Alþýðublaðið - 20.03.1939, Blaðsíða 2

MANUDAGINN 20. MASZ 1039.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
UMRÆÐUEFNI
Gæítaleysi — fiskleysi. Ó-
mögúlegt að fá pressaðan
saltfisk. Bréf frá „frú X“.
Þjóðverjamir og landið okk-
ar. Klofningur í Óðni. Vita-
minin og Jónas Sveinsson.
Frjálsar ástir.
ATHUGANIR HANNESAR
Á HORNINU.
UNDANFABIÐ hafa verið
slæmar gæftir héðan úr Reykja-
vík. J»að hefir líka komið óþægi-
lega við okkur fiskæturnar, sem
erum lítið gefnar fyrir kjöt oft i
viku. Hitt finst húsfreyjum verra
hve lítið fisksalar virðast hugsa
um að reyna að gera viðskifta-
mönnum sínum til hæfis. I»að má
svo að orði komast, að varla sé
mögUlfgt að fá nema tvær eða
þrjár fisktegundir í fiskbúðunura,
reyktur fiskur, nætursaltaður fisk-
uj- og ný ýsa. Það virðist alveg
ömögulegt að ■ fá góðan pressaðan
sáltfisk, karfa. lúðu eða eitthvað
lil tilbreytingar.
| tðÉ ÞETTA skrifar fni X mér í
gærú_ Mér þætti vænt um það,
íjannes minn, að þú gerðir að um-
talsefni fyrirkomulag íisksölunnar
í .þessum bæ, Á öllu þvi standi er
ég gersamlega að gefast upp. Dag
eftir dag hefi ég hringt í fiskbúð-
irnar og spurt eftir pressuðum salt-
fiski, en alt af fengið sama svarið,
að hann væri alls ekki til. Loks í
morgun þóttist ég sjá saltfisk út-
bleyttan i vagni hjá fisksala á
torginu og ég keypti hann. en þeg-
ar til kom var þetta gerskemdur.
drafúldinn labri. Hvernig stendur
á þessu? Er ástandið virkilega þann
ig, 'að ómögulegt sé að fá saltfisk
í þessum fiskibæ?
NÖ ÆTLA Þjóðverjar að fara
að rannsaka hér hvaða hreyfingar
sé.u á landinu. Um hreyfingar í
landinu munu þeir líkast til vita
nóg fyrir löngu. Það er hins vegar
ekki nema eðlilegt að þeim sé for-
vitni á að vita um það, hvort ís-
land sé að færast austur á bóginn
eða vestur á bóginn. Að líkindum
hafa Þjóðyerjar þegar tekið af-
stöðu með annari hvorri áttinni,
eri við íslendingar erum á móti
báðum og viljum helzt að gamla
landið okkar sé kyrt á þessum
sínum gamla og góða stað. Hvort
herskipið Emden á að stöðva
hreyfingar landsins, veit ég auð-
vitað ekkert.
SAGT ER að verkamannafélag
íhaldsmanna sé klofið. Heyrst
hefýr að á fundi, sem haldinn var
nýlega í félaginu. hafi verið gerð
sú lagabreyting. að enginn verka-
maður; sem ekki væri í einhverju
pólitísku íhaldsfélagi. fengi að
ganga í það, en þá gengu um 50
nazistar úr félaginu.
MÉR hafa borizt ítrekaðar
DAGSINS.
beiðnir um að skora á Jónas
Sveinsson lækni að birta opinber-
lega rannsókir þær á C-vitamin-
innihaldi mjólkur, er hann kveðst
hafa i fórum sínum og sýni hinar
ákjójsanlegustu niðurstöðuir fyrir
hlutaðeigandi mjólkurbú, er hann
segir að séu hér í nágrenninu.
HANN HEFIR boðið, að á þær
megi líta á læknisstofu sinni. Nú
er vitað, að læknirinn hefir svo
mikið að gera, að nærri ókleyft er
að ná við hann tali. nema fyrir þá.
sem hafa nægan tíma til þess. Og
þó menn láti sig hafa það, ef þeir
eru í sjúkdómserindum, að bíða í
2—3 tíma eða jafnvel lengur eftir
viðtali. þá er það öðru máli að
gegna, þegar aðeins er um að ræða
að líta á skýrslu um mjólkurrann-
sóknir. Hvort væri nú betra fyrir
læknirinn, að fá yfir sig ös allra
þeirra manna og kvenna er áhuga
hafa á þessu máli og gjarna vilja
líta á þessar skýrslu, eða vera
laus við slíkan átroðning, en verða
við áskorun formanns Mjólkursölu-
nefndar og birta sannleikann.
LÆKNIRINN HEFIR sjálfur
sagt að þetta mál varðaði
allan almenning. — Því þá að
vera að pukrast með að bjóða
einum og einum manni að sjá
þessar skýrslur? Því ekki að birta
þær fyrir allan þann almenning,
sem þetta mál varðar.. Mjólkur-
samsalan hefir látið rannsaka þá
mjólk, sem hún býður almenningi
og hefir birt opinberlega niður-
stöður þeirra rannsókna. Hún á-
lítur sig engu þurfa að leyna. En
hverju hefir Jónas Sveinsson að
leyna? Hvaða vítamín er í þessum
skýrslum, sem ekki þola birtuna?
S, G. SKRIFAR: „Getur þú sagt
mér, hvar er að fá bókina „Frjáls-
ar ástir“ eftir Katrínu Thorodd-
sen lækni? Ég hef spurzt fyrir um
hana í bókabúðum og á bæjar
bókasafninu. en hún er ekki til
þar. Einhver sagði mér, að hún
hefði verið gerð upptæk, en mér
finst það mjög ótrúlegt. þegar um
bók er að ræða, sem heita má, að
sé nauðsynleg öllum almenningi."
„EF EKKI ER HÆGT að fá
bókina, vildi ég beina þeirra á-
skorun (og veit ég, að þar mæli
ég fyrir munn margra) til frk.
Katrínar Thoroddsen læknis, að
hún annaðhvort skrifi um þetta
efni í eitthvert blaðið eða haldi
fyrirlestur um það í útvarpið.
KATRÍN THORODDSEN flutti
eitt sinn fyrirlestur um þetta efni
og hann var gefinn út í bæklings-
formi. Hann var alls ekki gerður
upptækur, Ef hann er ekki alveg
uppseldur, þá á hann að fást hjá
Snæbirni Jónssyni.
Útbreiðið Alþýðublaðið!
Snæ-
drottningin.
Svölurnar bygðu sér hreiður, gluggarnir þiðnuðu, og litlu
börnin gátu aftur séð blómag arðinn sinn á þakinu.
Rósatrén báru svo falleg blóm þetta sumar. Og þau héldust í hendur og kystu rósirnar
Litla stúlkan hafði lært fallegan sálm og í og horfðu upp í sólskinið og töluðu við það,
þessum sálmi var talað um rósir og þá hafði eins og Jesúbarnið væri þar. Og það var
hún í huga sínar eigin rósir. Og hún söng fagur sumardagur og það var yndislegt að
sálminn fyrir litla drenginn og hann tók vera úti í guðs grænni náttúrunni.
undir.
'AfctnS
t-ý 1 1 Jflí \
1 1 ví
Óli og Gerða sátu saman og skoðuðu mynda- ,,Ó, það stakk mig eitthvað í hjartað og það
bók með dýrum og fuglum. En um leið og fór eitthvað upp í augað á mér.“
klukkan sló 5 í kirkjuturninum sagði Óli:
Hver er bezti har-
moniknleikarinn ?
Bragi Hliðberg vann keppnina
Fyrir viku siðan
fór fram samkeppni innari
Féiags harmonikuleikara og var
bept um bikar félagsins, sem
tveir félagsmenn höfðu gefið.
Sex menn tóku þátt í þessari
samkeppni.
Bikarinn auk heiðurspenings
hlaut yngsti meðlimur félagsins
Bragi Hlíðberg, sem er aðeins
15 ára að aldri.
2. verðlaun hlaut Halldór Ein-
arssori frá Kárastöðum og þriðju
verðiaun Stefán Lýngdal.
í dómnefnd voru Fritz Weiz-
chappel, Bjarni Böðvarsson og
Karl Ó. Runólfsson.
Dráttur í happdrætti
Kvenfélags Grindavíkur fór
fram á föstúd. á skrifstofu sýsiu-
manns # Gullbringusýslu. Upp
kom nr. 616. Vmningsins, sem
er málverk eftir Eggert Guð-
mundsson, sé vitjað til frú Ing-
veldar Eiríksdóttur, Hvoli, Grinda
vík.
Útbreiðið Alþýðublaðið!
Valdar
kartöflur og gulrófur í heil-
um sekkjum og lausri vigt og
allt á kvöldborðið verður bezt
og ódýrast að kaupa í '
Verzlunin
BREKKA
Ásvallþgötu 1, sími 1678.
Bergstaðastræti 33. Sími 2148.
|*«>
BRÉF
Fundur í Húsmæðrafélaginu
ANNO 1939, seint á þorra var
fundur haldinn í Húsmæðra-
félagi Reykjavikur. Tekið var fyr-
ir að ræða um dóminn út af
mjólkurverkfallinu sællar minn-
ihgar. Fyrst tók til máls húsmóðir
Háteigs og nágrennis. Lýsti hún
því með átakanlegum orðum og
hryggum huga, hverjar húsifjar
sá mikli dómur hefði valdið Há-
teigsbúinu, þar sem því væri gert
að greiða fjórða hluta sektar-
fjárins, án þess að nokkuð kæmi
í aðra hönd. Ekki fengi það betri
markað eða hærra verð fyrir
mjólkina en dónarnir austanfjalls.
Fyrir alla fórnfýsina og fyrir-
höfnina í því að hindra mjólkur-
flutninga til bæjarins, kæmi bara
fjárútlát, sekt. Því fyndist sér að
þær heiðurskonur, sem eru í Hús-
mæðrafélaginu gætu varla minna
gert en leggja í „púkkl“ í sektina
væri það mikil linun, ef hver
léti svo sem 10 kr. af mörkum
(kurr í salnum).
Næst tók til máls systir Há-
teigsfrúarinnar og ásamt henni
yfirhjúkrunarkonan á Farsótt.
Töldu þær það fjarstæðu mikla
að fara að pína „tíkall" út úr
hverri konu og munaði litlu Há-
teigsbúið, sem hægara ætti um
vik í fjárgreiðslum en flestar þær
konur, er í félaginu væru. Enda
hefðu þær sumar hverjar á sín-
um tíma lagt á sig og sína
mjólkurföstur miklar, gengið um
borg og bý og reynt að fá fólk
til að afneita allri mjólk, að
vísu með litlum árangri en mik-
illi viðleitni. Hefðu jafnvel ein-
stakar konur, sem ættaðar voru
austan að, farið um héruð fyrir
síðustu þingkosningar og reynt
að fá konur þær, er mjólkina
áttu, sem reynt var að fá Reyk-
víkinga til þess að kaupa ekfei,
til þess að kjósa frambjóðendur
þess flokks, er mjólkurverkfall-
inu stýrði, mætti því segja að
>)ver hefði nokkuð gert og mætti
Háteigs húsfreyjan vel við una.
Mátti nú kenna ánægju klið
um salinn, upp yfir gnæfði þó
ein óánægð og hjáróma rödd,
húsmóðurinnar frá Háteig, kvað
hún konum nú illa farast og smá-
smuglega, þær hefðu þó hrundið
sér út í heimsku þessa og mættu
þær fýrir hafa helvízka óþökk og
illa þrifast; varð nú ókyrð nokk-
ur í salnum, töluðu margar í
senn og sumar hátt og gerðist
Frh. á 3. síðu.
Maðurinn SEM HVARF
6.
„Nei, nei! Það er svo sem auðvitað,“ hrópaði hún æst. „Þú
ætlar að gana út í þessa vitfirringu fyrir einhverja skítuga
fátæklinga. En veistu hversvegna þig langar til þess? Það er
af því að þú þjáist sjálfur af fátæktartilfinningunni ennþá.
Það rennur þrælablóð í æðum þínum. Sagðir þú mér ekki
sjálfur einhverntíma, að þú hefðir orðið að vinna fyrir þér
sem veitingaþjónn; meðan þú gekkst á háskólann?“
„Víst gerði ég það. Ég hafði ekki annars völ, eða þá að
hætta námi mínu. — Og fyrir það ásakar þú mig?“
„Þú hefir verið þjónn annara og nú óskar þú eftir að hjálpa
öðrum, sem sannarlega hefðu gott af því að vera þjónar sjálf-
ir. — Hvaða gagn ætli þeim verði annars að þessum íþróttum
sínum eða öðrum vitleysisuppátækjum?“ — Hún æstist meira
og meira.
— Jæja, — þetta gæti nú til dæmis gefið vini okkar Mar-
shall tækifæri til að fá fasta og vellaunaða stöðu. — Annars
finst mór hann gera undarlega lítið til þess sjálfur að koma
sér áfram.“
„Mundir þú gera hann að yfirmanni á tennisvöllunum?"
spurði hún allt í einu full af áhuga. — Ef hann nú yrði heims-
meistari. —r Þú heldur sjálfur að hann geti orðið heimsmeistari
. „Segðu heldur að ég hafi haldið það. — Og ég hefi að vísu
enn þá trú, að hann eigi hæfileika til þess. Hann er í raun og
veru búinn öllu því, kröftum, líkamsbyggingu og heilbrigði.
Ef hann samt sem áður bregst, á það rætur sínar í innra eðli
hans. — Ég úttast, að hann vanti það, sem á að setja púnktinn
yfir i-ið, hæfileikann til að gefast ekki upp jafnvel þá er allir
mannlegir kraftar og möguleikar virðast þrotnir.“
„Aumingja drengurinn. Það er af því hann á svo erfitt. Hann
er svo fátækur.“
„O-jæja, —- ég get nú ekki séð, að hann skorti neitt þessa
stundina,“ svaraði Blake þurlega. — „En Ilka, — gefur þú
honum peninga?“
,,Ég! •— Nei og aftur nei. Það geri ég sannarlega ekki,“
svaraði Ilka með óþarfa ákefð.
,,En þú lánar honum, ef til vill?“ hélt maður hennar áfram,
og gaf nánar gætur að svipbrigðunum á andliti hennar.
„Mig grunar að þú gerir það. Og ég vildi óska, að þú gerðir
það ekki. •— Það er bæði óhyggilega gert og getur skaðað okk-
ur í áliti.“
Þó að hann hefði mælt einhver undarleg töfraorð, hefðu
áhrifin ekki getað orðið meiri né sýnilegri. Varir hennar
herptust saman, svo að skein í hvítar tennurnar eins og í urr-
andi rándýri. Hún minti einna helzt á grimman og reiðan kött.
„A-a-a, — þetta vogar þú að segja, — þú, —'þú með þína
Charlottu. Þú þykist kanske ekki gefa henni peninga heldur?“
„Charlottu!“ Rödd hans skalf og sýndi, að hann var gripinn
sterkri geðshræringu. „Ég greiði henni aðeins hennar réttmæta
kaup. Og fyrir því hefir hún sannarlega unnið heiðarlega. Og
ef þú þektir nokkuð inn á starfssvið fyrirtækis míns, hlytir þú
að vita, að slík stofnun getur blátt áfram ekki komist hjá því,
að einhver af lögfræðingunum sé kona. Við fáum svo mörg
mál, sem aðeins konur geta ráðið við og greitt úr eins og vera
ber.“
„Það getur vel verið,“ — en hvað á öll þessi eftirvinna
hennar á skrifstofunni á kvöldin að þýða? — Og svo heimsókn-
ir hennar hingað út eftir?“
„Það er nú þú sjálf, sem hefir boðið henni hingað,11 sagði
hann áminnandi.
,,Já, vitanlega geri ég það, — en aðeins til að reyna að
hylja ósómann. — Þín vegna og mannorðs þíns býð ég þessari
ungfrú Hope þinni hingað á heimili okkar.“
Hún virtist rólegri þessa stundina, en aldrei fanst honum
hún hættulegri en einmitt á slíkum stundum.
„Hún er alls ekki „mín úngfrú Hopé.“ Hún er yngsti með-
eigandinn 1 fyrirtæki okkar og ekkert annað. Það ætla ég að
biðja þig að gera svo vel og muna.“
„Að gera svo vel og muna!“ endurtók hún háðslega. „Já,
auðvitað má ekki segja neitt, sem getur varpað skugga á þessa
— þessa hjákonu þína.“
Hún hélt áfram með uppgerðarró: ,
„Og sé hún í raun og veru ekki annað en yngsti meðeig-
andinn- í fyrirtækinu, þá ert þú líka meiri álfur en nokkur
karlmaður hefir leyfi tiT að vera. — Hún vill þó sannarlega
vera eða verða annað og meira og leynir því ekki.“
Hann reyndi að stilla sig og hald skapinu í jafnvægi.
„Það var annars Earl Marshall, sem við vorum að tala um.“
„Já, auðvitað! — Auðvitað viltu heldur tala um eitthvað
annað. — Kannske bíður þessi fagra Charlotta þín og vonar
að þú skiljir við mig og giftist henni?“
AÐ varð löng og djúp þögn, svo sagði Jim Blake hægt
og alvarlega: — „Mundir þú vilja skilnað, Elka?“
„Skilnað!“ æpti hún. „Skilnað! — Þú skalt ekki voga þér
að nefna þetta orð við mig.“
Hún byrjaði að stynja eins og' dauðsært dýr. Fagri líkaminn
hennar sveigðist fram og aftur eins og undir ofurþunga, svo
rak hún upp hálfkæft óp, þaut upp af stólnum og æddi út úr
stofunni, — upp stigann í áttina til svefnherbergjanna. Hann
heyrði herbergishurð hennar skella svo að undir söng í húsinu.
Svo heyrðist skothvellur augnabliki síðar og hátt angistaróp,
Það var herbergisþftrnan sem hljóðaði.