Alþýðublaðið - 15.04.1939, Blaðsíða 3

LAUGARDAG 15. APR. 1939
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
RITSTJÓRI:
F. R. VALDEMARSSON.
í fjarveru hans:
JÓNAS GUÐMUNDSSON.
ATGREIÐSLA:
ALÞÝÐUHÚSINU
(Inngangur frá Hverfisgötu).
SÍMAR:
4900: Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Ritstjórn (innl. fréttir).
4902: Ritstjóri.
4903: V. S. Vilhjálms (heima);
1196: Jónas Guðmunds. heima.
4905: Alþýðuprentsmiðjan.
4906: Afgreiðsla.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN
Aveðrið náigast.
ÞRUMUSKÝ órfiðarins
hanga yfir Evrópu. Síðan
heimsstyrjöldinni lauk hefir ó-
friðarblikan aldrei verið svart-
ari en nú og aðeins virðist vera
stutt tímaspursmál hvenær upp
úr blossar.
Stefna einræðisríkjanna að
leggja undir sig smáþjóðirnar
eina af annari raskar svo öllu
jafnvægi í stjórnmálum og fjár-
málum Evrópu, að ekki getur
nema til eins leitt, ófriðar, nýrr-
ar heimsstyrjaldar.
Afleiðingar þessarar styrjald-
arhættu eru fyrst og fremst þær
heima í hverju landi, að innan-
landsdeilumáíin eru lögð til
hliðar og þjóðirnar sameinast
til meiri átaka og einignar um
hin sameiginlegu velferðarmál,
því flestum er frelsið og frið-
urinn innanlands fyrir öllu
öðru.
Engin þjóð veit hver örlög
bíða hennar ef ófriður skellur
yfir. Enginn veit hver endir
verður slíks óíriðar og hverjir
þar munu sigra né hvernig um-
horfs verður að honum loknum
Allir vona enn, að það megi
takast að afstýra ófriði, þó nú
sé svo komið að vísu, að sú
von sé orðin ærið veik.
Engin þjóð í E\ rópu er v
arláusari og fámennari en við
íslendingar. Lega lands vors er
nú ekki lengur sú vernd, sem
húh var oss í síðustu styrjöld,
þar sem hernaðartækin — sér.
staklega flughernaðurinn — er
nú kominn á svo mikið hærra
stig, en þá var.
En þó svo sé, að vér séum
báeði varnarlaus og lítil þjóð,
ber okkur samt að gera allt,
sem í okkar valdi stendur til
að vernda þa* frelsi og það
sjálfstæði, : „ við nú höfum
öðlast fyrir ga og stundum
erfiða barát Við getum á
engan veg gæ ess betur en á
þann veg, að sameinast til
þeirra átaka, sem oss eru nú
nauðsyniegust. Við eigi m stórt
og lítt numið land og auðug
fiskimið umhverfis landið.
Skynsamleg hagnýting þess
hvorutveggja og annara auð-
linda okkar er fyrsta skilyrðið
til þess að við getum bjargast
— ef til ófriðar kemur.
Hver sannur íslendingur a
þar að leggja iið sitt til, og
þeir menn vinna hér skað
semdar- og landráðastarf, sem
nú eggja til uppreisnar og
sundrungar.
En það þarf manndóm til
þess að geta rétt gömlum and-
stæðingum höndina og hafið
samstarf við þá menn, sem ár-
um saman hafa verið andstæð-
ingar manns. En þann mann-
dóm eiga áreiðanlega íslenzkir
stjórnmálamenn, ef þeir láta
ekkert annað ráða gjörðum sín-
um en það, sem skynsaml@gast
er og til mestrar þjóðarheillar
horfir. Sjálfsagt munu þeir þó
til, sem jafnvel á örlagastund
eiga svo mikla smámensku í
fórum sínum, að þeir meti
meira, að halda áfram þýðing-
arlausum illdeilum um smá-
muni og espa til óspekta, en að
beygja sig fyrir alþjóðar nauð-
syn.
Kommiínista hóta „harð-
fylBi.“
Hér í blaðinu var í gær bent
a, að. svo virtist, sem jafnvel
í herbúðum kommúnista væri
að vakna skilningur á því, að
þeir mundu verða að beygja
sig fyrir lögum þeim, sem sett
væru í landinu.
En Adam var ekki lengi í
paradís. í Þjóðviljanum í gær
er sami ofbeldistónninn sem
áður var upptekinn. Þar segir
m. a.:
,,í sem fæstum orðum sagt,,
það sem gera verður, er að
allir þeir, sem sviftir voru
réttindum með lögum um
gengisbreytingu mótmæli
sem einn maður, og láti vald-
hafana jafnframt vita það
skýrt og án afdráttar, að
valdið er f jöldans og ábyrgð-
in valdhafanna, EF GRÍPA
ÞARF TIL „HARÐFYLGIS“
TIL ÞESS AÐ LÁTA RÍK-
ISVALDIÐ LÚTA ÞJÓÐ-
ARVILJANUM.“
Hér er komið annað hljóð í
strokkinn en var í fyrradag, —
þegar því var hátíðlega lofað,
að hafast ekkert ólöglegt að.
Margur mun spyrja, hvaða
„harðfylgi“ er það, sem grípa á
til, til þess að „láta ríkisvaldið
lúta þjóðarheildinni?“ Varla
þarf mikið „harðfylgi“ til þess
að láta þjóðina skera úr því
við kosningar hverjum hún
treystir bezt í málum sínum.
Við þær getur þó ekki verið
átt. Það er annarskonar „harð-
fylgi“, sem þessi flokkur hygst
að beita. Það er ofbeldið. Fæst
hér enn ein sönnun fyrir því,
hverskonar flokkur þetta er, og
að ekkert mark er takandi á
því tali hans, að hann ætli að
hlýða lögum og rétti í landinu.
Það ef og verður alltaf éins
með þennan flokk. Nú þegar
allar þjóðir, sem eitthváð eiga
eftir af lýðræði, reyna að
vernda það sem bezt bæði inn-
an ríkjanna sjálfra og út á við
gagnvart einræðisþjóðunum, er
hér úti á íslandi flokkur manna,
sem virðist hafa það sem sitt
fyrsta og eina stefnuskráratriði
að stofna til ofbeldis og óhappa-
verka.
AUir vita að vísu, að á þess-
um flokki er ekkert mark tak-
andi og hann fær enga til fylg-
is við ofbeldiskenningar sínar,
en innrætið og tilgangurinn er
hið sama fyrir því.
asti skákmaður Islendinga.
Hann varð sigurvegari í Argentínu-
keppninni með 78,6 % vinninga.
Sænsbnr verkalýðs-
foringi Iðtinn.
■J^ÍÚNA í marzlok lézt einn af
merkustu verkalýðsleiðtog-
um Svía, Sigfried Hanson, bróð-
ir Per Albin Hansons, forsætis-
ráðherra Svia.
Sigfried Hanson var einn af
beztu og nýtustu foringjum
sænska Aíþýðuflokksins og hafði
gegnt ýmsum ábyrgðarmiklum
stöðum fyrir flokkinn.
Hann var lengi ritstjóri blaðs'
ins „Fagföreningen", átti sæti á
þingi og var forstjóri félagsmála.
skrifstofu ríkisins.
Hann var 55 ára, er hann lézt
og fór útförin fram með mikiili
viðhöfn.
EINS OG • GETH) VAR
í blaðinu í fyrrad. varð
Ásmundur Ásgeirsson sigur-
vegari í Argentínukeþpninni
með 5W vinning af 7 vinn-
ingum mögulegum eða
78,6%. Hann tapaði engri
skák, en gerði þrjú: jaintefli.
Er þetta mjög- glæsileg út-
koma og sýnir ennþá einu
sinni, að þrátt fyrir erfiðar
aðstæður til skákiðkunar er
Ásmundur einn af okkar
snjöllustu skákmeisturum og
tvímælalaust af öllum þorra
skákmanna álitinn vera sá
alsnjallasti.
Þrátt fyrir það þó Ásmund-
ur hafi- fyrir löngu vakið al-
menna athygli með hinum
mörgu sigrum sínum hér á
landi og sé viðurkendur af öll-
um að vera skæðásti og hættu-
legasti mótstöðumaður við tafl-
borðið, sem við íslendingar eig-
um, er mér ekki kunnugt um
að skákferils hans hafi verið
getið opinberlega að nokkru
verulegu leyti.
Ég vil því með þeim upplýs-
ingum, sem ég hefi aflað mér.
og þekki til, fara hér nokkrum
orðum um skákferil hans. Svo
glæsilegan tel ég hann vera og
það sama munu fleiri álíta.
Ásmundur Ásgeirsson gekit í
Taflfélag Reykjavíkur árið 1924
eða ári eftir að hann fór fyrst
að fást við skákiðkun.
Á skákþingi Islendinga 1929,
sem var fyrsta opinbera skák-
mótið sem Ásmundur tók þátt
i var hann nr. 2 og 3 ásamt
Jóni Gúðmundssyni. Sannarlega
glæsileg byrjun!
Árið 1930 var skákþing Reykja-
víkur haldið i fyrsta sinn og
var hann þá sigurvegari þar.
Hann hefir unnið Reykjavíkurbik-
arinn þrisvar sinnum.
Sama ár tefldi hann fyrir ís-
íslands hönd í Hamborg á 2.
borði, fékk hanp þá 3J/a vinning
af 17 vinningum mögulegum 20,
6 o/o.
Árið 1931 varð hann Skák-
meistari íslands f fyrsta sinn.
Á Skákþingi Reykjavíkur varð
hann nr. 1 árið 1932. Það ár
ferðaðist hann til Austur- og
Norðurlandsins og tefldi hrað-
skákir, blindskákir og samtímis-
skákir (fjöltefli) við itíjög göðan
orðstír og glæsilega útkomu.
BSindskákirnar vöktu sérstak-
lega athygli enda hefir hann þar
sem annarsstaðar sýnt ágæta
frammistöðu og á sjálfsagt eng-
an sér líkan í þeim hér á landi.
Þessi för Ásmundar mun án
efa hafa sett sinn svip á skák-
líf úti á landi, enda var honum
allstaðar vel tekið og reynt að
gera alt sérh hægt var til að fá
sem bezta menn til þess að
keppa við hann.
Skákmeistari Islands varð hann
aftur árið 1933 og þá með mjög
góðri útkomu, hafði 8 vinninga
áf 9 mögulegum, eða 88,9«/o. Það
þing er vafalaust eitthvert al-
sterkasta íslandsþing sem hald-
ið hefir verið. Þvi þar voru þá
samankomnir allir beztu skák-
menn landsins. Sama ár tefldi
hann í Folkestone á 1. borði og
hafði 3% vinning af 14 skákum
eða 25o/o. Má það kallast góð
frammistaða þar sem mótstöðu-
menn hans voru allflestir stór-
meistarar. .
Árið 1934 varð Ásmundur skák-
mftistari Islands og nú með glæsi-
Ásmundur Ásgéirsson.
legri útkomu en nokkru sinni áð-
ur IOV2 vinning af 11 möguleg-
um vinningum, eða 95,5°/o, alveg
einstök frammistaöa.
Árið 1936 tefldi hann á 2. borði
í Munchen og fékk 6V2 vinning
af 18 vinningum mögulegum, eða
38,lo/o.
Næsta ár varð hann éfstur af
íslendingum á Engels-mótinu og
einnig á Islandsþinginu sem þó
var síðar dæmt ógilt. Sama ár
'tefldi hann í Stokkholmi og stóð
sig langbezt af íslendingum og
voru aðéins þrír Norðúrlandabú-
ar af 25, sem stóðu sig jafnvel
eða betur en hann. Ásmundur
vann þá 8 skákir af 16 og er
það sú bezta útkoma sem Island
hefir fehgið á alþjóðaskákmót-
um.
Á haustmóti Reykjavikur var
hann efstur með 11 vinninga. af
13 mögulegum, eða 84,60/0.
Á skákmóti Reykjavíkur 1939
varð hann nr. 2 og núna -íJkjeppn-
'jnni um Argentínuförina er hann
efstur með 5V2 vinnig af 7 mögu-
legum, eða 78,6o/o.
Eins og sjá má af framan-
töldu þá hefir Ásmundur alstað-
ar sýrit þá frammistöðu sem fá-
ir eða engir aðrir lslendingarhafa
sýnt. Altaf þegar hann kep.pir
hér er hann framarlega eða
fremstur 0g altaf hættulegasti
keppinauturinn.
Skákferill Ásmundar er ekki
langur eins og raun ber vitni
um, þó hann sé hins vegar mjög
eftirtektarverður. Tvímælalaust
má telja að hann sé viðþektastur
af öllum íslenzkum skákmeistur-
um.
Hver sá maður sem horfir á
Ásmund tefla kappskákir og virð-
ir hann fyrir sér, hlýtur aðverða
þess fljótlega var að þar er maÖ-
urinn með veldissprotann, maður
sem kaldur og rólegur býður mót
stöðumanninum byrgin og eng-
inn fær séð á svipbrigðum hvort
er að vinna eða tapa. Slíkir eig-
inleikar eru hjá hverjum, sem þá
hefir, afar hættulegt og biturt
vopn á mótstöðumanninn.
„Altaf á Ási eitthvað til“, það
hefir hann margsihnis sýnt og
sannað. Þegar hann hefir átterv-
iða stöðu sem allir hafa álitið
gjörtapaða hefir hann margoft
bjargað sér út úr því- og jafn-
vel snúið taflinu á dásamlegan
hátt. í skákinni á móti Baldri
Möller núna í Argentínukeppn-
inni sýndi hann þetta tvívegis,
gerði jafntefli þar sem af mörg-
um var álitið að skák hans væri
töpuð. Er þó Baldur ekkert lamb
að leika við og engin ástæða til
að halda að hann hafi ekki val-
ið beztu leiðirnar sem um var
að ræða.
Það sama kom fyrir á klands-
þinginu á Akureyri 1934 í skák-
irini á móti- Þráinn Sigurðssyni
þar sem alment var álitið að
Þráinn mundi vlnna, en Ásmund-
ur náði jafntefli með snildarlega
fallegum -leik.
Ásmundur Ásgeirsson er hafn-
arverkamaður hér í Reykjavík,
hann er núna 33 ára gamall og
má því ennþá mikils af honum
vænta sem áhrifamanni og braut-
ryðjenda í íslenzku skáklífi. Væri
því vel þess vert að alþingi sýndi
lit á því og greiddu götu hans
með íþróttastyrk og íþróttavinir
legðust á eitt með að gréiða götu
hans með hentugri atvinnu en
hann nú hefir. Því eðlilega á
verkamaðurinn. erfiðasta aðstöðu
til íþróttaiðkunar, einkanlega þó
á sviði skáklistarinnar.
Va'a’aust blandast engumhug-
ur um það, sem þekkir Ásmund
og aðstöðu hans til skákiðkunar,
að þar hefir verið og er á ferð-
inni maður með mikla hæfileika
1 skáklistinni, maður sem ekki
þarf að láta segja sér alt, en
hugsar rökrétt og markvíst.
Sannarlegur iþróttamaður á sviði
hinnar dularfullu og hugljúfu
skáklistar.
Öli Valdimarsson.
Alþingi í gær
Frumvarp til almennra hegn-
ingarlaga samþykkt án nokk.
urra hreytinga við 2. umræðu í
efri deild.
Frumvarpið er frá allsherjar-
nefnd og hefir hún haft mál
þetta til athugunar um alllang-
an tíma.
Hefir nefndin haldið marga
fundi um málið, leitað álits
lagadeildar háskólans um frv.,
og loks heefir Þórður Eyjólfs-
son hæstaréttardómari, sem
hefir haft með hondum samn-
ingu frv. fyrir ríkisstjórnina,
komið á nokkra fundi með nefnd
inni og gefið margar þýðingar-
miklar upplýsingar og skýring-
ar á ákvæðum frv., éinkum að
því er snertir nýmæli þau, er í
frv. felast, og þær margvíslegu
breytingar, sem verða á gild-
andi refsilöggjöf, ef frv. verður
að lögum.
Lagadeild háskólans svaraði
málaleitun nefndarinnar. Færist
lagadeildin undan að láta uppi
rökstutt álit á frv., en bendir á
að full þörf sé á nýrri löggjöf
í þessu efni.
Eins og að líkindum ræður,
verður ekki til þess ætlazt, að
þingnefnd, sem hefir mjög tak-
markaðan tíma til umráða, geti
til nokkurrar hlitar gagnrýnt
svo umfangsmikinn lagabálk,
sem þennan. Að lagasmíð sém
þessi heppnist, er að langmestu
leyti undir því komið, hvern
undirbúning málið fær utan
þings.
Telur nefndin, að rannsókn
hennar hafi leitt í ljós, að til
frv. þessa hafi verið sérstaklega
vel vandað af höfundi þess og
að þær breytingar, sem ætlazt
er til, að gerðar verði með írv.
á gildandi refsilöggjöf, séu yfir-
leitt í góðu samræmi við rétt-
arvitund þjóðarinnar og að í
frv., ef það verður að lögum,
felist mikil réttarbót frá því,
sem nú er.
Fyrir því hefir nefndin orðið
sammála um að leggja til, að
frv. nái samþykki Alþingis, en
nefndarmenn áskilja sér þó
rétt til að bera síðar fram
breytingartillögur við einstakar
gr. frv.
Einn nefndarmanna ritar
undir nefndarálitið með fyrir-
vara um það, að frv. gangi fram
á þessu þingi. Vill hann, að mál-
ið fái þá afgreiðslu nú á þing-
inu, að skipuð verði nefnd lög-
fróðra manna til að endur-
skoða frv. á milli þinga og skili
áliti sínu fyrir næsta reglulegt
Alþingi.
Á undanförnum áratugum
hafa frændþjóðir okkar á Ncrð-
urlöndum unnið að endurskoð-
un hegningarlaganna, hver í
sínu landi. Hefir mjög verið
vandað til þessa verks og hver
nefndin, skipuð hinum færustu
mönnum, tekið við af annari,
áður en fært þótti að láta frv.
verða að lögum. Þannig tók það
Dani 23 ár að undirbúa hin nýju
hegningarlög sín, sem sett voru
árið 1930 og þetta frv. er að
verulegu leyti byggt á. Það er
mikilsvert, að frá hegningar-
lögum landsins sé gengið
þannig, að ekki þurfi stöðugt að
vera að breyta þeim, og því
betra, að slík lagasetning drag-
ist um eitt ár fremur en að ekki
verði til hennar vandað svo sem
unnt er.
Framsögumaður f.h. nefnd-
arinnár var Magnús Gíslason,
skýrði hann all ýtarlega ásamt
Hermanni Jónassyni, efni frv.
og tilgang.
Aðalefni greinargerðarinnar
mun verða birt að lokinni þriðju
umræðu.
Tilkyanmg
öl ðtgerðamnia og sildarsaltenða.
Þeir útgerðarmenn og síldarsaltendur, scm
óska eftir löggildingu sem síldarútflytj end-
ur fyrir árið 1939, skulu sækja um löggild-
ingu til Síldarútvegsnefndar fyrir 30. apríl
n.k. Umsókninni fylgi tilkynning um, hvort
saltendur hafa ráðið sérstakah eftirlitsmann
með síldverkuninni, hver hann sé, og hvort
hann hafi lokið síldverkunarprófi.
Enn fremur vill Síldarútvegsnefnd vekja sér-
staka athygli útflytjenda á því, að egninn má
bjóða síld til sölu erlendis án leyfis nefnd-
arinnar, og þurfa þeir, er ætla að gera fyrir-
framsamninga, að sækja um leyfi til nefnd-
arinnar fyrir 30. apríl n.k.
Allar umsóknir þessu viðvíkjandi sendist til
Síldarútvegsnefndar, Siglufirði.
Siglufirði, 31. marz 1939.
Slldarútvegsnefnil.