Haukur - 01.01.1914, Blaðsíða 12

H AUKUR.
skifti mynd af loftskeytaviðtökuáhaldi, sem Roald Amundsen
og fjelagar hans ætla að hafa með sjer f hina fyrirhuguðu
Norðurheimskautsför. Ahöld til að senda loftskeyti telja þeir
óþörf fyrir vísindalegan tilgang fararinnar og ætla þvf ekki
að hafa þau á skipinu. Amundsen telur viðtökuáhaldið geta
orðið að miklu liði, því að hann vonar að hann geti, er hann
hefir það, fengið á hverjum degi merki um það, hvað tím-
anum iíður — hvað rjett klukka sje á þeim og þeim staðnum.
Slík merki eru ætíð send ót um heiminn tvisvar á sólarhring
frá loftskeytastöðinni í Eiffelturninum, og ef norðurfararnir fá
merkin daglega, segjast þeir eiga miklu auðveldara með að
ákveða hnattstöðuna, þar sem þeir eru staddir þann og þann
daginn; en annars sje það miklum erfiðleikum bundið þar
norður frá, þar sem hádegisbaugarnir liggja svo nærri hver
öðrum. Það er talið Ifklegt, að Amundsen geti fengið skeyti
rakleiðis frá Eiffelturninum, frá Norddeich á Þýzkalandi og
aflmestu stöðvunum í Síberíu og Norðurameríku— að minnsta
kosti á nóttunni — á daginn gengur ætfð miklu ver að koma
loftskeytunum. Líklega verða þó flest skeyti til Amundsens
látin fara yfir Spitsbergen, og hefir norska símastjórnin tekið
að sjer að koma þeim. Viðtökuáhaldið á „Fram“ var búið
til sjerstaklega fyrir þessa norðurför. Dr. Glage, eðlisfræð-
ingur í Strassburg, bjó það til. Það kostaði ein 400 mörk
(nál. 360 kr.), og eins og sjest á myndinni, er það ekki fyrir-
ferðarmikið. Allur ótbúnaðurinn kemst fyrir í kassa, sem er
ekki stærri en alme.nnilegur saumakassi. En auk þess er
sá, sem stóð fyrir smfði Singer-byggingarinnar í Nevv Y01*’
sem er 200 metrar á hæð, hefir nýskeð sýnt fram á það nie
rökum, að hægt sje að byggja 600 metra hátt hós, án ÞeSS
það komi nokkuð í bága við byggingarlög borgarinnar Ne"'
York. Slíkt hós yrði þá helmingi hærra en Eiffel turninn
París. Mannvirkjafræðingur þessi hefir gert áætlun um byfíSí
ingu hóssins og uppdrátt, og segir, ef að það sje látið standa
á Klöpp, og ef veggirnir sjeu 4 metrar á þykkt að neðan
verðu, og grunnflötur hóssins sje 65 ferhyrningsmetrar, P
vetði þunginn á undirstöðunni ekki meiri og viðnárn KeSn
stormviðri ekki minni en til er tekið í byggingarlögunum-
Síðasta myndin á næstu blaðsfðu hjer á undan sýnir upP
drátt verkfræðingsins af þessu fyrirhugaða stórhýsi, ÞesS
um »skýjakljóf«, og ti! samanburðar er til vinstri handar
myndinni sýnt hós ábyrgðarfjelagsins „Metrópólítan", sem er
nó sem stendur hæst hós í New-York, nokkru hærra en
Singer-byggingin; enn fremur er þar mynd af einhverju allra
stærsta sktpi heimsins, íeistu upp á endann, Eiffel turninum.
Washington minnismerkinu, og „skýjakljóf", sem Equitable
lffsábyrgðarfielagið er að láta byggja, Og á bak við e<
einnig til samanburðar, fjall eitt á hæð við Látrabjarg-
Þetta fyrirhugaða hós á að vera 150 hæðir, — ef það kems
nokkurn tími lengra en á p'<ppírinn.
„Fyrirheitna landið nýja“ í Suðurafriku.
Skammt fiá námabænum Jóhannesarborg í Suðurafríku
bójörð ein mikil, sem Killarney heitir. A jörðinni hafa em
„Vonarstræti", aðalgatan i Killarney.
auðvitað viðtöku-vfrnetið, sem fest er upp f siglutopp skipsinti
og vírstrengur ór þvf til áhaldsins. Er hann festur við typpið
A í fremra horninu vinstra megin. Frá typpinu Y í efra
horninu vinstra megin liggur „jarðleiðslan". Tekur það ekki
nema hálfa mínótu, að tengja áhaldið við leiðsluþræðina,
þegar von er á skeytum.
«————————■^————
Sleðaferðir. Þegar hjarn er á veturna og snjór yfir
allt, þá eru sleðaferðir einhver algengasti ótileikur barna og
unglinga víða um lönd. Er það hollur og hressandi leikur.
Ef brattar brekkur er að fara, þá er leikurinn dálítið glæfra-
legur, en það gerir einmitt unaðinn meiri; og börnin þykjast
ekki litlir menn, þegar þau geta stýrt svo vel — með hæl-
unum eða tánum — að þau komast klaklaust ofan brekk-
urnar. Hjer er mynd af einni slfkri sleðaför barna.
Loftskeytastöðin i Nauen. Nóttina milli ii.og 12.
febróar síðastl. heppnaðist loftskeytastöðinni í Nauen á Þýzka-
landi (milli Berlfnar og Hamborgar) að komast í beint skeyta-
samband við loftskeytastöð í Sayville f Amerfkur (skammt
frá New-York), og þykir það mikill sigur fyrir loftskeytin.
Stöðvar þessar hafa ekki Marconiáhöld, heldur áhöld frá
þýzka fjelaginu „Telefunken". — Mastrið, sem er vinsta megin
á myndinni, er um 200 metrar á hæð og allt ór járni. Hægra
megin á myndinni sjezt nýtt mastur, sem er verið að „byggja".
ungis verið tveir bóndabæir, heimabær og hjáleiga, þar
sfðastliðið haust. Þá bar svo við, að menn frá heimabæep
fundu demanta á landareign jarðarinnar, og Ijet þá eigand'e
þegar boð ót ganga um það, að hann ætlaði að skifta J0!.
inni í 35.000 reita, og gætu menn fengið þá keypta.
undir eins og þeita va'ð hljóðbært, þusti þangað mógur 08
margmenni ór öllum áttum. Menn ór öllum verkahring0
urðu heillaðir af gróðavoninni, og hlupu frá vinnu s,n°J
ungir menn er ekki höfðu nema fyrir sjálfum sjer að sjá, °»
heimilisfeður með konu og börn — allir flýttu sjer sem nie
þeir máttu, til þess að ná f einhvern landskikann og — ‘P
ske — krækja f of fjár á einum degi. Aður en fjórir ■
uðir voru bðnir, voru urn 7000 manns komnir til Killarn r
og bónir að taka þar lönd. og á sama tfma var risinn Pa
upp töluvert stór bær með hósum og strætum. A hánu
mánuði voru opnaðar þar 50 sölubúðir og veitingahós, °g
þegar f nóvembermánuði var fyrsta meiri háttar gistihós
vígt — reyndar varð að taka það til notkunar áður en Þak*
var komið á það. Killarney er á töluvert afskekktum s*a ‘
Bærinn er ekki enn kominn í póstsamband við umheim,n ’
og ekki heldur í neitt sfmasamband. Whisky flaska ko*t
þar 35 krónur og önnur vfnföng eftir þvf. Drykkjuskapur
þar þess vegna mjög lítill, og uppáhaldsdiykkur manna teva :
Þegar sfðast frjettist ,hafði fundist þar alls 54,000 króna v,r.j
f demöntum, og er það fremur mögur uppskera f samanbur
við fólksfjöldann Eigandi jarðarinnar keypti hana fyrir ■' ^
um árum, og gaf þá fyrir hana 51,000 krónur. Hann á Pa
nó vfst, að verða stórauðugur maður, hvernig svo sem v0!taf
fyrir hinum nýju landeigendum. — Vjer setjum hjer myn° .g
aðalgötunni í Killarney, og hefir henni verið valið na,n
"Vonarstræti".
600 metra hátt hús er auðvitað ekki til enn þá, og
verður lfklega ekki fyrst um sinn. En mannvirkjafræðingur
Ritsljóri: STEFÁN RUNÓLFSSON, Reykjavik.
Prentsmiðjan Gutenberg, — 1914.
- 71
72 —