Alþýðublaðið - 06.05.1939, Blaðsíða 1

Ilappdrættismiðar
skátamna verða
seldir am allan
bœinn
a
niorgnn.
EITSTJÓEI: F. E. VALDEMARSSÖN
GEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKUBINN
XX. ÁRí'lANGöR
LAUGARDAG 6. MAI 1939
103. TÖLUBLAÐ
Ofsahræðsla betir alt I
elnu Igrlplð kommMiiista
—- -. ¦,¦,,».—,—
Þeir segja, að Stefán Jóhann og Ólafur
Tfaors ætli aðj99afiná^erkalýðiifiii64!
OTTI og skelfing hefir gripið hin kommúnistisku leigu-
þý. Af skrifum blaða undanfarið og örlögum tillögu
Héðins Valdimarssonar í bæjarstjórn á fimtudaginn, þykjast
kommúnistar geta ráðið, að hinn mikli stuðningur Sjálf-
stæðisflokksins við þá í klofnings- og sundrungarstarfsemi
þeirra innan alþýðusamtakanna sé í hættu, og þeir óttast
að það leiði til fullnaðarósigurs þeirra innan verkalýðs-
samtakanna.
Þetta ér eðlilegt. Þegar til á-
taka kom við kommúnista í
verkalýðsfélögtmum á s.l. ári
sýndi þ.að sig, að þeir voru í
algerum minnihluta um allt
landið, eina félagið, þar sem
þeir máttu sín nokkurs var
Dagsbrún, þar sem Héðinn
Valdimarsson hafði verið studd-
ur til formennsku i 13 ár — þó
valt meirihluti í st]órninni
á atkvæði Þorsteins Pétursson-
ar, en honum hafði H. V. tekist
að koma í stjórnina með at-
kvæðum Álþýðuflokksmanna
ári áður.
Þegar H. V. og kommúnistar
sáu þetta, um að 90% verka-
lýðsfélganna tóku afstöðu
gegn þeim með kosningunum til
sambandsþings, breyttu komm-
únistar um starfsaðferð — og
báðu íhaldið um liðstyrk — og
það veitti þann styrk. Varð það
til að ríða baggamuninn í tveim-
ur allstórum félögum, Dags-
brún og Hlíf í Hafnarfirði. Vald
kommúnista yfir báðum þessum
félögum byggist á óskiftum
stuðningi Sjálfstæðismanna.
í dag skrifar blað kommún-
ista móðursjúka langloku um
það, að samningar standi nú
yfir mílli Alþýðuflokksmanna
og Sjálfstæðismanna í verklýðs-
málum. Vitnar blaðið í því sam-
bandi mjög til ummæla sem
staðið hafa undanfarna daga í
forystugreinum í Alþýðublað-
inu og Morgunblaðinu — og
kennir skjálfta í röddinni hjá
kommúnistum. Fimbulfamb
kommúnista um þetta er út í
loftið. Engir slíkir samningar
standa yfir. En Sjálfstæðismenn
munu áreiðanlega fá tækifæri
til að sýna það í verkinu, hvort
þeir ætla áfram að styðja kom-
múnista innan verkalýðssam-
takanna, hvort þeir1 ætla að
halda áfram JaS narra hina
kommúnistisku tilbera og
haldá honum uppi, því að NU
lifir hann í verkalýðsfélögunum
algerlega á náð Sjálfstæðis-
manna,
Út af þessu er blað kommún-
ista i dag svo gjörsamlega ært
og vitlaust að það yfirvegur
ekki neitt af því, sem það segir.
Á einum stað undirstrikar
það: „Tilgangurinn er að þurka
út verkamannást^ttina'H!!) og
þetta er margendurtekið. —
Hvernig á að þurka út verka-
mannastéttina? Stefna þessir
samningar, sem kommúnistar
óttast svo hræðilega, að því að
gera alla verkamenn í landinu
að kaupmönnum, iðnaðarmönn-
um eða embættismönnum? Og
ef svo er, hvað segja verka-
menn almennt um það? Vilja
þeir ekki gjarna skifta?(!!!)
Á einum stað segir kommún-
istablaðið: „Opinbert skipulags-
samstarf við aðalatvinnurek-
endaklíku landsins, gegn sósíal-
iemanum í vftrkaiýðshreyfing-
í DAG.
Næturlæknir er Halldór
Stefánsson, Ránargötu 12,
sími 2234.
Næturvörður er í Reykja-
víkur- og Iðunnar-Apótek.
ÚTVARPIÐ:
20.20 Leikrit: „Höfðingjarnir
hittást," eftir Regin í
Hlíð (Haraldur Björns-
son o. fl.).
21.30 Danzlög.
Á MORGUN:
Helgidagslæknir er Ólafur í».
Þorsteinsson, Mánagötu 4, sími
2255.
Næturvörður er í Laugavegs-
og Ingólfs-Apóteki.
ÚTVARPIÐ:
12.00 Hádegisútvarp. 14.00 Há-
degisútvarp. 14.00 Messa í frí-
kirkjunni (séra Árni Sigurðs-
soh). 15.30 Miðdegistónleikar:
a) ' Einleikur á píanó (Fritz
Weisshappel). b) 15.55 Hljóm-
plötur: Ýms lög. 17.30 Barna-
tími: Barnaleikrit „Skíðhöggv-
arinn og kóngsdóttirin." —¦
Erindi: Um Brynjólf frá
Minnanúpi; 100 ára minning
(Grétar Fells rithöfundur).
20.45 Tónleikár Tónlistarskól-
ans: Einleikur á píanó (Árni
Kristjánsson). 21.05 Upplestur:
„Tvær ekkjur," saga eftir
Charles Haugböll (frú Margrét
Jónsdóttir. 21.30 Danzlög. 22.00
Fréttaágrip. 24.00 Dagskrár-
lok.
..... -i j.
TryoiiYi oamli feoin-
inn úr fiskileitinni.
TPRYGGVI GAMLI kom i gær
* úr fiskileitarleiðangrinum.
Hafði hann farið um djúpmið-
in fyrir Vestur- og Norðurlandi,
var 16 daga í ferðinni og hafði
60 föt lifrar.
Urðu skipsverjar víða varir við
fisk, en skipstjóri taldi sig hafa
verið of snemma á ferðinni.
¦ ¦ .
45 ára
er á morgun frú Hólmfríður
Halldórsdóttir frá Bringum, nú
íil heimilis á Lindargötu 28.
Sðngfélagib Harpa.
Samæfing og fundur í pósthús-
inu á mánudagskvöld 8. mai kl.
8%. FéJagar f jölmennið stundvís-
unni og til að ofurselja henni
verkalýðssamtökin. — Hefir
nokkurntíma nokkur flokkur,
sem kennt hefir sig við sósíal-
isma sokkið svo djúpt?"(!!) Já,
það er von að þeir spyrji! Sjálf-
ir hafa þeir verið brautryðjend-
ur í þessari stefnu. í Dagsbrún
fengu þeir tilstyrk íhaldsins til
að reka 6 þekta Alþýðuflokks-
menn úr félaginu, sem verið
höfðu með í því að byggja fé-
lagið upp. Án þessa styrks
hefðu þeir ekki getað það. í
Hafnarfirði f engu þeir íhaldið til
að hjálpa sér með að reka 12
þektustu og beztu brautryðj-
endur Hlífar. Allir höfðu þessir
menn starfað lengi fyrir félagið,
sumir í 3 áratugi. A Norðfirði-
byggðu þeir alla afkomu sína,
allt vald sitt á íhaldinu og gáfu
því fyrir stuðninginn ráðin yfir
bæjarfélaginu! En svo gjör-
spiltir eru þessir menn í broti
sínu gegn Alþýðuflokknum og
Alþýðusambandinu, að þeir sjá
ekki sínar eigin ávirðingar.
Það er gott að kommúnist-
arnir sjá og skilja nú, að þeirra
auljgnablik er liðið og bezt væri
þeim að leggja niður allt sitt
brölt, og skila aftur til Alþýðu-
sambandsins þeim verkalýðsfé-
lögum, sem þeir með rógi og
undirferli hefir tekist að svíkja
út úr sameiginlegum samtökum
alþýðunnar.
Og þess mega kommúnistar
vera fullvissir, þar sem skiln-
ingur Sjálfstæðismanna virðist
nú vaknaður á því, hver þjóðar-
ógæfa það er að veita kommún
istum nokkurn stuðning, að Al-
þýðuflokkurinn mun hiklaust
taka upp samstarf við Sjálf-
stæðismenn innan verkalýðsfé-
laganna til þess að útrýma ó-
aldarliði kommúnista úr stjórn-
um og áhrifum í verkalýðsfé-
lögunum.
Pólland lætnr ekki úti
á Eystrnsait
l@ka si
Það segír þverí Bei við kröfum Hitlers um
Danzíg og þýzka bifreiðabraut í pólska hliðinu.
Beck offursti, utanríkismálaráðherra Póllands.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KHÖFN í morgun.
"O ECK offursti, utanríkismálaráðherra Pólverja, vísaði
¦"-' í ræSu sinni í gær öllum kröfum Þjóðverja um inn-
limun Danzig og þýzka bifreiðabraut í gegnum pólska hlið-
ið til Eystrasalts aígerlega á bug. Pólland væri ráðið í því,
sagði hann, að láta ekki útiloka sig frá Eystrasalti og þar
með öllum leiðiun til sjávar.
Hins vegar lýsti Beck því yfir, að land hans væri reiðu-
búið til samninga og friðsamlegrar samvinnu við Þýzka-
land, þar á meðal um samgöngur í pólska hliðinu, á þeim
grundvelli, að núverandi landamæri Póllands og yfirráð
yfir öllum hlutum ríkisins væru að fuliu viðurkend.
Ræða Becks valíti ógurlegan
fögnuð í Varsjá og safnaðist
mikill mannfjöldi saman fyrir
utan utanríkisráðuneytið þar í
gærkveldi til þess að þakka
honum fyrir ræðuna og hylla
hann.
Svartútlitmeðsalt
f isksðlu tii Spánar.
BB þúsund pækkar seidlr tII Itaiín
og ¥on er um meiri siiiu sfiðar.
Tveir framkvæmdarstjórar Sölu
sambands íslenzkra fiskframleib-
enda korrra heim í gærkvöldi úr
ferð sinni erlendis í págu sam-
bandsins, Kristján Einarsson frá
Spáni og Thor Thors frá Lond-
on.
Alþýðublaðið hitti fram-
kvæmdastjórana að máli i morg-
un.
Kristján Einarsson sagði: För
mín til Spánar ber því miður
ekki mikinn árangur. Ég fór ut-
lan í febrúar ogyar ég í för með
dr. Helga P. Briem. Við komum
í lok styrjaldarinnar. Landið —
og þjóðin er flakandi í sárum
og alt i óvissu um framtíðina
þó að vopnagnýrinn sé þagn-
aður, styrjöldinni raunverulega
langt frá þvi lokið, þvi að það
gengur eríiðar að byggja það
upp s«m iaft v«r i rústir, m
það gekk að rífa það sundur.
Otlit fyrir fisksölu okkar til Spán
ar er mjög svart, hvað sem
síðar kann að- verða.
Thor Thors sagði: Ég sat fund
fiskframleiðsluþjóðanna í Lond-
on 13.—18. april. í lok fundar-
ins var samþykt svohljóðandi op-
inber tilkynning:
„Fulltrúar saltfiskverzlunar-
innar í þessum löndum, Canada,
Danmörku og Færeyjum, Is-
íandi, Nýfundnalandi, Noregi
og Bretlandi, áttu fund með sér
í Lundúnum til þess að ræða
ýms málefni, er aðallega snerta
framleiðsluna á sviði fiskveið-
anna. önnur atriði sem tekin
voru til meðferðar voru þessi:
sameiginleg framlög til auglýs-
inga í ákveðnum neyslulöndum
í heilnæmi fisksins sem fæðu
togundar og ráðatfarðir um öfl-
I London og París hefir ræð-
an fengið ágætar undirtektir
og eru blöðin sammála um það,
að þó hún hafi verið ákveðin
eins og vera bar, hafi hún verið
svo hófsöm og sáttfús, að Pól-
landi verði að minsta kosti ekki
um kent, ef ekki fæst friðsam-
leg lausn á deilumálum Þjóð-
verja og Pólverja.
Við alt annan tón kveður í
Berlín. Þýzku blöðin fengu ekki
að birta ræðu Becks í gær-
kveldi, én í stað þess gaf þýzka
utanríkismálaráðuneytið út sér-
un markaða í nýjum viðskifta-
löndum. , •
Það var samþykt að mæla
með því að sameiginleg skrif-
stofa veröi opnuð í Lundúnum
til að sjá um framkvæmd fyr-
nefndra ráðagerða og safna
veiði- og birgðaskýrslum frá
umræddum framleiðsluþjóðum
og annast úthlutun siíkra upp-
lýsinga meðal þessara þjóða.
Það var álit fundarraanna, að
saltfiskverzlunina skorti mjög
réttar og nákvæmar skýrslur
um afla- og fiskbirgðir í öllum
framleiðslulöndum.
Það var einlæg von allra full-
trúa, að árangur þessa fundar
yrði aukin samvinna með öllum
þéssum þjóðum, á fyrnefndum
grundvelli".
Eftir að fundinum lauk fór ég
til Genúa og tókst að selja Itöl-
um 33 þúsund pakka af saltfiski.
Má segja verðið sé gott. Við
höfum von um meiri sðlu þang-
að.
stakt blað í morgun, þar sem
mjög kalt andar í garð póíska
utanríkismálaráðherrans og
sagt er, að hann hafi ekki kom-
ið með neinar uppástungur um
lausn deilumálanna.
Hitler og Ribbentrop, utan-
ríkismálaráðherra hans, sáta á
ráðstefnu í Berchtesgaden all-
an daginn í gær, en þar var
Eibbentrop þá staddur á léið
sinni til ítalíu. Tveir helztu
leiðtogar nazista í Danzig höfðu
einnig komið þangað til þess a«v
taka þátt í ráðstefnunni.
Itallr hrædðir il strli.
Undirtektirnar á ítalíu bera
vott um það, að ítalir eru orðn-
ir mjög hræddir við deilu Þjoð-
verja og Pólverja og óttast að
hún geti leitt til svo alvarlegra
viðburða, að þeir verði loksins
neyddir til þess að sýna ákveð-
inn lit.
Signor Gayda skrifaði um
ræðu Becks strax í gærkveldi
og varar Pólverja mjög við því
að taka ógætilega afstöðu gagn-
vart kröfum Þýzkalands. Hann
huggar sig þó með því, að ræða
Becks hafi verið svo hófsam-
leg, að samningaleiðinni sé eng-
an veginn lokað.
Sá grunur fer vaxandi úti um
allan heim, að ítalía sé ekki vfð
eina fjölina feld í núverandi á-
tökum stórveldanna, og að það
sé öldungis óvíst, hver afstaSá
hennar myndi verða, ef til ó-
friðar kæmi út af deilumálum
Þýzkalands og Póllands.
Kappleiknrinn ð
morgnn miili Frnm
og Jals.
KNATTSPYRNUKAPPLEIK-
URINN fer fram á íþrótta-
vellinum á morgun. Valur <jg
Fram leiða hesta sína saman.
Bæjarbúar hafa oft haft ánægju
að Ieikjum þessara tveggja vin-
sælu félaga. Á morgun má bú-
ast við skemtilegri leik en áður.
Félögin hafa bæði æft í vetur
og í vor af fjöri og áhuga. Og
nú eru á vegum þeirra beggja
erlendir knattspyrnuþjálfarar, sem
jjáðir eru þektir að vera úrvals
kennarar. Annar þessara þjálfara
ér Hermann Lindemann sem all-
ir Reykvíkingar þekkja frá þátt-
töku hans í Þjóðverjaheimsókn-
inni í fyrra. Hann keppir é
morgun í kappliði Fram og er 6-
trulegt ^ð nokkur knattspyrnu-
unnandi láti undir höfuð leggj-
ast áð notfæra sér þetta einasta
tækifæri sem gefst að sjá Linde-
mann á Iþróttavellinum f Reykja-
vik.
' -ir- 111 inii ii ii" m- i..... nMiim—mpm mmu.......m n n........"imiinrri nw-íin-
Humir
kom í morgun me'ð 10 föt.