Alþýðublaðið - 03.05.1927, Blaðsíða 3

AL*.'*9B*LAÐ1*
3
Reykið Marsmann’s vindla.
Supremo,
Maraviila,
E1 Arte,
Scott,
Epoca,
King,
Cobden,
Miranda,
Reitaskór
af ýmsum gerðum nýkomnir, t. d.: Gúmmískór með
hvítum botnum. Gummískór með gráum botnum.
Strigaskór með hrágúmmíbotnum. Leðurskór
— (og sandalar) með hrágúmmíbotnum. —
■= Verðið lágt =■
Hvannbergsbræður
ilt era getta gamllr og góðir knnningjar.
legan. Grettistökin, sem hann lyfti,
eru svo óteljandi.
Ferdinand Lassalle var fæddur
í Breslau 11. apríl 1825. Foreldr-
ar hans voru Gyðingar. FaBir hans
rar ríkur, sérvitur og ágjarn
kaupmaður, en fastur fyrir og ein-
beittur mjög. Þrátt fyrir það, þótt
Lassalle elskaði mikið fjölskyldu
sína, varð hann fljótt „vandræða-
bam“, eins og faðir hans orðaði
það. Fór svo oft og tíðum, að
Lassalle brauð þvert S bága við
vilja föður síns og fór sínu fram,
hvað sem hver sagði.
Faðir hans hafði látið sig
dreyma um það, að drengurinn
yrði kaupmaður, eins og forfeð-
ur hans höfðu verið. En það féli
alis ekki saman við hinar miklu
og stóru fyrirætlanir unga manns-
ins. Hann vildi meira og stærra.
Kaupxnenskan fanst honum lúsa-
blesaiegt þjark, bæði andlaust og
ilt. Hann vildi berjast og sigra.
Það fyrsta, sem til er af ritum
eftir Lassalle, eru dagbókarblöð
frá æskuárunum. í þeim koma
fjóslega fram þeir eig'n'eikar, scm
svo einkendu hann i gegn um
alt hans líf, taumlaus ást, brenn-
andi frelsisþrá, fyrirlitning fyrir
kúgun og þrældómi og óbilandi
sjálfstraust og viljaiesta.
Fyrst framan af gekk hann á
verzlunarháskó'a i Leipzig, en
undi þar ekki og gaf sig að al-
menrum menlum. Hann ferðaðist
mikið um hei -tíi lönd Morðurálf-
unnnar á árunum 1842—1847. I
París dvaldi hann um hríð. Þar
kyn'.ist hann landa sínum, skáld-
inu Heinrich Heine. Urðu þeir
brátt góðir vinlr, og hafði Heine
djúp áhrif á La sa’.'e, ssm var i
leit efíir hugsjónum og áhuga-
taálum. Hina by’.tingasinnaði andi
skáldíins kveikti i honum mót-
spyrnua.l gegn ríkjandi skipulagi
Buðborgaranna og beindi huga
hans inn á brau'.ir „fjórðu stéttar-
innar', sem hann kallaði svo, ör-
eigaýðsl aráttunnar.
Verklýð: samtökin 1 Þýzkalandi
voru á lágu stigi um þessar
mundir. Karl Mar.c og Fr. Ergels
voru nýijyrjaðir á starfsemi sinni,
en áhri a frá þ i.n var litið farið
að gas a með il fó ksins. Þá vant-
aði lúðurinn, sem ka’laði, — her-
ópið upp y ir fjöldann. Og iúð-
urinn kom. — Lassalie kyntist
Marx.
Árið 1848 fluttist Lassalle til
Diisseldorf. Þar gekk hann ) lið
með félögunum Marx, Engels,
Freiligrath. Hann gerðist blaða-
maður við málgagn þeirra, „Neue
Rheinischd Zeitung", og sýndi þar
brátt, hve stórmiklum vakningar-
hæfileikum hann var gæddur. Á
fundi í nóvemher 1848 hvatli hann
í ræðu sínni verkalýðinn til
vopnaðrar mótspymu gegn vald-
höfunum. Þetta líkaði auövaldinu
ekki alls kostar og lét varpa hon-
um í fangelsi. í því sat hann í
sex mánuði. En rétt eftir að hann
losnaði þaðan, var hann aftur
dæmdur í fimm mánaða ,pnni-
veru".
Baráttan harðnaði alt af meira
og meira. Valdhafarnir þýzku
fundu sig ótryggari i sessi en áð-
ur og fóru því að grípa til sinna
alkunnu vamarráðstafana, fang-
elsana og að vísa úr landi. Marx
var gerður landrækur og Las-
salle o. fl. höfðu „steininn" fyrir
annað heimili.
Dagamir, vikumar, mánuðurnir,
árin voru þmngin af baráttu. Alls
staðar var Lassalle ná'ægur. Hann
þaut um lan lið þvert og endilangt
og vakti hinn soíandi lýð með
sinni þmmandi röddu og heitu
orðum. Blóðhundar Bismarcks,
sem stjómaði landinu með járn-
aga, eitu hann. Þeir þeíuðu upp
för hans, og svo var hann dæmd-
ur, alt af dæmdur og dæmd-
ur. Með fjölda dóma yfir höfði
sínu ferðaðist hann borg úr bos g.
Og verkalýðurinn flyktist að hon-
um hvaðanæía. Hann var hinn
fæddi íoringi fó’k ins.
í febrúar 1883 ssndi verka'ýðs-
félagið „Vorwarts" Í Ixipz'g bréf
til Lassal e, þar sem það baö hann
um ráð og styrk til að fá saman
þing verklýðssinna og jafnaðar-
manna \dðs vegar að úr landinu,
er skyldi svo stoina eiit heildar-
féiag, er næði um alt landið.
1 maí 1853 var þetta þing hald-
ið. AuðvLaö varð Lassalle þar
hinn leiðandi kraftur. 1 þinglok
var sto nað félagið „Allgemciner
Deutsch i Arbeiter-VeKÍn“, og
var Lassal’e kjörinn forseti þess.
Félagsskapur þessi varð hyrn-
ingarsteinn undir jafnaðarmanna-
flokkinn þýzka, „Socieldemok*at-
istíhe Pariei Deutschlands“.
Nú hafði Lassalle fastan félags-
skap að baki sínu, og nú tók bann
líka á öilu, sem hann átti, til
áð styrkja og auka þennan fé-
lagsskap.
Hann ferðaðist nú enn þá meira
en áður, skrifaði ósköpin öll af
bældingum og blaðagreinum.
Ræður hans vom þmngnar af
krafti og ákafa. Hann hélt inn-
reið sína í borgimar undir húrra-
hrópum lýðsins. — Það var hann,
sem var að koma, — vinur lýðs-
ins. Og hapn var ofsóttur meira
en áður. —
Hinn voldugi Bismarck skalf
fyrir þessum manni. Góð ráð vora
dýr, og hann herti þvi á jám-
ldónum. Dómunum fjölgaði ó'ð-
fiuga, og alt af var hann við og
Ivið i fangelsi, en kom jafnharðan
út úr þeim heitari og baráttufús-
ari en nokkurn tlma áður.
Féiagsskapux hans stækkaði
óðfluga og jókst að orku.
Þannig stóð 1864.
af Nýkomnum íatnaðar-
vörum, par á meðal Ðreug-
jafataefíii 5,50. Munið
sokkana, frá 75 aurum,
alt með sama lága verðinu.
Criiðm. 3S. ¥Ikssr
Klæðskeri, Lsagavegi 21
Sími 658.
fermir hér og í Hafnarfirði
dagana 5—6. maí til Grims-
by, Hull og Hamborgar.
En það átti fyrir þessum glæsi-
lega brautryðjanda að liggja að
falia á öðrum vígvelli en stétta-
baráttunnar.
Eins og flestra hugsjóna- og
baráftu-manna vora tíl.íaningar
Ldkal’.e ekki elnskorðaðar, held-
ur þvert á móti. Ýms atvik i
æfi Lassalle, sem snerta einkalíf
hans, lýca ljóslega ást hans og
tilíinninganæml.
Eitt sinn kyntist hann ungri
konu, sem hafði verið grátt leik-
in af manni sínum. Lassalle tók
að sér málstað h nnar og lcg ótti
eiginmanninn. La salle var enginn
lögfræð'ngur sjálíur, en þó sátíi
hann má ið.
Aidrei gafst hann upp á þessum
mála.rerium. Ehpnmaðurinn f'úði
í al ar áttir undan sókn Lassalles.
En hann íann hann alls staðar.
Má ið kom fyrir 33 dóm tó!a,
og Lassal’e hætti ekki fyrr en
konan haíði fengið fullar máls-
bæiur.
1 júli 1864 feröaði ;t hann ti!
Sa h:en. Þar hitii hann konu, sem
hann ba’ði unnað i æsku. Nú,
þegar hann hitii hana altur, vökn-
uðu ti'.inningttr haas upp að
nýju með óstöðvandi a li.
Konan, Helene van Dönnigen,
var nú beiin öðram manni, en
það þolci La salle eklri og ckoraði
fermir hér og í Hafnarlirði
dagana 7—9. maí til Aber-
deen, Leith og Kaupmanna-
hafnar.
Um útflutning óskast til-
kynt oss sem fyrst.
M8
Cargar tegundir af góð-
um o^ ódýrum Kjóla-
tauum bæði úr Ull og Bóm-
ull. — Sömuleiðis svarí
Klæði mjög fallegt, að eins
kr. 12,00 pr. meter.
Vörur sendar gegn pósí-
ku’íifií hvert a iand sem er.
1 ¥erzl. Gnnnfíórniiiiar & €o.
Eimskipafélagshúsinu.
Santi 491.
i
hann á hóim. Einvígið enciaði
þannig, að Laisai e særðixt og
dó af sárinu eitir þrð daga.
Þannig féll ha ín, og þýzki
verka.ýðuíinn drúp i hö.ð; í þ g-
ui.i sorg y.ir látna forlng anum.
Heina lýsir Lasra le þannig, að