Haukur - 01.03.1901, Blaðsíða 1
Hver var morðinginn?
PrakkneBk leynilögreglu-saga, eftir Emile Gaboriau.
(Framh.)
„Má jeg segja nokkur orð?“ mælti Nóel ein-
staklega kurteisislega. „Góðsemi þín hefir fengið
meira á mig en svo, að jeg geti lýst því með orðum;
og þó leyfl jeg mjer að sárbæna þig um það, að fresta
þessari fyrirætlun þinni. Uppástunga sú, sem jeg hefl
í hyggju að koma með, er þess eðlis, að jeg vona að
þú álítir hana þess verða að íhuga hana. Mjer flnnst
ástandið svo vaxið, að það sje hrein og bein skylda
mín að taka tillit til þess. — Það getur stundum verið
rjett og sjálfsagt, að meta almenningsálitið að engu,
en það getur aldrei verið rjett, að bjóða því út, eða
eins og þú komst að orði, að skora það á hólm. Jeg
fæ vafalaust þungan áfeilisdóm. Hvað skyldu menn
segja, ef jeg flytti mig nú þegar hingað til þín, og
hrifsaði allt í einu til mín tign þá og rjettindi þau, er
jeg á tilkall til? Jeg liti þá út sem sigurvegari, er
holdur innreið sína í hertekna borg, og álítur það litlu
skifta, þótt hann troði ofan á lík hinna föllnu ogsigr-
uðu, bara ef lánið leikur við hann sjálfan. Jeg myndi
verða fyiir nöpru háði, og ekki að orsakalausu, efjeg
sýndi slíkt bráðlæti í því, að ná í rjettindi mín. Menn
myndu eflaust bera mig saman við Albert, ogsásam-
anburður myndi ekki verða mjer til málsbótá, ef svo
liti út, sem jeg hældist um af sigri mínum, einmitt á
sama tíma, sem ólánið dundi yflr bróður minn“.
Greiflnn hlustaði á þessa tölu, án þess að láta
neina óánægju í Ijós. Ef til vill höfðu þessar rjett-
látu röksemdir Nóels sannfært hann.
Nóel hugði, að harðýðgi gamla mannsins væri
öllu fremur uppgerð, heldur en óvægni í raun og veru,
og sú ímyndun hans hvatti hann til að halda áfram.
„Jeg grátbæni þig“, mælti hann, „að lofa mjer
að halda mínum gömlu lífernisháttum núna fyrst um
sinn. Með því að sýna mig sem minnst á manna-
mótum, kem jeg því til leiðar, að allar illgirnislegar
athugasemdir þagna sjálfkrafa. Og þá veiti jeg líka
almenningsálitinu tima til þess, að venjast breytingu
þeirri, sem í vændum er. — Það er mikið hæft í því,
sem sagt er, að maður eigi aldrei að koma flatt upp
á heiminn. Ef menn vonast eftir mjer, lít jeg ekki
út sem óviðkomandi maður, þegar jeg birtist þeim.
Sem fjarverandi nýt jeg einnig hagsmuna þeirra, er
ætíð fylgja því, að vera ókunnur. Þeir, sem hafa
öfundað Albert, munu hugsa hlýlega til mín. Og jeg
mun fá að vinum alla þá, er á morgun myndu ráða
á mig, ef jeg hækkaði svona allt í einu í tigninni að
þeim óvörum. Auk þessa yrði þessi frestur til þess,
að jeg hefði sjálfur tíma til þess að átta mig á þess-
ari skyndilegu breyt.ingu á högum mínum, og búa mig
undir hana. Það ætti iila við, að jeg flytti með
mjer ýmis konar uppskafnings látæði inn í samvista-
heim þinn, sem nú á að verða minn samvistaheimur.
Tignin og nafnið má ekki fara mjer illa, eins og klaufa-
tega sniðin föt“.
„Þetta væri nú ef til vill það skynsamlegasta,
sem hægt er að gera*, tautaði gamli greifinn.
Nóel furðaði sig stórlega á því, að greifinn skyldi
slaka svona fljótt til. Hann hafði ekki vonazt eftir
því. Honum datt í hug, að greifinn hefði að eins ver-
ið að reyna hann — að eins verið að freista hans.
En hvernig sem í þessu lá — hvort sem hann hafði
sigrað gamla manninn með mælsku sinni, eða hann
hafði blátt áfram komizt hjá gildru, er fyrir hann
hafði verið lögð — þá hafði hann þó borið sigurinn
úr býtum. Sjálfstraust hans fór vaxandi. Hann varð
nú aftur jafn öruggur og hann hafði áður verið.
„Jeg verð að bæta því við,“ mælti hann enn frem-
ur, „að það er ýmislegt sjálfum mjer viðvíkjandi, sem
jeg verð að athuga. Áður en jeg byrja á þessu nýja
lífi, verð jeg að hugsa um þá, sem verið hafa sam-
vistamenn mínir. Jeg á vini, og jeg hefi skjólstæð-
inga. Þessi atburður kom allt í einu, og að mjer
óvörum, einmitt þegar jeg var nýbyvjaður að skera
upp ávöxt tíu ára þrældóms og þolgæðis. Jeg hafði
lokið við sáninguna, og það var komið að uppskeru-
tímanum. Jeg er þegar orðinn nokkuð nafnkunnur
sem málaflutningsmaður. Jeg er farinn að mega mín
töluvert. Jeg játa það án kinnroða, að jeg hefl að-
hyllzt hugmyndir og skoðanir, sem ekki eiga við
innan þessara veggja, og á einum degi er óhugs-
andi — —“.
„Nú, já-já“, mælti greifinn kýminn; „þú ert þá
Ííklega þjóðmálaskúmur. Já, stjórnmálamennskan,
hún er ein af tízku-sóttum þessarar aldar. Albert var
líka heilmikill stjórnmálamaður".
„Hugsjónir þær, er jeg hefl gert að mínum hug-
sjónum", svaraði Noel einarðJega, „hafa verið sams-
konar, eins og allir menntaðir og framgjarnir menn
hafa borið í brjósti sjer. Og er ekki auk þess sama,
hver stjórnmálaflokkurinn er? Hafa ekki allir siíkir
flokkai sama takmarkið — meira vald? Jú, þeir vilja
hver um sig ráða; það er ráðríki og valdafikn, sem
knýr þá alla til starfa. Þeir nota bara hver sína að-
ferð, til þess að krækja í völdin. En jeg vil ekki fara
lengra út í þá sálma. Þú mátt veiða þig á það, að
jeg skal ekki gera ættarnafni okkar skömm. Jeg skal
hugsa og breyta eins og bezt samir manni í minni
tign".
„Jeg vona, að þú gerir það“, mælti greifinn. „Og
jeg vona, að þú fáir mig aldrei til að sakna Alberts".
„Ef svo fer, skal það ekki verða mjer að kenna.
En úr því að þú fórst að minnast á þetta ógæfusama
ungmenni, þá skulum við tala dálítið meira um hann“.
Greifinn leit tortrygginn á Nóel.
„Hvað getum við gert til þess að hjálpa Albert,
úr því svona er komið?“
„Hvað er þetta!“ mælti Nóel ákafur; „ætlar þú
að bregðast horium nú, þegar hann á engan að, og
HAUKUB HINN UNGI
1901. Nr.4.—6.