Alþýðublaðið - 05.04.1939, Blaðsíða 3

MIÐVIKUDAGINN S. marz 1939.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
KITSTJÓRI:
F. R. VALDEMARSSON.
I fjarveru bans:
JÓNAS GUÐMUNDSSON.
AFGREIÐSLA:
ALÞÝÐUHÚSINU
(Inngangur frá Hverfisgötu).
SÍMAR:
4900: Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Ritstjórn (innl. fréttir).
4902: Ritstjóri.
4903: V. S. Vilhjálms (heima).
1196: Jónas Guðmunds. heima.
4005: Alþýðuprentsmiðjan.
4906: Afgreiðsla.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
Karlarnir á feass-
mm.
ÞAÐ varð kunnugt í eftir-.
miðdaginn á mánudag, að
kommúnistar ,,hringdu“ og
sendu til ýmsra „selluforingja“
í kommúnistaflokknum og
báðu þá að draga nokkurt lið
saman við Alþingishúsið þá um
kvöldið. Var þessu fyrirmæli
hlýtt og laust eftir kl: 8 fóru
kommarnir að safnast saman og
láta þar ýmsum skrípalátum.
Var þar Jón Rafnsson frá Vest-
mannaeyjum fyrst látinn tala
og héldu tveir kommar á Jóni
meðan hann talaðL En þeir
munu hafa þreytzt á þessari
,,erfiðisvinnu“ og sendu eftir
kassa, sem skyldi vera ræðu-
stóll þeirra, er þetta götuþing
héldu.
Allmargir Reýkvíkingar
söfnuðust þarna saman fyrir
forvitnissakir eins og gerist hér
í bæ, ef menn halda að eitthvað
sé á seiði. Allur þorri þessa
fólks voru áhorfendur, sem
þarna komu eingöngu sér til
gamans, en höfðu ekkert ilt í
huga. Hið sama verður ekki
sagt um kommúnistana, sem til
þessa götuþings stofnuðu. Þeir
gerðu það í alveg ákveðnum til-
gangi. Þeir ætluðu sér að ógna
þingi þjóðarinnar, sem á þess-
um tíma fjallaði um eitt mikils-
verðasta málið, sem á dagskrá
er með þjóðihnj.
Ræðumennirnir á kassanum
voru ómerkilegir menn og ræð-
ur þeirra þó enn ómerkilegri.
Og þó ýmsir vilji líta á þetta
sem eins konar ,,grín“, er full
komlega vert að gefa gaum því,
sem bak við grínið liggur.
Fyrir þingmönnum komm-
únistanna, sem pöhtuðu þetta
lið að Alþingishúsinu, vakti
það, að koma af stað óeirðum í
og umhverfis Alþingishúsið.
Þeir ætluðu að raska friðhelgi
Alþingis og það var ekki þeim
að þakka að slíkt tókst ekki,
heldur af hinu, að engin „stemn
ing“ var í bænum gegn þing
inu og aðgerðum þess. Að þing-
menn kommúnista voru hér að
verki sást bezt þegar þeir komu
út úr þinghúsinu að lokinni af-
greiðslu málsins í Neðri deild.
Þá þustu þeir upp á „kassann"
Einar og Héðinn og fluttu þar
æsingaræður gegn Alþingi og
ríkisstjórn. Einar sagði í ræðu
sinni: „Þó þessi lög verði sett,
á ekki að hlýða þeim.“ Þetta
voru þingmannsins óbreytt orð.
Eftir að hafa skorið upp herör
í bænum til þess að reyna að
ógna Alþingi, kemur þingmað-
urinn í eigin persónu út á göt-
una og segir, að þeim lögum,
sem Alþingi setur, skuli fólkið
ekki hlýða. Þingmaðurinn, sem
hefír unnið drengskapareið að
því að hlýða lögum landains og
Hvernig áað starfa að hags-
munamálum verkamanna?
--->—.—i—
Hvort eru upphlaupin eða barátt-
an fyrir málefnunum heppilegri ?
"17’ERKAMENNIRNIR hér
" í Reykjavík áttu vold-
ugt stéttarfélag, eitt af elztu
verkalýðsfélögum landsins.
Fyrir rúmum 30 árum rann
Dagsbrúnin upp í þeirra fé-
lagsmálum.
Síðan hefir féiag þeirra ávalt
starfað og fært þeim margar
hagsbætur, þó að skrefin hafi
verið mismunandi stór. Skugg-
ar hafa að vísu fallið á leiðina
öðru hvoru, en jafnan hefir þá
dregið frá eftir skamma hríð,
enda hefir forysta félagsins
lengst af verið í höndum Al-
þýðuflokksmanna.
Nú hefir skift um. Kommún-
istar hafa tekið völdin í stærsta
verkamannafélagi landsins, og
virðast vera á hraðri leið með
það til niðurlægingar og eyði-
leggingar.
Vinnan í bænum er hvergi
nærri fullnægjandi. Flokkur
atvinnurekenda fer með völdin
í bæjarstjórn og notar aðstöðu
sína til að beita pólitískri hlut-
drægni við vinnuráðningar.
Stofnar jafnvel til þess félag
innan Dagsbrúnar, að hægara
sé ur hópnum að velja. Dags-
brúnarstjórnin sefur, hreyfir
sig ekki til verndar félögum
sínum. Hvað veldur?
Ekkert annað en pólitísk
glæframenska formannsins og
þeirra annara kommúnista, sem
svælt hafa undir sig völdin 1 fé-
laginu.
Til þess að geta beitt Alþýðu-
flokksmenn í félaginu nægileg-
um fantatökum, leituðu þeir
stuðnings hjá íhaldinu, svo sem
kunnugt er.
Slík ódrengskaparverk sem
brottrekstur og útstrikanir Al-
þýðuflokksmanna voru að dómi
kommanna meir áríðandi en
varnarráðstafanir gegn póli-
tískri atvinnuráðningu verka-
manna,
Þeir Hjaðningar hafa með
lýðskrumi og falsi vilt ýmsum
verkámönnum sýn. í blindu
hatri sínu hafa þeir sparkað í
‘fjöldánn af tryggustu og beztu
íélagsmönnunum, sem fylgja
halda þau, gerist svo djarfur að
hvetja til lögbrota og ofbeldis.
Hér eru það ekki rökin og
lýðræðis- og þingræðisreglurn-
ar, sem eiga að ráða. Hér er
það ofbeldið, sem áfrýjað er til.
Hvaða flokkar eru það nú, sem
svona haga sér? Það eru kom-
múnistarnir og nazistarnir,
sem þannig sameiginlega reyna
að rífa niður lög og rétt í land-
inu. Ókvæðisorð og hótanir
voru hafðar í frammi gagnvart
Alþingi og þingmönnum og þeir
eltir á röndum er þeir fóru úr
þinghúsinu af þessum kommún-
istiska og nazistiska lýð, sem
þarna var saman kominn.
Þessir tveir flokkar voru
það, sem stóðu að götuþinginu
og þessir flokkar eru það, sem
ekki ætla sér að beygja sig fyr-
ir lögum landsins og ákvörðun-
um Alþingis. Og við því, að það
geti tekist, verður þjóðin að
sporna. Þegar ræðumennirnir
hurfu niður af kassanum varð
ýmsum að orði: „Ætli þeir hafi
dottið ofan í kassann?“ —- Og
það er áreiðanlega svo, að sú er
ósk alþjóðar, að þessir pólitísku
auðnuleysingjar hverfi af kass-
anum — eða ofan í hann — hið
allra bráðasta, áður en þeir fá
tækifæri til að eyðileggja alt,
sem heitir lög og réttur í land-
inu.
Alþýðuflokknum í stjórnmál-
um, en jafnframt leitað stuðn-
ings hjá höfuðóvinum verka-
manna, atvinnurekendum og
handbendum þeirra, til þessara
pólitísku ódæðisverka.
En hvers vegna ekki heldur
að hugsa um hagsmunamál
Dagsbrúnarmanna? Verka-
mennirnir spyrja sjálfa sig og
félaga sína. Svarið er einfalt og
rökrétt framhald af allri stefnu
kommúnista í verkalýðsmálum.
Pólitískir stundarhagsmunir
flokksins í fyrirrúmi fyrir öllu
öðru.
Undanfarnar vikur hafa kom-
múnistar blásið sig út um geng-
islaekkun, „borgaralega sam-
steypustjórn11, Hambrosvöld á
íslandi o. s. frv. Jafnvel haldið
opinbera fundi til mótmæla
gegn þessu, en hvað hafa þeir
gert fyrir 'verkamennina í Dags-
brún?
Eðlilegt hefði virzt frá þeirra
sjónarmiði að segja upp samn-
ingunum við Vinnuveitendafé-
lagið nú fyrir mánaðamótin og
heimta kauphækkun samsvar-
andi gengislækkun. Þetta hafa
þeir ekki gert. Hvers vegna?
Já, hvers vegna, spyrja verka-
mennirnir, tala þeir gegn geng-
islækkun, en gera ekkeirt? Hér
er vitanlega um þeirra venju-
legu tvöfeldni a.ð ræða og
venjulega lýðskrum.
Benjamín Eiríksson, komm-
únisti og hagfræðingur, hefir
skrifað bók um orsakir erfið-
leikanna og mælt þar með
gengislækkun. Það var áður en
rætt var um gengislækkun og
þjóðstjórn. Nú er ekki hag-
kvæmt að ræða um gengis-
lækkun þegar aðrir flokkar
ætlá að framkvæma hana, á
hverju ætti þá að slá sér upp?
Þegar „baróninn11 kom og bauð
„elsku Sturlu“ lánið, þá göluðu
kommúnistar um nauðsyn þess
að losna undan oki Hambros,
en þegar von er á þýzka skip-
inu „Emden“, spyr Einar Ol-
geirsson á alþingi, hvort ríkis-
stjórnin hafi ekki gert ráðstaf-
anir til að fá send hingað um
sama leyti ensk herskip, — til
að vernda hagsmuni Hambros.
Hvílík tvöfeldni í málfærslu.
Þetta minnir einna helzt á þing-
manninn, sem sagði allar hlust-
anir og refsilöggjöf óþarfa
vegna landhelgisvarna, því að
enginn leyfði sér slík landráða-
störf, en hafði að lokinni ræðu
sent véiðiskipum skeyti um
ferðir varðskipanna.
Eins er farið að gagnvart
verkamönnum.
Gengislækkun er til bölvun-
ar! æpa kommúnistar, en við
gerum engar löglegar ráðstaf-
anir gegn henni. Hitt væri lík-
legra, að þeir æstu upp til ó-
spekta og hermdarverka eftir á,
ef nægilega margir fengjust til
að bíta á agnið og fylgja þeim
á þeirra niðurrifs. og ófamað-
arleið.
Meðan Alþýðuflokkurinn
vann að því að fá fram bætur
handa sjómönnum og verka-
mönnum vegna gengislækkun-
arinnar, gerðu kommúnistarnir
ekkert annað en æpa..
Alþýðuflokkurinn fékk þýð-
ingarmiklar kröfur fram til
varnar verkalýðnum einmitt
með því að starfa ekki eins og
kommúnistar starfa. Verka-
menn og yfirleitt öll alþýða
mun fljótt finna hvor starfsem-
in er heppilegri, ærsl og upp-
hlaup kommúnista eða hin
markvissa barátta Alþýðu-
flokksins fyrir málefnunum
sjálfum.
Vaxandl gengi Regl-
nnnar ð Snðnrlandi.
ÞING Umdæmisstúkunnar nr.
1 var haldið í Hafnarfirði
dagana 1. og 2. apríl. Sóttu það
um 120 fulltrúar frá 22 undirstúk-
um, 2 þingstúkum og 10 bama-
stúkum. Var byrjað á því að
veita stig, og tóku 12 trúnaðar-
stig, en 23 umdæmisstúkustig.
Um starf umdæmisstúkunnar á
liðnu ári lá fyrir f jölrituð skýrsla.
Hefir starfið aðallega verið fólgið
í regluboðun og útbreiðslustarf-
semi, og hefir árangurinn orðið
sá, að 7 nýjar undirstúkur risu
upp á árinu og 2 barnastúkur
í þessu umdæmi. Fullorðnum fé-
lögum Reglunnar hefir fjölgað í
umdæminu um nær 900, og er
það sú langmesta fjölgun, sem
orðið hefir nú á seinni ámm.
Hafði Þorleifur Guðmundsson
umdæmisæðstitemplar sjálfur
unnið langmest að útbreiðslu-
starfinu. Hann hafði nú gegnt
þessu embætti í 5 ár samfleytt,
og á þeim tíma hafði félögum
Reglunnar fjölgað úr 1375 í 3353’
eða um 2000.
Eflaust mundi útbreiðslustarf
umdæmisstúkunnar hafa borið
enn meiri ávöxt, ef hún hefði
haft nægilegt fé til framkvæmda.
Ef vel ætti að vera, þyrfti hver
umdæmisstúka að geta launað
fastan Regluboða í sínu umdæmi.
En fjárhagur Reglunnar er svo
þröngur, að slíkt er útilokað.
Verða því þeir, sem vinna að út-
breiðslu Reglunnar, að vinna það
í hjáverkum, og eyða fé úr
eigin vasa til þess þjóðnytja-
starfs, sem ríkið sjálft á að réttu
lagi að bera allan kostnað af.
Á sunnudaginn hófst þing-
fundur með guðsþjónustu í G.T.
húsinu og predikaði biskupinn.
Því næst fór fram kosning
framkvæmdanefndar umdæmis-
stúkunnar fyrir næsta ár. Þor-
leifur Guðmundsson baðst undan
endurkosningu sem umdæmis-
æðstitemplar, og var kosinn í
hans stað Guðgeir Jónsson bók-
bindari.
Aðrir embættismenn: Kanslari
Helgi Sveinsson, varatemplar Sig-
ríður Halldórsdóttir, ritari Árni
Óla. Gjaldkeri Jón Hafliðason,
gæzlumaður ungtemplara Sverre
Fowgner Johansen, gæzlumaður
löggjafarstarfs Einar Björnsson,
gæslumaður fræðslumála: Krist-
inn J. Magnússon, skráritari: Gísli
Sigurgeirsson, kapelán: Pétur
Ingjaldsson.
Fulltrúar til stórstuku voru
kosnir: Þorleifur Guðmundsson,
Guðgeir Jónsson, Jóh. ögm. Odds
son, Sigurgeir Gíslason, Sigfús
Sigurhjartarson, Sveinn Jónsson
og Stígur Sæland.
Af tillögum þeim, sem sam-
þyktar voru á þinginu, má nefna:
Skorað var á alþingi að sam-
þykkja frarnkomið frumvarp um
héraðabönn, sem flutt er af þeim
alþm. Pétri Ottesen, Bjarna
Bjarnasyni og Finni Jónssyni.
Tiimæii til allra stúkna í um-
dæminu að fylgjast sem bezt með
því hvernig áfengisvarnarnefnd-
ir starfa og gefa Umdæmisstúk-
unni skýrslu um það.
Áskorun til ríkisstjórnarinnar
«m að minka innflutning áfengis
að miklum mun.
16 sbemtiferðaskip
hingað í snmar.
Þegar er kunnugt um 16 eriend
skemtiferðaskip, sem koma
'hingað í sumar.
Koma þau á tímabilinu frá 27.
júní til 16. ágúst.
Skipin eru þessi:
27. júní Strathenden frá London.
2. júlí (ónafngr.) frá New York.
5. júli Rotterdam frá New York.
7. júlí Columbus frá New York.
7. júlí Kungsholm frá New York.
9. júlí Franconia frá New York.
12. júlí Oslofjord frá New York.
12. júlí Arandora Star frá London
16. júlí General von Steuben, Br.
19. júlí Atlantis frá London
20. júlí Milwaukee frá Hamborg.
30. júli De Grasse, frá Le Havre.
31. júlí St. Louis frá Hamborg.
4. ág. DrottningholmfráGautab.
13. ág. General von Steuben, Br.
16. ág. Arandora Star fráLondon
öll þessi skip hafa komið
hingað áður nema „Strathenden“
og „Oslofjord“.
69 ára
var i gær Lúðvík Jakobsson
bókbindari, Njálsgötu 72.
Alþingi í gær
■pUNDIR hófust í báðum
deildum Alþingis í gær
kl. 1 Yz miðdegis.
Á dagskrá Efri deildar var
eitt mál, frumvarp til laga um
breytingar á lögum nr. 78, 23.
júní 1936, um ríkisframfærslu
sjúkra manna og örkumla. — 1.
umræða. Málinu var frestað.
Á dagskrá Neðri deildar voru
fimm mál.
1. Frumvarp til laga um
breytingu á lögum um útvarps-
rekstur ríkisins. — Framhald
þriðju umræðu. Frumvarpið
var afgreitt til ríkisstjórnar
sem lög frá Alþingi.
2. Frumvarp til laga um
breytingu á lögum nr. 69, 31.
des. 1937, um tekjur bæjar- og
sveitarfélaga og eftirlit með
fjárstjórn bæjar- og sveitar.
stjórna. — 2. umræða. Málinu
var vísð til 3. umræðu.
3. Frumvarp til laga um
breytingar á lögum nr. 6, 9. jan.
1935, um tekjuskatt og eigna-
skat. — 2. umræða. Frumvarp-
inu var vísað frá með rök-
studdri dagskrá.
Frumvarp til laga um af-
hending dómkirkjunnar tíl
safnaðarins í Reykjavík og
fjölgun sókna og presta í
Reykjavík og öðrum kaupstöð-
um. — 1. umræða. Flutnings-
maður Sigurður Kristjánsson.
Frumvarpinu var vísað til 2.
umræðu og mentamálanefndar.
Frumvarp til laga um afnám
laga nr. 43, 7. maí 1928, um lax-
veiði í Nikulásarkeri í Norðurá.
— 1. umræða. Flutningsmaður
Sigurður Kristjánsson. Frum-
varpinu var vísað til 2. umræðu
og landbúnaðarnefndar.
Happdrætti Háskóla íslands:
ATHUGIÐ:
íslenzkir stúdentar í SvíþjóB.
Samkvæmt heimildum frá skrif
stofu háskólans í Stokkhólmí eru
nú 18 íslenzkir stúdentar við nám
í Svíþjóð. Þar af eru 8 á Stock-
holms högskola, 7 á Tekniska
högskolan, 1 á Tandlakarinstitu-
ted og 1 á Lunds universited.
Styrkir til íslenzkra stúdenta í
Svíþjóö frá „Svenska koopera-
tiva förbundet“ og Wenner-
Grenska samfundet" námu 4000
krónur árið 1937—1938 og 10 000
krónum árið 1938—1939. Sænska
nefndin til eflingar samvinnu nor
rænna liáskólamanna, en formað-
ur hennar er Sven Tunberg próf-
essor, hefir greitt íslenzkum stúd-
éntum þessar upphæðir þannig,
áð 2/3 hlutar teljast vaxtalaust
námslán, sem greiðast skulu
smám saman eftir að próf hefir
verið tekið, en V3 er hreinn náms-
styrkur. F.O.
Vegna páskanna eru nú aðeins 2 söludagar eftir fyrir 2. flokk.
Dreglð verður II. apríl.
Munið að endurnýja áður en þér farið úr bænum.
UMBOÐSMENN HAFA OPIÐ TIL KL. 7y2 í KVÖLD.

Selur allskotiar rzfmagn'tiMki,
vjelar og rafhgningaefui. • *
Annast rafhgnir ou, VtjSgerbir
á löf'Tium oi> rafmanstakjum.
'Duglegir rafvirkjar. Fljöt afs^reiö^Li.
RAFMAGNSVIÐGERÐIR
og nýlagnir í hus
og skip.
Jónas Magnússon
lögg. rafvirkjam.
Sími 5184.
VINNUSTOFA á
Vesturgötu 39.
Sækjum, sendum
Matrésfðt,
blússnföt eða Jakka-
föt auðvitað úr
Fatabúðinni.