvellur augnabliki síðar og hátt angistaróp.
Það var herbergisþ«rnan sem hljóðaði.