Alþýðublaðið - 24.04.1939, Blaðsíða 2

MÁNUDAG 24. APRÍL 1939
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Bréf frá verkamanni:
Nokkrar f yrirspur nir til
formannsins inn á við.
----»..
STÓRYRÐI virðast fara vel í
munni þeirra manna, sem
telja sig vera að leiða verkalýð-
inn inn í Paradísina. Þetta kom
skýrt fram hjá Br. Bj. við út-
varpsumræðurnar um gengismálið.
Það var að hans áliti engu öðru
um að kenna örðugleikar þeir, sem
þjá atvinnuvegina, en þjófnaði út-
gerðarmanna og svikum Alþýðu-
flokksins. Það má vel vera að slík-
ur málflutningur sé sómi fyrir
kommúnista, en ég tel hæpið að
hægt sé að vinna sigur á erfiðleik-
um þjóðarinnar með stóryrðum og
glamri.
Að allir þeir, sem fengist hafa
við útgerð og tapað fé, séu sníkju-
dýr og fjársvikarar við þjóðfélag-
ið og skuldir þeirra séu vísvitandi
og viljandi óborgaðar, það læt ég
kommúnista eina um að segja, en
eitt ber vel að athuga, að slík orð
töluð af þingmanni, sem teljast
verður ábyrgur orða sinna, færa
ekki þjóðinni traust og álit. Hitt
er ekki nema sjálfsagt að gera sér
Ijóst, að ýmislegt hefir farið af-
laga í stjórn útgerðarjnnar. Ef
menn ætla að setja hnefann í borð-
ið við öllu því, sem gjört er til
þess að bjarga atvinnuvegum
landsmanna frá hruni, þá getur
orðið langt að bíða þar til birtir
yfir lífskjörum hinna vinnandi
stétta, því þó að hinar 60 millj.
frá „Jónsa” séu mikið og gott í
munni þeirra, sem allt vilja fá að
láni hjá öðrum, þá sýndi hitt þó
betur sjálfbjargarviðleitni, að
setja til starfa sjómennina okk-
ar og láta þá sækja þessar 60 millj.
t skaut Ægis. með því að bæta við
nýjum og betri skipum og gæti svo
ríkisstjórnin afhent sjómönnunum
viðurkenningu fyrir hreysti og
drengskap að launum, heldur en
að ; veðsetja auðlindir okkar og
jafnvel sjálfsákvörðunarrétt okkar
erlendum yfirráðum.
Br! Bj. sagði í ræðu sinni: „Við
þetta bætist svo óhæfilega há laun
einstakra manna og gegndarlaus
fjársóun þeirra, sem lifa sníkjandi
á útgerðinni!”
Þessi orð hljóta að hitta nánasta
flokksmann hans, H. V., því sé
nokkurt svívirðilegt til, sem fram-
ið er við allan mótorbátaflotann,
þá er það olíuokur H.V. og Co.
og ég vil spyrja Brynjólf: Af
hverjú er Þjóðviljinn hættur að
minnast á að sjómennirnir séu arð-
rændir af olíuokri BP og Shell,
nema af því, að það sé of nálægt
kostnaðarhlið Þjóðviljans, því það
er íöngu vitað, að H. V. verður að
bera þa%f járhgslegan þunga sam-
kvæmt tign hans og metorðum í
þeim flokki.
ALLIR vita, að stærsti gjalda-
liðurinn, sem dreginn er frá
óskiftum afla, er olían og ég veit
það af minni reynslu á mótorbát-
unum, að oft hefir þeim blóðsugum
verið bölvað hátt og mun gjört
um langan tíma enn í hvert sinn
sem dreginn verður frá kostnaður
af olíukaupum yfir veiðitímann.
Ef við flettum upp í Verkalýðs-
blaðinu frá síðustu kosningum, þá
sést skýrt sá dómur, sem það kvað
upp um olíuhneykslið og berum
svo þann dóm saman við þögnina,
sem sezt hefir í hálsinn á ritstjóra
Þjóðviljans. Þá verður ljóst, að
þegar H. V. hefir sett sitt eigið
hagsmunaginkefli í munn þessara
manna, þá þagna þeir á einu
stærsta hagsmunamáli sjómanna-
og smáútvegsmanna á öllu landinu.
Ég vil spyrja Br. Bj.: Var það
af umhyggju fyrir bættum kjör-
um fátækra vörubílstjóra, og
þeirra fólksbílstjóra, sem eiga bíl
og verða að lifa af þeim, að hækk-
að var verð á benzíni löngu áður
en gengislækkunin kom frá þing-
iriu eða var það gert til þess að
geta komið á tvöfaldri hækkun á
þessari sömu vörutegund, hinni
fyrri til aukins gróða fyrir hlut-
hafann, en þeirri síðari vegna
gengisbreytingarinnar, eða er þar
bara að verki hinn miskunnsami
Samverji?
í öðru lagi: Var það af um-
hyggju fyrir okkur Dagsbrúnar-
mönnum, að ekki er sagt upp
samningunum við vinnuveitendur,
þar sem stjórn Dagsbrúnar hlaut
að vera ljóst, hvað þingið myndi
gjöra í gengismálinu eða var H.V.
á sama máli og flokksbróðir hans,
Benjamín Eiríksson, að gengis-
lækkun væri ekki einasta æski-
leg, heldur beint nauðsynleg, og
þess vegna þýddi ekki að vera að
hugsa um Dagsbrúnarkarlana?
í þriðja lagi: Var það af um-
hyggju fyrir verkafólkinu, að
hann og þingmenn flokksins með
langa nafninu, báru fram breyt-
ingartillögur við gengisskráningar-
lögin, þar sem þeir heimtuðu að
feldar yrði í burtu allar réttarbæt-
ur fyrir verkamenn og sjómenn
vegna aukinnar dýrtíðar, og heimt-
uðu að allur þunginn af verðbreyt-
ingu krónunnar yrði bótalaus hjá
verkamönnum.
Svo tala þessir menn um alls-
herjarverkfall, til þess að ógna
drottningin.
Aftur varð. Gerða að hvíla sig. Þá sá hún kráku hoppa
fyrir framan sig og krákan sagði ,,krakra“, en hún meinti
það vel, því að hún var að spyrja, hvers vegna litla stúlk-
an væri ein úti í snjónum.
þetta og sagði krákunni ævi-
hvort hún hefði ekki séð
gæti nú skeð, sagði krákan.
— Hvar er hann? spurði Gerða. — Vertu ró
leg, sagði krákan, — nú hefir víst prinzess-
an fengið Óla til að gleyma þér. — Býr hann
hjá prinsessu? spurði Gerða.

iáfel at
, >
\ ' Afarie /ýil/w
— Já, sagði krákan, —- en ég — í þessu konungsríki býr prinzessa, sem er ákaflega gáf-
á erfitt með að tala þitt mál. uð, enda hefir hún lesið öll blöð, sem til eru í heimimmi,
Svo sagði krákan henni alt, og gleymt þeim aftur. Svo gáfuð er hún.
sem hún vissi.
ríkisvaldinu og það á að vera hin
einasta lausn á erfiðleikum verka-
manna, en líklega bíða þessir
menn með verkfall þangað til
þessar 60 milljónir koma frá
„Jónsa litla”, svo hægt verði að
kaupa brauð og mjólk handa
börnum hins vinnulausa.
Tvenns konar gengisfall hefir
skollið yfir verkalýðinn, hið fyrra
er gengisfall, sem Einar Olgeirsson
og Br. Bj. gerðu á samtakamætti
allrar alþýðu í landinu 1930, þeg-
ar þeir sundruðu félagsskap verka-
manna og sköpuðu tvær andstæð-
ur fjandsamlegar hvor annari. Það
er sú stærsta blóðtaka, sem tekin
hefir verið á íslenzkum verkalýð.
Enn eitt verða allir þeir, sem
vilja gjöra sjálfstæðiskröfu þjóð-
ar sinnar að veruleika, að gjöra sér
vel skiljanlegt, að skilyrði fyrir
menningarlegri og fjárhagslegri
velferð okkar er fyrst og fremst
fólgin í því, að hver og einn
geri sér það ljóst, að hann hefir
skyldur að rækja gagnvart þjóð
sinni. Við íslendingar krefjumst
ekki blóðfórna þegnanna, eins og
aðrar þjóðir gjöra af sinum þegn-
um, en við krefjumst drengskap-
ar hvers einasta manns, sem vill
hjáípa til að skapa nýjan gróanda
í athafnalífi þjóðarinnar.
Jón S. Jónsson.
Félagsmálaráðherrar Norður-
landa
koma saman á fund í Krist-
jánsborgarhöll í Kaupmannahöfn
í dag (mánudag). Jón Krabbe
sendisveitarfulltrúi mætir fyrir
Tiönd Stefáns Jóhanns Stefánsson-
ar félagsmálaráðh. íslands. FÚ.
Yaxandi gengi Al-
Mðufíokksins i
Færeyjnm.
VIÐ þjóðþingskosningar í
Færeyjum var kosinn
frámbjóðandi sambandsflokks-
ins, Johan Poulsen kennari með
2183 atkvæðum. Johannes Pat-
ursson kongsbóndi, utan flokka.
fekk 1849 atkvæði, Dam kenn-
ari, frambjóðandi, Alþýðuflokks
ins 1 Færeyjum fekk 1354 at-
kvæði. Vinnuflokkurinn fékk
598 atkvæði og Sjálfstjórnar-
flokkurinn 314 atkvæði.
Johan Poulsen, sem er forseti
lögþingsins sagði fyrir kosning-
una, að hann myndi ef til vill
ganga í einhvern af hinum
borgaralegu flokkum, en vissi
ekki hvern!
Atkvæðatala sambandsflokks-
ins og Jóhannes Paturssons
hefir lækkað verulega frá síð-
ustu lögþingskosningum, en at-
kvæðatala Alþýðuflokksins hef-
ir aukist mikið, enda hefir
flokkurinn undir forystu Dams
komið fram stórmerkilegum
málum.
Mannabein
finnast í jörð í Svarfaðardal.
Þann 4. þ .m. var verið að vinna
að hlöðugreftri á Sökku í Svarf-
aðardal, örskamt frá bænum, og
þegar grafið hafði verið niður
sem svaraði 1,80 metra, komu í
ljós mannabein, er lágu reglulega
með hendur krosslagðar á brjósti.
Næstu daga fundust fleiri og
fieiri, þar til komnar voru átta
beinagrindur. Tvær þeirra voru
af börnum. í kring um 7 af
þessum beinagrindum fundust
leifar af trjáviði, og kring um
eina fanst saumurinn úr kistunni,
er var íslenzkur hnoðsaumur. —
Fullvíst er talið, að þarna muni
vera um miklu meira að ræða.
Eftir fyrirnrælum biskups verða
bein þessi jörðuð að Völlum. F.Ú.
ísland í erlendum blöðum.
Walther Zimmermann hefir
skrifað grein um ísland í
Deutsche Apotheker-Zeitung.
ITöfundurinn er apótekari og
hefir þrívegis verið á íslandi.
FB.
Auglýsi& í Alþýðublaðinu!
MAÐURINN SEM HVARF
23.
unum fyrir því, að hann, að minnsta kosti bæri í brjósti ákaf-
lega sterkar vinartilfinningar 1 garð hennar sjálfrar. — En
hversvegna reyndi hann nú umfram allt að glíta þessi sak-
lausu bönd, sem bundu þau? — Varð hann að eignast allt eða
ekkert, — jafnvel frá konu, sem hann elskaði ekki?“
Hann var sýnilega að undirbúa eitt eða annað ákaflega mik-
ilvægt og leyndardómsfult. Og alt í einu sá hún, eins og svo
oft áður, í huganum skammvbyssuna í skrifborðsskúffu hans.
Gat það verið það, sem hann var að undirbúa af svo mikilli
gætni? — Og skyldi þá ekki á einhvern hátt vera hægt að
komast nánar að fyrirætlunum hans.
Með þeirri reglusemi og nákvæmni, sem honum var eigin-
leg, hafði Blake það fyrir sið, að merkja við í almanakinu öll
óunnin áríðandi störf og samtöl, oft vikur og jafnvel mánuði
fram í tímann. Hún vissi hvar hann geymdi almanakið og
einn morgun tók hún það og fór að fletta því.
Eftir 30. september var ekki merkt við einn einasta dag.
Hver einasta síða, það sem eftir var af árinu, var auð. Fyrsta
október virtist með öðrum orðum eiga að hef jast nýtt tímabil
1 æfi Jim Blakes. Ef til vill lokaþátturinn? Eða hví skyldi al-
manakið ella vera svo þögult.
Charlotta tók þá ákvörðun, að bíða átekta fram á síðasta
dag. En ef hún væri þá jafnnær um fyrirætlanir hans, ákvað
hann að þá skyldi hún grátbiðja hann að trúa sér fyrir þeim.
Meðan þessu fór fram, fyltist taskan í hinum múraða pen-
ingaskáp jafnt og þétt. Og hlutfallslega fækkaði tilkynning-
unum frá víxlurunum. Að lokum kom sú síðasta. Hún hljóðaði
svo, að síðustu verðbréf hans, 700 hlutabréf í Huralgamatet
Carbon voru seld og að peningamir biðu hans. Þetta var 29.
september.
Um morguninn þann 30. september mætti Charlotta mjög
sneinma á skrifstofunni. Hún rak strax augun í bréf, sem lá
á skrifborði hennar. Hún opnaði það með titrandi höndum, því
hræðilegt hugboð greip hana. Hún las þessi fáu orð:
„Kæra Charlotta!
Ég legg af stað í langa verzlunarferð. Það verður enginn
ákveðin utanáskrift til mín. Þegar hlutverki mínu er lokið,
munuð þér heyra frá mér.
J. L. B.“
Neðst á pappírsörkina hafði hann svo bætt við tveimur lín-
um, þær virtust skrifaðar meeð óstyrkri hönd, en þær yljuðu
henni um hjartaræturnar.
„Þér megið ekki vera hræddar um mig, góða Charlotta.
Mér líður vel.“
Hvar gat hann verið? Hvað var það, sem hann hafði fyrir
stafni? Hún óskaði nú þess af öllu hjarta, að hún heefði rifið
sundur bréfið, sem hún skrifaði honum. En nú var það of
seint, — of seint.
Óljóst hugboð sagði henni, að hann væri í hættu, og að
hún yrði að fara á eftir honum. Jafnvel þó það væri á móti
vilja hans. Hún varð að gera það.
ÞRIÐJI KAFLI
EFTIR ' 9
ANTHONY ABBOT.
JIM BLAKE sat á járnbrautarklefa sínum. Flótti hans frá
hinni gömlu tilveru til nýs lífs var hafinn. Lestin æddi
áfram gegn um skóga og akra, yfir hálsa og sléttur og hann
starði án afláts út um gluggann án þess þó að veita lands-
laginu eftirtekt. Har.n yfirfór ennþá einu sinni í huganum
fyrirætlanir sína, ákveðinn í a ðframkvæma þær til fulls í
smáu og stóru.
í dynjandi rigningu og myrkri ók lestin inn á Unionbraut-
arstöðina í Omaha. Blake hristi af sér burðarkarlana, sem þyrft-
ust ð honum og greip sjálfur hina stóru rammgerðu ferðatösku
sína og flýtti sér út úr lestinni og steig svo upp í fyrstu leigu-
bifreiðina, sem á vegi hans varð. Hann gaf bílstjóranum fyrir-
skipun um að aka hratt til heilsuhælis doktor Grimshaws.
Regnið lamdi rúðurnar, og aðeins á stöku stað rauf ein-
stakur ljósgeisli náttmyrkrið, sem huldi alt umhverfið, sem
gerði alt þetta ferðalag — þetta æfintýri ennþá æfintýralegra.
Blake gat ekki varizt því, að sú spurning ásótti hann, hvort
þetta allt væri ekki einhverskonar brjálæði. Átti hann að hætta
við allt saman áður en það yrði of seint. Hann átti erfitt með
að hugsa skýrt þessa stundina. Bifreiðin skrölti og hristist öll
á ósléttum þjóðvegunum, því þeir voru nú komnir út úr borg-
inni og stefndu eitthvað út í sveit. Ennþá var tími til að snúa
við. Blake þurfti ekki annað en að berja í rúðuna og eftr eina
klukkustund aftur til New York. — Til baka til New York. —
Til baka til Wall Street og vinnunnar og fallega hússins í
Southampton. Og — til baka til Ilku og elskhuga hennar.
Andliti Charlottu brá fyrir í hugskoti hans. Hann sá hana
eins skýrt eins og hin ömurlega nótt með daufu ljósrákirnar
í dimmunni og regndroparnir hefðu framkallað mynd henn-
ar, ljóslifandi. — En hvað las hann í andliti hennar: Nei, á-
kveðna neitun.------Nei, Jim Blake ætlaði ekki að snúa við.
Með svo snöggri beygju að það söng í öryggishemlunum
sveigði bifreiðin út frá hliðarvegi, sem þeir höfðu ekið um stund
og inn á einkaakbraut. sem lá í mörgum hlykkjum heim að.
stóru járnhliði. Þar nam bifreiðin staðar og Blake sté út. Regnið
fossaði niður. Hann greip stóru tööskuna sína, rétti bílstjór-
anum stóran seðil og hraðaði sér svo heim að húsinu sem að-
eins grilti í myrkrinu. Vatnið streymdi af yfirhöfn hans og
hann hljóp upp tröppur, sem lágu upp á gangsvalir húss-
ins. Gólfið var blautt og sleipt og virtist fúið, það brakaði 1
því öllu. Hann þreifaði sig áfram og hnaut aftur og aftur um
eitthvað sem hann vissi ekki hvað var, uns hann kom að dyr-
um. Hann barði á hurðina, en enginn svaraði. Svo heyrði hann
bifreiðina fara aftur í gang og þégar hann leit um öxl, sá
hann ljós hennar hverfa óðfluga út í nóttina. Regnvatnið