Haukur - 06.02.1899, Blaðsíða 7

II. 7.- 8.
H AU KUR.
3i
drekka, eða er ekki svo ?« mælti krármaðurina. — »Hann
er ekki neitt ákailega sterkur®, svaraði Billy. — >Nú nú,
Billycj sagði krármaðurinn, og drap titlinga með öðru
auganu, »heldurðu, að það væri nú ekki nógu gott, að í'á
ofurlítið hjartastyrkjandi í þessum kulda, ofurlítið af
einhverju, sem fjörgaði eða hitaði skrokkinn? það skyldi
ekki kosta þig neitt«. — Billy þurkaði sjer um munninn
Með hinni sömu hendi, sem hatði skrifað undir bindindis
heitið, og sagði hægt og seint: >f>jer segið víst ekki
neinum frá því?« — >Nei nei, ekki nokkuri liíandi sálu.
Vertu öldungis óhræddur«, svaraði krármaðurinu, og neri
saman höndunum. >Nú, hvað á það svo að vera, Billy?«
—■ »Kalt vatn«, sagði Billy, og hló svo hátt, að það
glumdi við í kránni.
Fróðleiks-molar.
Endurnýjun mannlegs líkama. Það er sagt, að
mannlegur líkami endurnýist aigerlega á hverjum sjö ár
um. Hvers vegna menn hafa einmitt valið töfratöluna
sjö, er þeir ákváðu lengd þessa endurnýjunartímabils,
skulum vjer láta ósagt, þar til áreiðanlegar sannanir fást,
því að enn þá hafa vísindin ekki slegið neinni áratölu
tastri að því er þetta snertir. Mjög sennilegt er, að stað-
hæfing þessi sje byggð á allt öðrum grundvelli; það er
trúlegt, að hún eigi rót sína að rekja til þjóðsögu einnar,
sem lengi hefir gengið manna á milli í Asíu. Sagan er
þannig: >Konungur einn í Hindústan var einu sinni á
dýraveiðum í víðáttumikla garðinum sinum. Mætti hann
þar dervisch einum (múhameðstrúar munki), sem bauð kon.
unginum öskju, er var full af einhverju mjög torgætu
smyrsli, gegn þvi, að konungurinn ljeti honum aftur í
tje helminginn af landi sínu. Konungurinn gekk að þess-
um kaupum, og dervischinn sagði honum hina dásamlegu
eiginlegleika smyrslisins. Eiginlegleikar þess voru þeir^
að ef eigandi þess bar það á sig, öðlaðist hann að öllu
leyti nýjan líkama sjöunda hvert ár, og jafnhliða hverrj
endurnýjun varð hann einnig fær um, að sjá lífið frá allt
öðru sjónarmiði, heldur en á hinu undanfarna tímabili.
*
* *
Hvað uppgötvanir geta gefið af sjer. Með-
a.1 hinna óttalega mörgu uppgötvana, sem sótt er um
einkaleyfi fyrir á ári hverju, og meðal hinna mörgu, er
einkaleyfi fæst fyrir, er auðvitað mesti fjöldi, sem ekki
gefur einu sinni eins mikið í arð, eins og sjált einkaleyfij)
kotsa. En svo eru aftur á móti aðrar uppgötvanir, sem
Veita hugvitsmanninum eða þeim, sem kaupir hana eða
fær hana »ljeða« hjá honum, stór auðæfiíaðra hönd. Og
það er eftirtökuvert, að það eru ott og tíðum hinar allra
smávægilegustu, og, að því er virðist, ómerkilegustu
'ippgötvanir, sem gefa af sjer mestan arð.
Vjer þekkjum t. d. allir lásnælið, og hugsum oss, að
það hafi ekki þurft neitt sjerlegt hugvit, til þess að
geta fundið það upp; en samt sem áður veitti uppgötvun
þessi fátækum erfiðismanni, er af tilviljun fann hana
200,000 krónur i ágóða. Unglingur nokkur fann upp
pennategund eina, er hann nefndi »hinn stylografiska
penna« ; penni þessi náði þegar í stað mikilli útbreiðslu
°g veitti uppgötvaranum 800,0Ö0 kr. ágóða, en fjell svo
kráðum aftur úr sögunni sem ótækur. Litlu málmplöturn
ar, sem settar eru neðan á stigvjel til þess að verja
®ölana og hælana, gáfu finnandanum laglega upphæð, eða
fullar 5 miljónir króna, i ágóða. Presti einum hugkvæmd
lst, að festa teygjuband við brúðu, sem dóttir hans átti(
°g þegar hann svo hjelt í hinn enda bandsins, gat hann
látið brúðuna hoppa og dansa; árangurinn af þessari
>uPPgötvun« varð 2000 dollara tekjur á viku í 15 ár, eða
bæstum 15 miljónir króna samtals. Sá, sem fann upp
dægradvöl þá, sem kunn er undir nafninu: »rekið svínin
í stiuna«, seldi verksmiðjueiganda einum einkaleyfið fyrir
uppgvötuninni íyrir 400,000 krónur. Maður einn fann það,
festa teygjuband við trjekúlu, og mátti þá nota hana
sem leikfang, þannig, að þegar kúlunni var kastað eitt
hvað út í loftið, en haldið í teygjubandið, þá kom kúlan
aftur í lófa þess, er kastaði; finnandinn hefir 200,000
króna árs tekjur af »uppgötvun« þessari í 45 ár, eða þar
til einkaleyfið er á enda. Fátækur ræflaskóari í New York,
sem fyrir nokkrum árum fann það, að setja látúnsplötur
á tærnar á barnaskóm, fjekk fyrír þá frumhugsun sína
hátt á áttundu milj. króna. Sá sem tann hinn svo nefnda
»Printe Telagraf«, — sem er mjög útbreiddur í Ameriku,
og ljettir að mun fyrir öllum þeim, er mikil viðskilti
hafa, með því að allir geta lesið tölur hans og letur, —
seldi uppgötvunina þegar fyrir 7 milj. kr.; en verksmiðju-
eigendatjelag það, sem keypti haua, hefir þegar grætt
meira en helmingi meiri upphæð á henni. Hjer er ekki
rúm íyrir fleiri dæmi af þessu tagi, en margar eru þær
uppgötvanir, smáar og stórar, sem veitt hafa bæði finn-
endunum sjálíum og fjölda iðnrekenda of fjár.
*
* *
Stærsti manns munnur í heimi ef eflaust munn-
urinn á Svertingja einum i Boston. Hann var þegar frá
fæðingu mjög munnstór, en svo hefir hann nú um mörg
ár reynt að stækka munninn enn meira, með því að troða
ávallt stærri og stærri strokleðurskulum upp í hann Nú
getur hann auðveldlega rekið krepptan hnefann ofan í
kok, og eru sjálfsagt fáir sem geta leikið það eftir honum
*
* *
D j öfla dýrkendur í orðsins rjetta skilningi eru
Yezidarnir í Litluasíu, sem sagt er að sjeu af gömlum
Gyðingaættum, og trúa á einn góðan og einn illan anda.
Hinn góði andi verndar þá og varðveitir, jafnvel þóttþeir
biðji ekki, og þvi álíta þeir meiningarlaust, að ákalla hann.
Þeir tilbiðja því að eins hinn illa anda, og göfga hann
og vegsama á allan hátt, til þess að reyna að mýkja
skap hans, og ákalla hann í brennandi bænum, til þess
aö hann skuli láta þá í friði. Djöfladýrkendur þessir
eru alls um 20,000 hræður, og eru þeir hataðir og fyrir-
litnir af öllum nágrannakynflokkum. Skólar og upp-
fræðsla vita þeir ekki hvað er; þeir eru burðamenn mikl-
ir, og all-álitlegir í sjón, en standa á mjög lágu stigi í
öllum andlegum efnum, og lifa næstum því eingöngu á
ránum og þjófnaði.
Hinn mannelski kaupmaöur.
(Serknesk smásaga.)
Einu sinni komu margir menn á tund kaupmanns
eins, og sögðu:
»Með þvi að oss er kunnugt um mannelsku þína
og hjálpsemi, höfum vjer, fátækir vesalingar, snúið oss til
þín með öruggri von um bænheyrslu. Vjer höfum sem
sje tvær bænir, að bera upp fyrir þjer, og vjer viljum
ógjarnan hverfa heim aftur við svo búið«.
»Allt, sem jeg á, er yður heimilt«, svaraði kanpmaður-
inn. »Segið mjer að eins, hvað það er, þetta tvennt sem
þjer óskið yður«.
»Hin fyrri bæn vor er þessi: gerðu svo vel, að
lána þessutn manni þarna þúsund denara (1 denar nál. 60
aur.), með því að hann er í mjög miklum vandræðum, en
þúsund denarar nægja tii þess, að bjarga honum við.
Vjer ábyrgjumst allir í sameiningu, að upphæð þessi verði
endurborguð á rjettum gjalddaga *
»Og hin önnur bæn yðar, hvers efnis er hún ?«
»Vjer biðjum þig, að veita manni þessum eins árs
gjaldfrest, þannig, að hann þurfi eigi að greiða þjer þessa
þúsund denara fyr en þennan sama dag að ári liðnu«.
»Elskulegu vinir og bræður«, mælti kaupmaðurinn.
»Ef einhver yrði við annari hvorri þessari bæn yðar,
mynduð þjer þá telja hann mannelskan og hjálpsaman
mann?«
»Já«, svöruðu þeir.
»Þá ætla jeg að bænheyra yður, að því er hina síðari
bæn yðar snertir, þó þannig, að jeg, vegna fátæktar hans,
veiti honum tveggja ára umlíðun. Þetta geri jeg fyrir