Haukur - 01.02.1901, Blaðsíða 11

„Kóng’urinn" og kosningarnar.
DÖDBk frásaga eftir Ingvor Bondesen, með myndum eftir Poul Steffensen.
SUNDINU, spölkorn frá
landi, er eyja ein, sem
Stakkey nefnist. Með s]ó
fram eru flæðiengi mikil,
en fyrir ofan þau eru frjó-
samir kornakrar, er hækka
smámsaman eftir því sem
nær dregur miðju eyjarinn-
ar. Þar er aðal-byggðin,
búgarðar og ibúðarhús, í
þjettri hvirflng kringum
kirkjuna. Hagskýrslurnar
segja, að á eyjunni sjeu
alls 26 búgarðar og 43 í-
búðarhús, að eyjarskeggj-
ar sjeu alls 332, og að aðal-atvinna þeirra sje:_ akur-
yi'kja, siglingar og flskveiðar.
Helzti maður eyjarinnar heitir Marteinn Rasmus-
sen. Bújörð hans er nærri því 50 vallardagsláttur að
stærð, eða með öðrum orðum, helmingi stærri, heldur
en bújörð nokkurs annars eyjarskeggja. Auk þess á
hann peninga í sparisjóðnum og bankanum, og tölu
verða peninga hefir hann einnig iánað gegn veði í á-
býlisjörðum ýmsra stórbænda á landi. Þegar Stakk-
eyjarbúar koma saman, hvort sem það er til þess að
ræða sameiginleg málefni þeirra eyjarskeggja á „þing-
inu“, eða til þess að stytta sjer st.undir, skipar Mar-
teinn æfinlega forsætið. Hann hugsar fyrir hönd allra
eyarbúa, og talar fyrir hönd þeirra allra, og þeir hafa
aldrei enn þá haft óhag af því.
Ekki dregur Marteinn sig lieldur í hlje, þegar
berjast þarf fyrir því, að sameiginleg málefni þeirra
Stakkeyinga fái framgang, hvort heldur það er hjá amts-
ráðinu, eða öðrum slikum yfirvöldum. Hann borgar
málaflutningsmanninum úr sínum eigin vasa, og ferð-
ast á sinn kostnað til i'áðgjafans eða stiftamtmanns-
ins, eða til hverra annara, sem úrslit málanna eru
undir komin. Og hann fer ekki heim til þeirra til
þess að rifast við þá, eða bjóða þeim byrginn, heldur
reynir hann að fá þá á sitt mál með kænlegri röksemda-
færslu, glettulegu viðmóti og viðfangsþægð. Kemur
slíkt yflrvöldunum venjulega í gott skap, og fær þau
til þess, að líta með góðvilja á málavexti Stakkeyinga.
Að eins einu sinni vita menn til þess, að Marteinn
hafl beitt illu, og þó er það miklu fremur ágizkun,
heldur en að menn viti það með vissu. Einn af sjó-
mönnum eyjarinnar hafði farið á land til þess að sækja
lækni til konunnar sinnar, er lá hættulega sjúk. Yeðr-
ið var slæmt, rokstormur, hörkukuldi og jeljagangur.
Hjeraðslæknirinn, gamall málskrafsmaður og illhryss-
ingur, afsagði með öllu að fara út í illviðrið, og vísaði
sjómanninum á lausalækni einn, er ætti heima uppi
á torginu. En sá læknir var þá einhverstaðar úti að
vitja sjúklinga sinna. í örvæntingu sinni varð sjó-
manninum þá reikað inn til kaupmanns þess, er hann
var vanur að skifta við, og þar rakst hann af tilvilj-
un á Martoin Rasmussen, er farið hafði á land saraa
daginn.
„Pú heflr ekki haft þá rjettu aðferð við hann“,
sagði Marteinn, þegar sjómaðurinn hafði skýrt honum
frá vandræðum sínum. ,.Far þú bara ofan að bátnum
þínum, og hafðu hann til taks, svo skal jeg svei mjer
koma lækninum af stað“.
Og það stóð heima. Tuttugu minútum síðar sást
hjeraðslæknirinn staulast af stað í stóreflis loðkápu
ofan að bátnum, ásamt Marteini, ,er bar fótapokann
hans. Báðir voru þeir sótrauðir í framan, svo að sjó-
maðurinn skildi þegar, að þeir myndu hafa komizt í
hár saman. En aldrei minntist Marteinn einu orði á
það. Hann fór sjálfur ofan í bátinn, studdi lækninn
til sætis, og vafði fótapokanum mjög rækilega um
fæturna á honum. Svo settist hann sjálfur aftur í
skut, og sagði við sjómanninn:
„Nú skal jeg sjá um stýrið, Jakob, þá getur þú
litið eftir seglunum".
Svona er Marteinn Rasmussen. Hann hugsar og
ályktar fyrir hönd allra eyjarbúa, og þurfi Stakkeying-
ar að fá einhverju framgengt, þá er Marteinn sjálf-
kjörinn til þess að framkvæma það. Og enginn er sá
meðal Stakkeyinga, er hafl neina aðra skoðun en hann,
hvaða mál sem um er að ræða. Þess vegna kalla
nágrannarnir á landi hann aldrei annað en „kónginn",
kónginn í Stakkey.
Vormorgun einn, árla mjög, situr hann við borð-
ið í daglegu stofunni sinni. Hann er á sextugsaldri,
fullkomlega meðalmaður á hæð, og samanrekinn.
Hárið er snoðklippt; það heflr verið svart, en er nú
töluvert farið að hærast. Höku- og vanga-skeggið er
orðið silfurgrátt, og er það snoðklippt eins og hárið.
Andlitið er breitt, neflð beint og vel lagað, augun stór
og grámórauð á litinn, og, augabrúnirnar loðnar og
öllu dekkri heldur en skeggið. Svipurinn er glettuleg-
ur og góðmannlegur. Marteinn er snöggklæddur; hann
21 -
22 —