Alþýðublaðið - 05.04.1939, Síða 1

Alþýðublaðið - 05.04.1939, Síða 1
\ Wðnblaðid kemurnæst út ð Launardag. ALÞTÐUBLAÐIÐ EITSTJÓEI: F. R. VALDEMARSSON ÚTGEFANDI: ALÞÝBUFLOKKURINN XX. ÁRGANGUR MIÐVIKUDAGINN 5. marz 1939. 80. TÖLUBLAÐ hækkun á erlendnm vorom leáir 121» ai meialtali. ...---- Matvðrukaupmenn, KRON og Kaupfélag Ey- firðinga reka ósannindi ofan i kommúnista. ----—♦—--— Bezt að óhjákvæmileg verðhækkun á nauðsynjavðrum koml fyrir 11. april. VEiíÐHÆKKUN á ýmsum vörutegundum hófst þegar í gær hér í bænum um leið og hin nýja gengisskráning fór fram í bönkunum. í dag kemur listi í allar búðir kaupmanna og Kaupfé- Íagsins um hið nýja verðlag og geta viðskiftamenn því um leið og þeir gera innkaup sín gert samanburð á verðlaginu og listunum. Jafnframt mun verðlagsnefnd hafa eftirlit með því að engin óeðlileg verðhækkun fari fram. Svo virðist að verðhækkunin mirni verða af gengis- lækkuninni 12% frá heildsöluverði. Skýrði framkvæmda- stjóri KRON og Guðm. Guðjónsson formaður Félags matvörukaupmanna Alþýðublaðinu frá þessu f morgiui. Það er mjög athyglisvert að Vísir í gær og þó sérstaklega blað kommúnista í dag reyna að gera miklu miklu meira úr verðhækkuninni en hún er £ raun og veru. Er þetta auðsjá- anlega gert til þess eins að skapa sem allra mestan óróa út af þessuni málum. Þjóðvilj- inn segir í dag að dýrtíðin hafi aukist í gær um 20%. Þessu hafa nú forstjóri Kaupfélagsins og formaður Félags matvöru- kaupmanna lýst yfir sem til- hæfulausum ósaunindum. En tilgangur kommúnista er alveg Ijós. Hann er sá að skapa glund- roða og upplausn, eyðileggja það, sem eyðilagt verður, til að reyna að hafa upp úr því ein- hvern pólitískan ávinning. Til- gangur Vísis í gær með ósann- inðum sínum er einnig hinn sarai — og verður að telja það einkennilega framkomu af blaði Sjólfstæðisflokksins að blása þannig í sömu glæðurnar og landráðalýður kommúnista. Engum getur blandast hugur um það, að það er ekki nema eðlilegt þó að erlendar vörur hækki við lækkun gengisins á íslenzku krónunni. Kaupmenn þurfa að greiða meira en þeir áður gerðu fyrir vöruna og eru því tilneyddir að hækka hana í hlutfalli við gengislækkunina. Flestir smákaupmenn hafa haft af atvinnu sinni aðeins þurftar- laun og það væri óréttlátt að gengislækkunin kæmi fyrst og fremst niður á þeim, þannig að þeir hefðu ekki vald á að hækka vöruna sem svarar gengislækk- uninni.. Hins vegar er það aðalatriði þessa máls, að engum haldist það uppi að nota gengislækk- unina til okurs, en á því er nokkur hætta og öllum er það ljóst, að tilraunir munu einmitt verða gerðar til þess að hækka vöruverðið óeðlilega, þ. e. að leggja á vöruna fram yfir geng- islækkunina. Það hefir mikið verið rætt um þóð, að gengislækkunin hafi ver- ið orðin óhjákvæmileg,* að hjá henni hafi ekki verið hægt að komast. Það sem þurfti fyrst og fremst að varast, var það, að hún kæmi harðast niður á þeim, sem minst bera úr bítum, og þó að Alþýðuflokknum hafi ekki t#kist að verja þetta fólk til fullnustu gegn afleiðingum geng- islækkunarinnar, þá hefir það tekist að mjög mildu leyti með þeim ráðstöfunum, sem gerðar eru í frv. um bætur til handa verkalýðnum, ef dýrtíð eykst — ög auðvitað vex hún allmikið. Hvað mikið hún vex er undir starfi verðlagsnefndar komið og öðrum ráðstöfunum. Er það betra eða verra, að verðhækkunin komi strax? munu margir spyrja. Þessu er fljótsvarað. Það er bllum þeim, sem bætur eiga að fá vegna gengislækkunarlnnar, bezt, að verðhækkun sú, sem kemur vegna gengisbreytingar- innar, verði komin fyrir 11. apríl, þegar fyrsta skráning verðlagsins fer fram. Með því móti verður ineðalhækkunin meiri en ef vör- Frh. ó 4. síðu. Forstjóri KEA mótmælir! blað i AUK þess sem kommúnista skýrir frá því í dag, að verð- hækkunin, sem örðið hafi í gær, nemi um 20%, þegar hún nemur 12% éftir upp- lýsingum formanns Félags matvörukaupmanna og ftjrstjóra Kaupfélagsins, skýrir blaðið frá því, að Kaupfélag Eyfirðinga hafi í gær hækkað verð allra erlendra vara um 20%. Alþýðublaðið hafði í morgun tal af forstjóra KEA. Jakob Frímanns syni, og lýsir hann þessar fregnir kommúnistablaðs- ins helber ósannindi. Engin verðhækkun fór fram í gær í búðum KEA. En í morgun voru erlendar matvörur hækkaðar um ca. 12%. Engin verðhækk- un hefir farið fram á vefn- aðarvörum eða innlendum verksmiðjuvörum í búðum KEA. f###############################J Gagnkvæmt varnarbanda- lag mlli Breta og Pðlverja. Árangurinn af Lundúnafðr Becks. I LONDON í morgun. FÚ. LONDON er það látið í ljósi opinberlega, að við- ræður Becks ofursta við brezku ráðherrana beri viðimandi ár- angur. í gær var búizt við því, að Beck ofursti mimdi bjóðast til þess að breyta ábyrgðaryfirlýs- ingu brezku stjórnarinnar á sjálfstæði Póllands £ gagn- kvæman varnarsúttmóla, þann- ig, að hvor um sig sé skyldur að veita hinum, ef ó hann er ráðist. Halifax lávarður skýrði í gær Beck ofursta frá einstök- um atriðum í stjómmálaumleit- unum brezku stjórnarinnar við stjórnir annara ríkja, er átt hefðu sér stað síðan Þjóðverjar gerðu innrós sína í Tékkósló- vakíu. Viðræður þeirra við Chamb- erlain síðar í gær stóðu yfir nærri því í tvær klukkustundir. Beck verður í dag gestur konungs í Windsor. Tékkneskir taertorinsiar ganga i brezka herinn. LONDON í morgun. FÚ. Hore-Belisha, hermálaráð- herra Bretlands, var í gær spurður að því, hvort hann hefði tekið til greina tilboð margra yfirforingja úr tékkn- neska hernum um að ganga í brezka herinn, og kvað hann slík tilboð liggja fyrir, og myndi sú þjónusta verða þegin, eftir því sem við yrði komið. Bretland telnr að- stððn tslands jjýð- ingarmikla fyrir sig. Fyrirsparn og svar i enska gingtnu i gær. K.HÖFN í gærkv. FÚ. K. AUPM.HAFNARBLAÐH) .,Berlingske Tidende“ fékk í kvöld tilkynningu frá frétta- ritara sínum í London um það, að starfsemi nazista á íslandi og í Danmörku hafi verið gerð að umræðuefni { spurningatíma neðri mólstofu hrezka þingsins í dag. Einn af meðlimum brezka í- haldssflokksins beindi þeirri fyrirspum til ríkisstjórnarinn- ar, hvort hún hefði raimsakað starfsemi í þessum tveim lönd- um og hvort brezka ríkisstjórn- in vildi gera þýzku stjóminni það ljóst, að hún teldi sig sjálf- stæði íslands jafnmiklu varða og sjálfstæði Frakklands. Aðstoðamtanríkismálaráð- herrann Batler svaraði fyrir- spurninni og kvað stjómina hafa fengið margskonar skýrsl- ur varðandi þessi mál frá er- indrekum sínum. Utanríkismála Frfa. á 4. siðu. Frá Lundúnaför Lebruns Frakklandsforseta. Georg Bretakonung ur og Lebmn forseti sýna sig á götunnl. Úrslit landpIi»fflskosn£iigamia» Meirihlntl vaxið nm Stauningsstjiiwinnar keflr 3—4 sæti I landsjiinglnu. Og lokaniOarstöOnr fölksþingskosninganna sýna aö AlþýOuflokkurinn hefir fenglO þar 04 sæti. i m. - t Frá fréttaritara Aiþýðublaðsins K.höfn í morgun. BRÁÐABIRGÐANIÐUR STÖÐUR kjörmanna- kjörsins til danska lands- þingsins hafa nú einnig verið birtar, og þykir auðsætt af þeim, að stjórnarflokkarnir — Alþýðuflokkurinn og rót- tæki flokkurinn — muni fá að minnsta kosti 3—4 sæt- um fleiri í landsþinginu held ur en þeir höfðu. Myndu stjómarflokkamir þá samtals hafa 40—41 sæti í landsþinginu á móti 34—35 sætum stjórnarandstæðinga. Kjörmannatala flokkanna við landsþingskosningamar reynist við bráðabirgðatalninguna hafa orðið eftirfarandi (Kjörmanna- talan við síðustu landsþings- kosningar, 1836, í svigum): Alþýðuflokkurinn 1661 (1548) Róttæki flokkurínn 369 (327) Stjómarflokkamir hafa þannig sam- tals fengið 2030 (1875) Vinstri flokkurinn 835 (890) Hægri flokkurinn 706 (798) Aðrir flokkar fengu engan kjörmann koshm. Kjörmennirnir munu kjósa sjálfa meðlirai landsþingsins þ. 11. apríl. Bæði fólksþingið og landsþing- ið koma saman þ. 25. apríl til þess að samþykkja stjómarskrár- frumvarpið, sem siðan verður borið undir þjóðaratkvæði og væntaniega staðfest af konungi grundvallariagadaginn danska, þ. 5. júni, LokaBíðurstöðnr við kosningatnar tii fðlks- pingsins. Við endanlegan útreikning kosningaúrslitanna til fólks- þingsins kom í ljós í gær, að Alþýðuflokkurinn hefir fengið 64 sæti í fólksþinginu, en ekki 63, eins og talið var í gærmorg- un. Hinsvegar hafa kommúnist- ar ekki fengið nema 3 sæti (ekki 4 eins og álitið var í gær- morgun). Stjórnarflokkarnir hafa því samtals fengið 78 sæti í fólks- þinginu á móti 70, sem stjórnar- andstöðuflokkarair hafa ailir saman lagt. Atkvæðatölur flokkanna í kosningunum til fólksþingsins reyndust vera eftirfarandi. — (Tölurnar í svigunum sýna at- kvæðatölurnar við kosningarn- ar 1935): Alþýðufl, 728 561 (759 102) Róttæki fl. 161 195 (151 507) Stjóraarflokkamir hafa því samt. fengið 889 756 (910 609). Vinstrí fl. 309 154 (292 247) Hægri fl. 301 667 (293 397) Bændafl. 50 791 (42 793) Kommúnistar 40 896 (27 135) Retsforbundet 33 717 (41199) Danskir nazistar (Clausen) 30 943 (16 257) National Samv. (Purschel) 17 933 (0) Slésvíkurfl. 15 134 (12 617) Dansk Samling (Sörensen) 8 579 (0) Stjórnarandstæðingar hafn þannig samtals fengið 808 814 (725 645). NazistanJðsBararBÍr dæmdir i fanpelsi. Dómur var kveðinn upp í Kaupmannahöfn í gær í máli nazistanna Max Pelving og Eiler Pontoppidan, sem báðir höfðu gert sig seka um að nota emb- ættisaðstöðu sína til þess að reka njósnir fyrir nazista. Varð Pelving, sem var embætt- ismaður í dönsku leynilögregl- unni, uppvís að því, að hafa gef- ið Eiler Pontoppidan máiaflutn- ingsmanni nazista Ieynilegar upp- lýsingar bæði um erlenda og danska borgara í Kaupmanna- faöfn, en Pontoppidan sendi þær Upplýsingar til Þýzkalands, Frh. á 4. síðu.

x

Alþýðublaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.