Alþýðublaðið - 03.04.1939, Page 3

MÁNUDAGINN 3. APRIL 1939.
ALÞÝDUBLADIÐ
Samvlnna kommúnista
og SJálfstæðismanna i
Hafnarf. heldnr áfram.
Æsingafundir þeirra út af fasteigna-
skatti, sem er lægri en í Reykjavík.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
RITSTJÓRI:
F. R. VAIiDEMARSSON.
í fjarveru hans:
JÓNAS GUÐMUNDSSON.
AFGREIÐSLA:
ALÞÝÐUHÚSINU
(Inngangur frá Hverfisgötu).
SÍMAR:
4900: AfgreiSsla, auglýsingar.
4901: Ritstjórn (innl. fréttir).
4902: Ritstjóri.
4903: V. S. Vilhjálms (heima).
1196: Jónas GuSmunds. heima.
4905: Alþýðuprentsmiðjan.
4906: Afgreiðsla.
ALÞÝDUPRENTSMIÐJAN
l
♦-------------------------♦
ÚtflntBingsverðlaun
eða gensislækknn.
ALLIR munu vera sammála
um það, aðrir en komm-
únistar, að fullkomna þjóðar-
nauðsyn beri til þess, að rétta
við hag útgerðarinnar. Hitt
greinir menn nokkuð á um,
hvaða leiðjr skuli farnar í því
efni. Þó eru það einkum tvær
leiðir, sem menn koma auga á,
Er önnur leiðin sú, að verð-
launa útflutninginn — útflutn-
ingsverðlaun —- en hitt er
gengjslækkun.
Ef hvor þessara leiða fyrir
sig fer athuguð nánar, sést að
þær hafa báðar svipaðar verk-
anir fyrir alþýðu manna. —
Styrkjaleiðin, — þáð er að
yeita 'útflu'tningsverðlaun —
krefst þess að á þjóðina séu
lagðir miklir skattar, því minni
hjálp útveginum til handa en
4—5 milljpnir króna er honum
ónógur styrkur. Það fé hefði
því orðið að fá með nýjúm aukh-
um álögum á landsfólkið og
vitanlega þá fyrst og fremst
orðið að takast á einhvern hátt
gegn um verzlunina, s. s. með
auknum innflutningstollum, •—
skafti á innflutningsleyfin eða
öðruni svipuðum ráðstöfunum.
Hefði það óhjákvæmiiega haft í
för með séf allmikið aúkhá dýr-
tíð frá því sem nú er. Þessari
leið fylgir og mikið umsýang í
úthlutun styrkjánna og meðferð
og skiftingu þess fjár, sem til
útgerðarinnar ætti að renna. Er
það réynslan af slíkum styrkj-
um, að þejr verða jafnan tald-
ir ófullnægjandi og mörgum
finnst mönnum vera mismunað
verulega við skiftingu þeirra
og úthlutun. Hin leiðin, geng-
islækkun — verkar á þann
hátt, að erléndur varningur
hækkar í verði en útflutnings-
varan hækkar líka, ef verð
hennar helzt óbreytt á hinum
erlenda hiárkaði. Er það reynsla
allra, að verðhækkun á fram-
leiðsluvörunum verður til þess
að auka framleiðsluna, því fleiri
fara þá að fást við framleiðslú
og fjármagnið, sem hefir á und-
anförnum árum horfið frá út-
gerðinni leitar þangð aftur þeg
ar hún hefir líkur til að geta
borið sig eða skjlað arði. Mesta
hættan við gengislækkun er
sú, að margir geta notað hana
sem tilefni til hækkunar á
varningi og öðrU, algerlega að
ástæðulausu og eins hift, að í
skjóli hennar séu vörur hækk-
aðar langt umfram það, sem
nokkra nauðsyn ber til. Er því
mest um það vert að geta reist
við slíku sem rammastar skorð-
ur, og á annan hátt dregið ur
því, að hún falli með Öllum sín-
um þunga á þá, sem lægst eru
launaðir og hafa minst sér til
*framfæris.
*
Alþýðuflokkurinn taldi rétt að
fara styrkjaleiðina og bar fram
tillögu* þa» um í milliþinga-
nefndinni í útvegsmálum. En um
þær tillögur náðist ekki sam-
komulag, því áðrir nefndarmenn,
og útgerðarmenn yfirleitt, töldu
réttara að fara þá leið að lækka
gengi krónunnar. Alþýðuflokkn-
um er og hefir verið ljóst, hver
voði er á ferðum, éf ekki tekst
einmitt nú að koma útgerðinni
til hjálpar, svo hún geti aukist
frá því sem er, og sú útgerð,
sem enn er ekki stöðvuð, geti
haldið áfram. Hann hefir þvi
undanfarnar vikur rætt þessa leið
við fulltrúa frá Framsóknar- og
Sjálfstæðismörinum. Þegar það
var fullvíst orðið, að báðir þessir
flokkar vildu enga leið fara aðra
en þá að lækka krónuna, taldi
Alþýðuflokkurinn það skyldu
sína, að reyna að draga svo úr
áhrifum gengislækkunarinnar fyr-
ir allan almenning í landinu, sem
unt væri, og voru öll skilyrði hans
fyrir að eiga þátt í því að fara
þessa leið, á þann veg, að reyna
að tryggja sem bezt rétt verka-
fólks og sjómanna og annárs lág-
Iaunafólks.
Alþýðuflokknum er það Ijóst,
áð innan vébanda hans eru skift-
ar skoðanir um þessi mál, og
því vár vafasamt nema rétt-
ast hefði verið af flokkn-
um að taka upp þá afstöðu
að vera þar ábyrgðarlaus og láta
aðra um að ráða fram úr vand-
anum. En slíkt ábyrgðarleysi hefði
verið með öllu óafsakanlegt. Geng-
islækkun hefði orðið framkvæmd
hvort sem Alþýðuflokkurinn átti
þar hlut að eða ekki, og jafnvel
þó alþingi tæki málið ekki til úr-
lausnar. Hefði hún þá skollið á
almenning með ölíum sínum
þunga, án þess nokkrar skorður
væru við reistar. Með þeirri af-
stöðu, sem Alþýðuflokkurinn hef-
ir tekið til þessara mála allra,
hefir hann enn einu sinni sýnt,
að hann er þess albúinn, að tak-
ast á hendur ábyrgð af lausn
hinna vandasömustu mála, jafn-
vel þótt innan hans vébanda séu
þar um skiftar skoðanir. Hann
vill ekki berjast gegn þvi, að út-
gérðinni verði hjálpað eftir þeirri
leið, sem yfirgnæfandi meirihluti
állra, er áð henni standa, óskar
éftir, ef hánn getur trygt að þær
bætur fáist til handa hinu vinn-
andi fólki, sem una má við.
í málum sem þessum verður
öll þjóðin að færa fórnir, og það
á að vera metnaður hvers ein-
asta manns, að leggja sinn skerf
til þess, er alþjóðarheill veltur á.
Svo mun það líka reynast, þegar
frá líður og menn fá tækifæri til
að líta á málin og yfirvega þau
rólega og geta metið rökin með
og móti. En það er eins með
þetta mál og önnur mikilvæg
málefni, sem alþjóð snerta, að
þar má ekki dæma eftir tilfinn-
ingum einum saman, heldur því
á.;tandi, sem rfkir, og þeim leið-
um, sem fyrir hendi eru og fær-
ar eru.
Fasteionaskatturion var
samkykktur af Alpíðn-
flokksmðnnnm og Sjálf-
stæðismðnnnm.
VÖ BLÖÐ hér í bæn-
um skýrðu frá þvi í gær
að fundur hefði verið hald-
inn í Hafnarfirði á laugar-
dag til að mótmæla fast-
eignaskatti, sem bæjarstjórn
Hafnarfjarðar hefir nýlega
lagt á samkvæmt heilmild í
lögum og var skatturinn sam
þykktur af Alþýðuflokknum
og Sjálfstæðisflokknum. —
Þessi blöð eru Þjóðviljinn,
málgagn kommúnista, og
Morgunblaðið, aðalmálgagn
Sjálfstæðisflokksins.
Morgunblaðið skýrir nokk-
urnveginn litlaust frá því. sem
gerðist á þessum fundi, en eins
og að vanda lætur skrifar blað
kommúnista um málið á þann
veg, að það nái yfirleitt ekki
nokkurri átt, að nokkur maður
greiði nokkur gjöld til hins op-
inbera, ríki eða bæjarfélaga.
Það vekur alveg sérstaka at-
hygli í sambandi við þetta mál,
að samvinna Sjálfstæðismanna
i Hafnarfirði við uppivöðslu og
landráðalýð kommúnista held-
ur áfram. Einn aðalhöfuðpaur í-
haldsins í Hafnarfirði, Þorleifur
Jónsson, var málshefjandi á um-
ræddum fundi, en á eftir hon-
um kom kommúnistinn Helgi
Sigurðsson. Féll allt í ljúfa löð
með þessu hyski oog kosið í
einhverskonar hermálaráð gegn
bæjárstjórninni af báðum örm-
úm.
Fasteignaskattur sá, sem bæj-
rstjórn Hafnarfjarðar hefir
Iagt á, er lægri en fasteigna-
skatturinn, sem í vetur var lagð-
ur á okkur Reykvíkinga, þó
dirfist íhaldið að efna til nokk-
urskonar uppreisnar suður í
Hafnarfirði út af skattinum þar.
Að þessu sinni, eins og um
daginn, taka íhaldsmenn og
kommúnistar höndum saman,
skrif íhaldsblaðanna þessa dag-
ana gegn landráðalýðnum, fara
því að líta hræsnislega út. Eða
heldur Sjálfstæðisflokkurinn
að hægt sé að treysta honum til
haldgóðs samstarfs um nytja-
mál, þegar hann að öðrum
þræði gerir bandalag við glæpa-
hyski kommúnista og æsir það
upp, til hermdarverka. Flokkur-
inn mun komast að raun um
það, að ■ það er ekki hægt að
líta á hann, sem lýðræðisflokk
meðan hann heldur í hönd
kommúnistaforsprakkanna og
vinnur með þeim að skemdar-
verkunum.
Það lítur svo út, sem með
þessum fundi kommúnista og í-
haldsmanna í Hafnarfirði sé
verið að stofna til deilna, sem
ætlast er til af fundarboðend-
um að illu geti til leiðar komið.
Kaipfélagið og kosn
ingar folitrúa.
Framh. af 2. sfðu.
reglum, sem deildarstjórnirnar og
fulltrúar hafa viljað miða uppá
stungur sínar við, þá skal þess
getið, að enginn vafi leikur á því,
að hlutaðeigendur hafa í fyrsta
lagi af fremsta megni reynt að
haga vali sínu þannig, að ekki
væru í kjöri aðrir en þeir, sem
þektir eru að áhuga, dugnaði og
einlægni sem samvinnumenn. í
pðru lagi mun hafa vakað fyrir
þeirn sú ótvíræða nauðsyn, að
úppástungurnar væru ekki póli-
tískt einlitar eða hlutdrægar í
þeim skilningi, enda mun öllum
félagsmönnum ljóst, og þá ekki
sízt deildarstjórum og fulltrúum,
að það er hvorki réttlátt né heppi
legt, að féíag, sem í eru menn
úr öllum stjórnmálaflokkum, velji
sér fulltrúa og stjórnir úr t. d.
aðeins einum þessara flokka.
Nú getur það altaf orkað tví-
mælis, hversu vel þessar uppá-
stungur deildarstjórnanna takast,
þótt fullkomin ábyrgðar- og rétt-
lætistilfinning liggi til grundvall-
ar. En þá kemur líka til kasta
hinna óbreyttu liðsmanna að
leggja dóm sinn á þær og gera
aðrar tillögur, ef þurfa þykir.
Eins og áður er sagt, voru uppá-
stungur deildarstjórnanna tilbún-
ar snemmja í febrúarmánuði s. 1.
Þær voru þegar i stað lagðar
fram á skrifstofu félagsins ásamt
spjaldskrám deildanna, til athug-
unar fyrir félagsmenn. Til þess
að minna rækilega á kosningarn-
ar, voru þær auglýstar í jan-
úarblaði félagsins, lögum og
reglugerðum útbýtt til félags-
manna o. s. frv.
Eins og vænta mátti, komu
| Happdrættl Háskðla Islands.
Á morgun er síðasti endurnýjunardagur.
Athugíð; að vegna páskanna eru aðeins 4
sðludagar eftir til 2. flokks.
Endnrnýið áðnr en pér farið í páskafríið.
■
EJ
margir á skrifstofu Kron til þess
að kynna sér tillögur deildar-
stjórnanna. En aðeins í tveim
deildum komu viðbótaruppá-
stungur frá einstökum deildar-
mönnum.
Á þetía verður ekki litið öðru-
vísi en þannig, að í 13 deildum
féiagsins hafi deildarmenn eftir
atvikum verið ánægðir með upp-
ástungur deildarstjórnanna, því
að ella hefðu þeir sjálfir notað
Sér réttinn til þess að bæta við
þær nöfnum þeirra félagsmanna,
sem að þeirra állti væru færari
til starfsins.
Óánægja með óréttláta niður-
röðun eftir pólitískum lit hefði
líka að sjálfsögðu komið í ljós
þá þegar, ef ástæða hefði verið
tJl.
Að athuguðu því, sem að fram-
aji segir, hlýtur það að vekja
athygli allra greinargóðra og
réttsýnna manna, að í 13 tilfell-
um af 15, eða nánar tiltekið: í 13'
deildum af þeim fimmtán, sem
í félaginu eru, virðast félagsmenn
Kron hafa verið og vera ánægðir
með val fulltrúanna.
Nú er það áreiðanlega flestum
félagsmönnum ljóst, og þá ekki
sízt hinum ýmsu trúnaðarmönn-
um Kron, að pólitískar togstreit-
ur og deilur innan félagsins eni
hættulegar og óviðeigandi, enda
er óhætt að fullyrða, að félags-
stjórn og starfsmenn félagsins
hafa gert það, sem í þeirra valdi
stendur til þess að brýna fyrir
alménningi gildi grundvallarregl-
unnar um pólitískt hlutleysi. Ár«
angurinn er heldur ekki svo lítill,
þegar vel er að gáð. Pólitískrar
óánægju út af kosningunum hefir
ekki gætt svo að vitað sé nema
aðeins í tveim deildum, og þó
ekki nema í sambandi við mjög
fáa af þeim fulltrúum, sem kosn-
ir voru í hvorri deildinni fyrir
sig. Er svo að sjá, samkvæmt
ýmsu, sem fram hefir komið í
því sambandi, að um sé að ræða
tvo flokka eða einstaka menn úr
tveim flokkum, sem lotið hafi í
lægra haldi hvor fyrir öðrum til
skiftis eða a. m. k. telji sjálfir
að svo hafi verið. Ef rétt er -
en á það skal enginn dómur
Iagður hér —, ber öllum góðum
félagsmönnum að harma þessi
tilfelli og þó fyrst og fremst að
sameinast til ennþá harðari sókn-
ar gegn öllum slíkum flökka-
drætti.
Guðm. Tryggvason.
Smásfilnverö
á eftirtöldum tegundum af tóbaki má eigi vera hærra en hér segir;
Rjól B.B.
Mellemskraa B.B.
Smalskraa B.B.
Mellemskraa Obel
Skipperskraa Obel
Smalskraa Obel
Kr. 14.00 pr. % kg.
I 1/20 kg. pk. Kr. 1.50 px*. pk.
- 1/20 — —• 1.70 — -
- 1/20 ------ — 1.50 — -
. 1/20 — ------1.60 — -
. 1/20 ------- — 1.70 — -
Utan Reykjavíkur og Hafnarfjarðar má leggja allt að 3%
á innkaupsverð fyrir sendingarkostnaði til útsölustaðar.
J
Töbokseinkasala riklsins.
ISÍI
I
1
a
SI
Brunaltyiingar
Liftrvpgingar
Vðtryggingarskrifstofa
Sigfúsar Sighvatssonar. 1
Lækjargðtu 2.
m
NÝ BÓK:
Mjólknrfræðl
Eftir Sigurð Pétursson gerlafræðing.
Bókin er ómissandi. ölluin þeim, sem vinna að fram-
leiðslu og meðferð mjólkur og mjólkurafurða, en auk þess
er hún fróðleg og skemtileg aflestrar fyrir alla.
í bókinni eru rúmlega 20 myndir til skýringar. Kostar
kr. 3.50 og fæst í öllum bókaverzlunum.
Barnaleikföng.
Allir nútíma uppeldisfræðingar eru sammála um, að barn-
inu séu leikföng jafnnauðsynleg og næringin, og það frá
þriggja mánaða aldri. Gefið því börnunum leikföng um
páskana. Flestar þær tegundir, sem fást hér á landi, eru
til hjá okkur og verðið hvergi lægra.
K. Einarsson & Björnsson.