Alþýðublaðið - 14.04.1939, Blaðsíða 2

FðSTUDAGINN 14. apríl 1939.
Gy'" 'iúsgögn og ramma er
bezt að hreinsa með svampi
gegnum bleyttum í ediki. Nudd
ið síðan vel yfir með votum
klút.
Takið aldrei í rafmagnssnúruna
þegar þér takið úr sambandi,
við það flettist utan af vímum.

Myndin E. Hvernig haldið þér
yður grannri? Læknir svarar
þessari spurningu þannig: Lifið
eins og höfðingi á morgnana, —
•ins og borgari um miðjan dag-
inn, eins og betlari á kvöldin.
Mynd B. Lifur úr þorksi og
héilagfiski er holl fæða, í þeim
er A. og D. vítamín í ríkum
mæli. Vítamín mynduðust fyrst
í lítilli þangplöntu, sem vex í
Kyrrahafinu, þessa plöntu etur
mjög lítill fiskur, sem svo aftur
er etinn af stærri fiski, hann
etur svo þorskurinn, lúðan,
flyðran og sprakan, þannig fá
þessir fiskar vítamín í lifrina.
Það var fyrst uppgötvað hversu
holl lifrin er úr þessum fiskum
með því að láta veika smáfiska
eta hana, þeim var um tíma
gefið brauð, sem dýft var í
porskalýsi, og árangurinn varð
sá, að smáfiskarnir urðu frísk-
ir og stækkuðu. Annars er lýsi
af lifur úr heilagfiski vítamín-
ríkara en af þorskalifur, nokkr-
ir dropar af því eru á við
matskeið af þorskalýsi. Þó að
lýsi sé mjög hollt má ekki neyta
þess nema lítið eitt, því of mik-
il neyzía þess getur orsakað
magaveiklun.
— Gangið þér í tilbúnum
fötum?
— Nei, hvernig dettur yður
það i hug:?
— Er það ekki mjög óþægi-
l*«t að ganga í ótilbúnum föt-
um?
HEIMILIÐ, KONURNAR OG BÖRNIN
Sérstakur staður fyrir hvern hlut
og hver hlutur á sínum stað.
ÞÉR eruð kannske hræddar
um að þetta eigi að vera
löng siðapredikun um hversu
nauðsynlegt það er að hafa alt í
röð og reglu! En það er ekki
þannig. Það eiga aðeins að vera
nokkur góð ráð og uppástungur,
sem ef til vill geta komið að
notum í hinu daglega lífi. Því
regla á heimilum er mikill létt-
ir við dagleg störf. Ef þér t. d.
geymið stoppuáhöld yðar í
gömlum skókassa, megið þér í
hvert skifti, sem fellur niður
lykkja, róta í öllum kassanUm
þar til þér finnið hinn rétta lit.
Það liggur alt í einum graut,
og er hreinasta plága.
Á vorum tímum er öllum
hlutum mjög haganlega komið
fyrir. Við kærum okkur ekki
um að eyða miklum tíma til
hússtarfanna. en aftur á móti
gerum við kröfu til þess að alt
sé í röð og reglu. Við skulum
þá taka okkur ferð á hendur
gegn um íbúðina og sjá út hvern
ig má með smávegis ráðstöfun-
um koma öllu í reglu. Við kom-
um fyrst í forstofuna og lítum í
kringum okkur. Á hattahill-
unni liggja treflar og hanzkar
af allri fjölskyldunni — það
bætir ekki lögun hattanna og
gerir yfirlitið í forstofunni leið-
inlegt. En ef þér fengjuð yður
nú eitthvert efni og saumuðuð
poka með nokkrum hólfum og
hengduð hann síðan innan á
skáphurðina, þá mætti geyma
þar marga hluti. sem ekki fara
vel á snögum eða hillum. Og
gleymið ekki því mikilsverða
atriði, að sérhver hlutur, sem
ekki er notaður, er bezt geymd-
ur á háaloftinu eða í rusla-
geymslunni, alt of mikið af ó-
þarfahlutum liggja daglega fyr-
ir allra augum og skapa rusl á
heimilunum. Undir spegilinn í
forstofunni skuluð þér láta
smíða smáhillu; þar má hafa
greiðu, fatabursta og púður,
það er þá við hendina. í klæða-
skápnum eiga að vera svo mörg
herðatré, að hver yfirhöfn hafi
sitt, og nokkur að auki fyrir
gesti, því ekki er kurteist að
hengja yfirhafnir gestanna á
snaga, en sína eigin á herðatré.
í borðstofunni og daglegu
stofunni er líklega alt í reglu,
ef til vill er það þó eitthvað
bágborið með skrifborðið, nema
maðurinn yðar sé eitthvert af-
bragð sinnar tegundar. Þér
skuluð reyna að útvega honum
flata körfu undir hin og þessi
skjöl. pappírsveski undir bréfin
og skellið síðan bréfapressu á
það. sem eftir er, og svo eru
vonandi skápar og skúffur í
borðinu. Réttlætisins vegna má
líka til með að minnast lítils-
háttar á saumaborð frúarinnar.
Fátt getur skapað jafn óendan-
lega bendu eins og tuttugu og
sjö alla vega litar stoppugarns-
hnotur og silkivinsli, sem velt-
ast hvað um annað með nála-
bréf og niðurrúllað málband,
í för með sér. Lagið til í hvert
skifti, sem þér saumið einn
smá saum og gætið þess, að hafa
allt í röð í skúffunni. Þá skul-
um við ganga inn í svefnher-
bergið! Eru skór undir rúmun-
um? Það getur ekki gengið. Lát-
ið smíða yður þrjár smáhillur,
og látið skóna standa þar á í
röð. í skápum og dragkistum
fer bezt ef þér bindið band ut-
an um undirfötin yðar, því
prjónasilki fer alltaf illa í
skúffum — eða máske þér fáið
yður línklæðamöppu, sem að-
eins er búin til úr pappaspjaldi,
og fóðruðu með lérefti og með
samskonar böndum til að binda
yfir þvottinn. Náttkjólar skulu
vera útaf fyrir sig, undirkjólar
útaf fyrir sig o. s. frv. Háls-
klútar, bönd og sokkar mega
vera í smápokum, sem bundir
eru aftur. Blóm, slör. skartgrip-
ir og aðrir áýrmwtir hlutír
skulu geymdir í öskjum. Gætið
þess, að maðurinn hafi nógu
mörg herðatré undir fötin sín,
festið snúru innan á fataskáp-
hurðina undir slifsin hans, og
kennið honum að hengja þau
þar. Leggið rykpoka yfir fötin
á herðatrén, einkum og sér í
lagi þó yfir kjól og smoking,
þér getið sjálfar saumað þessa
rykpoka úr musselin eða öðru
þunnu efni, • hafið gat fyrir
krókinn á herðatrénu, á sama
hátt skuluð þér fara með eftir-
miðdagskjóla yðar og betri föt.
í baðherbergið megið þér ekki
hengja alla skapaða hluti. Þér
skulið láta festa á vegginn
langa nikkelstöng undir hand-
klæði, og hafa svo auðvitað
hillu undir speglinum til að láta
tannburstaglös, tannkrem og
annað slíkt standa á.
Meðalaskápur er líka mjög
nauðsynlegur og ef börn eru á
heimilinu, þarf meira að segja
að hafa hann læstan, hafið
allt 1 röð og reglu í honum og
skrifið skýringar á hverja flösku
og krukku, annars standið þér
kannske einn góðan veðurdag
með svæsnasta höfuðverk og
finnið ekki skamtana, eða þér
skerið yður og finnið hvergi
joðið.
Þér þekkið það líka kannske
— að finna hálfa flösku af með-
ali og hafa ekki hugmynd um
hvað í henni er, utan á henni
stendur kannske eitthvað ó-
skiljanlegt á latínu og ,,Skúli,
þrisvar sinnum á dag.“ Var það
nú þegar Skúli var með hóst-
ann eða magapínuna, sem ég
keypti flöskuna fyrir ærna
peninga? Til þess að komast
hjá þessu, skuluð þér líma yðar
eigin skýringar á hverja flösku:
Við hóstanum i Skúla 6. apríl
1939. Þá vitið þér það — og
sparið yður peninga í næsta
skifti, sem Skúli fær hósta.
í bamaherberginu þarf einn-
ig að ríkja regla, aðallega með
tilliti til uppeldisins, þar skul-
uð þér láta smíða hillur með-
fram veggjunum og hafa for-
hengi fyrir þeim, það er miklu
betra en kassar, þar sem allt
liggur í einum graut, svo skuluð
þér festa lista á vegginn með
snögum mátulega háum fyrir
börnin, svo þau læri að hengja
sjálf upp fötin sín, og munið að
hafa ekki mikið af púðum og
teppum inni, það eykur bara á
ruslið, en reglan gerir lífið létt-
ara, og einmitt þessvegna er
hún þess virði, að eitthvað sé á
sig lagt fyrir hana.
Þannig ei tekið rétt mál.
SALÖT
Kartöfiusalat.
2 dl. vatn.
1/2 dl. edik,
pipar á hnífsoddi,
3 matskeiðar sykur,
2 Iitlir laukar,
linfullur diskur smátt skornar
kartöflur.
Vatnið soðið með edikinu,
sykrinum, piparnum og smátt
skornum lauknum, kartöflurnar
settar út í, látið sjóða þar til
vatnið er.horfið, þá er rétturinn
tilbúinn, og má borða hann með
hvaða köldum mat sem er.
Sænskt síldarsalat.
Vel þeyttur rjómi er kryddaður
með pipar, salti, sykri og ediki
eftir smekk. Þar í er látið: sild,
kartöflur, rauðrófur og súrsaðar
gúrkur eða asiur og einn lítill,
hrár laukur, alt vel saxað með
saxjárni. Skreytt með þeyttum
rjóma, ókryddaðttín.

Svaladrykkir
handa börnum.
Það er ekkert hægt að segjá
við því þó börn verði öðruhvoru
leið á að drekka mjólk við þorsta
Mörgum hættir líka við að berá
fram hálf volga mjólk ef ekki
er til kæliskápur á heimilinu,
einkum þegar fer að hitna í
veðri. Annars er hægt með ýmsu
móti að halda mjólk kaldri t. d.
með því að láta ilátið sem mjólk-
■er í standa á undirskál og hvolfa
síðan ýfir það nýjum jurtapotti
og Iáta tappa í gatið sem er á
botninum. Einnig með því að
vefja ullardúk, sem undinn er
upp úr köldu vatni utan um
flöskuna og láta hana standa í
trekk. Þegar þér vitið þetta er
óþarft að bera fram volga mjólk.
Sé barnið yðar vant að drekka
kókó þegar það kemur heim úr
Skólanum, þá munið það að kalt
kókó er ágætur drykkur þegar
heitt er i veðri, en munið að
hræra í því öðru hvoru á meÖan
það er að kólna, þvi það er
fátt sem börnum er ver við en
mjólkurskánir.
Kalt te með sítrónusafa og
sykri er mjög góður drykkur og
svalandi, en gætið þess að sykra
það ekki of mikið, því mjög sæt-
ir drykkir e'ru aldreí svalandi.
Saft og vatn, ef vatnið ernógu
kalt, ér einnig góður drykkur.
Sítrónuvatn þarf ekki að minna
á, munið aðeins að búa drykk-
inn til sjálfar, en láta ekki barn-
ið kreista sítrónurnar út í glasið
hjá sér. Kaupið öðruhvoru ís-
mola og látiðíhina ýmsu drykki;
börnin hafa svo gaman af þegar
isinn glamrar við glasið, og ef
þau fá svo líka að drekka gegn-
um sogrör.
Hér er uppskrift af ágætum
svaladrykk: 100 gr. sítrónusýra,
2 1. vatn, 2 kg. sykur, saft og
börkur af 4 sítrónum. PækiII er
soðinn úr vatninu, sykrinum og
sítrónuberkinum, börkurinn tek-
inn upp úr, sítrónusýran ogsaft
láM í. Þatta m iit« oSarlitið
Ef þér saumið á yður heima
er áríðandi að þér kunnið að
taka rétt mál. Hér eru tvær
myndir, sem sýna hvemig á að
taka mál.
1. Bindið band um mittið, frá
því takið þér svo mál að og frá
mittinu.
Annars er málið tekið þannig:
2. Yfir brjóstið, laust.
3. Yfir brjóstkassann milli
ermanna.
4. Yfir mjaðmirnar laust, ca.
25 cm. frá mitti.
5. Lengd framstykkisins.
6. Yfir axlirnar frá mitti að
framan niður út í mitti að aft-
an.
7. Undan holhendinni niður
í mitti.
8. Axlabreidd.
9. Víddin yfir herðablöðin,
þar sem breiðast er.
10. Bakið frá hálsi niður í
mitti.
11. Síddin frá mitti niður á
fald að framan.
12. Að aftan.
13. Ermasaumur, frá hol-
hendinni fram á hendi.
14. Ermin. að ofan, beygið
handlegginn, mælið frá öxl
fram við olnboga. og þaðan fram
á hönd.
15. Kringum ermina efst.
16. Upphandlegginn.
17. Olnbogamál.
18. Úlnliðsmál.
19. Hálsmál.
með raaðum eða gulum ávaxta-
lit, síðan er því helt á flöskur.
Þegar þetta ér drukkið er það
þynt út með ísköldu vatni.
Voksdúkar á matborð
eru stöðugt að færast í vöxt.
Áður voru þeir notaðir í eldhús-
um og hversdags innan fjölskyld-
unnar; nú er farið að nota þá á
gestaborð líka. Og því ekki það?
Þeir eru hreinlegii; og gott a'ð
hirða þá, fallegir á litinn og
sterkir, og meíra verður ekki
krafist. Hvers vegna vera að
kaupa dýra dúka, sem svo eru
óhreinir eftir nokkrar máltíðir, og
eyða tíma og peningum til að
þvo þá og straua? Af voksdúkum
má aftur á móti þvo alla bletti
með litilli fyrirhöfn, og þeir geta
enzt i það óendanlega, séu þeir
rúllaðir upp á prik á milli þess
s«ffl þ«r eru notaðir.
Ýms góð ráð fyrir
húsfreyjuna,
Jafnvel seigasta nautakjöt
verður meirt, ef þér látið fá--
eina dropa af ákavíti, rommi
eða koníaki út í vatnið. það
finnst ekkert bragð af því.
Geymið þér kartöfluvatnið?
Vatn, sem þér hafið soðið í af-
hýddar kartöflur, skuluð þér
geyma. Það er gott til að þvo
úr því, ná úr blettum, hreinsa
með fitu af matarílátum o. s:
frv. Ef þér í hvert sinn sem þér
sjóðið kartöflur hellið vatninu
á flösku og geymið það, hafið
þér það alltaf við hendina.
Þegar kartöflurnar líta illa
út„fær maður ólyst á þeim, þér
skuluð einu sinni reyna að láta
eina skeið af ediki út í suðu-
vatnið, það finnst ekkert á
bragðinu, en kartöflurnar verða
hvítar og líta vel út.
Þegar hitnar í veðri verða
skór, sem hafa verið mátulegir,
oft of þröngir. Fæturnir bólgna
út við hitann. Á þessu má ráða
bót, með því að hella dálitlu af
spritti í skóna og fara síðan í
þá, þeir víkka þá út eftir fæt-
inum.
Þegar púðursvampurinn er
orðinn óhreinn má til að þvo
hann, það er bezt á þann hátt
að slá dálitlu af sápu út í volgt
vatn, þar til freyðir, hrista síð-
an svampinn vel 1 vatninu. þar
til hann er hreinn, þegar hann
er orðinn þur, er hann sexri nýr.
Skóhlífar v'erða oft gljáalaus.
ar og ljótar, þvoið þær úr köldu
vatni og nuddið þær síðan með
olíu eða vaselíni.
Ef það koma slettur eftir
henzín í efni, sem þér hafið
hréinsað með því, skuluð þér
bursta það upp úr kartöflu-
mjöli.
Sápuafganga má slá út í dá-
lítið af mjólk og nota þá síðan
sem nýja sápu.
Lakkskó, sem hafa misst gljá-
ann, skuluð þér nudda með lauk
og síðan með hreinni tusku.
EGGJAHVÍTUR
Eggjahvítur, sem skildar eru
frá rauðunum, eru oft látnar á
disk og geymdar uppi í skáp
þangað til þær eru ónýtar.
Ef þér nú takrð þessar eggjja-
hvítur, hellið þeim á disk þg
látið þær í heitan bakarofn, sem
þó má ekki vera eldur í, t. d.
þegar þér eruð nýbúnar að
baka, látið þær standa um
stund í ofninum eða þar til þær
eru orðnar að gulri skán, skafið
þær síðan af diskunum og látið
þær í glas, þá getið þér með því
að leysa þær upp í dálitlu vatni
notað þær sem nýjar, þér getjð
þeytt þær. steikt eða gert við
þær hvað sem þér viljið. Svona
má geyma þær endalaust. Það
hefir verið reynt að steikja 20
ára gamla hvítu, sem þannig
hafði verið farið með, og var
hún sem ný.
Spakmmli um ástina.
Ástin er stórt barn og konan
er hennar brúða.
Madame Voiller.
r 1rshpí yw?: / ?
Það er sama hvort hann er
ungur eða gamall, þann rétta
fær þú hvort sem er aldrei.
Afinn: Jæja, drengur minii,
nú er ég búinn að segja þér allt
sem ég gerði í stríðinu.
Drengurinn: Já, en afi, hvað
gerðu þá hinir hermennirnir?
— Ósköp á auminginn hún
Dísa bágt. Nú, af hverju þá?
— Hún heldur að hún geti
notað skó nr. 36 á fætur, sem
eru nr. 38.

Útbreiðið Alþýðublaðið!