Alþýðublaðið - 11.05.1939, Blaðsíða 1

Mr, sem ílytjið!
Tilkynnið bústaðaskifti
yðar í dag eða á morgun,
svo þér fáið Alþýðublaðið
strax á flutningsdegi í
hinn nýja bústað yðar.
Símar: 4900 og 4906.
EíTSTJfÓRE: F. B. VALDEMASSSOM
ÚTGEFANDI: ALÞÍBUFLOKKUBINN
2HL ABOAN6UB
FIMTUDAGINN 11. MAÍ 1939
107. TÖLUBLAÐ
Bðstaðaskif ti:
Kaupendur blaðsins, sem
flytja. geri svo vel og
tilkynni bústaðaskifti til
afgreiðslunnar.
Símar: 4900 og 4906.
Sfldarverksmiðiur rikisios get
greitt 7 krðniir fyrir máli í snmar
RSkstuðnlngur Finns Jónssenar fyrir III*
lOgu sinni f stjérn sildarverksmlðjanna.
FINNUR JÓNSSON alþingismaður sendi í gær tillögu
sína um bræðslusfldarverðið í sumar og rökstuðning
sinn fyrir henni til ríkisstjórnarinnar. Fellur það nú í hlut
atvinnumálaráðherra að ákveða verðið endanlega. Finnur
Jónsson færir að því fullgild rök, að varlegt sé að áætla
að síldarverksmiðjurnar geti greitt kr. 7,00 fyrir málið.
Skýrir hann m. a. frá.því, að þegar er búið að selja helm-
inginn af áætlaðri mjölframleiðslu og tæplega % hluta af
íýsisframleiðslu verksmiðjanna á Siglufirði. Enn frem-
ur bendir hann á að í áætlun framkvæmdastjóra er
mjöl- ög lýsisútkoman reiknuð eftir meðalútkomu síðustu
8 ára, þannig að umbætur þær, sem gerðar hafa verið á
verksmiðjunum, koma ekki að fullu til greina, sem þó er
siálfsagt að reikna með.
FINNUR JÓNSSON
Sigf ns Einarsson
ténskáld látinn.
IGFÚS prófessor Einarssöh
tónskáld varð bráðkvaddur í
gær 62. ára að aldri.
Var hann staddur í búðinni
Havana og hné þar riiðúr.' Var
faáð i sjúkrabíl og ekið með hann
á Landsspítalann, én er þangað
kom var hann örendur.
Sigfus var fæddur að Eyrar-
bakka'árið 1877. Úr latínuskól-
anum útskrifaðist hann 1898 og
sigldi pá til Kaupmarinahafnar.
Fékk hann nokkurn styrk itl
hljornlistarnáms og hvarf hann
að pví námi af miklum áhuga.
Er hann var erlendis raddsetti
hann íslenzk þjóðlög.
Arið 1906 kom hann hingað
heim til Islands.
Margskonar störf hefir hann
int af hendi í págu tónmentanna.
Lög hans eru alpekt, en auk pess
hefir hann kent hljómlist, verið
söngstjóri og organleikari við
dómkirkjuna.
Frú Valg. H. Guðmundsdóttir,
Hringbraut 158 á sextugsafmæli
á morgun. Hún er móðir Einars
Kxistjánssonar óperusöngvara og
þeirra systkina, vinsæl kona og
vel látin af öllum.
Rökstuðningur Finns Jóns-
^ sonar fyrir tillögu hans er svo-
hljóðandi:
„Þegar gera skyldi tillögur
til ríkisstjórnarinnar um verð á
bræðslusíld hjá Síldarverk-
smiðjum ríkisins á fundi í
stjórn verksmiðjanna í gærdag,
gerði ég undirritaður eftirfar-
andi tillögu til breytingar við
áætlun framkvæmdastjóra:
Legg til að:
1. Mjölútkoman verði áætluð
skv. meðaltali þriggja síð-
ustu ára, kg. 21,45 úr máli
og lýsisútkoma einnig sam-
kvæmt því meðaltali kg.
20,42.
2. Meðalverð á mjöli verði áætl
að £ 10.0.0 og lýsi £ 13.10.0
pr. 5000 tonn £ 14.0.0 fyrir
afganginn. Síldarverð áætlað
kr. 7,00 pr. mál og síldin
keypt föstu verði samkvæmt
því og tekjuafgangur áætl-
aðuir samkvæmt framan-
skráðu, miðað við útgjalda-
áætlun þá, er fyrir liggur frá
framkvæmdastjóra.
Tillögu þessa vil ég leyfa mér
að rökstyðja stuttlega.
Framkvæmdastjóri áætlar
tekjurnar þannig:
1. Síldarmjöl (15,6%) 8634 tonná £10- 7-6 cif kr. 2 413 224,58
2. Síldaroöa (14,59%), 7948 tonná £13-10-0 cif kr. 2 890 608,12
kr. 5 303 832.70
ára. Verður þá mjölútkoman
15,89% eða kg. 21,45 úr máli,
eða alls 8794 smál., hækkun 160
smálestir, og lýsisútkoman
15,13% eða kg. 20.42 úr máli,
alls- 8238 smálestir (1016 kg.)
eða hækkun 290 smálestir frá
áætlun framkvæmdastjóra. Þó
ekki sé reiknað með hærra verði
en því, er framkvæmdastjóri
telur yarlegt, nemur hækkun
tekna við þessa breytingu, að
því er mér telst, rúmlega kr.
150 000,00, eða fyllilega 30 aura
hækkun á síldarmálið að frá-
dregnum áuknum útgjöldum
vegna aukinnar smálestatölu til
útflutnings.
Hvorttveggja miðað við 410
þús. mála vinslu. Mjöl- og lýs-
isútkoma framkvæmdastjóra er
miðuð Hdð meðaltalsútkomu
undanfarinna 8 ára, og tel ég
það ekki sýna sennilega útkomu
vegna þess, að vélar verksmiðj-
unnar eru nú það fullkomnari
en áður, að þær ná nú betur en
áður lýsi og mjöli úr síldinni,
enn fremur eru afköst þeirra
nú miklu meiri en áður að.til-
tölu við síldarþrærnar, þannig
að síld getur varla skemst fram-
ar hjá verksmiðjunúm, eins og
var fyrstu árin. Ég tel því að
full varúð og "réttlæti sé sýnt
með tillögu mirini, þannig að
miða mjöl- og lýsisútkomuna
við meðaital þriggja síðustu

ffitaveitan hjá ribisstjórninni.
¦ ? ---------------
IGÆE gengu borgarstjóri, borgarritari og bæjarverk-
fræðingur á fund ríkisstjórnarinnar og lögðu fyrir
hana hitaveitumálið.
Raunar hefir ríkisstjórnin alltaf fylgst vel með öllu
því, sem gerst hefir í málinu og stutt það.
Útskýrðu fulltrúar bæjarins fyrir rikisstjórninni tilboð
það, sem fyrir liggur og hefir hún nú til athugunar málið
í heild.
Tilboðið mun í aðalatriðum vera það, að Danir lána 6%
milljón danskra króna. það er efni til hitaveitunnar og inni-
frosið fé sitt hér. Mun vera ákveðið í tilboðinu, að Iánið
greiðist upp á 8 árum og mun það verða erfiðasta atriði til-
boðsins.
^*^t*t*^0>fi^^*é^^^i^^^^^^>^>0^*^^^^^^^<0^^^^^^^^0^f^^j
Auk þess að meirihluti verk-
smiðjustjórnar hefir að minni
hyggju ákveðið að reikna með
oflitlu lýsi og mjöli, tel ég verð
það, er áætlun hans byggist á,
einnig of lágt. Verksmiðjurnar
hafa þegar selt 4300 smálestir
af mjöli fyrir £10.15.0 cif. Lýsi
hafa þær jselt ca. 5000 smá-
lestir fyrir £13.10.0. Þar eð
Norðmenn hafa ekki nándar
nærri getað uppfylt sína fyrir-
framsamninga um sölu á síldar-
mjöli. virðist ekki ástæða til að
óttast lækkun á því. Ég hefi þó
til öryggis ekki talið rétt að
áætla verð mjölsins með fullu
söluverði, heldur reiknað með
£10.10.0 fyrir tonnið. Um lýs-
isverð er vitað, að ein íslenzk
verksmiðja hefir nýlega selt
(Frh. á 4. síðu.)
Rússland; 'pyklst ekkl
skilja tlilðgur Englaiid
Fréftabnrðnr
kallar
_sílórnarlnnar frani^
slngu Chamberlalns®
Þeir, sem nú ráða stefnunni í Moskva. Frá hægri: Vorosjilov,
hermálaráðherrann, Stalin og Molotov (i miðjunni), forsætísráð-
herrann, sem nú einnig hefir tekið við embætti Litvinovs sem
utanríkismálaráðherra.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KHÖFN í morgun.
~\TFIRLÝSING, sem sovétstjórnin lét fréttastofu sína í
* Moskva gefa út í fyrra kvöld og hafði inni að halda
dylgjur um óheilindi af Englands hálfu í samningaumleit-
unum þeim, sem nú fara fram milli Englands og Eússlands
um varnarbandalag gegn yfirgangi Þýzkalands, hefir nú
leitt til þess, að Chamberlain gaf gagnyfirlýsingu í enska
þinginu í gær, og óttast menn að slíkir árekstrar geti spilt
með öllu árangrinum af samningaumleitunum landanna og
séu jafnvel framkallaðir beinlínis í þeim tilgangi.
Sérstaklega þykir það ískyggilegt, að í þeim blöðum
úti um heim, sem talin eru málsvarar sovétstjórnarinnar,
er England í sambandi við yfirlýsingu hennar blátt áfram
sakað um tvöfeldni í samningaumleitunum sínum og til-
raunir til þess að einangra. Rússland og snúa árásum
Þýzkalands gegn því.
Yfirlfsing Mssa.
í yfirlýsingunni, sem frétta-
stofa sovétstjórnarinnar, Tass,
gaf út í fyrra kvöld, er því hald-
ið fram, að í síðustu tillögum
Breta, sem lagðar voru fyrir
sovétstjórnina um helgina, sé
ekkert talað um aðstoð við
Bússland, ef það lenti í styrjöld
vegna þéirra skuldbindinga,
sem það tæki á sig með sátt-
málanum við England, en hins
vegar ætti Bússland að vera
skuldbundið til þess, að veita
Englandi og Frakklandi lið, ef
þau lentu í istyrjöld vegna
þeirra loforða, ísem Jþau hafa
þegar gefið Póllandi, Búmeníu
og Grikklandi um hjálp. ef á
þessi lönd yrði ráðist.
Er þessi yfirlýsing lögð þann-
ig út, að verið sé að saka Eng-
land um það, að það vilji ota
Rússlandi út í stríð við Þýzka-
land, ef það skyldi ráðast á Pól-
land eða Rúmeníu, en ætli sér
sjálft að sitja h]*á og svíkja gef-
in loforð, og er það í blöðum,
vinveittum sovétstjórninni, úti
um heim óspart gefið í skyn.
Svar Chamberlains.
Chamberlain gaf gagnyfirlýs-
ingu sína í enska þinginu í gær
og gat hann þess í upphafi, að
hún væri gefin vegna verulegs
„misskilnings," eins og hann
orðaði það, á tillögum Breta, —
sem fram hefði komið í opin-
berri tilkynningu frá frétta-
stofu sovétstjórnarinnar.
I yfirlýsingu sinni sagði
Chamberlain, að England hefði
tekið á sig skuldbindingar við
nokkur ríki í Evrópu, án þess
að hafa haft tækifæri til þess
Frh. á 4. siðu.
Leon Blum
í Löfidon.
Fraitskir iafna5armein
óánægðir meí afstSta
Mksbræðranna á Eea-
landl tii herskyldnnnar.
LONDON í gærkveldi. FÚ.
¥ EON BLUM, aðalleiðtogi
*-^ franskra jafnaðarmanna,
er nú í Englandi til þess að ræða
við Mr. Attlee og aðra íeiðtog!
brezka Alþýðuflokksins.
Átti hann viðtal við Attíee
þegar í gær. og hafa menn fyrir
satt, að hann muni hafa leitt
honum fyrir sjónir, að franskir
jafnaðarmenn ættu ákaflega
bágt með að skilja og sætta sig
við þá mótstöðu, sem brezkí
Alþýðuflokkurinn sýnir her-
skyldufrumvarpinu.
Leon Blum fór í dag í bifreið
í heimsókn til Winston Chur-
chills á sveitaheimili hans í
Kent og ræddi við hann.
ÐiræðerskorMriii
ir um hersiiSta'i
Frambv. hennar þolir enga blð.
LONDON í morgun F.O.
NeBri málsstofa brezka þings-
ins sámþykti í gær tillögu frá
Chamberlain um aB skera nfóur
umræður um herskyldulögin.
Sagði hann, að frumvarpinu væri
fylgt með mikilli athygli hvar-
vetna um heim, og gæti það
orðíð hættulegt fyrir ástandið í
Evrópu, ef samþykt þess sætti
nokkrum töfum.
Hikill ferðamannastraui-
ur til landsins í sumar.
-----------------¦-+---------:----------
Sto að segja ill fai*|ie@arilm til
lanilslns eru þegar seld.
———»¦ —
HraðferMr milll Re^kjawiknr mj
Akureyrar frá Riklsskip.
.—;-----------«-----------,—
P ERÐAMANNASTRAUMURINN til landsins er þegar
* byrjaður, sagði landkynnir við Alþýðublaðið í morg-
un. Með síðustu skipum kom allmargt erlendra ferðamanna.
Svo lítur út sem öll farþega-
rúm á milliferðaskipunum til
landsins verði upptekin í allt
sumar og er þegar búið að panta
flest farþegarúmin. Mikið hefir
og verið pantað af farþegarúm-
um frá landinu.
Farþegaskipin munu reynast
allt of fá — sérstaklega nú eftir
að Esjan hefir verið seld og hið
nýja skip Skipaútgerðar ríkis-
ins er ekki komið. Verður þyí
ekki neitt skip í förum á leið-
Frh. á % síðu.