Alþýðublaðið - 24.03.1939, Blaðsíða 2

EÖ5TUDAGINN 24. MARZ 1939
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Síðasíi konfert M.A.-
1 kvaríetísios.
MARGIR höfðu hlakkað til
þess í vetur, að M.-A.-
kvartettinn lét til sín heyra á
ný. Þessir ungu, glöðu söngvar-
ar höfðu fyrir löngu síðan unnið
hylii og vináttu Reykvíkinga, og
aðsóknin og fagnaðarlætin, sem
þeir áttu að mæta vorið 1937,
sýndi, að aldrei .hafði gengi
þeirra verið meira en þá. En
nú fyrir skemstu, er þeir komu
fram á sviðið með hina miklu
söngskrá sína, sýndu þeir, að enn
hafa þeir bætt við síg, svo að
ýkjulaust er, að aldrei hafa þeir
verið betri en nú.
Þeir hafa nú sjö sinnum troð-
fylt Gamla Bíó. Miðarnir hafa í
hvevt. skifti verið rifnir út á ör-
stuttri. stund og á konsertunum
hafa viðtökurnar verið með fá-
dæmum, enda er það almæli, að
hið ágæta lagaval þeirra, söngur-
inn og meðferð viðfangsefnanna
hafi aldre': ve::ið í betra samræmi
en nú.
Það mun þvi mörgum hafa
brúgðið í brún við að frétía,
að síðasti konsert þeirra væri á-
kveðinn á sunnudaginn kemur.
En hin erfiða aðstaða þeirra
ve.lcjur þessu. — Þeir eiga ekki
allir heima í bænum, og nú verða
leiðir þeirra að skiljast .vegna
ýmissa skyldusfarfa. En aldrei
múri aðsóknin verða meiri en á
suhnudáginn, ög aldrei múnu
Reýkvíkingar betur sýna þessum
fjórum „syngjandi sveinum“ hve
veí' þeir kunna að meta þeirra
gláða, hressandi söng, og þá lifg-
anfli gleði, sem honúm fylgir.
Hagnr KRON á
liðntm.
Deildarfundir félassfns ern
iialdnir um pessar mundír.
EILDARFUNDIR KRON
standa nú yfir, þar eru
kjörnir fulltrúar til að mæta
á aðaífundi félagsins, sem hald-
inn verður í páskavikunni.
Á deildarfundunum er gefið
yfirlit um starfsemi félagsins á
liðnu ári og skýrt frá niðurstöð-
um reikninga. Þar gefst félags-
mönnum tækifæri til að kynn-
ast rekstri félagsins og ættu þeir
að fjölmenna á deildarfundina.
Ágóði félagsins, sem kemur
til ráðstöfunar á aðalfundi er
rúml. 112 þús. kr. eða um 21
þús. kr. hærra en árið 1937.
Sjóðir félagsins hafa tvöfald-
ast á árinu. Varasjóður úr kr.
20 693,08 í kr. 44 445,45 og
stofnsjóður úr kr. 45 323,42 í
kr. 99 024,66.
Þá má geta þess, að eigið fé
félags og félagsmanna, þ. e.
rekstursfé félagsins, sem er í
þess eign og vörslu, hefir hlut-
fallslega aukist til stórra muna,
miðað við lánsfé.
Samkvæmt ársskýrslu félags-
ins 1937 var samsetning rekstr-
arfjár þannig. Lánsfé 78,25%
af rekstrarfé og eigið fé 21,7%
— en nú er húsfjárhluti 70,3%
og eigið fé 29,7% og er þá
munurinn raunverulega ennþá
meiri eins og skýrt mun verða
frá á deildarfundum. Annars er
ekki ástæða til að birta allar
niðurstöðutölur, þar sem félags-
menn eiga kost á að kynna sér
þær á deildarfundum, og eiga
að gera það, og ársskýrsla fé-
lagsins kemur síðan út eftir að-
alfund, en þar munu verða ýtar-
Iegar upplýsingar um starf fé-
lagsins, vöxt þess og viðgang á
liðnu ári.
Alþingi í gær
FUNDIR hófuslt í báðum deild-
um alþingis í gær kl. iy2
miðdegis.
Á dagskrá efri deildar voru
tvö mál.
1. Frumvarp til iaga um breyt-
ingar á lögum, nr. 45, 13. júní
1937, um dragnótaveiði í land-
helgi. 1. umræða. Flutningsmenn
Magnús Gíslason, Ingvar Pálma-
son. Málinu var vísað til 2. um-
ræðu og sjávarútvegsnefndar,
samhljóða.
2. Frumvarp til laga um breyt-
ingar á Iögum um útvarpsrekst-
ur ríkisins. 1. umræða. Flutnings-
menn Bernhard Stefánsson, Þor-
steinn Þorsteinsson og Jónas
Jónsson. Framsögumaður var
Þorsteinn Þorsteinsson. Málinu
var vísað samhljóða til 2. um-
ræðu og mentamálanefndar.
Á dagskrá neðri deildar voru
fimm mál. f
1. Frumvarp til laga um heim-
ild til sölu þjóðjarðarinnar Höfða
íTVini ^ tor8mu kom Þa® ott iyrir» að kjarkbeztu drengirnir bundu
WLIL 'U' & l>lllllglll« sleðana sína í vagn bændanna og létu þá draga sig.
Þegar þau voru að leika sér, kom stór sleði, hann var hvítmálaður og í honum sat hvítklædd
vera, með hvíta loðhúfu á höfðinu. Sleðinn fór tvær ferðir umhverfis torgið.
Og Óli var ekki seinn á sér og batt sleðann
sinn aftan í hvíta sleðann og ók með. Sleðinn
fór hraðar og hraðar og því næst inn í næstu
götu. Sá sem ók stóra sleðanum leit aftur og
kinkaði kolli til Óla. Það var eins og þeir
væru gamlir kunningjar.
í hvert skifti, sem Óli ætlaði að losa sleðann,
kinkaði ekillinn kollinum og þá sat Óli kyrr.
Þeir óku beint út um borgarhliðið.
hóla o. fl. 3. umræða. Málinu
var vísað til efri deildar.
2. Frumvarp til laga um sér-
staka dómþinghá í Holtshreppi
i Skagafjarðarsjýslu. 3. umræða.
Málinu var vísað til efri deildar.
3. Frumvarp til Iaga um breyt-
ingar á lögum nr. 106, 23. júní
1936 um útsvör. 2. umræða. Mál-
inu var vísað til 3. umræðu sam-
hljóða.
4. Frumvarp til laga um dýra-
Iækna. 2. umræða. Umræðu var
frestað.
5. Frumvarp til Iaga um breyt-
ingar á lögum nr. 27, 13. jan.
J938 um vátryggingarfélög fyrir
vélbáta. 1. umræða. Framsögu-
maður var Finnur Jónsson. Mál-
inu var vísað til 2. umræðu og
sjávarútvegsnefndar.
Skautafélag Reykjavíkur
hélt kynningarkvöld að Hótel
Borg í fyrrakvöld. Dr. Gunn-
laugur Claessen hélt þar erindi
um nauðsyn þess að hér yrði
bygð skautahöl), eins og tíðkast
hjá nágrannalöndum okkar. —
Færöi ræðumaður að þvi mörg
rök, hversu þetta væri nauðsyn-
legt, og þá fyrst og fremst vegna
okkar óstöðugu veðráttu. Að
loknu erindi Claessens voru sýnd-
ar skautakvikmyndir.
Drengjahlaup Ármanns
verður háð sunnudaginn
fyrstan í sumri (23. apríl).
Keppt verður um nýjan bikar
gefinn af Eggert Kristjánssyni
stórkaupmanni. Keppt verður í
3. manna sveitum. Öllum félög-
um innan Í.S.Í. er heimil þátt-
taka. Keppendur skulu hafa gef-
ið sig skriflega fram við stjóm
Ármanns eigi síðar en viku fyr-
ir hlaupið.
Broadway Melody 1938
heitir danz- og söngva-mynd,
sem Gamla Bíó sýnir núna. Að-
alhlutverkin leika Robert Taylor
og Eleanor Powell.
BRÉF
Skemtilegur upplestur.
ÁRNI ÓLAFSSON las síðast-
liðinn sunnudag upp í út-
varpinu kafla úr sögu sinni
Rauða koddabótin.
Það sýndi sig að rödd Áma
hljómar ágætlega í útvarpinu.
Sagan var bæði skemtileg og
spennandi.
í sögu þessari kemur „hjá-
trú“, eins og slíkt myndi venju-
lega kallað, mikið til greina. En
höfundurinn hefir á takteinum
sálfræðilega skýringu á hinum
vondu draumum Þjóðleifs
bónda, er hann sefur á kodd-
anum með rauðu bótinni. Það
er samvizkan, sem ónáðar hann
með rauðu bótina sem miðil. Og
verður þá að skoða sýnina í
sögunni, stúlkuna, sem þeir fé-
lagarnir, rithöf., Felsenbach og
Þjóðleifur, sáu í gamla hlóðar-
eldhúsinu, sem ofsjón. En nú-
tímavísindin kenna, að til séu
ofsjónir. En jafnframt þessari
sálræðilegu skýringu, sem hægt
er að beita við söguna eins og
hún liggur fyrir frá höfundar-
ins hendi, verður hér einnig
komið við hinni venjulegu yfir-
náttúrlegu skýringu á atburð-
unum.
Þessi saga Á. Ó. er víst alveg
sérstæð í íslenzkum bókment-
um að því leyti að hún er sam-
in þannig, að hægt er að koma
við hinum sálfræðilegu skýr-
ingum nútímavísindanna á fyr-
irburðum og táknar sagan að
því leyti merkilega nýjung. Tii
hliðsjónar má nefna, að í
draugasögunum okkar er að-
eins um eina skýringu að rséða
—• drauginn-
Þá má að lokum nefna, að
sagan er hásiðferðileg — sam-
vizkan er sett í hásætið.
Útvarpshlustandi.
Svartlistarsýningin í Helsing-
fors.
Yegna þess, hversu góður
rómur hefir verið gerður að
hinni norrænu svartlistarsýn-
ingu, sem haldin var í Helsing-
fors nýlega, hefir hinn norræni
svartlistarfélagskapur, sem fyr-
ir sýningunni stóð, ákveðið að
efna til sýninga á norrænni
svartlist utan lands, og mun ís-
land eiga þar sína fulltrúa, eins
og í Helsingfors. Næstkomandi
haust verður til dæmis haldin
slík sýning í Júgóslavíu. 1941
verður sýning í Stokkhólmi,
1043 í Osló og 1945 í Kaup-
mannahöfn.
Útbreiðið Alþýðublaðið!
Maðurinn sem hvarf
9.
„En hvað kemur þetta ungfrú Ilope við?“
„Jú, málið er fullkomlega upplýst. Herra Gans hefir ein-
mitt boðið henni að borða hádegisverð með sér í dag.“
EGAR einkaritarinn var kominn fram í fremri skrifstof-
. una fann Blake fyrst, hve djúp áhrif þessi tíðindi höfðu
á hann. Hann reyndi að hrista það af sér. Hann langaði mest af
öllu til að biðja Charlottu að hætta við þetta. En hann fann jafn-
framt að hann hafði engan rétt til að blanda sér í hennar
einkamál. Svo gerði hann boð fyrir hana.
Hann fékk ákafan hjartslátt, þegar hún kom inn til hans
og staðnæmdist frammi fyrir honum, ung og grannvaxin með
lifandi yndislega mýkt í svip og hreyfingum. Það, sem sérstak-
lega einkendi hana og dró til sín allra athygli var hið sér-
kennilega ósamræmi milli blárra blikandi augnanna og hrafn-
svarta silkimjúka hársins. En hún var óvenjulega fögur og
yridisleg. Hún tók sér sæti við hlið hans við skrifborðið.
„Þér áttuð nú eiginlega að vera að tala við tvo skjólstæðinga
mína í morgun,“ byrjaði hún.
„Já, ég veit það. En verið þér nú svo góðar og finnið upp
einhyerja sennilega afsökun við þá fyrir mig.“
Hún kinkaði kolli og þagði, en hann sagði ekki meira. Hann
sat bara og horfði á hana án afláts og henni fanst augnaráð
hans eitthvað svo undarlegt.
James Blake hafði alt í einu orðið það ljóst, að um leið og
hann segði skilið við sitt núverandi líf, yrði hann jafnframt að
segja skilið við Charlottu Hope fyrir fult og alt. En honum
var ekki síður ljóst, að það yrði ef til vill enn þungbærara, ef
hann ætti að halda áfram að lifa þessu gamla lífi án hennar,
— *f hsnn yrði að verða kyr, en hún færi burt og gifti aig
einhverjum. Hugsunin um þetta varð voðaleg. Honum fanst
eins og að opnaðist eitthvert hyldýpi af örvæntingu.
Meðan hann starði þarna á hana eins og 1 leiðslu, fann Char-
lotta í fyrsta skifti til einhvers óróleika í nærveru hans.
„Hefir eitthvað komið fyrir yður — eitthvað óþægilegt?“
spurði hún ofurlítið hikandi.
„Nei, nei, — ekki neitt,“ svaraði hann, en varð að taka á öllu
þreki sínu til að jafna sig og brosa. „Ég var bara að hugsa
um það, að dagurinn í dag er einskonar afmælisdagur.“
„Já, það veit ég. — En mér kom ekki til hugar að þér
munduð muna það.“
„Þennan mánaðardag fyrir 8 árum síðan stiguð þér í fyrsta
skifti inn fyrir þessar dyr.“
„Er í raun og veru svona langt síðan?“ spurði hún lágt.
Hann brosti og hélt áfram:
„Með lævísum brögðum, sviksamlegu athæfi og — og —“
,,Stjórnkænsku!“ greip hún hlæjandi fram í. „Það er hið eina
— sem ég viðurkenni mig seka um.“
Þetta bros hennar opnaði augu hans til fulls. Á þessu augna-
bliki varð honum loks ljóst, að hann elskaði hana. — Elskaði
hana svo heitt, að hann vildi heldur missa hana, en að nafn
hennar fengi nokkurn blett af opinberu hneyksli. — Ef hann
hyrfi, mundi hún fljótlega gleyma honum. Hún mundi altaf
og æfinlega vera einfær um að sjá sjálfri sér borgið. Og það
voru ef til vill þeir hæfileikar hennar, sem hann dáði einna
mest.
'O’ANN hafði einu sinni sagt við hana: „Merm hefja mig til
skýjanna sökum þess, að ég hefi brotist þetta áfram og
byrjaði með tvær hendur tómar. En þér hafið staðist langtum
þyngri þraut. Þér voruð ríkar, en urðuð fátækar, en töpuðuð
þó ekki kjarkinum og liðuð ekki tjón á sálu yðar.“
Hann hafði sagt þetta, daginn sem hún hafði sagt honum
««fö§ögu *ína, dagírrn s«mm hann hafði gert sér grein fyrír því,
að hún var annað og meira en óvenjulega duglegur einkaritarí.
„Faðir minn var lögfræðingur í Iowa,“ hafði Charlotta sagt,
og hann hafði grætt offjár á atvinnu sinni. En óvænt innan-
héraðskreppa og bankahrun gleypti hvern eyri og eyðilagöi
heilsu hans. Hann fékk slag og varð að lifa þrjú síðustu árih
í sjúkrastól.
Móðir mín var dáin og ég var eina bamið hans. Nú varð
ég að hjúkra honum þessi árih sem ósjálfbjarga barni. Þegar
hann var dáinn, gat ég með erfiðleikum komist að á verzlunar-
skóla. Áður hafði ég lært að leika á fiðlu og sú fingralipurð
■— sem ég hafði fengið við það, kom mér nú að nokkru gagni-
Kennarar mínir fullyrtu, að mér væri í lófa lagið að vinna öll
verðlaun í vélritunarkeppni. En fyrir mér vakti aðeins, að fá
lífvænlega stöðu. Það voru hundruð þúsunda af ungum stúlk-
um, sem leituðu þess sama og ég. En auk þess varð ég að lifa
þangað til mér tækist að ná í þessa stöðu. Svo auglýsti ég:
„Ég er útlærð í vélritun og hraðritun. Til þess að fá full-
komna æfingu, býðst ég til að vinna ókeypis einn mánuð. —
Hver vill gefa mér tækifæri?“
„Getið þér getið, hvað möi*g tilboð ég fékk?“
„10—20,“ hafði Blake svarað.
„Nei, gott betur. 500.“
„Jæja, eru virkilega svona margir nirflar til!“
„Það var einmitt það, sem ég hafði gert ráð fyrir. Ég valdi
eitt tilboðið, fékk stöðuna og stóð mig svo vel, að húsbóndirin
bauð mér laun. En ég stefndi hærra. Ég bað hann um meðmæli
og fékk þau. Framúrskarandi góð meðmæli. Svo auglýsti ég
aftur og fékk betra tilboð. Þetta gerði ég þrisvar sinnum. Svo
sá ég auglýsinguna frá yður, svaraði henni og eftir nokkurra
daga reynslu sögðuð þér, að ég væri fastráðin, ef ég vildi.“
En Charlottu nægði ekki að vera aðeins einkaritari til lengd-
ar. Hún las lögfræðí í frístundum sínum og nú var hún orðín
yngsti meðeigandi í lögfræðingaskrifstofunni. En þó hún væri
•Jdri Itogíw eink«dtari hah*, *n hefði ams «igin skriistofu,