Alþýðublaðið - 30.03.1939, Blaðsíða 1

*SE
XX. ÁRGANGUR
FIMTUDAGÍNN 30. marz 1939.
75. TÖLUBLAÐ.
RITSTJÓRI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
Brezki heima-
(herinn ankinn
| nm helming.
1; Frá fréttaritara AlþýSubl.
IKHÖFN í morgun.
HAMBERLAIN lýsti
því yfir í neðri mál-
stofu enska þingsins í gær,
;! að afloknum hinum viku-
;l lega ráðuneytisfundi, að
j: heimaherinn á Englandi,
; I sem á friðartímum er 130-
!; 000 manns, myndi hið
!; allra bráðasta verða auk-
!; inn upp í stríðstímastyrk,
1; eða 170 000, og síðan tvö-
; faldaður, þannig að hann
;! nemi samtals 340 000
manns,
Verkfall trésmið
anna stððvaði 30
til 40 byggiagar.
Hin fyrsta hvíta móðir í Ameríku
filæsilep signr Ásmmdar
Sveinssonar myndhðggvara
Viðtal við lista-
manninn.
Asmundur sveins-
SON myndhöggvari
hefir nú unnið sinn stærsta
listamannssigur. En sigur
hans er jafnframt stórkost-
legur heiður fyrir íslenzku
þjóðina.
Framkvæmdanefnd hinnar
miklu heimssýningar í New
York hefir samþykt að taka
mynd hans „Hin fyrsta hvíta
móðir“ og hafa hana á aðal-
sýningarsvæðinu. Verður henni
komið þar fyrir á mjög góðum
og áberandi stað.
Myndin táknar hina fyrstu
hvítu móður, er leit Ameríku
og steig þar á land, íslenzka
konu, sem horfir hátt og lyftir
syni sínum nöktum móti hinum
nýja heimi.
Með því að taka þessa glæsi-
legu höggmynd hins íslenzka
höfundar, sýna Ameríkumenn í
verki enn eina viðurkenningu
á því, að íslendingar fundu Vín-
land hið góða. Er það góð árétt-
ing á þeirri viðurkenningu, er
þeir gáfu okkur Leif heppna
1930, er nú gnæfir á Skóla-
vörðuhæðinni.
Alþýðublaðið hafði í gær tal
af Ásmundi Sveinssyni í vinnu-
stofu hans að Freyjugötu 43.
— Þykir þér þetta ekki glæsi.
legur sigur?
„Mér þykir að sjálfsögðu
vænt um þennan sigur, þetta
hefir gengið alveg eins og í æf-
intýri — og mig dreymdí ekki
einu sinni um það, að myndin
yrði tekin til sýningar á aðal-
sýningarsvæðinu. Ég hafði gert
myndina í þeim tilgangi að hún
yrði sýnd á sýningárskála okk-
ar íslendinga — en þessu bjóst
ég ekki við.“
— Hafðirðu boðið íslenzku
sýningarnefndinni myndina?
„Þegar ég sigldi síðast vorum
við Ragnar E. Kvaran land-
kynnir samskipa. Þá skýrði ég
honum frá hugmynd minni og
leizt honum vel á hana. að því
er hann sagði. Eftir að ég kom
heim fór ég að vinna að henni
og kom Kvaran oft á vinnustofu
mína og fylgdist með verkinu.
Síðar komu þeir Vilhjálmur
(Frh. á 4. síðu.)
SamkomnlaDSDmleitaDir
(ara nú fram milli aðiia.
Hp RÉSMIÐAFÉLAG
Reykjavíkur hóf hina
boðuðu vinnustöðvun sína
gegn Múrarameistarafélagi
Reykjavíkur í gærmorgun
kl. 7 og náði vinnustöðvunin
þegar í stað til allra tré-
smiða, sem hún átti að ná til.
Alls mun vinna hafa stöðv-
ast við um 30—40 byggingar í
bænum, og vinna hvergi tré-
smiðir þar sem múrarar vinna.
I gærdag kl. um 2 kallaði dr.
Björn Þórðarson sáttasemjari
fulltrúa deiluaðila á sinn fund
og lagði hann til að þeir byrj-
uðu samkomulagsumleitanir
þannig að 2 fulltrúar tækju þátt
í þeim frá hvorum aðila ásamt
þeim lögfræðingum, sem félög-
in hafa haft fyrir sig í þessum
deilum. Samþyktu aðilar þetta
og hófust viðræður kl. 5 og
stóðu til kl. 'lYz. Engin úrslit
urðu á þessum fyrsta fundi, en
(Frh. á 4. síðu.)
Atkvæðagrelðslan er
ifiaSfn, en ekkl loklð.
TKVÆÐAGREIÐSLA meðal allra fulltrúa í stjórn Al-
þýðusambands íslands um afstöðu Alþýðuflokksins til
málaleitunar Framsóknarfloldksins um myndun þriggja
flokka stjórnar og ráðstafanir til hjálpar sjávarútveginum,
hófst á fundi sambandsstjórnar seint í gærkveldi.
Greiddu fyrst atkvæði allir sambandsstjórnarmeðlimir
í Reykjavík og Hafnarfirði og aðrir, sem staddir eru hér í
bænum. Að því loknu hófst atkvæðagreiðsla fulltrúanna
úti á landi. Var greitt atkvæði um símann, og var síminn
hafður opinn í allar áttir. Fulltrúarnir eru í Stykkishólmi,
Patreksfirði, Þingeyri, Bolungavík,' ísafirði, Sauðárkróki,
Akureyri, Húsavík, Raufarliöfn, Seyðisfirði, Eskifirði, Norð-
firði, Reyðarfirði, Vestmannaeyjum og Þorlákshöfn.
Atkvæðagreiðslan stóð til kl. 3, en varð ekki lokið og
mun halda áfram í dag.
Lýðveldisherinn á Spáni hef
ir nú geíið upp alla vörnc
—---«---
Valencla og Allcante gáfnst npp f gœr.
Miaja komst nifidaa á siðustu stundu
FRA HÖFNINNI I VALENCIA.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KHÖFN í morgun.
T ÝÐVELDISHERINN á Spáni virðist nú hafa gefið upp
alla vörn og flestar stærri borgir, sem fram að þessu
hafa verið á valdi hans, hafa þegar gengið Franco á hönd.
Fregnirnar eru þó enn mjög ógreinilegar, en það er helzt
svo að sjá, að fylgismenn Francos hafi á mörgum stöðum
gert uppreisn gegn lýðveldisstjórninni, og hún ekki lengur
fengið við neitt ráðið.
Valencia og Alicante gáfust upp í gær, og Cartagena,
að því er virðist, skömmu síðar.
Fullyrt er, að þrír meðlimir
varnarráðsins frá Madrid hafi
verið teknir fastir í Valencia,
en að Miaja forseti þess og yf-
irhershöfðingi lýðveldishersins,
og Casado hermálaráðherrann,
hafi á síðustu stundu komizt
undan. En sá sjötti, Besteiro,
varð eins og kunnugt er, eftir í
Madrid, og hefir ekkert spurst
af honum síðan.
Kom Miaja í flugvél til Oran
í Algier í gærkveldi, en óvíst er,
hvar Casado er niður kominn.
Samtals er sagt, að 48 af leið-
togum lýðveldishersins hafi
komið í flugvélum til Algier í
gær.
Sókn Francohersins á Suður-
Spáni lieldur viðstöðulaust á-
fram, bæði að sunnan og norð-
an, og er búizt við, að þess verði
aðeins skammt að bíða, að her-
irnir mætist og leifar lýðveldis-
hersins þar verði að gefast upp.
soeið af Siðvakía
að anstan.
LONDON í morgun. FÚ.
IT^EILAN milli Ungverja-
lands og Slóvakíu sýnist
á engan hátt nálgast lausn sína.
(Frh. á 4. síðu.)
Pólverjar nelta______________
við kröfom Þýzkalands.
-----4----
Það vill innlima Danzig og fá að
leggja bílveg gegn um pólska hliðið.
Póstpoki úr Þengli kemur á
línu.
í gærmorgun kom á línu, er
trillubáturinn Glaður hafði lagt
suður og vestur af Drangey, á-
byrgðarpold af vélbátnum Þengli.
Skipstjórinn á Glað, Sigurður
GuðmundssOn, færðí póstafgrm.
á Sauðárkróki þegar pokann, og
reyndust peningar þvínæst ó-
skemdir, og áritanir bréfa læsi-
legar. Hinsvegar voru endursend
dagblöð, er einnig voru i pokan-
nm, grotnuð *undur. F.O.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
| FREGNUM frá Varsjá í
*■ dag er frá því skýrt, að
Þjóðverjar hafi Iagt fyrir Pól-
verja kröfuskjal í þrem liðum,
og hafi þeim öllum verið hafn-
að. Kröfurnar eru þessar:
1. um breytingu á þjóðarétt-
arlegri afstöðu Danzigborgar,
2. um að Þjóðverjum verði
leyft að leggja bílveg til Aust-
ur-Prússlands gegnum Pólland.
3. um að PóIIand gerist aðili
að andkommúnistíska sáttmál-
UUKt.
Þessar upplýsingar voru í
dag gefnar hópi þingmanna *f
forseta hermálanefndar pólska
þingsins.
Þýzk blöð halda áfram á-
rásum sínum á Pólland og eink-
um þó Vesturlandamærafélag-
ið, og segja þau, að haldið sé á-
fram áreitni við Þjóðverja í
Póllandi, svo sem gluggar séu
brotnir í húsum þýzkra manna
og ráðist með ofbeldi á þýzka
starfsmenn. Eitt þýzku blað-
anna segir, að endurteknlng
F«h. á 4. iíðu,