Alþýðublaðið - 06.05.1939, Blaðsíða 2

ALÞÝÐUBLAÐtÐ
LAUGARDAG 6. MAÍ 1939
Fyrirlestnr Dr. Belga Péturss:
Lilstefna - Helstefna
DR. HELGI PÉTURSS flutti
í fyrrad. erindi í Nýja Bíó
er hann nefndi „Breytingin frá
helstefnu til lífstefnu.“ Var er-
indi þetta eins og nafn þess
bendir til um þau efni, sem dr.
H. P, hefir aðllega helgað krafta
sína síðustu tuttugu árin eða
lengur, en það ,,er að kenna
mannkyninu að skilja þann
mikla sannleika, að lífið eftir
dauðann er framhaldslíf á öðr-
um hnöttum en ekki í neinum
Óvirkilegum andaheimi.
Að allir skilji þennan sann-
leika og trúi því, að þetta sé hið
eina rétta, er sú undirstaða, sem
fást verður til þess hægt sé að
breyta um frá þeirri helstefnu,
sem nú ríkir hér á jörð —
til lífsstefnu.
Þegar allir hafa skilið þetta
—- viðurkenna það og trúa því,
þá fyrst er hægt að komast í
það vitsmunasamband við full-
komnari verur á öðrum jarð-
stjörnum, þar sem lífið er orðið
margfalt fullkomnara en hér, á
„útjaðri vitheimsins,“ eins og
dr. H. P. hefir einhversstaðar
kallað dvalarstað vorn. Þegar
þessi sannleikur hefir verið
skilinn til fulls, mun jarðlífið
' gjörbreytast, samstilling kraft-
anna verða meiri og allir ná
miklu. meiri fullkomnun en nú
á sér stað á jörðunni. Allar til-
- raunir hinna fullkomnari
manna á öðrum hnöttum til
þess að hafa samband við oss,
. hljóta að mistakast, segir dr.
. H. P„ meðan vér ekki höfum
skilyrði til að veita skeytum
þeirra móttöku, alveg eins og
það er nú tilgangslaust að senda
neyðarkall loftleiðis til skips,
sem engin móttökutæki hefir.
Af erindi dr. H. P. mun mörg-
um hafa þótt einna mest til um
vitranir, er hann sjálfur hefir
. fengið og sem hann skýrði þar
- allnákvæmt frá, af því svo
nýstárlegt er að heyra þá menn,
. sem eru vísindamenn, svo hik-
. laust játa slíkum fyrirbrigðum
og enn óvanalegra að menn út-
skýri þau af jafnmiklum lær-
dómi og dr. H. P. gerði.
Mjög erfitt er að gera grein
fyrir meginatriðum þeirra vís-
inda, sem dr. H. P. hefir að
flytja í svo stuttu erindi sem
þessu, því víða verður fljótt yf-
ir sögu að fara og mörgu að
sleppa. En það dylst þó engum
hvernig sem hann kann að líta
á kenningar dr. H. P., að sú
skoðun hans, að vér búum við
helstefnu er fullkomlega rétt-
mæt, þar sem alít hið hvíta og
gula mannkyn keppist um að
skapa sem fullkomnastar vítis-
vélar og önnur slík tæki til
manndrápa og eyðileggingar og
að langt um lengra erum vér
nú komnir á þeirri heljarbraut
er vér göngum en vér vorum á
1914, því þá var þó alment
gengið út frá því í ófriði, að
konum og börnum yrði þyrmt,
en nú verður alt drepið.
Hinn mikli sannleikur, sem
dr. H. P. hefir að flytja mann-
kyninu, um að unt sé að breyta
stefnunni, ef til þess fást nægi-
leg samtök, og nægilegur skiln-
ingur á fullkominn rétt á
sér á hinni miklu samtakaöld
nútímans. En ,,rödd sannleikans
er ekki mikils metin í helvíti“
og á meðan það er meira virði
hér á jörð að finna upp dráps-
vélar en að byggja musteri eða
nota samtakamátt þjóðanna til
þess að útrýma böli og eymd
er alltaf hætta á að þeir verði
of fáir sem þá rödd heyra.
*
Horræi æska heim-
sækir ísland.
Æskulýðsmót að Laugarvatni.
AGANA 26. júní til 3. júlí
verður norrænt æskulý'ðsmót
haldið á Laugarvátni. Forgöngu
fyrir móti þessu hefir hin svo
kallaöa Viggbyholmsnefnd, sem
áður hefir gengist fyrir sams
konar mótum í öllum hinum
Norðurlöndunum og í fyrra í
Eistlandi. Þátttakendur í móti
þessu í sumar eru væntanlegir
frá öllum Norðurlöndunum og
Eistlandi.
Það fyrsta af þessum æsku-
lýðsmótum var haldið í Viggby-
holmsskólanum í Svíþjóð sumar-
ið 1934. Nemendasambönd Nor-
ræna lýðháskólans í Genf og Al-
þjóðalýðháskólans í Helsingör
gengust fyrir þessu móti. Mót
þetta vakti mikla eftirtekt og vin-
sældir, og var ákveðið að halda
þessum mótum áfram, og var
þá sett saman nefnd, hin svo
kallaða Viggbyholmsnefnd, sem

Daginn eftir var hún klædd í silki og flauel frá hvirfli til
ilja; henni var boðið að eiga heima í höllinni og eiga góða
daga, en hún bað um að fá lítinn hestvagn og lítil stígvél,
svo ætlaði hún aftur út í heiminn að leita að Óla litla.
Og hún fékk bæði stígvél og
handskjól, og hún var í svo
fallegum fötum, en þegar
hún ætlaði að leggja af stað
var vagn stöðvaður við dyrnar, hann var úr skíru gulli og
prinsinn og prinsessan, ekillinn og þjónarnir voru í gull-
skreyttum fötum.
Ata,rre Hfuter.
Prinsinn og prinsessan hjálpuðu henni sjálf inn í vagninn og óskuðu henni góðrar ferðar.
síðan hefir séð um öll slík mót,
sem síðan hafa verið haldin í
öllum Norðurlöndunum og Eist-
landi, sitt árið í hverju landi.
Tilgangurinn með mótum þess-
um er að kynna og sameina
æskufólk frá öllum Norðurlönd-
unum, er áhuga hefir fyrir al-
þjóðamálum og sérstaklega nor-
rænum sérmálum. Þeir, sem
standa fyrir þessum mótum, á-
líta, að þátttakendurnir fái við
það að kynnast þjóðunum og
hverjir öðrum, aukinn skilning á
gildi samheldni Norðurlanda
gagnvart öðrum löndum, og
samvinnu þeirra í mörgum mál-
um. Jafnframt er tilgangurinn að
kynnast sem bezt nágrannaþjóð-
unum. Þetta er tilgangurinn með
þessu æskulýðsmóti að Laugar-
vatni í sumar eins og öðrum
sams konar mótum, sem áður
hafa verið haldin í hinum Norð-
urlöndunum.
í sambandi við mótið verða
farnar nokkrar skemtiferðir til
þess að kynna gestunum landið
sem bezt.
Hér í Reykjavík hefir verið
stofnuð sérstök móttöku- og
undirbúningsnefnd og eiga sæti
í henni auk aðalræðismanns Svía
hér, Sigurður Nordal prófessor,
Stefán Jóh. Stefánsson félags-
málaráðherra, Jónas Jónsson al-
þingismaður, Thor Thors alþing-
ismaður og Guðlaugur Rósin-
kranz yfirkennari.
Ýmsir þektir innlendir og er-
lendir vísinda- og stjórnmála-
menn hafa lofað að flytja fyrir-
Iestra.
Geri við saumavélar, allskon-
ar heimilisvélar og skrár. H.
Sandholt, Klapparstíg 11, sími
2635.
Finnar spentir fjrir
OIvnpiHleikBnui ár-
ið 194».
KAUPM.HÖFN í gærkv. FÚ.
HÁLF MILLJÓN aðgöngumiða
að Olympíuleikunum í Hel-
síngfors árið 1940 hefir þegar
verið pöntuð innan Finnlands
sjálfs ,og er verð þessara að-
göngumiða alls 42 milljónir
finskra marka.
Að tíu rasta hlaupinu, sent
Finnum er sérstakt áhugaefni,
hafa innan Finnlands verið pant-
aðir aðgöngumiðar fyrir fjór-
falda þá áhorfendatölu, sem leik-
vangurinn tekur.
Vegna þessarar miklu eftir-
spurnar aðgöngumiða hefir ver-
ið ákveðið að koma upp sjón-
varpi, meðan á Olympíuleikunum
stendur. Verður þá íþróttakapp-
leikjunum sjónvarpað til áhorf-
endavallar þar í nánd, og eiga
þar 10 000 manns að geta horft
á leikana, sem ekki komast að
á sjálfum leikvanginum.
Kvikæpdin im im
Nýja Bíó sýnir um þessar
mundir kvikmyndina Suez. — Á
myndin að fjalla um tildrög þess
að í hið mikla mannvirki, Suez-
skurðinn, var ráðist, og á skáld-
legan hátt lýst erfiðleikunum við
verkið, eins og þegar Tyrkir
sprengdu björg og grjótskrið-
urnar velta yfir þúsundir verka-
manna eða stormsveipurinn rífur
með sér alt lauslegt.
Það er tekið fram í upphafi
myndarinnar, að hún sé ekki
sögulega rétt, en þrátt fyrir það
hefir ætt Ferdinand de Lesseps,
sem var aðalhvatamaður þess, að
í stórvirkið var ráðist, höfðað
mál gegn kvikmyndafélaginu og
krafist hárra skaðabóta fyrir illa
meðferð á sögulegum heimildum.
— Myndin er hins vegar mjög
stórfengleg og Iistavel leikin.
Félag sænskra síldarinnflytjenda
hefir undanfarið rætt um hina
auknu eftirspurn eftir íslandssíld
í Austur- og Mið-Evrópu, og
lætur stjórn þess í ljósi ótta um,
að skortur kunni að verða á !s-
landssíld í Svíþjóð vegna þess-
arar auknu eftirspurnar. FÚ.
TVJAÐURINN SEM HVARF
30.
Blake, — nei, afsakið, Francis Carter, — út úr járnbrautar-
lestinni í Toronto og hélt með föggur sínar til Royal York
hótelsins, er stóð beint á móti járnbrautárstöðinni. Þar skrif-
aði hann sig í gestabókina með rithönd, sem hver einasti af
fornvinum Cartners mundi hafa þekt sem hans og lét svo fylgja
sér upp til herbergja sinna.
Þar hafði hann ljómandi útsýn yfir borgina og vatnið. Þeg-
ar dyrnar lokuðust og hann var orðinn einn, greip hann ein-
kennilegur fögnuður, blandinn sigurhrósi. Hann gekk að
glugganum og horfði út með blikandi augum sigurvegarans.
Hér ætlaði hann að vinna nýjan heim. Torontoborg skyldi
sjá hans fyrstu sigra. — Og svo fór hann að hugsa um að
það væri í raun og veru einkennilegt um jafn víðförulan
mann, að þetta væri í fyrsta sinn, er hann kæmi til Ontario-
ríkisins.
Þegar hann hafði baðað sig og rakað og borðað morgun-
verð, leigði hann bifreið, er hann lét aka sér víðs vegar um
bæinn og umhverfi hans. Hann kom aftur til gistihússins um
hádegisbilið og varði þá alllöngum tíma í að lesa gaumgæfi-
lega stærsta dagblað borgarinnar, „Toronto Mailand Empire“,
en þó fyrst og fremst alt, sem þar stóð um verzlun og við-
skifti. Hann las með ákaflega mikilli nákvæmni og eftirtekt,
því það spor, sem hann ætlaði sér að stíga næst, var ef til
vill það erfiðasta af öllu því erfiða í fyrirætlunum hans. Og
næsta vika myndi ráða úrslitum um framkvæmd fyrirætl-
ananna.
Enginn maður hefði þó geta ðséð neitt óvenjulegt í fram-
komu hans. Hann hagaði sér nákvæmlega eins og hver annar
skemtiferðalangur, sem er hrifinn af þessari fögru og starfs-
glöðu borg. Qðru hvoru gaf hann sig á tal við ýmsa af öðr-
um gestuf gistihússins og sat ög spjallaði við þá í hinum
djúpu og þægilegu stólum í forsalnum. Tröllvaxinn maður
rauðhærður og freknóttur, en með dálítið drengjalegt andlit,
var sérlega aðlaðandi og skrafhreyfinn. Hann kynti sig sem
George Dawkins, kaúphallarbraskara. Og það var einmitt
slíkur maður, sem Jim hafði þörf fyrir. Þeir töluðu saman
eins og tveir menn, se mþekkja peningaviðskifti út í yztu
æsar. Svo var það á miðvikudaginn, réttri viku eftir komu
Blakes til Toronto, að hinn nýi vinur han sagði alt í einu:
„Jæja, ætlið þér þá að gefa mér skýringuna?“
„Skýringuna?11 endurtók Jim undrandi. — „Hvað eigið þér
við?“
„Þér komið alt í einu í ljós hér á sjónarsviðinu í Toronto
og flytjið inn í dýrustu herbergin á dýrasta og stærsta hót-
elinu og þykist vera skemtiferðalangur. Þér segið sjálfur að
þér séuð í fríi og ætlið að skoða yður ofurlítið um. — Það
má vel vera að einhverjir gleypi þessa flugu, en það geri ég
ekki. — Þér eruð búnir að sjá og skoða alt, sem er hér að
sjá í Toronto, — já, og það meira að segja mörgum sinnum.
— Segið mér því: Hvað er erindi yðar eiginlega hingað?“
Blake hló og honum tókst að gera þa ðmjög náttúrlega.
Enginn hefði heldur getað hyert á rödd hans, hve órólegan
þessi orð hins nýja félaga hans höfðu gert hann.
„O-jæja, það er nú svo sem hvorki mikið eða merkilegt,“
svaraði han nkæruleysislega.
„Ef þér ekki viljið segja frá því, þá þurfið þér vitanlega
mín vegna ekki að segja neitt. — Þér megið ekki misskilja
mig eða orð mín.“
„Þér þurfið ekki að afsaka spurninguna. — Og ef til vill
getið þér einmitt hjálpað mér. — Ef ég nú, til dæmis, væri
kominn hingað til að athuga möguleikana til að leggja fé í
fyrirtæki eða stofna nýtt. — Hvað ætti ég þá að gera?“ Blake
brosti ofurlítið um leið og hann sagði þetta.
„Hvers konar fyrirtæki ætti það að vera?“
„Við skulum segja t. d. meðeigandi í verðbréfastofu án
þess að þurfa að vinna opinberlega,“ svaraði Blake eins og
hugsunarlaust.
„Tjah! — Það yrði nú varla erfitt að finna svoleiðis fyrir-
tæki á þessu mtímum,“ svaraði Dawkins- hlæjandi. „Það eru
hér ábyggilega fjöldi fyrirtækja, sem sannarlega hefir næga
þörf fyrir utanaðkomandi fjármagn. En þér vrðið að vera við
því búinn að menn grenslist eftir fortíð yðar,“ bætti hann við.
„Það er skiljanlegt,“ svaraði Blake, en varð að stilla sig
um að reka ekki upp skellihlátur.
Það var einmitt sökum þess, sem hann hafði haft alt þetta
umstang, alla þessa fyrirhöfn til að útvega sé rlíf og æfisögu,
eða með öðrum orðum alla tilveru Francis X. Carter. — Síð-
ustu vikurnar, sem hann lifði í sinni fyrri tilveru í New York
hjá Ilku og Charlottu, hafði hann rannsakað nákvæmlega fjár-
málaástandið bæði í Canada og Bandaríkjunum, þar sem
hvert fjárglæfra- og fjársvikamálið á fætur öðru hafði knúið
stjórnina til að gera ýmsar nauðungarráðstafanir til að fyrir-
byggja að slíkt endurtæki sig. Fjölda mörgum verðbréfastof-
um hafði verið lokað fyrir fult og alt sökum þess að eftir-
litsmenn stjórnarinnar komust að því að fortíð eigendanna
var meira eða minna blettótt eða grunsamleg. Og allar pen-
ingastofnanir og allar tegundir af bankastarfsemi voru undir
hinu strangasta eftirliti.
„Ég hefi ekkert á móti nákvæmum eftirgrenslunum,“ sagði
Blake við Dawkins. „Líf og starf Francis X. Carters í St.
Louis er opin bók fyrir alla, sem vilja, og ég er stoltur af
að geta lagt hana hiklaust á borðið.“
„Hvers vegna hafið þér eiginlega valið Toronto?“
„Af því Francis X. Carter er fæddur í Canada,“ svaraði
Blake brosandi.
„Mér væri ánægja í því að hjálpa yður, — en hafið þér
nokkuð á móti því að ég leiti mér ofurlítilla upplýsinga fyrst,
— með stökustu varkárnl vitanlaga?"