Alþýðublaðið - 24.03.1939, Blaðsíða 1

SSS5SH15
BITSTJÓRI: F. B. VALDEMAftSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XX. ÁRGANGUR
FÖSTUDAGINN 24. MARZ 1939
70. TÖLUBLAÐ
tgaagtíimijjgaám^
.<------; -.J.'i.l.ÆgSS
Þjóðhættulegur fréttaburð-
ur kommúnista til útlanda.
—-—~ ? •—.—
Þelr sendu ösannar fréttir um lomii Þjéð
verja hingað og afstððu stjörnarlnnar.
í
Orðsending til
nýrra kanpenda
Undanfarna daga hafa
| margir menn gerst kaup-
endur að Alþýðublaðinu,
Vegna þess, að það getur
valdið ruglingi hjá börn-
unum, sem blaðið bera út,
þegar þau fá tilkynningu
um marga nýja kaupendur
sama daginn eða sömu
dagana, jeru nýii< kaujH
endur, sem verða fyrir
vanskilum beðnir að láta
afgreiðslu blaðsins vita
taf arlaust, ef vanskil
verða. Símar afgreiðslunn-
ar eru 4900 og 4906.

Umsóknarfrestur
um ísafjarðarprestakall var
útrúnninn þann 17. þ. m. Um-
sækjendur eru sjö, þeir séra
Guðmundur Helgason að Stað-
arstað, séra Helgi Sveinsson að
Hálsi í Fnjóskadal, séra Jón
Auðuns fríkirkjuprestur í Hafn-
arfirði. séra Marinó Kristinsson
í Vallarnesi, séra Páll Sigurðs-
son í Bolungarvík, séra Pétur
T. Oddsson í Djúpavogi og séra
Þorsteinn Björnsson í Árnesi.
Húnvetningafélagið
heldur skemtifund að Hótel
Borg þriðjudaginn 28. marz, og
hefst hann kl. 8V2 stundvislega.
Aðgöngumiðar fást í verzluninni
Brynju og Manchester.
Vísvitandi ósanninðl nm umntæii
forsætisráðtaerra á alningi.
——_——.+
SÁ ATBURÐUR gerðist á Alþingi í gær, að Einar 01-
geirsson viðurkendi að hafa sent símskeyti til dansks
kommúnistablaðs, sem í voru frekleg ósannindi um ummæli
forsætisráðherra á Alþingi og afstöðu íslendinga til mála-
ieitana Luft-Hansa um leyfi hér á landi til flugferða og
lendingarstaða.
Er þétta eindæma hneykslismál, sem hlýtur að skaða
aðstöðu okkar íslendinga í alþjóðamálum, og verða til þess
að setja hlutleysi okkar í hættu, vekja athygli deilandi
stórvelda á okkur og tortryggni þeirra gagnvart þjóðinni.
Um þetta mál urðu miklar
umræður í Alþingi í gær. Hóf
Ólafur Thors þær með fyrir-
spurnum til forsætisráðherra
þess efnis, hvort hann teldi
ekki fréttaburðinn í umræddu
símskeyti rangan. hvort hann
teldi hann ekki skaðlegan fyrir
land og þjóð, hvað ráðherrann
vildi gera til að koma í veg fyr-
ir slíkan verknað og hvaða vald
ráðherrann teldi sig hafa til
framkvæmda í því efni.
Forsætisráðherra taldi fregn-
ina í hinu danska kommúnista-
blaði ranga og stórskaðlega.
Hann lýsti yfir því. að utan-
ríkismálanefnd hefði þegar tek-
ið til umræðu hvað hægt væri
að gera, til að koma í veg fyrir
slíka þjóðhættulega starfsemi.
Þá skýrði hann frá því, að það
myndi koma til þess, að leitað
yrði til Alþingis í því efni.
Rommúnistar imeðoanga.
í>egar hér var komið, lá ekki
fyrir nein játning frá þing-
Fyrir kl. 12 á há-
degl á siuiniidag ?
_--------,—» —
ÞRÁTT fyrir stórviðburði í alþjóðastjórnmálum og þrátt
fyrir það, þó að sannast hafi á foringja kommúnista-
flokksins, að þeir hafi sent ósannindi og róg um þjóðina og
mál hennar til erlendra blaða, er aðalumræðuefnið manna á
meðal, hvað gerist eða kunni að gerast í innanlandsstjórn-
málum í dag eða næstu daga.
í gær taldi almenningsálitið að „þjóðstjórn" væri mynd-
uð og 25% gengislækkun hefði verið ákveðin. Voru Jón í
Stóradal og Sigfús Sigurhjartarson taldir heimildarmenn að
þessari frétt.
Alþýðublaðið getur upplýst, að enn er ekkert ákveðið í
þessum málum.
Blaðið snéri sér til Hermanns Jónassonar forsætisráð-
herra í morgun og spurði hann, hvað þessum málum liði.
Forsætisráðherra svaraði: „Á þessu stigi get ég ekkert
sagt um þessi mál, annað en það, að beðið er eftir svari
Sjálfstæðisflokksins við fyrirspurnum Framsóknarflokks-
ins." Meira vildi forsætisráðherra ekki segja.
En Sjálfstæðismenn hér í bænum hafa fullyrt það í morg-
un, að von sé á svari frá Sjálfstæðisflokknum fyrir kl. 12 á
sunnudag, hvort sem nokkuð er til í því eða ekki, þá er það
víst, að forvígismenn Sjálfstæðisflokksins eru á stöðugum
fundum til að ræða um þessi mál.
Það á hinsvegar að geta verið öllum almenningi ljóst,
að ef breyting verður á ríkisstjórninni, þá verður það gert
fyrir opnum tjöldum — á Alþingi.
+rrrr+*r*r.*rrrrrr+rrrrrrrr+r*~r+rr^*rrr+rrr+r*r*+r*r+r+rrr+r*r+*rrrrrr+i
mönnum kommúnista urn það,
að þeir hefðu sent lygaskeytið,
en Einar Olgeirsson, sem nú tók
til máls, kom með þá játningu,
en Héðinn Valdimarsson, sem
mun hafa vitað um skeytið, las
upp afrit af því. Er skeytið svo-
hljóðandi, eftir því sem það
birtist í blaði kommúnista í
dag:
„Olgeirsson gerði í dag á Al-
þingi fyrirspurn fyrir hönd
Sósíalistaflokksins um væntan-
lega heimsókn þýzkra flug-
manna og Emdens. Forsætis-
ráðherrann upplýsti, að Þjóð-
verjarnir heimtuðu lendingar-
staði fyrir flugvélar samkvæmt
gömlum samningum um beztu
kjör, en að ríkisstjórnin áliti að
Þjóðverjarnir gætu ekki krafizt
þessara réttinda, þar sem aðrar
þjóðir hefðu þau heldur ekki.
En um þetta verður samið, þeg-
ar Emden kemur, sagði forsæt-
isráðherrann óvart, þó flug-
mennirnir hinsvegar kæmu með
Dronning Alexandrine. Ol-
geirsson lagði áherzlu á, að ís-
lendingar vildu ekki láta Þjóð-
verjum lendingarstöðvar í té
og vænti þess, að ríkisstjórnin
héldi fast við þá afstöðu til
málsins."
Stðrskaðlegt fpir ofekur,
segir forsætisráðherra.
Eins og ljóst má verða af
skeytinu, er eins og sendandi
þess sé maður, sem vinnur bein-
línis að því, að koma illu af
stað. Er sagt í skeytínu, að.
Þjóðverjar hafi krafist þess, að
fá hér lendingarstaði, sem þeir
ekki gerðu, og er það augsýni-
lega gert til að æsa upp erlendis
um málefni lands vors. Þá er
því logið upp, að forsætisráð-
herra hafi sagt, að um þetta
yrði „samið, þegar Emden
kemur himgað," en þetta er til-
hæfulaust með öllu. Eru þess-
ar lygar augsýnilega sendar út
til að gefa umheiminum til
kynna, að við Islendingar séum
lafhræddir við „kröfur" þær,
sem hinn kommúnistiski frétta-
ritari, sem því miður er full-
trúi á Alþingi, skrökvar upp
að Þjóðverjar hafi gert á
hendur okkur.
Á þetta allt benti forsætis-
ráðherra eftir að Einar og Héð-
inn höfðu viðurkennt hið um-
rædda skeyti og staðhæfði hann
að hér væri um vísvitandi ó-
sannindi að ræða. Lýsti forsæt-
isráðherra því yfir, að hann
Frh. á 4. aíðu.
f-w
Stormsveitarmenn
úr Hlinkaliðinu svonefnda
götu í Bratislava.
í Slóvakíu á
Hitler fær stóraukinn inn<-
flutning á olíu og iandbún-
aðarafurðum frá Rúmeníu.
ViðskSftasaamniiBgar skymdiiega
©g évæmt iindirskrifaHir i gær.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
KHÖFN í morgun.
17IÐSKIFTASAMNING-
¥ ARNIR milli Þýzka-
lands og Rúmeníu, sem unn-
ið hefir verið að í Búkarest
undanfarið og útlit var talið
á, að yrði hætt í bili, voru
skyndilega og óvænt undir-
skrifaðir í gær. Samningarn-
ir veita Þjóðverjum stór-
kostleg fríðindi og eru taldir
verulegur sigur fyrir þá,
enda þótt þeir fengju ekki
þá einokun á utanríkisverzl-
un Rumeníu, sem þeir kröf ð-
ust í upphafi.
Viðskiíti Þjóðverja og Rúm-
ena aukast stórkostlega við
samningana, og kaupa Þjóð-
verjar fyrst og fremst steinol-
íu og landbúnaðarafurðir af
Rúmeníu, en Rúmenar iðnaðar-
vörur og hergögn af Þýzka-
iandi.
Það er ákveðið í samningn-
um, að skipuð skuli sameigin-
leg nefnd Þjóðverja og Rúm-
ena til þess að hafa yfirumsjón
með steinolíuframleiðslunni í
Rúmeníu, og þýzk-rúmenskur
banki stofnaður til þess að efla
Iandbúnað landsins með þýzku
lánsfé.
Loks er Þjóðverjum heimil
að að setja upp þýzkar verzl-
anir og vörugeymslur í þremur
hafnarborgum við Svartahaf.
Samningurinn gildir til marz
loka áiið 1944.
Brezbur verzlnoarfull-
trúi komlnn tll Moskva.
Heimsótti hann Litvinov utan-
ríkismálafulltrúa Rússlands þeg-
ar í dag og- situr hjá honum
veizíu á morgun.
Skfðalandsmðttö
hófst i dag f
sðlskfni og hita.
Sólskin, 4 st. hiti, en
heldur of lítill snjór er í
Hveradölum í dag. Skíða-
kappgangan á landsmót-
inu, 18 km., hófst stund-
víslega í dag kl. 1. Birger
Ruud hefir reynt brautirn-
ar við skálann, sagði hana
tíðindamanni Alþýðublaðs-
ins að þær vœru mjög
góðar.
Fyrirlestnr Birgers
Rund f gærkveldL
fj AÐ MA MEÐ SANNI segjá,
*"^ að skíðakappanum Birger
Ruud sé fleira til lista lagt en
skíðastökk. Það fengu þeir að
reyna, sem hlustuðu á hann í
Nýja Bíó flytja fyrirlestur urn
skíðaíþróttina og segja frá ýms-
um kappmótum, sem hann hefir
tekið þ'átt í.
Skýrði hann í stuttu máll frt
strékunum á Kongsbergi, alt fré
þvi að „þeir fæðast með skíðih
á fótunum", nota hverja stund
sem gefst og þegar „mamroa
leyfir" til þess að leika sér á
skíðum, og þar til þeir fara að
taka þátt í skiðakappmótum.
Það er ekki eingðngu ftð vetr-
inum til, sem þeir iðka skíða-
Frh. a 4. síðu.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
Mr. Hudson, forseti brezku
víðskiftanefndarinnar, kom til
Moskva í dag og yerður þar í
fjóra daga.
Polverjar tregir til banda-
lags gegn ÞýzkalandL
.—,—-.......»............................,,¦.....
Sovét-Rússland virðist elnnig hafe
svarað með einhverjum fyrirvara.
út sameiginlega yfirlýsingu,
þar sem allir aðilar skuldbindi
sig til þess að standa saraan
gegn frekari yfirgangi Þý?,ka-
lands, nái fram að ganga.
Því hefir verið lýst yfir, $M
Sovét-Rússland hafi í aðalatrið-
um fallist á uppástunguna, en
ekki er kunnugt, hvaða athtiga-
semdir eða fyrirvara sovét-
stjórnin hefir gert um þátttökii
sína.
Hins vegar virðist Pólland
vera mjög tregt til þess aö
skrifa undir slíka yfirlýsingti
gegn Þýzkalandi. Það óttast, aö
það gæti haft mjög alvarlegtt*
afleiðingar fyrir sig, ekki sízt
nú síðan hernaðarleg aðsíaða
þess versnaði svo stórkostlega
gagnvart Þýzkalandi, (einis og
vitað er, við innlimun Tékkó-
slóvakiu og Memelhéraðsins í
það Iand.
f frétt frá Varsjá í morgun ex
þó sagt, að pólska síjórnin muni
þegar hafa svarað uppástungu
brezku stjórnarinnar játandi,
en jafnframt sett ýms skilyrði
fyrir þátttöku sinni, sem þó
enginn veit enn, hver eru.
Frk á 'é, «tthi» '
Beck utanríkismálaráðherra
Pólverja.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
KHÖFN í morgun.
¥"| AÐ er enn með öllu óséð,
¦¦^ hvort uppástunga brezku
stjórnarinnar um það, »S gef*