Alþýðublaðið - 19.05.1939, Qupperneq 1

Einskipafélag íslands.
„Dettifoss“
fer annað kvöld, 20. maí vestur
og norður.
Aukahöfn: Djúpavík.
Pantaðir farseðlar óskast sótt-
íir í dag (föstudag); verða annars
seldir öðrum.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
SlTSTJÓBl: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGBf’ANDI: ALÞÝBU7LOKKUBÐÍN
JK. ÁRGANGUB
FÖSTUDAG 19. MAI 1939
113. TÖLUBLAÐ
Leitað að hnmar:
Fiskimálanefnd
m S.I.F. ráða bát
Ef ítæpr himar læst
er hér um arðberandi
atvinnurebstur ai ræia.
P ISKIMÁLANEFND og
Sölusamband íslenzkra
fiskframleiðenda hafa í sam-
einingu ráðið vélbátinn Að-
albjörgu til að leita að hum-
ar. Bera þau hvort fyrir sig
helming kostnaðarins við
leitina, en báturinn er ráðinn
til hálfs mánaðar.
Aðalbjörg fór út á þriðjudag
og leitar hún fyrst í Jökuldjúpi,
en heldur síðan suður og aust
ur með landinu, allt að Vest-
mannaeyjum. íslenzku togar-
arnir hafa oft fengið humar í
yörpurnar, aðallega í Jökul-
djúpinu, við Eldey og við Vest-
mannaeyjar. þá leitaði Þór
nokkuð að humar í haust, en
humarveiðar hafa aldrei verið
stundaðar hér.
Humar er ákaflega verðmik-
ill fiskur og hefir Niðursuðu-
verksmiðja S.Í.F. í hyggju að
sjóða humarinn niður, ef það
reynist svo, að hann sé til í það
miklu magni, að það borgi sig
að veiða hann.
Það er talið, að hér við Iand
sé ekki til sá humar, sem al-
gengastur er erlendis, en hér er
svokallaður letiu-humar, sem
Danir kalla „Jomfruhummer".
Er hann millitegund og þykir
eins og humar yfirleitt, hinn
jnesti herramannsmatur.

BREZKA HERSKIPIÐ „VINDICTIVE.“
Eeykvíkingar fapa
brezka herskipinu*
----4---
Lögreglan réði ekki við neitt, þegar
fólkið ætlaði um borð.
13 EYKVÍKINGAR fögn-
uðu brezka herskipinu
„Vindictive“ á dálítið af-
káralegan hátt í gær.
Eins og kunnugt er, var al-
menningi boðið að skoða
skipið í gær og stóð boðið til
kl. 6Y2 x gærkveldi. Þegar
byrja átti að flytja fólkið um
borð í skipið snemma í gær,
safnaðist mikill mannfjöldi
á Geirsbryggju, en þaðan
átti að flytja — og var svart
af fólki alla leið upp á milli
húsanna, sem þarna eru.
Varð svo mikill troðningur
þarna, að við ekkert varð ráðið.
Nokkrir lögregluþjónar voru
þarna staddir og reyndu þeir,
Knattspyrnurnar i gær:
K. R., fiiipr og Engiendingar
gerðn lafntefli með gððnm leik.
—-----4-----i
Frain wanii ¥al og M.R. ¥fiklng«
IT NATTSPYRNUMÓT 2.
flokks hófst í gær. Voru
þreyttir tveir kappleikir, —
milli Fram og Vals og milli
K.R. og Víkings. Voru þetta
skemtilegir kappleikir og
hafði Fram og K.R. bersýni-
lega farið fram síðan um
daginn.
Fram vann Val með 2 mörk-
um gegn engu. Var þó ekki
svona mikill munur á hæfninni.
Frammarar eru litlir og ungir,
en Valsmenn stórir, sterkir og
harðir, þó ekki til lýta. Framfé-
lagar eru mjög duglegir og
verða áreiðanlega skæðir, þegar
þeir eldast.
K. R. vann Víking með 5
mörkum gegn 0. Var og geysi-
mikill munur á liðunum.
Var fyrrihluti leiksins meðan
móðurinn var ekki runninn af
Víkingunum skemtilegur, en
síðar gáfust Víkingar upp svo
að segja fyrir ofureflinu. Kapp-
leiknum í gærkveldi milli K. R.
og Víkings annars vegar og sjó-
liða af brezka herskipinu lauk
með jafntefli 3:3. Var margt
áhorfenda og leikurinn skemti-
legur á köflum. Hinir brezku
sjóliðar voru beztu knattspyrnu
menn, sem hér hafa kept af er-
lendum skipum.
Annað kvöld kl. 8V2 keppa í
2. flokki Valur og K.R. og Vík-
ingur og Fram.
AKSELSSON:
Um kappleikinn við Eng-
lendinga.
Hversvegna á að nota orðið
,,úrval,“ sem þýðir „þeir beztu“,
en rétta orðið er „blandað lið“.
Að hugsa sér að hingað skuli
koma enskt skólaskip og gefa
okkur tækifæri til að leika, ó-
keypis, við 11 ágæta knatt-
spyrnumenn og þar á meðal eru
3—4 úrvals knattspyrnumenn.
Og svo var sagt, að þetta væri
B-liðið. Ég er hræddur við A-
liðið, en hlakka samt til að sjá
það. Við höfum aldrei orðið
hrifnir af knattspyrnuliðum
skipa, en jafnvel þótt þessa 11
menn vantaði samæfingu, þá
sýndu þeir okkur enska knatt-
spyrnu, þeir léku hratt frá sér
og höfðu góða skiptingu 1
sókn.
Framverðir og miðframherj-
ar voru ágætir. Og okkar leik-
menn: Björgvin Schram, sem
var ágætur, en ónákvæmur í
samleik. Þorsteinn lék eins og í
sem þeir máttu til að stjórna
fólkinu, en það tókst ekki betur
en svo, að þeir gáfust upp. í
fyfstu reyndu Iögregluþjónarn-
ir að minka fólksfjöldann á
bryggjimni, en er það tókst ekki
— ákváðu þeir að flytja alla á
steinbryggjuna, þar 'sem þar er
miklu rýmra. Fólkið þusti
þangað, en þar varð aftur svo
mikil þröng, að ferjumennirnir
gáfust upp og tóku ekki fólkið.
Fluttu þeir sig aftur að Geirs-
bryggju og reyndu að flytja fólk
þaðan, en jafnfrmt komu trillu-
bátar til hjálpar og fluttu fólk
bæði af Geirsbryggju og af
Steinbryggjunni.
En troðningurinn var alltaf
jafn gífurlegur og var hrein-
asta hepni að þarna varð ekki
slys hvað eftir annað. Voru og
þarna mörg börn, sem smugu
innan um mannfjöldann og
gengu mjög tæpt á bryggjunni.
Einn ofurhugi ætlaði að
stökkva af bryggjunni óg í- eina
„trilluna/1 sem var að fara út,
en hvarf á bólakaf í sjóinn, en
náði fljótt í borðstokk bátsins og
var bjargað upp í, þótti þetta
ekki frækileg eða glæsileg för.
Kona nokkur tapaði hatti sínum
í hafið og hrópaði um leið: -
„Guð minn góður, hann kostaði
30 krónur!“ Krakki tapaði húfu
sinni og ýmislegt fleira bar við
er sýnir hvernig látið var.
Troðningur var allmikill um
borð í skipinu og var þó þar all-
góð regla. Vegna ólátanna var
hætt við að flytja fólk um borð
nokkru áður en ákveðið hafði
verið. Ef til vill eru Bretarnir
hrifnir af þessum gleðilátum ís-
lendinga, en það er vafasamt
að við getum sjálfir verið stolt
ir af látunum.
Blaðamönnum var boðið að
skoða skipið og í kvöld er boð
um borð. Þá hefir blaðið heyrt,
að drengjum verði boðið síðar
að koma um borð og skoða þetta
veglega herskip.
Ekkjan Þórlaug Sigurðardóttir
Elliheimilinu, á 86 ára afmæli
í dag.
Svðr NorOurlanda voru
afhent i Berlfn I gær.
------------
Noregur, Svíþjóð og Finuland höfn-
uðu tilboði Þýzkalands, Danmörk
tjáir sig reiðuhúna til samninga.
------».
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins. KHÖFN í morgun.
\T3RÐURLÖNDIN fjögur, Noregur, Svíþjóð, Danmörk
gamla daga, var fljótur að átta
sig og fimur að nota þau tæki-
færi, sem gáfust og nýi úrvals
maðurinn, Friðrik Sigurbjörns-
son gerði margt vel. Þriðja
markið, sem þeir gerðu Friðrik
og Þorsteinn í félagi, var fyrir-
taks vel gert. Hjörtur frá Vík-
ingi var góður framvörður.
og Finnland, hafa nú hvert um sig svarað tilboði
xýzku stjórnarinnar um gagnkvæman „ekki árásar samn-
ing“, og voru svör þeirra afhent í-Berlín í gær.
Noregur, Svíþjóð og Finnland hafa hafnað tilboðinu,
en Danmörk hefir tjáð sig reiðubúna til þess að taka upp
samningaumleitanir um slíkan sáttmála.
Búist er við, að svörin verði
birí í dag. En það er þó þegar
vitað, að svör Noregs og Sví-
þjóðar eru á þá leið, að þau
telji það óþarft að gera slíkan
sáttmála við Þýzkaland, þar eð
þau hafi lýst yfir hlirtleysi sínu
öllum ágreiningsmálum stór-
veldanna og ekki gert sérstaban
öryggissáttmála við nokkurt
þeirra.
Talið er, að svar Finnlands
'muni vera í sama anda, en Finn-
land er þó að því leyti öðruvísi
statt en Noregur og Svíþjóð, að
það hefir fyrir nokkrum árum
gert öryggissáttmála við Sovét-
Rússland, enda hefir það sér-
stöðu gagnvart því, þar sem
landamæri þessara ríkja liggja
saman á löngu svæði og Finn-
land hefir, fortíðarinnar vegna,
frekast talið sér hættu búna frá
Rússlandi.
Menn voru alls staðar á Norð-
urlöndum við því búnir, að svar
Danmerkur myndi verða nokkuð
á aðra leið. Aðstaða hennar og
lega gagnvart Þýzkalandi er ekki
ólík aðstöðu Finnlands gagnvart
Rússlandi. Sú skoðun varð því
ofan á í Kaupmannahöfn, að
Danmörk gæti ekki látið þetta
tækifæri hjá líða til þess að fá
hlutleysi sitt viðurkent með
Hitaveitan í
bæjarstjórn.
Hitaveitumálið
var til 1. umræðu
í bæjarstjóm á miðviku-
dag. Gerði borgarstjóri, í
alllangri ræðu, grein fyrir
málinu samkvæmt þeim
plöggum, sem fyrir lágu og
var auðheyrt á honum, að
hann vildi taka tilboði
Höjgaard & Schultz. —
Nokkrar umræður urðu um
málið. Gagnrýndi Harald-
ur Guðmundsson tilboðið i
ýmsum greinum og gerði
fyrirspurnir um það, sem
borgarstjórinn svaraði.
Á miðvikudag var hita-
veitumálið og rætt í banka-
ráði Lndsbankans. en á-
kvörðun var frestað.
samningi, af Þýzkalandi.
En að sjálfsögðu er afstaða
Danmerkur til þeirra átaka, sem
verða kynnu milli Þýzkalands og
annara ríkja Evrópu, hin sama
og hinna Norðurlandanna.
Tveir Reykvíkingar finna upp
nýja lóðabeitingavél, sem talin
er sú fullkomnasta, sem völ er á
rr VEIR REYKVÍKINGAR, Sigurður Thoroddsen
•t (yngri) og Óli Ásmundsson Hall múrari hafa undan-
farið unnið að uppfinningu á nýrri lóðabeitingavél.
Var þessi nýja vél reynd á
vélbátnum Víði, skipstjóri Sig-
urður Magnússon, á þriðjudag,
og þó að tilraunin gæfi ekki
fullkominn árangur, enda var
þetta fyrsta tilraunin með vél-
ina, þá gera kunnugir menn sér
vonir um, að hér sé fundin upp
fullkomnasta lóðabeitingarvél,
sem völ er á.
Loftur Guðmundsson ljósmynd-
ari kvikmyndaði tilraunina, en
kvikmyndin hefir enn ekki verið
framkölluð. Beitti vélin svo að
segja alla önglana, en nokkra
ekki, og eru taldar líkur til, að
það hafi komið af því, að hraði
bátsins var ekki nógu hnitmiÖ-
aður.
Alþýðublaðið hefir reynt að
afla sér nákvæmra upþlýsinga
um gerð þessarar nýju lóðabeit-
ingarvélar, en Sigurður Thorodd-
sem og fleiri, sem blaðið hafði
tal af, taldi eklci heppilegt að
Mi 4 Hts.
smðiestum meiri nú
en í fyrra.
5199 5729
260 260
57
281
640
275
58
194
816
232
2080 1584
779 592
gefa á þessu stigi nákvæmar
upplýsingar um hana, enda skoða
uppfyndingamennirnir þetta enn
á tilraunastigi, þó að Sigurður
segÖist vona, að þessi vél gæti
orðið sú bezta, sem völ er á.
Allmargar tilraunir hafa verið
gerðar um lóðabeitingarvélar, en
engin borið tilætlaðan árangur.
Væri vel, ef islenzkum mönnurn
tæKÍst nú að búa til fullkomið
verkfæri. Það myndi geta haft
stórmikla þýðingu fyrir lóða-
fiskirí, ef það tækist að búa til
vél, sem beitir lóöina um leið og
hún er lögð.
f DA6.
Næturlæknir er í nótt Eyþór
Gunnarsson, Laugavegi 98, sími
2111.
Næturvörður er í Reykjavíkur-
og Iðunnar-apóteki.
■pMSIvAFLINN á öllu landinu
var í vertíðarlokin, 15. maí
síðast liðinn, 29 434 smálestir,
miðað við fullverkaðan fisk. Á
sama tíma í fyrra var aflinn
25 664 smálestir. Er þá aflinn uin
4000 smálestum meiri dú en í
fyrra.
Undanfarnar þrjár vertiðír hef-
ir aflinn verið sem hér segir:
1938 25664 smálestir
1937 21 785 smálestir
1936 21267 smálestir
Aflinn á vertíðinni í vetur
skiftist þannig á veiðistöðvar til
samanburðar næsta ár á undan:
1939 1938
Vestmannaeyjar
Stokkseyri
Eyrarbakki
Þorlákshöfn og Selv.
Grindavík
Hafnir
Sandgerði
Garður og Leira
Keflavík og Njarðv. 4304 2843
Vatnsl.str. og Vogar 204 128
Hafnarfj. (togarar) 2092 2274
do. (önnur skip) 457 709
Reykjavík (togarar) 3359 4319
do. (önnur skíp) 1153 529
Akranes 2473 1776
Skemtiferð í Borgar-
fjðrð ú snnnndag.
Alþýðuflokksfélögin
efna til skemtiferðar n. k.
sunnudag til Borgarfjarðar. Farið
verður með Fagranesinu til Borg-
amess og þaðan í bílum til
Hreðavatns. Þeir, sem eftir verða
í Borgarnesi ganga til hins forn-
fræga sögustaðar, Borgar, eða
heilsa upp á kunningja og vini
i Borgarnesi. Kl. 5 verður hald-
inn skemtifundur í Borgamesi og
skemta þar m. a. Söngkór Al-
þýðuflokksfélagsins, Talkór Fé-
iags ungra jafnaðarmanna, leik-
hópur Alþýðuflokksfélaganna og
að lokum verður danz stiginn.
Skemtuninni lýkur kl. 10. KL
IOV2 verður Borgarfjörður kvadd-
ur.
3 krónur kostar ferðin til Borg-
arness, 3 krónur með bílum frá
Borgarnesi til Hreðavatns og fyr-
ír þátttakendur í skemtiferðinni
kostar 50 aura á skemtun félag-
anna í Borgarnesi. Er þetta sú
ódýrasta skemtiferð, sem farin
hefir verið I Borgarfjörð, og rná
því telja víst, að þátttaka verði
mjög mikil.
Að sjálfsögðu sitja félagar úr
Alþýðuflokksfélögunum fyrir með
kaup á farseðlum, þannig, að
þeir verða að kaupa eða panta
farseðla í dag á afgreiðslu Al-
þýðublaðsins til kl. 7 í kvöld eða
skrifstofu Alþýðuflokksfélagsins,
sem opin verður í kvöld til kl.9.
Á morgun verður öllum gefinn
kostur á að taka þátt í þessari
ódýru skemtiferð, eftir því sem
farseðlar þá verða til.
47. met Jónasar Halldórssonar.
Jónas Halldórsson sundkappí
setti nýtt sundmet á miðviku-
dagskvöld. Synti hann 200 m.
baksund á 2 mín. 55,7 sek. .