Alþýðublaðið - 19.05.1939, Blaðsíða 1

Einskipafélatt islands.
„Dettif oss"
fer annað kvöld, 20. maí vestur
og norður.
Aukahöfn: Djúpavík.
Pantaðir farseðlar óskast sótt-
iir í dag (föstudag); verða annars
seldir öðrum.
BFK5TJÓBI: F. B. VALDEMARSSON
AÐIÐ
ÚTGBFAMÐI: AL»t&UmjmEBSOm
\gX. ABGANGUR
FÖSTUDAG 19. MAI 1939
113. TÖLUBLAÐ
¦¦^¦¦^"¦¦wgt^fgf"**^;
Lelíað að hnmar:
Fiskinilaiefid
œ S.LF Jáða bát
If nægur bumar fæst
er hér nm arlberandi
at¥innurekstnr að ræða.
"P ISKIMÁLANEFND og
. Sölusamband íslenzkra
fiskframleiðenda hafa í sam-
einingu ráðið vélbátinn Að-
albjörgu til að leita að hum-
ar. Bera þau hvort fyrir sig
helming kostnaðarins við
leitina, en báturinn er ráðinn
til hálfs mánaðar.
Aðalfajörg fór út á þriðjudag
og leitar hún fyrst í Jökuldjúpi,
en heldur síðan suður og aust
ur me§ 'landinu, allt að Vest-
mannaeyjum. ísienzku togar-
arnir hafa oft fengið humar í
yörpurnar, aðallega í Jökul-
djúpinu, við Eldey og við Vest-
mannaeyjar. þá leitaði Þór
nokkuð að humar í haust, en
humarveiðar haJÉa aldrei verið
stundaðar hér.
Humar er ákaflega verðmik-
ill fiskur og hefir Niðursuðu-
yerksmiðja S.Í.F. í hyggju að
sjóða humarinn niður, ef það
reynist sve, að hann sé til í það
miklu magní, að það borgi sig
að veiða hann.
Það er talið, að hér við land
sé ekki til sá humar, sem al-
gengastur er erlendis, en hér er
svokallaður leturhumar, sem
Danir kalla „Jomfruhummer".
Er hann millitegund og þykir
eins og humar yfirleitt, hinn
mesti herramannsmatur.
BREZKA HERSKIPIÐ „VINDICTIVE."
Reykvíkíngar f agna
brezka herskipinu.
------------- ? ------------
Lögreglan réði ekki við neitt, þegar
fólkið ætlaði um borð.
"D EYKVÍKINGAR fögn-
¦*•*' uðu brezka herskipinu
„Vindictive" á dálítið af-
káralegan hátt í gær.
Eins og kunnugt er, var al-
menningi boðið að skoða
skipið í gær og stóð boðið til
kl. 6 Vz í gærkveldi. Þegar
byrja átti að flytja fólkið um
borð í skipið snemma í gær,
safnaðist mikill mannfjöldi
á Geirsbryggju, en þaðan
átti að flytja — og var svart
af fólki alla leið upp á milli
húsanna, sem þarna eru.
Varð svo mikill troSningur
þarna, að við ekkert varð ráðið.
Nokkrir lögregluþjónar voru
þarna staddir og reyndu þeir,
Knattspyrnurnar i gærs
K. 8.» VíMnpr og Englendingar
gerðn !aíntefli með géðum leib.
ími vann Val og K.R. Vfking.
menn, sem hér hafa kept af er-
lendum skipum.
Annað kvöld kl. 8Y2 keppa í
2. flokki Valur og K.R. og Vík-
ingur og Fram.
AKSELSSON:
Um kappleikinn við Eng-
lendinga.
Hversvegna á að nota orðið
„úrval," sem þýðir „þeir beztu",
en rétta orðið er „blandað lið".
Að hugsa sér að hingað skuli
koma enskt skólaskip og gefa
okkur tækifæri til að leika, ó-
keypis, við 11 ágæta knatt-
spyrnumenn og þar á meðal eru
3—4 úrvals knattspyrnumenn.
Og svo var sagt, að þetta væri
B-liðið. Ég er hræddur við A-
liðið, en hlakka samt til að sjá
það. Við höfum aldrei orðið
hrifnir af knattspyrnuliðum
skipa, en jafnvel þótt þessa il
menn vantaði samæfingu, þá
sýndu þeir okkur enska knatt-
spyrnu, þeir léku hratt frá sér
og höfðu góða skiptingu í
sókn.
Framverðir og miðframherj-
ar voru ágætir. Og okkar leik-
menn: Björgvin Schram, sém
var ágætur, en ónákvæmur í
samleik. Þorsteinn 'lék eins og í
IT NATTSPYRNUMÓT 2.
¦**• flokks hófst í. gær. Voru
þreyttir tveir kappleikir, —
milli Fram og Vals og milli
K.R. og Víkings. Voru þetta
skemtilegir kappleikir og
hafði Fram og K.R. bersýni-
lega farið fram síðan um
daginn.
Fram vann Val með 2 mörk-
um gegn engu. Var þó ekki
svona mikill munur á hæfninni.
Frammarar eru litlir og ungir,
en Valsmenn stórir, sterkir og
harðir, þó ekki til lýta. Framfé-
lagar eru mjög duglegir og
verða áreiðanlega skæðir, þegar
þeir eldast.
K. R. vann Víking með 5
mörkum gegn 0. Var og geysi-
mikill munur á liðunum.
Var fyrrihluti leiksins meðan
móðurinn var ekki runninn af
Víkingunum skemtilegur, en
síðar gáfust Víkingar upp svo
að segja fyrir ofureflinu. Kapp-
leiknum í gærkveldi milli K. R.
og Víkings annars vegar og sjó-
liða af brezka herskipinu lauk
með jafntefli 3:3. Var margt
áhorfenda og leikurinn skemti-
legur á köflum. Hinir brezku
sjóliðar voru beztu knattspyrnu
Svör Norðurlanda voru
afhent í Berlín i gær.
---------------? — •
Noregur, Svíþjóð og Finnland höfn-
uðu tilboði Þýzkalands, Danmðrk
tjáir sig reiðubúna til samniiiga.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KHÖFN í morgun.
\T3RÐURLÖNDIN fjögur, Noregur, Svíþjóð, Danmörk
1\
sem þeir máttu til að stjórna
fólkinu, en það tókst ekki faetur
en svo, að þeir gáfust upp. í
fyrst'u reyndu lögregluþjónara-
ir að minka fólksfjöldann á
bryggjunni, en er það tókst ekki
— ákváðu þeir að flytja alla á
steinbryggjuna, þar 'sem þar er
miklu rýmra. Fólkið þusti
þangað, en þar varð aftur svo
mikil þröng, að ferjumennirnir
gáfust upp og tóku ekki fólkið.
Fluttu þeir sig aftur að Geirs-
bryggju og reyndu að flytja fólk
þaðan, en jafnfrmt komu trillu-
bátar til hjálpar og fluttu fólk
bæði af Geirsbryggju og af
Steinbryggjunni.
En troðningurinn var alltaf
jafn gífurlegur og var hrein-
asta hepni að þarna varð ekki
slys hvað eftir annað. Voru og
þarna mörg börn, sem smugu
innan um mannfjöldann og
gengu mjög tæpt á bryggjunni.
Einn ofurhugi ætlaði að
stökkva af bryggjunni óg í eina
„trilluna," sem var að fara út,
en hvarf á bólakaf í sjóinn, en
náði fljótt í borðstokk bátsins og
var bjargað upp í, þótti þetta
ekki frækileg eða glæsileg för.
Kona nokkur tapaði hatti sínum
í hafið og hrópaði um leið: —
„Guð minn góður, hann kostaði
30 krónur!" Krakki tapaði húfu
sinni og ýmislegt fleira bar við
er sýnir hvernig látið var.
Troðningur var allmikill um
borð í skipinu og var þó þar all-
góð regla. Vegna ólátanna var
hætt við að flytja fólk um borð
nokkru áður en ákveðið hafði
verið. Ef til vill eru Bretarnir
hrifnir af þessum gleðilátum ís-
lendinga, en það er vafasamt
að við getum sjálfir verið stolt
ir af látunum.
Blaðamönnum var boðið að
skoða skipið og í kvöld er boð
um borð. Þá hefir blaðið heyrt,
að drengjum verði boðið síðar
að koma um borð og skoða þetta
veglega herskip.
Ekkjan Þórlaug Sigurðardóttir
Elliheimilinu, á 86 ára afmæli
í dag.
gamla daga, var fljótur að átta
sig og fimur að nota þau tæki-
færi, sem gáfust og nýi úrvals-
maðurinn, Friðrik Sigurbjörns-
son gerði margt vel. Þriðja
markið, sem þeir gerðu Friðrik
og Þorsteinn í félagi, var fyrir-
taks vel gert. Hjörtur frá Vík-
ingi var góður framvörður.
og Finnland, hafa nú hvert um sig svarað tilboði
þýzku stjórnarinnar um gagnkvæman „ekki árásar samn-
ing", og voru svör þeirra afhent í'Berlín í gær.
Noregur, Svíþjóð og Finnland hafa hafnað tilboðinu,
en Danmörk hefir tjáð sig reiðubúna til þess að taka upp
samningaumleitanir um slíkan sáttmála.
Búist er við, ao svörin verði
birt í dag. En pað er þó þegar
vitað, að svör Noregs og Sví-
þjóðar eru á þá leið, að þau
telji það óþarft að gera slíkan
sáttmála við Þýzkaland, þar eð
þau hafi lýst yfir hltrtleysi sinu
í öllum ágreiningsmálum stór-
veldanna og ekki gert sérstaban
öryggissáttmála við nokkurt
þeirra.
Talið er, að svar Finnlands
muni vera í sama anda, en Finn-
land er þó að því leyti öðruvísi
statt en Noregur og Sviþ]óð, að
það hefir fyrir nokkrum árum
gert öryggissáttmála við Sovét-
Rússland, enda hefir það sér*
stöðu gagnvart þvi, þar sem
landamæri þessara ríkja liggja
saman á löngu svæði og Finn-
Iand hefir, fortíðarinnar vegna,
frekast talið sér hættu búna frá
Rússlandi.
Menn voru alls staðar á NorÖ-
uriöndum við því búnir, að svar
Danmerkur myndi yerða nokkuð
á aðra leið. Aðstaða hennar og
lega gagnvart Þýzkalandi er ekki
ólík aðstöðu Finnlands gagnvart
Rússlandi. Sú skoðun varð því
ofan á í Kaupmannahöfn, að
Danmörk gæti ekki látið þetta
tækifæri hjá líða til þess að fá
hlutleysi sitt viöurkent með
fs»s»#vr<s»#-#s»»#s#s»^»vr^#>#^#s^»>^r#>»^»s»^
Hitaveitan í
bæjarstjórn.
H
ITAVEITUMÁLIÐ
var til 1. umræðu
í bæjarstjórn á miðviku- i
dag. Gerði borgarstjóri, í
alllangri ræðu, grein fyrir !;
málinu samkvæmt þeim
plöggum, sem fyrir lágu og
var auðheyrt á honum, að
hann vildi taka tilboði
Höjgaard & Schultz. —
Nokkrar umræöur urðu um
málið. Gagnrýndi Harald-
ur Guðmundsson tilboðið í
ýmsum greinum og gerði
fyrirspurnir um það, sem !:
borgarstjórinn svaraði. !;
Á miðvikudag var hita-
veitumálið og rætt í banka-
ráði Lndsbankans. en á- ;
kvörðun var frestað. [
¦##^-#^#^#^#^#'##^^#S##^#S#>#»#S#.#^#S#S#s>
samningi, af Þýzkalandi.
En að sjálfsögðu er afstaða
Danmerkur til þeirra átaka, sem
verða kynnu milli Þýzkalands og
annara rikja Evrópu, hin sama
og hinna Norðurlandanna.
t.
Tveir Reykvíktagar finna upp
nýja lóðabeitingavél, sem talin
er sú f ullkomnasta, sem völ er á
-----------,—...».............
»T« VEIR REYKVÍKINGAR, Sigurður Thoroddsen
*¦ (yngri) og Óli Ásmundsson Hall múrari hafa undan-
farið unnið að uppfinningu á nýrri lóðabeitingavél.
Var þessi nýja vél reynd á
vélbátnum Víði, skipstjóri Sig-
urður Magnússon, á þriðjudag,
og þó að tilraunin gæfi ekki
fullkominn árangur, enda var
þetta fyrsta tilraunin með vél-
ina, þá gera kunnugir menn sér
vonir um, að hér sé fundin upp
fullkomnasta lóðabeitingarvél,
sem völ er á.
Loftur Guðmundsson ljósmynd-
ari kvikmyndaði tilraunina, en
kvikmyndin hefir enn ekki verið
framkölluð. Reitti vélin svo að
segja alla önglana, en nokkra
ekki, og eru taldar líkur til, ab
þab hafi komib af því, ab hrabi
bátsins var ekki nógu hnitmib-
abur.
Alþýbublaðið hefir reynt að
afla sér nákvæmra upplýsinga
um gerb þessarar nýju lóbabeit-
ingarvélar, en Sigurbur Thorodd-
sem og fleiri, sem blabib hafbi
tal af, taldi ekki heppilegt að
260 260
57 58
281 194
640 816
275 232
2080 1584
779 592
gefa á þessu stigi nákvæmar
upplýsingar um hana, enda skoða
uppfyndingamennirnir þetta enn
á tilraunastigi, þó ab Sigurbur
segðist vona, aÖ þessi vél gæti
orðib sú bezta, sem völ er á.
Allmargar tilraunir hafa verið
gerbar um lóðabeitingarvélar, en
engin borið tilætlaðan árangur.
Væri vel, ef islenzkum mönnum
tæiíist nú að búa til fullkomið
verkfæri. Þab myndi geta haft
stórmikla þýbingu fyrir lóba-
fiskirí, ef það tækist ab búa til
vél, sem beitir lóbina um leib og
hún er lögð.
t DAfié
Næturlæknir er í nótt Eyþór
Gunnarsson, Laugavegi 98, simi
2111.
Næturvörbur er í Reykjavikur-
og Iðunnar-apóteki.
Fiskafliiin ui i |is.
smðlestui meiri m
en ífpra.
"C'ISKAFLINN á öllu landinu
¦*• var í vertíðarlokin, 15. maí
síbast libinn, 29 434 smálestir,
mibað vib fullverkaban fisk. Á
sama tíma í fyrra var afiinn
25664" smálestir. Er þá aflinn um
4(XK) smálestum meiri nú en í
fyrra. ! ' ':
Undanfarnar þrjár vertíðír hef-
ir aflinn verib sem hér segfr:
1938 25664 smálestir !
1937 21785 smálestir
1936 21267 smálestir
Aflinn á vertíðinni í vetur
skiftist þannig á veiðistöðvar til
samanburbar næsta ár á undan:
1939 1938
Vestmannaeyjar 5199 5729
Stokkseyri
Eyrarbakki
Þorlákshöfn og Selv.
Grindavík
Hafnir
Sandgerbi
Garður og Leira
Keflavík og Njarðv. 4304 2843
Vatnsl.str. og Vogar 204 128
Hafnarfj. ítogarar) 2092 2274
do. (Önnur skip) 457 709
Reykjavík (togarar) 3359 4319
do. (önnur skíp) 1153 529
Akranes 2473 1776
Skemtiferð í Borgar-
fjðrð ð snnmdBg.
ALÞÝÐUFLOKKSFÉLÖGIN
efna til skemtiferðar n. k.
sunnudag til Borgarfjarbar. Farift
verður meö Fagranesinu til Borg-
arness og þaban í bílum tit
Hrebavatns. Peir, sem eftir verba
í Borgarnesi ganga til hins forn-
fræga sögustabar, Borgar, eða
heilsa upp á kunningja og vini
í Borgarnesi. Kl. 5 verður hald-
inn skemtifundur í Borgarnesi og
skemta þar m. a. Söngkór Al-
þýðuflokksfélagsins, Talkór Fé-
lags ungra jafnaðarmanna, leik-
hópur Alþýðuflokksfélaganna og
ab lokum verbur danz stiginn.
Skemtuninni lýkur kl. 10. Kl.
10Va verbur Borgarfjörbur kvadd-
ur.
3 krónur kostar ferbin til Borg-
arness, 3 krónur með bílum frá
Borgarnesi til Hreðavatns og fyr-
ir þátttakendur í skemtiferbinni
kostar 50 aura á skemtun félag-
anna í Borgarnesi. Er þetta sú
ódýrasta skemtiferb, sem farin
hefir verib í Borgarfjörð, og má
því telja víst, að þátttaka verði
mjög mikil.
Að sjálfsögbu sitja félagar úr
Alþýðuflokksfélögunum fyrir með
kaup á farseblum, þannig, ab
þeir verba ab kaupa eba panta
farseðla í dag á afgreiðslu Al-
þýðublaðsins til kl. 7 í kvöld eða
skrifstofu Alþýðuflokksfélagsins,
sem opin verbur í kvöld til kl. 9.
Á morgun verður öllum gefinn
kostur á að taka þátt í þessari
ódýru skemtiferb, eftir því sem
farseblar þá verba til.
47. met Jónasar Halldórssonar.
Jónas Halldórsson sundkappi
setti nýtt sundmet á mibviku-
áagskvöld. Symi hann 200 m.
baksund á 2 mín. 55,7 sek, ,